چکیده تخمین زمان مطالعه: 4 دقیقه
عفونت در هر قسمت ازسیستم ادراری (کلیهها، مثانه، حالبها و مجرای ادراری) را عفونت ادراری گویند. عفونت دستگاه ادراری معمولاً زمانی رخ میدهد که باکتری عامل بیماری از راه مجرای ادراری وارد شود و شروع به تکثیر در دستگاه ادراری نماید . هر فردی در هر سنی می تواند به عفونت دستگاه ادراری مبتلا شود، اما خانمها بیشتر از آقایان در معرض بروز عفونت ادراری هستند، که آن هم به علت آناتومي ناحيه ادراری و تناسلی خانم هاست. علائم رایج عفونت دستگاه ادراری شامل درد در ناحیه لگن، احساس سوزش هنگام دفع ادرار، و نیاز برای دفع ادرار یا تکرر ادرار می شوند.
برای دسترسی سریع به محتوای متن از لینک های زیر استفاده کنید: |
عفونت ادراری و علت آن
در شرایط عادی، سیستم ایمنی بدن در برابر عفونت از ما دفاع می کند. یکی از روش های دفاعی بدن جریان مداوم ادرار است. این به پیشگیری از اتصال باکتری ها به دیواره های دستگاه ادراری کمک می کند. اما گاهی اوقات میکروب ها به هر ترتیب ممکن نفوذ خود را انجام می دهند.زمانی که باکتری، به طور معمول ئی.کولای، وارد مجرای پیشاب شده و پس از آن به دیواره مثانه متصل شده و تکثیر می شود، عفونت دستگاه ادراری آغاز می شود. آنچه در این حالت رخ می دهد یک عفونت مثانه یا سیستیت است. گاهی اوقات، باکتری ها از مثانه به قسمت بالایی دستگاه ادراری حمله کرده و یک یا هر دو کلیه را آلوده می کنند.
به چه دلیل عفونت هاي ادراری در خانم ها شايع ترند؟
چند علل مهم در اين زمينه موجود است که مهمترينش، آناتومي ناحيه ادراری و تناسلی خانم هاست. طول مجراي ادرار در خانم ها خيلي کوتاه تر از آقايان است و همين امر، عفونت هاي ادراری را که عمدتاً بالارونده هستند، افزايش مي دهد.
علل دوم، نزديک بودن مقعد و واژن به مجراي ادرار است بنابراين يکي از عواملي که باعث عفونت هاي ادراري در خانم ها مي شود تماس جنسي است. در هر تماس، حجم بسيار زيادي ميکروب وارد مجراي ادرار مي شود که درصورتی که خانم به موقع و بعد از تماس جنسي ادرار نکند يا حجم مايعاتي که استفاده مي کند کم باشد، به عفونت ادراري ابتلا خواهدشد.
علائم عفونت ادراری چیست؟
- احساس سوزش هنگام ادرار؛
- تکرر ادرار؛
- احساس درد یا فشار در پشت یا زیر شکم؛
- ادرار کِدِر، تیره، خونی یا دارای بوی غیرطبیعی؛
- احساس خستگی و سستی؛
- تب و لرز (این علامت نشان میدهد که احتمالا عفونت به کلیهها رسیده است).
تشخیص عفونت در دستگاه ادرار
جهت تشخیص قطعی عفونت دستگاه ادراری، بررسی نمونه ادراری ضروری است. معمولاً در این شرایط بهتر است پس از شستشوی ناحیه تناسلی و اطراف مجرای ادرار، نمونه قسمت وسط ادرار توسط بیمار گرفته شود. سپس در ظرف استریل ریخته شده و تحویل آزمایشگاه شود.وجود باکتری در ادرار و افزایش تعداد گلبولهای سفید، نشانگر عفونت در نمونه ادرار است. در کشت ادرار دقیقاً نوع میکروب مشخصشده و آنتیبیوتیک مناسب جهت درمان آن تعیین میگردد.
قطعا مفید خواهد بود: ظرف نمونه گیری ادرار |
عواملی که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند؟
عوامل زیر خطر ابتلا به عفونت دستگاه ادراری را افزایش می دهند، این عوامل شامل:
- زن بودن : عفونت ادراری در زنان شایع تر می باشد و خیلی از زنان بیشتر از یکبار دچار این نوع عفونت می شوند.
- مصرف انواع خاص وسایل پیشگیری از بارداری : زنانیکه از دیافراگم برای پیشگیری از بارداری استفاده می کنند، بیشتر از دیگران در خطر این بیماری می باشند.
- بعد از دوران یائسگی : بعد از دوران یائسگی، عفونت ادراری، بدلیل کمبود استروژن ممکن است شدیدتر شود.
- اختلالات دستگاه ادراری: اختلالات و غیرعادی بودن دستگاه ادراری می تواند باعث ابتلا به این بیماری شود.
- گرفتگی در دستگاه ادراری : سنگ کلیه و یا پروستات بزرگ شده باعث حبس ادرار در مثانه و در نتیجه ابتلا به این بیماری می شود.
- سیستم ایمنی ضعیف : دیابت و سایر بیماری ها می توانند باعث اختلال در سیستم ایمنی بدن شده و در نتیجه خطر عفونت های ادراری می شود.
- استفاده از سند: کسانیکه نمی توانند ادرار کنند و از سوند و یا کاتتر استفاده می نمایند در خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستند.
بیشتر بدانید: نکات ایمنی که در سوند گذاری باید رعایت کرد |
آیا عفونت دستگاه ادراری عوارضی به همراه دارد؟
بیشتر عفونت های دستگاه ادراری با موفقیت و بدون هیچ عارضه ای بهبود می یابند. اما بدون درمان درست و به موقع، یک عفونت مثانه ساده نیز می تواند از کنترل خارج شود. میکروب ها می توانند از مثانه وارد حالب ها شده و به کلیه ها حمله کنند و این شرایط می تواند زمینه ساز پیامدهای جدی برای سلامت شما شود.از عوارض عفونت دستگاه ادراری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عفونت های دستگاه ادراری عود کننده
- عفونت کلیه
- تولد نوزاد با وزن کم، تولد زودرس نوزاد، یا تولد نوزاد مرده در زنان باردار
- سپسیس یا عفونت خون، شرایطی بالقوه تهدیدکننده زندگی که می تواند به آسیب بافتی، نارسایی اندامی و حتی مرگ منجر شود
درمان عفونت ادراری
درمان معمولاً با مصرف آنتیبیوتیک است. تشخیص نوع و مدتزمان استفاده از آنتیبیوتیک با توجه به شدت بیماری و وضعیت سلامتی و سن و بیماریهای زمینهای با نظر پزشک انجام میگیرد.عفونتهای ساده اغلب با مصرف خوراکی قرص کوتریماکسازول، سفالکسین، نیترو فورانتویین بهبود مییابند. سیپروفلوکساسین و اوفلوکساسین که از خانواده فلوروکینولونها هستند، بر طیف وسیعتری از میکروبها اثر میگذارند. و معمولاً برای عفونتهای پیچیدهتر سیستم ادراری تجویزمی شوند.
پیشگیری از مبتلا شدن به عفونت های ادراری
- هیچگاه ادرار کردن را به تأخیر نیاندازید.
- همیشه به درستی خودتان را تمیز کنید و از جلو به سمت عقب خود را بشویید تا باکتریها وارد دستگاه ادراری نشوند.
- از اسپری و یا عطر زنانه در دستگاه تناسلی استفاده نکنید.
- خوردن آب آلبالو و آب نارگیل به کشتن باکتری در دستگاه ادراری کمک میکند.
- الکل و کافئین با تحریک مثانه احتمال ابتلا به عفونت را افزایش میدهند.
- از پوشیدن لباسهای تنگ و شورتهای نایلونی برای مدت طولانی خودداری کنید.
- مصرف آلرژنها، نگهدارندهها و افزودنیها را کاهش دهید
- به جای گوشت قرمز، ماهی و سویا بخورید.
- حداقل ۳۰ دقیقه و ۵ بار در هفته ورزش کنید.
- چای سبز به دلیل خاصیت آنتیاکسیدانی و ضد سرطانی، ایمنی را افزایش میدهد. برخی کمبودهای تغذیهای زمینهساز عفونت مجاری ادراری هستند، ریزمغذیهایی همچون منیزیم، کلسیم، روی، سلنیوم و ویتامین C، اسیدهای چرب امگا ۳ را حتماً در رژیم غذایی خود بگنجانید.
کلام آخر
بسیاری از بیماران برای رهایی از عود مکرر ممکن است با مواد ضدعفونیکننده مجاری را شستوشو دهند که این کار به هیچ وجه توصیه نمیشود، زیرا ممکن است باعث تحریک بشود. بنابراین توصیه میکنیم همه کسانی که مبتلا به هر نوع عفونت ادراری هستند چه ساده و چه عودکننده به پزشک مراجعه کنند تا درمان مناسبی برایشان اتخاذ شود.