چکیده
خیلی از ما گاهی صبح‌ها درحالی از خواب بیدار می‌شیم که طعم تلخ یا ترشی رو در دهانمون احساس می‌کنیم. طعم تلخ دهان نشانه‌‌ی افزایش باکتری‌ها در دهان هست که میتونه ناشی از رژیم غذایی نامناسب باشه.
البته تلخی دهان علت های مختلفی داره که ما در این مقاله از مجله سلامت دکتر مهندس علت های تلخی دهان رو بررسی کردیم پس تا آخر این مقاله همراه ما باشید.
خشکی دهان
خشکی دهان (Dry Mouth) یا زروستومیا (Xerostomia) به شرایطی اطلاق می شود که در آن غدد بزاقی در دهان، بزاق کافی برای مرطوب نگه داشتن دهان ایجاد نمی کند.
علت تلخی دهان
- دانستن علت تلخی دهان میتواند به درمان این احساس آزاردهنده کمک ویژه ای کند. در ادامه دلایل تلخ شدن دهان را بررسی می کنیم.
-
مشکلات کبدی و تلخی دهان
حتما می دانید که کبد یکی از ارگان های حیاتی بدن است. کبد با شکار سموم و دیگر عناصر آسیب رسان باعث تمیزی و پاکسازی بدن می شود. این ارگان همچنین مکانیسم های ضروری دیگری را در متابولیسم آنزیم ها بر عهده دارد.
زمانی که کبد دچار مشکل می شود و یا اینکه نیاز به تمیز شدن پیدا می کند، مسئله تلخ شدن دهان در حین بیداری از خواب نیز شروع می شود. در واقع بدمزه شدن دهان می تواند یکی از علائم مشکلات کبدی باشد.
-
بیماری های مخصوص مجاری صفراوی و کیسه صفرا
تلخی دهان در صبح در بعضی اشخاص به دلیل بیماری های مجاری صفرا و کیسه ی صفرا می باشد.
-
یرقان و تلخی دهان
زمانی که بدن قادر به سوخت و ساز بیلی روبین نباشد، یرقان یا زردی بروز می کند، مشکلی که به کبد نیز مربوط می شود.
در واقع این مشکل سلامت گلبول های قرمز را نیز به خطر می اندازد که به نوبه خود منشا مشکلات دیگری خواهد شد.
مهم ترین علائم ابتلا به یرقان، زرد شدن پوست و همچنین تلخ شدن دهان است که صبح ها بیشتر احساس می شود.
-
رفلاکس معده
رفلاکس معده یا برگشتن اسید معده به درون مری، احساس تلخی دهان در صبح را در پی دارد.
رفلاکس معده باعث می‌شود که سر دل احساس سوزش کند. در واقع دریچه‌ای که بین مری و معده قرار گرفته است در حالت طبیعی باید بسته باشد تا مانع خروج اسید به درون مری شود.
اما در مواقعی که این دریچه ضعیف می‌شود و یا به آن آسیبی وارد می‌شود، اسید‌ها از معده خارج شده و در معده و قفسه سینه ایجاد سوزش می‌کند.
در نتیجه باکتری ها رشد کرده و چندین برابر می شوند. به این ترتیب دهان بد مزه شده و بوی بدی ایجاد می شود.
-
حساسیت
حساسیت یا آلرژی، با ایجاد گرفتگی و اختلال در سلامت دستگاه گوارش، یکی دیگر از علت‌های تلخی دهان در صبح است.
-
رعایت نکردن بهداشت دهان‌ودندان
یکی از دلایل تلخی دهان است. رعایت نکردن بهداشت دهان باعث افزایش احتمال عفونت و بروز بیماری‌های لثه و مشکلاتی مانند عفونت دندان و ورم لثه می‌شود که همگی موجب تلخی دهان هستند.
-
مصرف دارو
مصرف برخی داروها ممکن است باعث تلخی دهان شود. این داروها اغلب شامل داروهایی هستند که برای درمان بیماری‌های قلبی‌عروقی و بیماری‌های با ریشه‌ی روان‌شناختی تجویز می‌شوند.
برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها مانند آلوپورینول و بعضی داروهای ضدافسردگی هم ممکن است تلخی دهان به همراه داشته باشند.
مولتی‌ویتامین‌ها و مکمل‌ها: انواع خاصی از مولتی‌ویتامین‌ها و مکمل‌ها هم ممکن است باعث تلخی دهان شوند. این مکمل‌ها اغلب دارای مقدار زیادی روی و مس هستند.
مکمل‌های آهن هم منجر به تلخی دهان می‌شوند. خوشبختانه با پایان مصرف مکمل یا مولتی‌ویتامین مشکل تلخی مزه‌ی دهان هم از بین می‌رود.
-
سیگار کشیدن
سیگار کشیدن هم میتواند مزه تلخ در دهان ایجاد کند. دلیل آن هم اینست که سیگار حاوی مواد شیمیایی سمی است و به جوانه‌های چشایی آسیب می‌زنند.
اگر سیگار ترک شود جوانه‌های چشایی رشد کرده، بیشتر می‌شوند و احساس مزه و طعم بهبود می‌یابد. ولی در برخی موارد هم در افرادیکه سالیانی است سیگار می‌کشند ممکنست پس از ترک سیگار هرگز جوانه‌های چشاییشان بهبود نیابد.
کمبود ویتامین
کمبود ویتامین یک علت تلخی دهان است. ویتامین‌ها و مواد مغذی مورد نیاز برای بدن، برای عملکرد درست اندام‌ها مثل طعم، مزه و بو لازمند. به عنوان مثال روی برای حواس چشایی و بویایی لازم است.
به همین خاطر قبل از مصرف مکمل روی، پزشک میزان روی بدن را چک می‌کندو جالب است بدانید افزایش روی هم میتواند باعث تلخی دهان شود.
همچنین یکی دیگر از عواملی که موجب از دست دادن طعم غذا‌ها یا تلخی دهان می‌شود، کمبود ویتامین B۱۲ است.
-
عفونت دستگاه تنفسی فوقانی
عفونت دستگاه تنفسی فوقانی، سرما خوردگی، آلرژی و سینوزیت همه میتوانند موجب احتقان مسیر بینی، کاهش حس بویایی یا تلخی دهان شده و در نتیجه توانایی چشیدن طعم‌ها را کاهش دهند.
هوای تازه و مرطوب تنفس کن-
خشکی دهان
خشکی دهان زمانی رخ میدهد که بزاق به اندازه کافی ترشح نمی شود. وقتی بزاق دهان کم می شود، تعداد باکتری‌هاي موجود در دهان افزایش می یابد و بهمین دلیل، دهان تلخ می شود. با مراجعه به دکتر میتوان این مشکل را برطرف کرد.
-
یائسگی
زنان در معرض یائسگی ممکن است طعم تلخی در دهان خود را تجربه کنند، که این امر به علت سطوح پایین استروژن موجود در بدن می‌باشد و از طرفی هم ممکن است به علت خشکی دهان ایجاد شود.
-
اختلالات چشایی
برخی افراد به صورت ارثی ممکن است ناتوانی بویایی یا چشایی بو‌ها و طعم‌های خاصی را تجربه کنند. ضعف چشایی (Hypogeusia) به کاهش چشایی و اختلال چشایی (dysgeusia) یک طعم غیر طبیعی اشاره دارد. البته این مشکل نادر است.
-
بارداری
زنانی که در مراحل اولیه بارداری باشند، تغییراتی در حس چشایی خود احساس می‌کنند. احتمال دارد برای آن‌ها در این دوران غذا‌ها طعم همیشگی را نداشته باشند و یا دهان طعم فلزی و تلخ به خود بگیرد.
-
برفک دهان
یک عفونت مخمر در دهان، اغلب باعث ایجاد لکه‌های سفید روی زبان، دهان و گلو می‌شود. همچنین ممکن است طعم تلخ یا ناخوشایند را در دهان ایجاد کند، و ممکن است تا زمانی که عفونت درمان نشود، ادامه داشته باشد.
-
سندرم سوزش دهان
سندرم سوزش دهان، گلاسودینیا، گلاسوپیروز، استومودینیا و دیسستزی دهان مشکلی است که با حس مداوم سوزش در لبها، زبان یا جای دیگری در دهان مشخص می‌شود. این مشکل گاهی باعث کاهش چشایی یا حس تلخی دهان همراه است.
کلام آخر
ما در این مقاله از مجله سلامت به بررسی علت های تلخی دهان پرداختیم. بهتر است با توجه به موارد ذکر شده و دیدن چنین علائمی حتما به پزشک مراجعه کنید.
