چکیده: تخمین زمان مطالعه: 5 دقیقه
قرص اورژانسی ضد بارداری، نوعی درمان اورژانسی برای پیشگیری از بارداری ناخواسته پس از یک رابطه جنسی مشکوک و محافظت نشده است. با خواندن این مقاله اطلاعات زیادی در مورد نحوه مصرف قرص های اورژانسی جلوگیری از بارداری، انواع آن، زمان درست مصرف و نکاتی که هنگام استفاده از این قرص اورژانسی باید در نظر بگیرید، کسب خواهید کرد.
چه زمانی باید از قرص اورژانسی ضد بارداری استفاده کرد؟
قرص اورژانسی ضد بارداری که "قرص صبح روز بعد" نیز نامیده می‌شود، یک نوع قرص ضدبارداری است که تنها در زمانی که به طور ناگهانی یک رابطه جنسی محافظت نشده داشته باشید و یا فکر می‌کنید روش جلوگیری که از آن استفاده کرده‌اید جوابگو نخواهد بود (برای مثال کاندوم مورد استفاده دچار پارگی شده باشد) می‌باید مورد استفاده قرار بگیرد.
قرصهای اورژانسی ضد بارداری چگونه کار می‌کنند؟
انواع مختلفی از قرصهای اورژانسی جلوگیری از بارداری وجود دارد، اما تقریبا نحوه عملکرد همه آن‌ها یکی است. اغلب آن‌ها شامل یک قرص حاوی ۱.۵ میلیگرم دارو می‌باشند که لوونورژسترول (ورژن مصنوعی از هورمون پروژسترون) نامیده می‌شود، این هورمون مانع تخمک گذاری تخمدان‌ها و لقاح اسپرم و تخمک می‌شود و همچنین ممکن است فضای رحم را به گونه‌ای تغییر دهد که حتی اگر تخمکی بارور هم شود قادر به لانه گزینی و کاشت در رحم نباشد.
بنابراین اگر شما به دوره تخمک گذاری خود نزدیک باشد یا تازه این دوره را گذرانده باشید، به طور قابل ملاحظه‌ای شانس تاثیرگذاری قرص پایین می‌آید.
در این قرص‌ها در مقایسه با قرصهای کنترل بارداری منظم معمولا از دوز بالاتری از پروژسترون استفاده می‌شود. شما نباید این قرص‌ها را جایگزین روش‌های پیشگیری از بارداری منظم کنید و لازم است پس از استفاده از آنان روش کنترل منظم بارداری خود را ادامه دهید. همچنین اگر باردار باشید این قرص‌ها نمی‌توانند به بارداری شما خاتمه دهند.
| یک مقاله مفید برای شما: بارداری خارج رحم چیست؟ |
زمان بندی و نحوه مصرف قرصهای اورژانسی جلوگیری از بارداری
احتمال تاثیرگذاری قرصهای اورژانسی ضد بارداری بین ۸۴ تا ۸۹ درصد است. آنچه که در اینجا اهمیت دارد زمان بندی درست در مورد نحوه مصرف قرصهای اورژانسی جلوگیری از بارداری است. در واقع این قرص‌ها زمانی بیشترین اثر را دارند که در عرض ۲۴ ساعت پس از رابطه جنسی مصرف شوند، اما تا سه روز بعد از داشتن رابطه نیز می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. این که تاثیرگذار باشد یا نه به دو عامل زیر بستگی دارد:
- مقدار زمانی که از رابطه جنسی شما می‌گذرد. به عبارت دیگر، پس از رابطه جنسی، هرچه زودتر قرص را مصرف کنید، بیشتر احتمال دارد که از بارداری خود جلوگیری کنید.
- اینکه در زمان رابطه جنسی در کدام نقطه از سیکل ماهانه خود باشید. هر چه نزدیکتر به زمان تخمک گذاری باشد، تاثیر قرص کمتر خواهد بود.شما می‌توانید قرص را در هر زمانی از روز مصرف کنید. هر چه زودتر بهتر. در حقیقت، بهتر است یک بسته از این قرص‌ها را در دسترس داشته باشید تا بتوانید در صورت نیاز به سرعت از آن استفاده کنید، و وقت خود را با رفتن به فروشگاه و داروخانه تلف نکنید. برای اطمینان از تاثیرگذاری دارو، آن را در دمای اتاق نگهداری کنید و اگر تا قبل از پایان تاریخ انقضا آن از آن استفاده نکردید، آن را با یک بسته جدید جایگزین کنید.
انواع و نحوه مصرف قرصهای اورژانسی جلوگیری از بارداری
- قرص لوونورژسترل دوز ۱.۵ میلیگرم: یک عدد، یک جا و در اولین فرصت؛ این قرص ضدبارداری اورژانسی باید حداکثر ظرف ۷۲ ساعت بعد از داشتن رابطه جنسی محافظت نشده استفاده شود.
- قرص لوونورژسترل دوز ۰.۷۵ میلیگرم: دو عدد یک جا و در اولین فرصت؛ ۱۲ ساعت پس از آن ۱ عدد دیگر نیز استفاده نمایید.
- قرص HD: دو عدد در اولین فرصت و دو عدد ١٢ ساعت بعد.
- قرص LD: چهار عدد در اولین فرصت و چهار عدد ١٢ ساعت بعد.
- قرص تری‌فازیک: چهار عدد قرص سفید در اولین فرصت و چهار عدد قرص سفید ١٢ ساعت بعد.
- قرص الا: یک قرص در اولین فرصت؛ این قرص را می‌توان تا ۱۲۰ ساعت پس از داشتن رابطه جنسی محافظت نشده استفاده کرد.
عوارض جانبی قرص ضد بارداری اورژانسی لوونورژسترول
برخی عوارض جانبی قرصهای جلوگیری از بارداری چندان جدی نیستند اما به هر حال پس از مصرف مشاهده می شوند، این موارد عبارتند از:
- تهوع
- افزایش وزن
- حساس شدن و تورم سینه ها
- خونریزی خفیف یا لکه بینی بین دو قاعدگی
- دوره های قاعدگی سبک تر
- تغییرات خلقی
| پیشنهاد مطالعه: عوارض قرص های ضد بارداری |
اما برخی عوارض جدی نیز پس از مصرف قرصهای ضد بارداری بروز می کنند. در صورت بروز هر یک از این عوارض، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. چنانچه به پزشک دسترسی ندارید، برای ارزیابی و معاینه به یک مرکز اورژانس مراجعه نمائید. این علائم می توانند نشان دهنده یک اختلال جدی مانند بیماری کبد، بیماری کیسه صفرا، سکته مغزی، لخته شدن خون، فشار خون بالا یا بیماری قلبی باشند. این عوارض جانبی عبارتند از:
- درد شکم یا معده
- درد قفسه سینه
- سردرد شدید
- مشکلات چشم (تاری دید)
- تورم یا درد در پاها و ران ها
موارد احتیاطی برای استفاده از قرص ضد بارداری اورژانسی لوونورزسترول
قبل از اینکه داروی لوونورژسترول را مصرف کنید، اگر به این دارو یا هر داروی پروژسترونی (مثل نورتیندرون)، حساسیت دارید حتما پزشک را مطلع کنید. ممکن است دارو دارای ترکیباتی باشد که موجب آلرژی یا دیگر مشکلات برای شما شود. برای اطلاعات بیشتر از دکتر داروساز کمک بخواهید.
قبل از مصرف دارو به پزشک خود در مورد پیشینه دارویی خود بگویید؛ مخصوصا از خونریزی‌های بی‌دلیل.
این دارو ممکن است باعث سرگیجه در شما شود. الکل و ماریجوانا این علائم را تشدید می‌کند. رانندگی و هرگونه فعالیتی که نیاز به هوشیاری داشته باشد انجام ندهید تا زمانی که در مصرف این قرص به اطمینان خاطر برسید. مصرف الکل را قطع کنید و اگر ماریجوانا مصرف می‌کنید با دکتر خود مشورت کنید.
قبل از اینکه بخواهید عمل جراحی انجام دهید، دکتر را در جریان مصرف هرگونه داروی شیمیایی یا گیاهی که خودتان و یا دکتر تجویز کرده است، قرار دهید.
این داروها نباید در زمان بارداری مصرف شوند. اگر باردار هستید یا فکر می‌کنید که باردارید حتما با پزشک خود مشورت کنید.
تداخل دارویی قرص اورژانسی لوونورژسترول
تداخل دارویی، عملکرد داروی شما را تغییر می‌دهد و ریسک ابتلا به عوارض احتمالی دارو را به شدت بالا می‌برد. این مقاله شامل همه عوارض جانبی داروها نیست. یک لیست از داروهایی که مصرف می‌کنید، تهیه کنید. از داروهای بدون نسخه تا تجویزی و داروهای گیاهی را لیست کنید و با پزشک یا دکتر داروساز مشورت کنید. هرگز بدون تجویز دکتر، داروی خود را قطع، و داروی جدیدی شروع نکنید، یا مقدار مصرف دارو را تغییر ندهید.
برخی از داروها به صورت اضطراری با کاهش هورمون های باروری در بدن عملکرد ضد بارداری دارند. داروهایی مثل گریزئوفولوین، مودافینیل، ریفامیسین (مثل ریفامپین و ریفابوتین). داروهایی که برای درمان تشنج به کار می‌رود (مثل باربیتورات، کاربامازپین، فلبامات، فنی‌توئین، پریمیدون، توپیرامات، داروهای اچ آی وی (مثل نلفیناویر، نویراپین) همه بر عملکرد داروهای هورمونی تاثیرگذارند. برای اطلاعات بیشتر با پزشک یا دکتر داروساز مشورت کنید.
