تابستان تا زمستان: بُخور بِخَر!

هرآنچه باید درباره دستگاه بخور و انواع آن بدانید + 20 نکته راهنما

برخی افراد در تابستان، زمانی که هوا گرم‌تر و حاوی مواد حساسیت‌زای بیشتری است، علائم تنفسی را تجربه می‌کنند. در این شرایط، تهویه مطبوع ، هوای خشک را در داخل اتاق به گردش درآورده و رطوبت را حذف می‌کند. در اینجا استفاده از یک دستگاه بخور یا رطوبت‌ساز بسیار مفید است.

از طرف دیگر، برخی افراد در زمستان با خشکی و شکنندگی پوست، لب‌ها و موها مواجه می‌شوند. در این شرایط، بسیاری از واحدهای گرمایشی، هوای گرم و خشک را پمپاژ می‌‌کنند که باعث خشکی، خارش یا پوسته‌پوسته شدن پوست می‌شود. ضمن اینکه هوای سرد بیرون هم می‌تواند پوست را خشک کند. در اینجا باز هم داشتن یک دستگاه بخور یا مرطوب‌کننده کارساز است. 

بنابراین، گرما باشد یا سرما، تابستان باشد یا زمستان، استفاده از یک دستگاه بخور برای سلامتی و ایجاد یک حس خوشایند در منزل یا محیط کار، بسیار مفید است. البته بسیاری افراد در ماه‌های سرد که ریه‌ها، بینی و لب‌ها را خشک می‌کند، بیشتر از بخور استفاده می‌کنند. 

مزایا و کاربردهای دستگاه بخور

دستگاه‌های بخور برای مکان‌هایی که به رطوبت مستمر نیاز دارند، کاربرد ویژه دارند. این رطوبت‌سازها، رطوبت را به هوا اضافه کرده و به افرادی که پوست خشک، آلرژی و مشکلات تنفسی دارند، کمک می‌کنند. برخی از مزایای دستگاه‌های بخور عبارتند از:

• پیشگیری از آنفولانزا:محققان پس از افزودن ویروس آنفولانزا به هوا با سرفه شبیه‌سازی‌شده دریافتند که رطوبت بالای 40 درصد به سرعت ذرات ویروس را غیرفعال می‌کند و احتمال عفونی بودن آنها را کاهش می‌ده.د از این‌رو آنها معتقدند دستگاه‌های بخور می‌توانند خطر ابتلا به آنفولانزا را پایین بیاورد.
• بهبود سرفه: هوای خشک، باعث سرفه خشک و غیرمولد در فرد می‌شود. افزایش رطوبت به هوا، رطوبت بیشتری را وارد مجاری تنفسی می‌کند و سرفه را بهبود می‌بخشد. سرفه تولیدشده، خلط به دام افتاده یا چسبنده را آزاد می‌کند.
• کاهش خروپف: افزایش میزان رطوبت هوا، خروپف را کاهش می‌دهد. اگر هوا خشک باشد، مجاری تنفسی فرد، اصطلاحا کمتر روغن‌کاری می‌شود. این وضعیت می‌تواند خروپف را بدتر کند. افزودن رطوبت به هوا با استفاده از دستگاه بخور در شب، ممکن است به کاهش برخی علائم در این زمینه کمک کند.
• مرطوب نگه‌داشتن پوست و مو: پوست، لب‌ و موهای‌ برخی افراد در زمستان، خشک و شکننده می‌شود. هوای سرد بیرون و بسیاری از گرمایش‌های مرکزی در منزل و محیط کار نیز می‌تواند پوست را خشک کند. با این حال، دستگاه بخور، خشکی را کاهش داده و پوست را نرم و مرطوب نگه می‌دارد.
• صرفه‌جویی انرژی: مزیتی که شاید با استفاده از بخور، کمتر به ذهن خطور کند، صرفه‌جویی در قبوض آب و برق است! هوای مرطوب، گرم‌تر از هوای خشک است و به افراد کمک می‌کند در فصل زمستان، مصرف انرژی را کاهش دهند.
• شادابی گیاهان آپارتمانی: رطوبت یک دستگاه بخور، می‌تواند برای محیط اطراف خانه مفید باشد. هرگونه گیاه آپارتمانی دوستدار رطوبت، در این شرایط، شاداب‌تر و سرزنده‌تر می‌شود. 
• افزایش عمر لوازم منزل: در هوای مرطوب، کفپوش‌های چوبی یا مبلمان، می‌توانند عمر بیشتری داشته باشند. رطوبت همچنین به جلوگیری از ترک خوردن کاغذ دیواری و ایجاد الکتریسیته ساکن کمک می‌کند.

• 

دستگاه بخور به چه کسانی کمک بیشتری می‌کند؟

هرچند دستگاه بخور برای افراد مختلف، فوایدخاص خود را دارد اما به افرادی که دارای علائم زیر هستند، کمک بیشتری می‌کند:

افرادی که خشکی و ترک‌خوردگی پوست، خشکی چشم و خشکی گلو دارند.

افرادی که به سرفه مکرر، آلرژی دارند.

افراد که دارای سردردهای مکرر هستند.

افرادی که خون دماغ می‌کنند.

افرادی که لب‌های ترک‌خورده دارند.  

افرادی که در مناطقی با رطوبت کم زندگی می‌کنند.

خطرات دستگاه بخور: چه کسانی استفاده نکنند؟!

در حالی که استفاده از دستگاه بخور می‌تواند به خشکی سینوس‌ها کمک کند اما در عین حال استفاده زیاد، می‌تواند باعث آسیب برخی افراد شود. رشد کنه‌های گردوغبار و کپک، در محیط‌های مرطوب بیشتر تقویت می‌شود، بنابراین اگر به گرد وغبار و کپک حساسیت دارید یا آسم دارید، استفاده زیاد از بخور می‌تواند شرایط را تشدید کند. خطر دیگر هنگام استفاده از بخور، سوختگی بخار ناشی از واحدهایی است که از گرما استفاده می‌کنند و رشد کپک در جایی که رطوبت روی دیوار و سقف‌ انباشته شده است.

دستگاه‌های بخور سرد و گرم

بخورهای گرم و سرد، دو نوع رایج از دستگاه‌های بخور هستند. علاوه بر بخورهای گرم که در بین خانواده‌ها رایج شده تا مشکلات مربوط به خشکی پوست، سردرد، سرفه، خارش، پوسته‌پوسته‌شدن و مانند آن را مرتفع کند، بخورهای سرد هم وارد بازار شده‌اند. هرچند کارکرد اصلی این دستگاه‌های بخور، افزایش رطوبت در محیط است اما در عین حال، هرکدام ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارا هستند و تفاوت‌هایی دارند. 

به طور کلی، دستگاه بخور برای کاهش ناراحتی‌ ناشی از خشکی پوست، آلرژی و گرفتگی سینوس‌ها با افزایش رطوبت در هوا استفاده می‌شود. دستگاه بخور گرم، آب را گرم می‌کند تا بخار تولید کند و با این کار، هوا را مرطوب می‌کند. دستگاه بخور سرد نیز  قطرات ریز آب را در هوا رها می‌کند. 

بخور گرم

بخورهای گرم با بخار کردن آب، هوا را مرطوب می‌کنند و با توجه به سابقه طولانی در مرطوب کردن هوای منزل یا محل کار، رواج بیشتر و البته قیمت مناسب‌تری دارند. این دستگاه‌ها، به خاطر قابلیت افزودن ضدعفونی‌کننده‌های گیاهی یا خوشبوکننده‌ها مانند اوکالیپتوس برای بیماری‌های ریوی عملکرد بهتری دارند. دستگاه بخور گرم برای فضاهای بزرگ مناسب نیست و بیشتر برای اتاق خواب یا اتاق کار استفاده می‌شود.

در مقابل این مزایا، بخور گرم به خاطر استفاده از آب جوش، با خطر سوختن، مواجه و برای کودکان، خطرناک است. همچنین رسوب معدنی ناشی از آب سخت، نظافت آن را سخت‌تر می‌کند. از آنجا که باکتری‌ها در آب گرم رشد می‌کنند، به طور مداوم باید تمیز شوند. این بخورها برای کار کردن انرژی بیشتری نیاز دارند و این امر، مصرف برق و هزینه‌های عملیاتی را افزایش می‌دهد.

بخور سرد

مهم‌ترین فایده بخور سرد، نابودی باکتری‌ها و ویروس‌های معلق در هوا و کمک به بیماران دچار آسم است. کاهش دادن استرس، ایجاد شادابی و بهبود سرماخوردگی، از دیگر مزایای آن است. بخورهای سرد مصرف برق پایین‌تر، تولید صدای کمتر و ایمنی بیشتری دارند. دستگاه‌های بخور سرد، خطر آسیب را از بین می‌برد و برای استفاده، زمانی که کودکان در اطراف هستند، امن‌تر است. همچنین پوشش محیطی آنها، گسترده‌تر و تمیز کردن مخزن آن، راحت‌تر است. دستگاه بخور سرد برای محیط‌های بزرگ مناسب است و قادر است تمام فضای خانه را مرطوب کند.

در مقابل این مزایا، آب سرد، محلی برای رشد و تکثیر باکتری‌هاست و دستگاه بخور سرد باید همیشه تمیز شود تا به عامل باکتری، قارچ و کپک تبدیل نشود. همچنین ممکن است هرگونه مواد معدنی، گردوغبار یا میکروارگانیسم، روی مبلمان و اجسام مجاور، ته‌نشین شده و به سختی حذف شود یا آلرژی و آسم را بدتر کند. بخورهای سرد به خاطر انتشار ذرات ریز آب در هوا، امکان آلوده کردن هوا به باکتری درون خود را دارند و به دلیل پخش املاح مخزن در فضا، شاید لکه‌های سفید روی لوازم اطراف دستگاه ایجاد کنند؛ لکه‌هایی که پاک کردن آنها دشوار است. بنابراین مخزن بخور، باید با آب مقطر پر شود.

استفاده آسان از دستگاه بخور، هنگام ریختن آب درون آن، بسیار مهم است. در این زمینه دو نوع بخور سرد وجود دارد:  
اول- ریختن آب از پایین مخزن: این شیوه، نیازمند جداسازی مخزن از دستگاه است. در این حالت، سه عامل سنگین شدن، خیس شدن و لیز شدن مخزن، احتمال شکستن آن را افزایش می‌دهد. بیشتر دستگاه‌های بخور سرد در بازار ایران از این نوع هستند.

دوم- ریختن آب از بالای مخزن: با این طراحی، دیگر نیازی به جداسازی مخزن نیست. دستگاه‌های بخور سرد با این قابلیت، به دلیل تجربه خرید بهتر، مشتریان بیشتری دارد. وجه تمایز دستگاه بخور سرد صاعقه با بسیاری از برندهای دیگر همین است.

بخور سرد یا گرم؛ کدام‌ یک بهتر است؟

احتمالا این سوال برای شما هم مطرح شده که بخور گرم بهتر است یا سرد؟ در مجموع، به دلیل ویژگی‌ها، مزایا و معایب هرکدام از دستگاه‌های بخور سرد و گرم، نمی‌توان یکی را بر دیگری ترجیح داد. این امر به نوع استفاده، انتظارات، هزینه، حساسیت‌ افراد، منطقه محل سکونت (کم‌رطوبت یا پررطوبت)، حضور کودکان و سالمندان در منزل و مانند آن بستگی دارد. با این حال، باید توجه داشت استفاده بیش از حد از بخورها، خصوصا در کودکان یا سالمندان، موجب قارچ، حساسیت یا مشکلات تنفسی می‌شود.

20 نکته راهنما درباره استفاده از دستگاه بخور

برای استفاده از دستگاه بخور، نکات راهنمای زیر را مدنظر قرار دهید تا دستگاه سالم و خودتان نیز حال مساعدی داشته باشید:

1. دستگاه بخور را مرتبا طبق دستور سازنده تمیز کنید. اگر مخزن آب کثیف باشد، بخار تنفس‌شده نیز کثیف است.

2. از آب مقطر یا آب جوشیده یا تصفیه‌شده بدون مواد معدنی استفاده کنید. آب لوله‌کشی فیلترنشده، حاوی سطوح بالاتری از مواد معدنی و سایر ذرات است که در دستگاه، جمع شده و زودتر از حد انتظار، باعث فرسودگی دستگاه می‌شود. 

3. آب نباید برای مدت طولانی در دستگاه بخور بماند، آن را عوض کنید.

4. سطح رطوبت را پیگیری کنید. سطوح بیش از حد، تنفس را دشوار و علائم آلرژی را بدتر می‌‌کند. طبق نظر آژانس حفاظت از محیط‌زیست آمریکا، سطح رطوبت ساختمان بین 30 تا 50 درصد باشد و بالای 60 درصد خیلی زیاد است.

5. هنگام استفاده از دستگاه بخور، رطوبت‌سنج داشته باشید. برخی دستگاه‌های هوشمند بخور، شیوه‌هایی برای اندازه‌گیری رطوبت دارند اما بعضی دیگر، نیازمند رطوبت‌سنج مستقل هستند.

6. اگر دستگاه شما فیلتر دارد، حتما آن را در درون مخزن قرار دهید.

7. اگر دستگاه فیلتر دارد، حتما آن را تعویض کنید. بخورهای گرم را که فیلترهایی برای جمع‌آوری رسوب دارند، بعد از سه بار استفاده، تمیز و بعد از یکی دو سال، بسته به میزان مصرف، تعویض کنید.

8. از نزدیک شدن بیش از حد به دستگاه بخور خودداری کنید.

9. هنگام استفاده از دستگاه در حضور کودکان احتیاط کنید. 

10. دستگاه بخور را حداقل 20 سانتی‌متر از دیوار فاصله بدهید.

11. بعد از تمیز کردن، مطمئن شوید تمام قطعات دستگاه، خشک شده تا از رشد کپک جلوگیری کنید.

12. اگر هنگام استفاده از بخور، علائم جدید یا بدتر بیماری را تجربه کردید، آن را خاموش کرده و با پزشک تماس بگیرید.

13. بخورها، مخصوص درمان بیماری‌ زمینه‌ای مانند آسم نیستند و با وجود فوایدشان، نباید آنها را جایگزین درمان پزشکی کنید. 

14. بخور سرد نباید ساعات طولاتی و متناوب استفاده شود. بعد از هر شش ساعت، نیم تا یک ساعت به آن استراحت بدهید.

15. اگر دستگاه قابلیت افزودن محلول‌های معطر را دارد، اضافه کنید، وگرنه این کار را نکنید، چون به دستگاه صدمه می‌زند.

16. پس از اتمام بخور، دستگاه را خاموش و آب آن را خالی کنید. اگر بخور گرم دارید، سریع آن را خالی نکنید، داغ است.

17. دستگاه بخور را با آب و مایع ظرف‌شویی، حداقل دو بار در هفته تمیز کنید تا باکتری و میکرب داخل آن رشد نکند.

18. برای جرم‌گیری، از هیدروژن پراکسید و در صورت عدم دسترسی، از سرکه استفاده کنید اما بلافاصله بشویید.

19. دستگاه بخور سرد و گرم، امکان استفاده از بخور را در هر شرایطی می‌دهد. می‌توانید در فصول سرد از بخور گرم و در فصول گرم از بخور سرد استفاده کنید.

20. دستورالعمل‌های سازنده دستگاه بخور و دفترچه راهنمای آن را مطالعه کنید و به‌کار بندید.

دستگاه‌‌های بخارساز و مرطوب‌کننده که آن‌ها را با عناوین دستگاه بخور و رطوبت ساز می‌شناسیم، هر دو وسایلی هستند که رطوبت را به هوای محیط اضافه می‌کنند و این کار را با روش‌های متفاوتی انجام می‌دهند. یک بخارساز، آب را می‌جوشاند و آن را به‌صورت بخار در هوا آزاد می‌کند که باعث به‌وجود آمدن غبار گرم در محیط می‌شود. دستگاه مرطوب‌کننده از یک بخش اولتراسونیک کمک می‌گیرد تا آب را در دل غبار پخش کند یا از یک فن کمک می‌گیرد که با استفاده از آب سرد یا گرم به تشکیل که می‌پردازد.

انواع دستگاه بخور و رطوبت ساز

انواع مختلف مرطوب‌کننده‌ها و بخارسازها وجود دارد که متناسب با نحوه تولید و انتشار رطوبت در هوا تفاوت‌هایی با هم دارند. در ادامه به معرفی برخی از انواع رایج و مزایا و معایب هر کدام می‌پردازیم:

• مرطوب‌کننده‌های خنک‌کننده: این نوع از دستگاه رطوبت‌ساز از یک فن یا یک قطعه اولتراسونیک کمک می‌گیرد تا از آب خنک برای ایجاد غبار ریز استفاده و آن را در هوا پراکنده ‌کند. این دستگاه‌ها برای آب‌و‌هوای خشک بسیار مناسب هستند و توانایی کاهش دمای اتاق را دارند. استفاده از آن‌ها برای کودکان و حیوانات خانگی ایمن‌تر خواهد بود؛ زیرا خطر سوختگی در اثر آب داغ یا بخار در آن وجود ندارد. با‌این‌حال، ممکن است این دستگاه‌ها پر‌سر‌و‌صدا باشند، به تمیز کردن مکرر و تعویض فیلتر نیاز دارند و احتمال آزاد شدن مواد معدنی یا باکتری‌ها از آب را هم وجود دارد.
• مرطوب‌کننده‌ها یا بخارسازهای مه: نوع دیگر دستگاه بخور و رطوبت ساز از عنصری حرارتی برای جوشاندن آب و انتشار بخار در هوا استفاده می‌کند؛ بنابراین با افزایش دمای محیط برای آب‌و‌هوای سرد مناسب است و نسبت به دستگاه خنک‌کننده کم‌سرو‌صداتر، بهداشتی‌تر و کارآمدتر عمل می‌کند و میکروب‌ها و ناخالصی‌های موجود در آب را از بین می‌برند. با‌این‌حال، احتمال خطر سوختگی ناشی از آب یا بخار آن برای کودک یا حیوان خانگی وجود دارد. این دستگاه از برق بیشتری استفاده می‌کند و به نگهداری زیادی نیاز دارد و باعث تراکم یا رشد کپک در اتاق می‌شود.
  با توجه به ویژگی‌های این نوع از دستگاه بخور و رطوبت ساز می‌توان از آن برای برخی محیط‌های بیمارستانی، درمانی و بهداشتی کمک گرفت؛ برای مثال استفاده از یک دستگاه بخور برای بیماران مبتلا به عفونت‌های تنفسی یا آلرژی می‌تواند مفید باشد؛ زیرا میکروب‌ها و ناخالصی‌های موجود در آب را با جوشاندن آن از بین می برد یا می‌تواند مواد استنشاقی مانند منتول یا اکالیپتوس برای کمک به رفع احتقان یا سرفه به آن اضافه کند. برای چنین محیط‌هایی نباید از مرطوب‌کننده استفاده کرد؛ چون ممکن است باکتری ها یا مواد معدنی را از آب به هوا آزاد و علائم تنفسی را بدتر کند یا به واکنش‌های آلرژیک منجر شود.
• مرطوب‌کننده‌های اولتراسونیک: این مرطوب‌کننده‌ها از ارتعاشات با فرکانس بالا برای ایجاد و پراکنده کردن غبار ریز آب در هوا بهره می‌برد. این دستگاه‌ها نیز در دو نوع سرد یا گرم وجود دارند و عملکردشان بسیار بی‌صدا، کم‌مصرف و آسان صورت می‌گیرد. با‌این‌حال، آنها می‌توانند مواد معدنی یا باکتری‌های آب را در هوا آزاد کنند که باعث گرد‌و‌غبار سفید یا مشکلات تنفسی می‌شود. د ‌صورت تهیه این دستگاه‌ها باید به تمیز کردن منظم و استفاده از آب مقطر برای جلوگیری از تجمع مواد معدنی مقید باشید.
• مرطوب‌کننده‌های تبخیری: دسته دیگری از دستگاه بخور و رطوبت ساز با یک فن برای دمیدن هوا از طریق فتیله یا فیلتر مرطوب کار می‌کند تا آب را تبخیر کند. این مرطوب‌کننده که ‌خنک خودش تنظیم می‌شود؛ زیرا وقتی هوا از قبل مرطوب است، رطوبت کمتری تولید می‌کند. این دستگاه‌ها نسبتا ارزان، بادوام و برای کار بسیار آسان هستند. مشکل آن‌ها سروصدای زیاد و نیاز به تعویض مکرر فیلترشان است و اینکه مواد معدنی یا باکتری‌های آب را آزاد می‌کنند، ظرفیت خروجی محدودی دارند و برای محیط‌های بزرگ مناسب نیستند.
• مرطوب‌کننده مرکزی: این دستگاه‌ها در سیستم‌های گرمایش و تهویه مطبوع تعبیه می‌شوند و برای مرطوب کردن کل محیط یا خانه طراحی شده‌اند. آن‌ها بسیار موثر، راحت و ایمن خواهند بود؛ زیرا به پر کردن مجدد یا تمیز کردن واحدهای جداگانه نیازی ندارند. با‌این‌حال، بسیار گران و پیچیده هستند و نصب و نگهداری آن‌ها هم دشوار است. همچنین اگر به درستی تنظیم نشده باشند، ممکن است باعث رطوبت بیش‌از‌حد یا رطوبت کم در برخی اتاق‌ها یا محیط‌ها شوند.

این دستگا‌ها باید به‌صورت حرفه‌ای نصب شوند که برای انجام این کار و بازرسی منظم آن به حضور تکنسین‌های واجد شرایط نیاز خواهید داشت.
اکنون که انواع دستگاه بخور و رطوبت ساز و کاربردهایشان را شناختید، مطمئنا دریافتید که وجود آن‌ها نه‌تنها برای داخل خانه‌ها مفید است؛ بلکه در محیط‌های دیگر هم کارآمد هستند. استفاده از آن‌ها در محیط‌های تزریق و پانسمان بیمار می‌تواند رطوبت را به هوا اضافه کند و خشکی، تحریک، التهاب یا خونریزی غشاهای مخاطی را کاهش دهد که به جلوگیری از عفونت یا عوارض ناشی از تزریق یا تغییر پانسمان کمک خواهد کرد.

دستگاه بخور و رطوبت ساز قیمت در دکتر مهندس

با توجه به ویژگی‌ها و امتیازاتی که یک دستگاه بخور و رطوبت ساز دارد و اثراتی که بر محیط می‌گذارد؛ حتما تهیه و استفاده آن می‌تواند به تجربه احساساتی خوشایند و آرامش‌بخش کمک کند. پس اگر به فکر خرید یکی از این دستگاه‌های کارآمد و موثر هستید؛ حتما توجه داشته باشید که آن را از چه مکان یا منبعی تهیه می‌کنید.
شناسایی مراکزی که علاوه‌بر کیفیت دستگاه بخور و مرطوب‌کننده و تضمین آن می‌توانند این دستگاه را با قیمتی مناسب و منصفانه در اختیارتان قرار دهند، بسیار کمک‌کننده خواهد بود؛ بنابراین فراموش نکنید که پیش از هر اقدامی ابتدا به سایت خانه- دکتر مهندس سر بزنید تا هم تنوع دستگاه‌های مربوطه را ببنید و از اطلاعات مندرج در معرفی محصولات استفاده کنید، هم با دیدن عکس انواع مختلف بتوانید بهترین گزینه را رد نظر بگیرید.
با خرید از سایت doctor-mohandes.com و تجربه قیمت‌های این سایت حتما از خرید خودلذت خواهید برد.
جمع‌بندی
در شرایط آب‌وهوایی متفاوت و گاهی ناخوشایند، وجود دستگاهی موثر که فضای مناسب‌تری را برای تنفس ایجاد کند، به تجربه‌ خوشایند و احساس بهتر کمک خواهد کرد. انواع مختلف دستگاه بخور و رطوبت ساز توانایی ایفای این نقش را دارند. انواع مختلف این دستگاه‌ها برای شرایط آب‌و هوای گرم و برخی برای محیط‌های سرد مناسب هستند که تشخیص این کار هم به‌راحتی در زمان انتخاب محصول امکان‌پذیر است. برای خرید این دستگاه مفید می‌توان با مراجعه به سایت خانه دکتر مهندس به بهترین و منصافنه‌ترین قیمت دست یافت.