چکیده
سندروم پیش از قاعدگی یا پی ام اس چیست؟ آیا تاکنون درباره ی PMS چیزی شنیده اید؟ آیا می دانید چه نشانه ها و علائمی دارد و چگونه می توان آن را درمان کرد؟
حدود ۷۵% زنان دچار سندرم پیش از قاعدگی خفیف می شوند و حدود ۴ الی ۱۰ درصد زنان دچار اختلال سندروم پیش از قاعدگی شدید می گردند که ممکن است تاثیرات جدی بر کیفیت زندگی یک زن بگذارد.
این سندروم در برخی موارد خفیف است و مشکلی جدی ایجاد نمی‌کند، درحالی‌که در موارد شدید می‌تواند زندگی روزمرۀ خانم‌ها و حتی اطرافیان آنها را سخت کند.
اگر شما هم جز افرادی هستید که در فاصله بین تخمک‌گذاری و شروع پریود دچار علائم عاطفی و فیزیکی سندروم پیش از قاعدگی می‌شوید، در این مطلب همراه ما باشید.
سندروم پیش از قاعدگی چیست؟
سندروم پیش از قاعدگی (PMS) دارای طیف گسترده‌ای از علائم و نشانه‌ها، از جمله نوسانات خلقی، حساس شدن سینه ها، میل شدید به غذا، خستگی، تحریک پذیری و افسردگی است.
به طور تخمینی از هر ۴ زن، ۳ نفر برخی از علائم سندروم پیش از قاعدگی را تجربه می‌کنند.
علائم در یک الگوی قابل پیش بینی، ظاهر و تکرار می‌شوند اما کمیت تغییرات جسمی و احساسی که با سندروم پیش از قاعدگی تجربه می‌کنید، ممکن است از کمی قابل توجه تا شدید متفاوت باشد.
با این حال شما نباید اجازه دهید این مشکلات کنترل زندگی شما را به دست بگیرند. درمان و تغییر شیوه زندگی می‌تواند به کاهش علائم و نشانه‌های سندروم پیش از قاعدگی کمک کند.
تشخیص سندروم پیش از قاعدگی
هیچ یافته فیزیکی یا آزمایشات خاصی برای تشخیص سندروم پیش از قاعدگی وجود ندارد.
پزشک شما ممکن است علامت خاصی را (اگر بخشی از الگوی پیش از قاعدگی پیش بینی شده شما باشد) به PMS نسبت دهد.
برای کمک به ایجاد الگوی سندرم پیش از قاعدگی، دکتر شما ممکن است از شما بخواهد علائم و نشانه‌های خود را حداقل برای دو سیکل قاعدگی بر روی یک تقویم یا یک دفتر خاطرات ثبت کنید.
روزی که اولین بار متوجه علائم PMS می‌شوید و همچنین روزی که علائم ناپدید می‌شوند را یادداشت کنید. همچنین مطمئن شوید که روزهای شروع و پایان دوره عادت ماهیانه را علامت بزنید.
شرایط خاص دیگری وجود دارد که ممکن است علائم PMS را تقلید کنند از جمله: سندرم خستگی مزمن، اختلالات تیروئید و اختلالات خلقی مثل افسردگی و اضطراب.
پزشک شما ممکن است تست‌هایی مانند تست عملکرد تیروئید یا تست‌های غربالگری روانشناسی را برای کمک به تشخیص بهتر درخواست دهد.
راحت ترین پریودی زندگیت رو با کاپ قاعدگی تجربه کن!
علائم سندرم پیش از قاعدگی یا PMS چیست؟
اگر تخمک شما بارور نشود یا لانه‌گزینی صورت نگیرد، به مرور و تا پایان دورۀ پیش از قاعدگی، دیوارۀ ضخیم رحم شروع به فرو ریختن می‌کند که آغاز خونریزی قاعدگی بعدی شماست.
براساس سایت mayoclinic فهرست علائم و نشانه‌های بالقوه سندرم پیش از قاعدگی طولانی است، اما بیشتر زنان تنها تعدادی از مشکلات زیر را تجربه می‌کنند:
-
علائم جسمانی:
- نفخ شکم
- درد شکم
- گرفتگی عضلات
- درد مفاصل
- سینه های سفت و دردناک
- جوش و آکنه
- ولع غذایی، مخصوصاً برای شیرینی جات
- یبوست
- اسهال
- سردرد
علائم احساسی و رفتاری:
- نوسانات خلقی (عکس العمل های هیجانی و طغیان های عاطفی)
- پر تنش و عصبی
- حساسیت به نور و صدا
- خستگی و بی حوصلگی
- تحریک پذیری
- عدم تمایل به حضور در اجتماع
- تغییر در الگوی خواب و بی خوابی
- اضطراب
- افسردگی
- غمگین بودن
دلایل سندرم پیش از قاعدگی (PMS)
علت دقیق سندروم پیش از قاعدگی ناشناخته است اما عوامل متعددی می‌توانند این وضعیت را تشدید کنند:
-
تغییرات دوره‌ای در هورمون‌ها:
- نشانه‌ها و علائم سندروم پیش از قاعدگی با تغییرات هورمونی تغییر می‌کنند و با حاملگی و یائسگی ناپدید می‌شوند.
-
تغییرات شیمیایی در مغز:
- نوسانات سروتونین، یک ماده شیمیایی مغزی (انتقال دهنده عصبی) که به نظر می‌رسد نقش مهمی را در حالت‌های خلقی ایفا می‌کند، می‌تواند علائم PMS را ایجاد کند.
- مقدار ناکافی از سروتونین ممکن است باعث افسردگی قبل از قاعدگی، خستگی، افزایش اشتها به غذا و مشکلات خواب شود.
-
افسردگی:
- برخی از زنان مبتلا به سندرم شدید قبل از قاعدگی مبتلا به افسردگی تشخیص داده نشده هستند، گرچه افسردگی به تنهایی باعث ایجاد تمام نشانه‌ها نمی‌شود.
-
موارد زیر نیز می تواند بر شدت این علائم تأثیرگذار باشد:
- سیگار کشیدن
- ورزش نکردن
- خواب ناکافی
- استفاده ی بیش از حد از الکل، نمک، گوشت قرمز و شکر
- سابقه ی افسردگی
راه هایی برای خلاص شدن از سندروم پیش از قاعدگی
درحالی که هیچ علاج قطعی برای PMS وجود ندارد، اما برای کمک به کاهش ناراحتی می‌توان از برخی درمان‌ها و تغییرات سبک زندگی استفاده کرد. در مطالب زیر به چگونگی انجام این کار می‌پردازیم.
رژیم غذایی‌تان را اصلاح کنید.
یک رژیم غذایی پرنمک می‌تواند باعث نفخ شود، کافئین می‌تواند تحریک‌پذیری یا اضطراب را تشدید کند، الکل ممکن است افسردگی را بدتر کند و قند بیش‌ازحد می‌تواند باعث نوسان قند خون و تغییر خلق‌وخوی شما شود.
سعی کنید یک هفته قبل از شروع قاعدگی تان، میوه، سبزی و غلات کامل بیشتری بخورید.
فقط چیزی که می‌خورید مهم نیست؛ بلکه نحوه‌ی غذا خوردنتان نیز اهمیت دارد.
جوآن پیستل دانشیار بالینی زنان و زایمان در دانشگاه دوک می‌گوید که سعی کنید برای جلوگیری از نوسان قند خون‌تان در فواصل زمانی منظم غذا بخورید.
او می‌گوید: «ارزش این را دارد که قبل از رفتن به سراغ درمان‌های پزشکی، عادات رژیم غذایی‌تان را تغییر بدهید چون احتمال عوارض جانبی آن کمتر است».
بیشتر ورزش کنید.
دکتر پیستلی معتقد است که ورزش می‌تواند با علائم جسمی و روحی PMS مبارزه کند. او می‌گوید: «با آنکه زنان می‌گویند انرژی ندارند اما ورزش‌کردن در این زمان مهم‌تر از همیشه است».
یک روال ورزشی انتخاب کنید که ضربان قلب شما را بالا ببرد و درعین‌حال از آن لذت ببرید. برای سندرم پیش از قاعدگی مرکز ملی اطلاعات سلامت زنان، ۲٫۵ ساعت فعالیت بدنی نسبتا شدید، ۱ ساعت و ۱۵ دقیقه فعالیت هوازی شدید یا ترکیبی از هر دو را به‌علاوه ۲ جلسه تقویت عضله در هفته توصیه می‌کند.
داروهای گیاهی را امتحان کنید.
داروهای گیاهی به اندازه‌ی داروهای نسخه‌ای تحت مطالعه و نظارت قرار نمی‌گیرند، اما برخی از آنها ممکن است در کاهش علائم PMS مانند شکم درد و نوسانات خُلقی مؤثر باشند.
می‌توانید اینها را امتحان کنید: کوهوش سیاه، پنج انگشت، روغن گل مغربی، زنجبیل، برگ تمشک، قاصدک یا کرم‌های پروژسترون طبیعی. ممکن است پزشک زنان شما از جدیدترین تحقیقات در مورد مکمل‌ها مطلع باشد. از او بپرسید به شما کدام داروی گیاهی را در چه زمانی توصیه می‌کند.
ویتامین‌ها را امتحان کنید.
پترا کِیسی، پزشک و دانشیار زنان و زایمان در مایوکلینیک می‌گوید: ممکن است ویتامین‌ها برای سندروم پیش از قاعدگی مفید باشند (بخصوص B6 و E).
شواهد چندان محکمی برای اثبات مؤثربودن این مکمل‌ها وجود ندارد، اما ارزش امتحان‌کردن را دارند. در ادامه چند دُز روزانه‌ی پیشنهاد شده از مایوکیلینیک بیان می‌شود:
- کلسیم: ۱۲۰۰ میلی‌گرم؛
- منیزیم: ۴۰۰ میلی‌گرم؛
- ویتامین ب۶: ۵۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم؛
- ویتامین ای: ۴۰۰ واحد بین‌المللی (IU).
روی استرس تان تمرکز کنید.
در وهله‌ی اول، مهم است که استراحت و خواب کافی داشته باشید. محرومیت از خواب می‌تواند باعث تشدید علائم PMS شود، بنابراین سعی کنید مقدار خواب مورد نیاز بدن‌تان را تأمین کنید
سپس آگاهانه تلاش کنید که میزان استرس تان را کاهش دهید. شما می‌توانید تنفس عمیق، ماساژ، مدیتیشن یا یوگا را امتحان کنید. همه اینها بدن و ذهنتان را آرام می‌کنند.
اما اگر می‌دانید با کارهای دیگری مانند بیرون رفتن با دوستان یا نوشتن در دفتر خاطرات، استرس تان کم می‌شود، از مدیتیشن صرف نظر کنید و آن فعالیت‌ها را ادامه دهید.
مُسکن مصرف کنید.
برای زنانی که دردهای مرتبط با PMS مانند شکم‌درد، حساسیت سینه به لمس، پشت‌درد یا سردرد دارند، مُسکن‌های ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) می‌توانند مفید باشند. اینها عبارتند از ایبوپروفن (ادویل و داروهای مشابه) و ناپروکسن (آلِو).
شما می‌توانید داروهای بدون نسخه‌ای را امتحان کنید که مخصوص PMS هستند، مانند «پامپرین» و «میدول». اینها اغلب به‌همراه نوعی مُسکن حاوی کافئین مصرف می‌شوند.
چه زمانی باید از پزشک کمک بگیریم؟
سندرم پیش از قاعدگی با رعایت مواردی که در بالا گفته شد تا حدود زیادی قابل کنترل است. با این حال اگر:
- دردهای جسمانی شدید دارید که با مسکن برطرف نمی شود.
- تغییرات ناگهانی و شدید خلق و خو دارید
- زندگی روزمره ی شما تحت تأثیر این علائم قرار گرفته است
بهتر است با پزشک متخصص مشورت کنید. برای درمان سندروم پیش از قاعدگی، پزشک شما ممکن است در مورد سابقه ی افسردگی یا اختلالات روانی در خانواده ی شما سؤال بپرسد. همچنین ممکن است آزمایش غده ی تیروئید، آزمایش بارداری و معاینات لگن لازم باشد.
