آیا زخم بستر باعث مرگ می شود؟

چکیده: تخمین زمان مطالعه: 5 دقیقه

زخم بستر، که به طور دقیق تر زخم های فشاری نامیده می شوند، مناطقی از پوست و بافت هستند که فشار پایدار روی آن، معمولا فشار ناشی از تخت یا صندلی چرخدار، سبب آسیب شده است. این فشار گردش خون قسمت های آسیب پذیر بدن شما، بخصوص پوست باسن، دنبالچه،هیپ و پاشنه را قطع می کند. بدون جریان خون کافی، بافت آسیب می بیند.

اگرچه افراد فلج به خصوص در معرض خطر هستند، هر کسی که بستری است، از صندلی چرخدار استفاده می کند یا قادر به تغییر موقعیت بدن خود بدون کمک نیست، می تواند دچار زخم های بستر شود. زخم های بستر می توانند به سرعت به وجود بیایند، به سرعت پیشرفت کنند و اغلب دشوار است که درمان شوند. با این حال، متخصصان می گویند که بسیاری از این زخم ها نباید اتفاق بیفتند. اقدامات پیشگیرانه کلیدی می توانند یکپارچگی پوست را حفظ کرده و به درمان نیز کمک کنند.

علل بروز زخم بستر

زخم بستر آسیبی است که در اثر فشار پوست برای طولانی مدت ایجاد می شود. به دلیل فشار مداومی که به پوست وارد می شود خون رسانی در پوست و بافت های زیرین کاهش یافته و منجر به ایجاد زخم در نواحی تحت فشار می شود. عوامل دیگری مانند محدود شدن تحرک فرد می تواند باعث آسیب به پوست شود و سبب رشد زخم فشاری شود.

سه عامل اصلی برای زخم بستر عبارتند از:

فشار

فشار ثابت بر روی هر قسمتی از بدن، می تواند جریان خون به بافت را کاهش دهد. جریان خون جهت انتقال اکسیژن و دیگر مواد مغذی به بافت ها، ضروری است. بدون این مواد مغذی ضروری، پوست و بافت های اطراف آسیب دیده و ممکن است در نهایت بمیرند.

در افرادی که دارای تحرک محدود هستند، این نوع فشار در مناطقی رخ می دهد که به خوبی با چربی و ماهیچه پوشیده نشده اند و بر روی یک استخوان مانند ستون فقرات، تیغه شانه، باسن، پاشنه پا و آرنج قرار دارد، اتفاق می افتد.

اصطحکاک

اصطحکاک زمانی رخ می دهد که پوست با لباس و یا رختخواب برخورد می کند. اصطحکاک می تواند پوست شکننده را آسیب پذیر تر کند، به خصوص اگر پوست مرطوب باشد.

برش

برش زمانی رخ می دهد که دو سطح (پوست و سطح رختخواب) در جهت مختلف حرکت کنند.

نواحی مستعد زخم بستر

با توجه به موقعیت قرار گیری بیمار نواحی مختلفی از بدن می تواند مستعد ایجاد زخم بستر باشد. این نواحی شامل سر، آرنج، شانه، قفسه سینه، ستون فقرات، زانو، پاشنه ی پا، انگشت پا، باسن و... می باشد. 

علائم شایع زخم بستر چیست؟

زخم بستر بسته به عمق، اندازه و شدت آسیب به لایه‌های بافت، به چهار مرحله تقسیم می‌شود. این مراحل عبارتند از:

مرحله‌ی اول (نشانه‌های اولیه)

اغلب زخم‌های بستر از یک پوست قرمز رنگ شروع می‌شوند. بیماران ممکن است در پوست قرمز احساس سفتی و / یا گرمی کنند. در این مرحله، در صورتی که فشار وجود نداشته باشد، تغییر ساختار بافتی می‌تواند رفع شود و پوست به حالت عادی برگردد.

مرحله‌ی دوم (ایجاد برآمدگی)

زخم بستر یک برآمدگی ایجاد کرده‌است. این بدان معناست که بافت زیر پوست در حال از بین رفتن است. اگر فشار در حال افزایش باشد و مراقبت از منطقه‌ی آسیب‌دیده در زمان مناسب صورت نگیرد، زخم بستر می‌تواند به سرعت به سطح خطرناکی برسد.

مرحله‌ی سوم (توسعه زخم)

در این مرحله، یک حفره یا زخم توسعه می‌یابد در جایی که بافت مرده‌است. آسیب بافت به لایه‌ی پایین‌تر پوست می‌رسد و می‌تواند به استخوان حمله کند.

مرحله‌ی چهارم (آسیب نهایی)

این یکی بدترین مرحله‌ی زخم بستر است. در این مرحله آسیب به عضلات و استخوان‌ها نفوذ کرده‌است. مناطق آسیب‌دیده اغلب مرطوب هستند.

چه چیزی خطر پدیدار شدن زخم بستر را افزایش می‌دهد؟

آسیب های مزمن مثل فلج و کما

احتمال ابتلا به زخم‌های بستر در افرادی که دچار آسیب‌های مزمن مانند فلج، جراحی یا کما هستند، بیش‌تر است زیرا ممکن است مدت زیادی حرکت نکنند.

بالا رفتن سن

هنگامی که سن انسان بالا می‌رود، پوست او خشک‌تر، شکننده‌تر، و نازک‌تر می‌شود و در عین حال از حالت کشسانی پوست کاسته می‌شود. افراد مسن سلول‌های جدید پوستی را بسیار آهسته تولید می‌کنند، به همین دلیل هم در معرض خطر هستند.

قبضیت روده‌ها

عفونت به علت مواد مدفوع می‌تواند خطرناک باشد و فرد را به موارد شدید زخم بستر هدایت کند.

سیگار کشیدن

اگر به طور منظم سیگار بکشید پوست‌تان خشک می‌شود – یکی از دلایل بروز زخم بستر.

آسیب طناب نخاعی

اگر از آسیب نخاعی رنج می‌برید، احتمال بیش‌تری وجود دارد که به زخم بستر مبتلا شوید زیرا نمی‌توانید موقعیت خود را تغییر دهید.

دیابت

بیماری‌هایی مانند دیابت، سرعت بهبودی را کاهش و خطر ابتلا به زخم بستر را افزایش می‌دهد.

رژیم غذایی نامناسب

کمبود کالری، مایعات، ویتامین‌ها و مواد معدنی و پروتئین در رژیم غذایی روزانه می‌تواند باعث تجزیه‌ی بافت شود.

آیا زخم بستر کشنده است؟

هنگامی که زخم بستر به مراحل بعدی پیشرفت می کند، می تواند منجر به عوارض دیگری نیز شود که برای بیماران مرگبار است. سه مورد از عوارضی که باعث مرگ و میر ناشی از زخم بستر می شوند، استئومیلیت، سپسیس، و گانگرن هستند.

• استئومیلیت

استئومیلیت بیماری عفونت استخوان است. عفونت از بافت آسیب دیده شروع می شود، به داخل جریان خون منتقل شده و سپس به استخوان می رسد. اغلب عفونت استخوان در مرحله ۴ زخم بستر شروع می شود.

• سپسیس

سپسیس یا گندخونی بیماری است که در آن باکتری از زخم بستر وارد جریان خون می شود و دیگر قسمت های بدن را آلوده می کند. سپسیس اگر به سرعت درمان نشود ممکن است منجر به نارسایی اندام و مرگ بیمار شود.

• گانگرن

گانگرن وضعیتی است که در آن بافت بدن به دلیل از دست دادن خون از بین می رود. در بیماران با زخم بستر، از دست دادن خون به علت عفونت ناحیه زخم است.

بدون درمان سریع و مناسب، این سه شرایط ممکن است منجر به مرگ بیمار دارای زخم بستر شود. در واقع در موارد شوک سپسیسی، میزان مرگ و میر به میزان ۵۰ درصد است. این درصد بسیار بالایی است و باید تمام اقدامات پیشگیرانه و درمانی مناسب برای زخم بستر با هدف جلوگیری از این عوارض مرگبار و تهدید کننده زندگی صورت پذیرد.