چکیده
پریود نشدن میتواند دلایل مختلفی از جمله تغیرات هورمونی باشد که در فرد ایجاد می شود.
یکی از مواردی که میتواند در خانم ها ایجاد نگرانی کند پریود نشدن طولانی است و این موضوع میتواند باعث کلافگی فرد شود.
پریود نشدن طولانی میتواند عوارضی به همراه داشته باشد اما راه های زیادی برای درمان این عوارض وجود دارد و جای هیچ نگرانی نیست.
در این مقاله ازمجله سلامت همراه ما باشید تا به مشکلات عادت ماهیانه بپردازیم و علت پریود نشدن را بررسی کنیم.
پریود نشدن
عوامل متعددی باعث بر هم خوردن نظم و روند طبیعی چرخه قاعدگی (عادت ماهانه) در خانم ها می گردند و باعث بروز اختلالاتی در این چرخه می شوند که به آن ها اختلالات قاعدگی می گویند، این اختلالات انواع مختلفی دارند و یکی ازآنها، پریود نشدن یا آمنوره است.
آمنوره میتواند شامل عدم شروع اولین پریود تا سن 15 سالگی دختر و همچنین عدم وقوع عادت ماهانه به مدت سه دوره ی متوالی در سالهای بعد از شروع اولین قاعدگی باشد.
عوارض پریود نشدن طولانی چیست؟
اگر به مدت کوتاهی پریود نشوید، هیچ عوارضی برای شما به وجود نخواهد آمد ولی در صورتی که این شرایط طولانی شود، ممکن است مشکلاتی برای شما به وجود آید.
ناباروری
زنانی که پریود نمیشوند احتمال تخمک گذاری نیز نخواهند داشت و در نتیجه نمیتوانند به طور طبیعی باردار شوند.
پوکی استخوان
اگر پریود نشدن و پایین آمدن هورمون استروژن با هم اتفاق بیفتند، احتمال ابتلا به پوکی استخوان در زنان بیشتر خواهد شد.
لازم است بدانید، استروژن هورمونی است که به تقویت استخوانها کمک کرده و بعد از یائسگی میزان آن کمتر خواهد شد.
هرچند این نوع از پوکی استخوان برای زنانی روی خواهد داد که بیش از یک سال پریود نشدهاند.
بیماری قلبی
یکی دیگر از عوارض پریود نشدن ابتلا به بیماری های قلبی است.
برخی مطالعات نشان دادهاند که میزان پایین استروژن، زنان را در معرض بیماریهای قلبی قرار میدهد.
همچنین زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) بیشتر در معرض عوامل خطرزای بیماری قلبی مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا و دیابت قرار میگیرند.
سرطان آندومتر یا سرطان رحم
قاعدگیهای نامنظم و پریود نشدن طولانی میتوانند احتمال ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش دهند.
در شرایط طبیعی، اندومتریوم یا مخاط رحم در معرض هورمونهایی مانند استروژن قرار گرفته که باعث گسترش و ضخیم شدن لایه داخلی رحم میشوند.
زمانی که تخمک گذاری اتفاق نیفتد، لایه رحم در معرض میزان زیادی استروژن قرار گرفته که باعث میشود اندومتر بیش از حد طبیعی رشد کند در نتیجه احتمال ابتلا به سرطان افزایش پیدا خواهد کرد.
ابتلا به سرطان تخمدان
ابتلا به سرطان تخمدان یکی دیگر از عوارض پریود نشدن میباشد.
در واقع زنان جوان با پریودهای نامنظم بیشتر از سایر خانمها در معرض خطر ابتلا به سرطان تخمدان قرار دارند.
قاعدگی کم
اگر قاعدگی کمتر از میزان طبیعی باشد به آن قاعدگی ناقص (oligomenorrhoea) گفته میشود.
شایعترین علت این وضعیت، سندروم تخمدان پلی کیستیک میباشد.
مراحل سیکل قاعدگی
چرخه قاعدگی شامل چندین مرحله است که بدن زن برای احتمال بارداری باید هر ماه از آن عبور کند. نوسانات هورمونی مسئول انتقال بدن از یک فاز به فاز بعدی هستند.
حدود یک بار در ماه، زنانی که دوران بلوغ را پشت سر گذاشته اند، خونریزی قاعدگی را تجربه می کنند. این به این دلیل اتفاق میافتد که پوشش داخلی رحم با ضخیمتر شدن و غنیتر شدن رگهای خونی، خود را برای بارداری آماده کرده است و اگر حاملگی اتفاق نیفتد، این پوشش ضخیم ریخته می شود و با خونریزی همراه است.
مراحل سیکل قاعدگی |
روزهای چرخه |
اولین روز خونریزی قاعدگی روز 1 سیکل در نظر گرفته می شود. |
روز 1- 5 |
هنگامی که خونریزی متوقف می شود، پوشش داخلی رحم (که آندومتر نیز نامیده می شود) شروع به آماده شدن برای احتمال بارداری می کند. پوشش رحم ضخیم تر می شود و از نظر خون و مواد مغذی غنی می شود. |
روز 6- 14 |
حدود روز چهاردهم، یک تخمک از یکی از تخمدان ها آزاد می شود و از لوله های فالوپ به سمت رحم حرکت میکند. اگر در این زمان اسپرم در لوله فالوپ وجود داشته باشد، لقاح ممکن است رخ دهد. در این حالت تخمک بارور شده به سمت رحم می رود و سعی می کند در دیواره رحم لانه گزینی کند. |
روز 14- 25 |
اگر تخمک بارور نشده باشد یا لانه گزینی اتفاق نیفتد، تغییرات هورمونی به رحم سیگنال می دهد که برای ریختن پوشش خود آماده شود و تخمک شکسته می شود و همراه با پوشش از بین می رود. چرخه دوباره از روز اول خونریزی قاعدگی شروع می شود. |
روز 25- 28 |
علت پریود نشدن طولانی چیست؟
پریود نشدن نشان دهنده وجود مشکل در یکی از این بخش های بدن یا وجود ناهنجاری در دستگاه تناسلی است که بسته به سبک زندگی، سلامتی و برخی مسائل پزشکی هم می تواند علت بروز آمنوره (پریود نشدن) باشد.
با ما همراه باشید تا برخی موارد علت عقب افتادن پریود را بررسی کنیم:
-
بارداری از علت های پریود نشدن
از اصلی ترین علل عقب افتادن پریود، بارداری است.
زمانی که یکی از تخمکها بارور میشود، داخل مخاط رحم جای میگیرد و این مخاط به جای این که به صورت خون پریود ریزش پیدا کند، برای تغذیه جنین باقی میماند.
همچنین برخی از قرص های ضد بارداری به خصوص در اولین ماههای شروع مصرف منجر به تاخیر قاعدگی میشوند.
بارداری تنها علت قطع پریود نیست، بنابراین بهتر است برای اطمینان بیشتر حتما از تست های فوری بارداری استفاده کنید.
شیردهی
یکی از دلایلی که باعث برهم زدن هورمون در خانمها میشود وجود پرولاکتین است که وظیفه تولید شیر را برعهده دارد.
معمولا خانمها در طی شیردهی قاعدگیهای کم یا اصلا قاعدگی در این مدت برایشان وجود ندارد اما پس از اتمام شیردهی، چرخه قاعدگی منظم خواهد شد.
-
اختلال عملکرد تیرویید
یک تیرویید کم فعال (هیپوتیروییدی) به طور شایعی منجر به نامنظم شدن قاعدگی از جمله قطع قاعدگی می شود و اگر تیروئید کم کار باشد، قاعدگیهای طولانی و شدید مشاهده میشود.
از سوی دیگر اختلالات تیروئید می تواند باعث افزایش یا کاهش ترشح هورمون پرولاکتین (هورمون باروری که توسط غده تیروئید ساخته می شود) شوند.
سطح تغییر یافته پرولاکتین می تواند بر هیپوتالاموس شما تأثیر گذاشته و چرخه قاعدگی را دچار آشفتگی کند.
افرادی که پرکاری تیروئید دارند، پریودهای بسیار سبک و کوتاه مدتی را نسبت به حد معمول تجربه میکنند.
در پرکاری تیرویید علاوه بر اختلال در دوره قاعدگی با مشکلات دیگری همچون موارد زیر همراه است:
- کاهش وزن ناگهانی
- تپش قلب
- عصبی بودن
- اضطراب
همچنین تورم در ناحیه گردن یکی دیگر از نشانههایی است که خبر از اختلال در تیروئید میدهد و منجر به ایجاد تداخل در چرخه قاعدگی خواهد شد.
-
نوسان وزن
تحقیقات نشان میدهد افرادی که دچار اضافه وزن هستند سطح هورمون و انسولین در آنها بیش از سایرین است و این مقدار از انسولین و هورمونها در اختلال چرخه قاعدگی بی تأثیر نخواهد بود.
افزایش وزن با کم کاری تیروئید نیز مرتبط است که این دو عامل خود میتواند سبب قاعدگی نامنظم شود.
-
سندروم تخمدان پلی کیستیک
سندروم تخمدان پلی کیستیک نوعی اختلال هورمونی است که 6 تا 8 درصد زنان در سراسر دنیا به آن مبتلا می شوند و این اختلال باعث بروز نشانه هایی می شود که شامل موارد زیر هستند:
- پریودهای نامنظم
- رشد موهای زائد
- ناباروری
- افزایش وزن
- آکنه
پلی کیستیک منجر به هیپرآندروژنیسم هم می شود یعنی سطح هورمون های مردانه در زنان بالا می رود.
تحقیقی که در سال ۲۰۱۷ روی ۲۶۶ زن مبتلا به پلی کیستیک انجام شد نشان داد که بیش از ۷۸ درصد از آنها دارای هیپرآندروژنیسم بودند. این اختلال بر چرخه های قاعدگی اثر گذاشته و منجر به عقب افتادن پریود می شود.
-
استرس و اضطراب
وجود ناراحتیهای روحی و روانی و ابتلا به استرس و اضطراب یکی از دلایل اصلی نامنظم شدن سیکل قاعدگی محسوب میشود، چرا که استرس تأثیر بسیار زیادی در عملکرد غدد و عدم تعادل هورمون ها دارد؛ بنابراین در صورتی که با وجود مسئله و مشکل روحی دچار برهم خوردن نظم قاعدگی خود شده اید، جای نگرانی از بابت ابتلا به دیگر بیماریها وجود ندارد.
-
مشکلات هورمونی
تغییر در چرخه هورمونی باعث میشود زمان قاعدگی شما مدام به عقب بیفتد، زیرا چرخه قاعدگی ارتباط مستقیمی با هورمونها دارد و باید برای بررسی هورمونها به پزشک مراجعه کنید و درخواست آزمایش هورمون دهید.
-
روش های ضد بارداری
برخی از قرص های ضدبارداری ممکن است موجب قطع موقت یا کامل پریود شوند و این اتفاق می تواند در اولین ماه های شروع مصرف یک قرص جدید رخ دهد.
همچنین اگر فردی بین هر دوره مصرف قرص، یک هفته استراحت نکند، ممکن است دچار آمنوره (قطع پریود) شود.
برخی دیگر از روش های کنترل بارداری مثل دستگاه آیودی، ایمپلنت و تزریق هم می تواند منجر به عقب افتادن پریود شود.
زنانی که از قرصهای پیشگیری از بارداری استفاده میکنند ممکن است به طور طبیعی دچار خونریزی قاعدگی نشوند. بعضا سه تا شش ماه طول خواهد کشید تا پس از قطع مصرف قرصهای ضدبارداری مجددا قاعدگی اتفاق افتد.
-
پساقاعدگی زودرس
اگر شما پیش از سن 40 سالگی دوره قاعدگیتان قطع شود به آن پساقاعدگی (یائسگی زودرس) گفته میشود.
پساقاعدگی به طور معمول در سن 51 سالگی روی میدهد. عدم عملکرد تخمدانها همراه با یائسگی میزان استروژن در گردش در بدن شما را کاهش داده به تحلیل مخاط رحم منجر میشود و قاعدگی شما پایان میپذیرد.
-
فیبروم رحمی
فیبروم ها تومورهای خوش خیمی هستند که در دیواره عضلانی رحم ایجاد میشود و اکثرا فیبرومهای ایجاد شده، غیر سرطانی است و اندازه آن میتواند به اندازه یک دانه سیب باشد.
فیبرومها منجر به پریودهای شدید، دردناک و گاهی کم خونی نیز میشود.
همراه با چنین نشانههایی علائم دیگری همچون موارد زیر در افراد ایجاد میشود:
- احساس درد و فشار بر لگن
- درد در کمر و پاها
- درد هنگام رابطه جنسی
بیشتر فیبرومهای ایجاد شده نیازی به درمان ندارند و در صورت بروز کمخونی، پزشک متخصص زنان با تجویز داروهای مربوطه سعی بر برطرف کردن چنین مشکلی در خانمها خواهد داشت.
-
ورزشهای سنگین از جمله علت های پریود نشدن
ورزشهای سنگین ورزشهایی هستند که به طور حرفه ای آنها را دنبال میکنید و وقت زیادی برای پرداختن به آنها اختصاص میدهید.
ممکن است در طی انجام آن ورزشها ضربهای به شکم شما وارد شده باشد در نتیجه این ضربه میتواند باعث تاخیر در زمان پریود شما شود.
این موضوع لازم است حتما به طور دقیقتر توسط پزشک زنان بررسی شود.
تحقیقات نشان می دهند که نیمی از زنانی که به طور منظم در دوران قائدگی ورزش سنگین می کنند اختلالات قاعدگی خفیفی را تجربه می کنند.
-
استفاده برخی از داروها
استفاده بعضی از داروها میتواند تغییراتی را بدن ایجاد کند.
داروهایی که باعث اختلال در چرخه قاعدگی میشود شامل موارد زیر است:
- هورمون درمانی
- داروهای تیروئید
- رقیقکننده خون
- داروهای صرع
- داروهای ضد افسردگی
- داروهای مربوط به شیمی درمانی
- آسپرین
- ایبوپروفن
در صورت بروز عارضههایی همچون نامنظی در قاعدگی با پزشک متخصص درمیان بگذارید.
علت پریود نشدن بعد از عمل بینی
یکی از نگرانیهای دیگر بعضی از خانم ها برای انجام جراحی بینی، تداخل در عمل بینی و پریودی است.
جراحی بینی و متدهای استفاده شده در این عمل هیچ گونه تداخل و یا تاثیری در زمان و میزان پریودی نخواهد داشت.
اما گاهی اوقات ممکن است به دلیل استرس عمل بینی و یا دوران نقاهت بعد از جراحی، بیماران پریود نشدن بعد از عمل بینی را تجربه کنند که اصلا جای هیچ نگرانی نیست و به مرور زمان این حالت کاملا بهبود مییابد.
روشهای خانگی برای درمان تاخیر پریود در دختران مجرد
در صورت عدم ابتلاء به بیماریهای خاص، با رعایت برخی نکات ساده میتوان تا حدود بسیار زیادی از تاخیر در پریود جلوگیری کرد:
- داشتن تحرک کافی
- استفاده از کمپرس آب گرم
- برخورداری از خواب کافی و منظم
- درمان مشکلات روحی و استرس
- تنظیم وزن و درمان چاقی یا لاغری مفرط
- بررسی و درمان بدن از نظر میزان مناسب ترشح هورمونها
- عدم مصرف خودسرانه داروها
- داشتن رژیم غذایی مناسب و سالم
درمان گیاهی برای تنظیم قاعدگی
یکی دیگر از درمان هایی که میتواند در پریود نشدن های طولانی به کمک خانم ها بیاید استفاده از داروهای گیاهی است.
-
جعفری
جعفری گیاهی قابل دسترس است که بیشترین تاثیر را برای درمان عقب افتادگی قاعدگی دارد.
آب جعفری به عنوان یکی از موثرترین داروهای خانگی برای مشکلات مربوط به قاعدگی در نظر گرفته میشود.
جعفری را خرد کنید و آن را همراه با کمی آب داخل مخلوط کن بریزید تا آب و جعفری مخلوط شوند.
-
زنجبیل
زنجبیل درست مانند جعفری، این گیاه را نیز می توانید به صورت پودر یا تازه مصرف کنید.
این ماده محرک است و ممکن است پس از مصرف، احساس گرگرفتگی کنید اما در درمان بی نظمی قاعدگی بسیار موثر است.
زنجبیل را به چای خود اضافه کنید یا آن را با آب بچوشانید و 3 بار در روز مصرف کنید تا قاعدگی منظمی داشته باشید.
-
بومادران
بومادران گیاه دارویی دیگری است که برای درمان تمام مشکلات قاعدگی مورد استفاده قرار می گیرد و موجب تعادل هورمون های بدن زنان می شود.
زمانی که قاعدگی شما به تاخیر می افتاد، چای سرد بومادران را 3 تا 4 بار در روز مصرف کنید همچنین این گیاه در کاهش درد نیز موثر است.
-
میوه
ثابت شده تعدادی از میوه ها برای درمان تاخیر قاعدگی موثرند که مشهورترین آنها انبه است که می توانید آن را به صورت خام یا پخته مصرف کنید.
انگور به خصوص نوع سیاه آن، میوه درمانگر دیگری است ،روزانه مقدای آب انگور بخورید اما در مصرف آن زیاده روی نکنید زیرا موجب فقر آهن می شود.
مصرف روزانه آب انار نیز به قاعدگی منظم شما کمک می کند.
-
رازیانه
رازیانه یک گیاه عالی برای منظم شدن قاعدگی است و این گیاه منجر به ازدیاد قاعدگی می شود و همچنین رازیانه به علت دارا بودن خواص ضد اسپاسم عضلانی، گرفتگی ها و دردهای مرتبط با سندروم پیش از قاعدگی را تسکین می دهد و به ایجاد توازن در هورمون های جنسی زنانه نیز کمک فوق العاده ای می کند.
دو قاشق غذاخوری بذر رازیانه را در یک لیوان آب به مدت یک شب بخیسانید.
سپس آن را صاف کرده و بنوشید.
حدود یک ماه این کار را هر روز تکرار کنید تا زمانی که چرخه قاعدگی شما منظم شود.
چه زمانی قاعدگی نامنظم خطرناک می شود؟
همانطور که گفته شد دلایل مختلفی وجود دارد که باعث بروز قاعدگی نامنظم و اختلال در چرخه قاعدگی در خانمها میشود.
مواقعی که میبایست به پزشک متخصص مراجعه کرد:
-
قاعدگی که بیش از سه ماه متوقف شود و فرد باردار نباشد.
-
پریود به طور ناگهانی نامنظم شود.
-
قاعدگی که بیش از ۷ روز به طول انجامد.
-
در صورتی که خونریزی به حدی باشد که در یک ساعت بیش از یک پد بهداشتی استفاده شود.
-
در طول دوره قاعدگی احساس درد شدیدی وجود داشته باشد.
-
دوره قاعدگی کمتر از ۲۱ روز یا بیش از ۳۵ روز باشد.
-
بین دورههای قاعدگی لکه بینی وجود داشته باشد.
-
علائم دیگر مانند ترشحات یا تب را تجربه کنند.
کلام آخر
برای زنانی که قصد بچه دار شدن دارند اما پریودشان نامنظم است، عموماً دارو های باروری که تخمک گذاری را افزایش می دهند، تجویز می کنند.
با اینکه زنان با پریود های نامنظم نیز به راحتی می توانند باردار شوند، اما این فرصت خوبی خواهد بود تا پزشک چکاپ کامل بر روی آنها انجام دهد تا مطمئن شود که مشکل خاصی وجود ندارد.