چکیده
ماساژ رفلکسولوژی نوعی ماساژ درمانی هست که از اعمال فشار بر روی نقاط مشخصی از دست، پا و لاله گوش که به اونها نقاط انعکاسی یا نواحی بازتابی گفته میشه، برای کاهش استرس، کاهش درد و افزایش گردش خون و خیلی موارد دیگه در کل بدن کاربرد داره.
ما در این مقاله از مجله سلامت دکتر مهندس در مورد ماساژ رفلکسولوژی، فواید رفلکسولوژی و چگونگی عملکرد اون رو بررسی کردیم پس تا آخر این مقاله با ما همراه باشید.
آموزش تصویری ماساژ کف پا (رفلکسولوژی)
رفلکسولوژی چیست؟
بدن ما به وسیله مجموعه ای از کانال های انرژی (انرژی چی) برنامه ریزی شده است. هرگاه این کانال بنا به دلایلی مسدود شود، جریان انرژی کند شده و ما احساس درد و کسلی می کنیم.
در اینجا یک رفلکسولوژیست می تواند با اعمال فشار بر کانال مسدود شده موجب آزادسازی دوباره جریان انرژی در بدن شود.
هر عضو بدن یک منطقه نمایندگی در سطح پوست دارد که به وسیله رشته عصبی به سطح مربوطه متصل می شود. در نتیجه با تحریک نقطه خاصی از پوست که نمایانگر عضو مربوطه است می توان آثار ملموس و مشخصی را در عضو ایجاد کرد.
در علم رفلکسولوژی کف پاها و دست ها نمایانگر یک نقشه از کل اعضای بدن هستند. یعنی نظم و ترتیب قرارگیری بخش های مختلف بدن در کف پاها مشابه قرارگیری آنها در بدن است.
در طب بازتاب شناسی از انگشت شست و اشاره جهت اعمال فشار عمیق بر روی مناطق خاصی از پاها که منطبق با اعضا داخلی، غدد و دیگر بخش های بدن است استفاده می شود.
با اعمال فشار به مکان های خاصی مثل روی دست، پا و لاله گوش که دارای اعصاب محیطی هستند و به سیستم عصبی مرکزی فرد متصل هستند، به سیستم عصبی مرکزی نیرو وارد کرده و با برقراری جریان انرژی به از بین بردن درد، استرس و تنش های روزانه در بدن و عضو مشخصی از بدن کمک می کند.
مناطق انعکاسی
قسمتهای مختلف بدن از لحاظ مناطق انعکاسی تا به امروز روی آنها کار شده است:
- دست ها (رفلکس کف دست)
- پا (رفلکس پا)
- گوش (رفلکس گوش)
- مقعد (رفلکس مقعد)
- ستون فقرات (بازتاب مهره ها)
- صورت (رفلکس صورت)
- جمجمه (رفلکس جمجمه)
و به طور جداگانه مناطق انعکاسی دهان ، دندان و بینی نیز کار شده است.
رفلکسولوژی پا
تقریباً تمام اجزا و قسمت های بدن، نقطه رفلکسولوژی (بازتابی) مربوط به پا وجود دارد.
در ماساژ رفلکسی، نقاط خاصی از دست یا پا ماساژ داده می‌شود. با توجه به این که فرد چه مشکلی دارد و برای درمان چه قسمتی از بدن اقدام کرده، باید قسمتهای خاصی از این نواحی ماساژ داده شوند.
مثلا مشکلات مغزی اکثراً در نواحی مانند نوک انگشتان پا درمان می‌شوند. یا مشکلات قلب و ریه با ماساژ سینه پا درمان می‌شوند.
اگر بخواهیم یک شمای کلی از این نقاط را مورد بررسی قرار دهیم می‌توان گفت که از نوک انگشتان به سمت پایین، اندام های بدن نیز به ترتیب از بالا به پایین روی قسمتهای مختلف پا قرار می‌گیرند.
به‌عنوان مثال قسمت مربوط به کلیه و مثانه پایین‌تر از قسمتهای مربوط به قلب و ریه قرار می‌گیرند.
با ماساژ هر قسمت از کف پا، می‌توان بخش خاصی از بدن را تحت تاثیر قرار داد. شاید به همین علت است که پا را قلب دوم انسان می‌دانند و توجه به آن بسیار مهم تلقی می‌شود.
نواحی رفلکسولوژی کف پا
ناحیه سر و گردن
که قسمت هر پنج انگشت پا را شامل می شود. در این منطقه نقاطی متناسب با سینوس‌ها، چشم‌ها، گوش‌ها و غیره پیدا می شود.
ناحیه ستون فقرات
كه با قسمت داخلی هر پا مرتبط است، در جایی قرار دارد كه انگشتان پا به قسمت بدنه پای شما متصل می‌شوند.
شاید بتوان گفت این مهم ترین ناحیه رفلکسولوژی کف پا است که می‌توانید از آن به عنوان بزرگراهی برای ارتباط بین مغز و اعصاب، استخوان‌ها و ماهیچه‌های خود استفاده کنید.
ناحیه سینه
در اطراف توپی پا قرار دارد. این ناحیه به طور کلی یک رنگ تیره تر از وسط پا دارد و با ریه‌ها، شانه‌ها و غیره در ارتباط است.
خط کمر
در هر جایی که پایتان پهن تر می‌شود، قرار دارد. این بخش با معده، کبد، روده و غیره ارتباط دارد و به طور کلی از یک رنگ روشن تر برخوردار است.
ناحیه لگن
نیز در پاشنه قرار دارد. به طور معمول دارای رنگ تیره‌ای مانند ناحیه قفسه سینه در پا است. این ناحیه از پا مرتبط با پاها و باسن است.
رفلکسولوژی دست
رفلکسولوژی بر اساس این تئوری استوار است که مناطق یا نقاطی روی دست، پا و گوش شما وجود دارد که وضعیت سایر نواحی بدن را رفلکس می کند. با کار کردن روی نواحی دست، می توانید بر روی تعادل انرژی در بقیه بدن تأثیر بگذارید.
گراف رفلکسولوژی دست هر ناحیه آن را مشخص می کند و اینکه اثر کدام ناحیه از بدن در آن نقطه منعکس می شود.
به طور کلی، انگشتان نواحی رفلکسولوژی برای سر، و نوک انگشتان برای سینوس ها هستند.
انگشت شست دست و قسمت بیرونی آن مناطق رفلکسولوژی برای ستون فقرات محسوب می شوند.
اندامهای داخلی در کف دست منعکس شده اند. قسمت صورتی دست دارای قسمتهای بازتابی (رفلکسی) برای شانه، باسن و پاها است.
با کار کردن روی نواحی مختلف در ماساژ دست، می توانید مزایایی معادل ماساژ کل بدن را به دست آورید. یک جلسه رفلکسولوژی کامل با دست ممکن است ۱۵ دقیقه یا بیشتر طول بکشد. تا جزئیات هر منطقه به طور کامل انجام شود.
کاربرد رفلکسولوژی
در واقع ماساژ رفلکسولوژی چیزی فراتر از یک ماساژ ساده پا است.
بسیاری از مردم برای ماساژ و کمک به بازگرداندن سلامتی عمومی و ایجاد آرامش و حس خوب به رفلکسولوژیست (کسی که عمل رفلکسولوژی را انجام می دهد) مراجعه می‌کنند.
مواردی که با استفاده از این پدیده قابل درمان می باشد عبارت اند از:
• کمر درد و فشار ماهیچه ها
• آسیب های ورزشی
• استرس، اضطراب و افسردگی
• میگرن و سردردهای مزمن
• اختلالات خواب و خوردن
• عفونت سینوسی
• سندروم روده وخیم
• سندروم پیش از قاعدگی (PMS)
• علائم یائسگی
• ضعف انرژی و خستگی مداوم (تقویت انرژی)
• مشکلات تنفسی مانند آسم
• سرماخوردگی و بیماری‌های جزئی
• پیشگیری و درمان بیماری‌ها
• مشکلات گردش خون و لنف
• درد و علائم ناشی از بیماری ام.اس، دیابت، سرطان و شیمی درمانی
• مشکل در فعالیت اندامهای داخلی (جهت تحریک اندام ها)
• اختلالات عملکردی کبد
• یبوست
• اختلالات گوارشی
• IBS
• حساسیت‌های پوستی
• آرتروز
• ضعف سیستم ایمنی
• سرماخوردگی و عفونت های باکتریایی
• عدم تعادل هورمونی
• مشکلات باروری
نکته مهم اینکه رفلکسولوژی یک درمان جامع برای رفع مشکلات عدیده بدن است. مزایای رفلکسولوژی صرفاً جسمی نیست بلکه می تواند وضعیت روحی فرد را بهبود بخشد.
فواید ماساژ رفلکسولوژی
در ادامه شما را با فواید ماساژ رفلکسولوژی آشنا خواهیم کرد.
افزایش سطح انرژی بدن
در طول روز با فشارهای جسمی و فکری بر بدن، کانال های انرژی ممکن است مسدود شوند و به راحتی قابل فهم است که انرژی در بدن به خوبی جریان ندارد. از این رو اخساس خستگی و کسالت در بدن پدیدار می شود.
رفلکس فشار آرام و متناسبی بر کانال های انرژی وارد کرده و در نتیجه سبب باز شدن و جریان انرژی در کل بدن می شود. در نتیجه سطح انرژی بدن و سرزندگی افزایش یافته و متابولیسم بدن بهتر انجام می شود.
ایجاد آرامش یا ریلکس شدن
زمانی که مسیرهای عصبی و جریان انرژی در بدن باز شوند و انرژی در آنها جریان یابد، احساس آرامش و ریلکسی در فرد القا می‌شود. در نتیجه باعث شده تا استرس در بدن به شدت کاهش یابد.
از این رو از ماساژ برای رفع مشکلات خواب و استرس‌های مختلف استفاده می شود. می‌توان بعد از روزهای کاری سخت و پر تنش، به کمک ماساژ، آرامش را تجربه کرد.
تحریک سیستم عصبی
از آنجاییکه سیستم عصبی یکی از پرکارترین بخش‌ها در بدن هست که به طور دائم در حال کار می باشد.
عصب‌های بدن ممکن است به مرور حساسیت خود را نسبت به عوامل محیطی از دست دهند، که باعث کاهش عملکرد آنها خواهد شد. از اینرو بیماری‌هایی مانند پارکینسون و لرزش دست و پا در پیری ایجاد می شود.
به همین دلیل با ماساژ رفلکسولوژی می توان تعداد بسیار زیادی از عصب‌های مختلف را تحریک کرد و از این طریق حساسیت و واکنش‌پذیری آنها را به ورودی ها بهبود بخشید. از طرفی با بالا بردن قدرت شناختی به تقویت حافظه کمک می کند.
کاهش سردرد
به دلیل اینکه اکثر سردرد ها مانند میگرن، دارای ریشه عصبی می باشند، هنگامی که کانال‌های عصبی باز شوند، بیماری‌هایی از این قبیل نیز بهبود پیدا می‌کنند.
به‌طور کلی هرگونه دردهای عصبی و سردردهایی که ناشی از تنش و استرس هستند با ماساژ رفلکسولوژی قابل درمان می باشند. رفلکسولوژی برای کاهش سردرد، بسیار پر طرفدار است.
این در حالیست که اکثر افراد برای درمان این سردردها به سراغ داروهای مسکن قوی رفته، که در واقع به جای درمان و رفع مشکل، صورت مسئله را پاک می‌کنند و بیماری را برای مدتی کوتاه مخفی می‌کنند.
ولی با ماساژ درمانی می توان عامل ایجاد بیماری را از بین برد و سلامت بیشتری در بدن ایجاد کرد.
رفلکسولوژی و زایمان
بدلیل اینکه قدرت مسکن و کاهش درد در این نوع ماساژ وجود دارد، می‌توان به‌راحتی از آن برای کاهش درد در زنان باردار در حین زایمان و پس از آن استفاده کرد.
همچنین بدلیل استرس زیادی که در این زمان به فرد وارد می‌شود با بهبود انرژی بدن و کاهش استرس، روند زایمان راحت‌تر و با دغدغه کمتری صورت می‌گیرد.
بنا به دلایل ذکر شده در بالا همچنین احتمال افسردگی پس از زایمان نیز کاهش می یابد و التیام زخم های پس از زایمان نیز تسریع می یابد.
سم‌زدایی با رفلکسولوژی
همانطور که می دانید با گردش خون در بدن، عمل رساندن مواد مغذی و انرژی به بدن و دفع مواد زائد انجام می شود. یکی دیگر از فواید ماساژ درمانی، بهبود گردش خون در بدن می باشد. از این رو سرعت گردش خون بالا به بهبود عملکرد مثانه و مجاری ادراری کمک نموده و باعث می شود دفع سموم از بدن راحت تر و بیشتر انجام گیرد.
آموزش ماساژ رفلکسولوژی پا
توسط خود فرد:
1. در محلی راحت بنشینید، یکی از پاها را خم کرده و و آن را به ران مخالف تکیه دهید.
2. به آرامی کمی از روغن ماساژ را روی پوست پا و ناخن‌ها بمالید.
3. برای ماساژ عمیق‌تر، برآمدگی انگشتان دست را در پا فرو برده و پا را ماساژ دهید (تصور کنید که پایتان تکه‌ای خمیر است و با دست آن را مالش دهید). همچنین می‌توانید پوست و عضلات را ماساژ دهید به این ترتیب که با دو دست پایتان را نگه دارید و انگشت شستتان را درون پوست فشار دهید.
4. سپس به آرامی انگشتان را به جلو و عقب حرکت داده یا آنها را از یکدیگر جدا کنید تا عضلات زیر انگشتان کشیده شوند.
5. همین مراحل را برای پای دیگر نیز انجام دهید.
توسط درمانگر:
- بطور معمول زمان هرجلسه برای ماساژ کف پا 30 دقیقه می باشد که به صورت 15 دقیقه برای هر پا تقسیم بندی می شود.
- جهت انجام ماساژ برای شروع، ابتدا یک ماساژ پای اولیه به مشتری داده می شود. این کار برای افزایش گردش خون و کمک به آرامش فرد مفید است.
- درمانگر پاها را بررسی خواهد کرد و نقاط مختلفی را برای شناسایی حوزه‌های واکنش تحریک خواهند کرد. حرکات سریع و ماساژ ممکن است برای گرم کردن دست و پا استفاده شود.
- سپس با استفاده از تکنیک‌های این ماساژ روی کف و انگشتان پا شروع به کار می‌کند. لوسیون یا روغن نیز ممکن است مورد استفاده قرار گیرد و از ابزارها مانند توپ، برس و وردنه مخصوص استفاده شود.
- پس از ماساژ هر پا، پا با استفاده از یک حوله پوشیده می شود تا دمای آن کاهش پیدا نکند. این کار برای پای دیگر نیز به همین صورت انجام می شود.
- در حین ماساژ به دلیل ریلکسیشنی که انجام می شود امکان ایجاد حالاتی مانند سرما، گرما و خواب آلودگی در شخص ماساژ گیرنده وجود دارد. این حالات عادی است و نباید از آن تعجب کنید.
