عوارض قرص های ضد بارداری

چکیده:  تخمین زمان مطالعه: 5 دقیقه

جلوگیری از بارداری بر پایه روش‌های هورمونی، اغلب با عوارضی جسمی و حتی روحی همراه است، از ناراحتی‌های اندک گرفته تا بدترین حالات که برای هر فردی متفاوت است. ممکن است شما از واکنش بدن خود نسبت به این قرص‌ها تا وقتی که از آن‌ها استفاده نکنید، خبر نداشته باشید، اما این مطلب به برخی از عوارض قرص های ضد بارداری که پس از استفاده از این قرص‌ها پیش می‌آید اشاره کرده است.

انواع قرص های ضد بارداری

انواع مختلف قرص های کنترل بارداری که حاوی استروژن و پروژستین هستند و به عنوان "تک فازی"، "دو فازی" یا "سه فازی" نامیده می شوند وجود دارد:

قرص ضد بارداری تک فازی

قرص های ضد بارداری تک فازی مقدار استروژن و پروژسترون مساوی را به صورت روزانه تامین می کنند.

قرص های ضد بارداری دو فازی

هر روز به مدت ۲۱ روز از چرخه، مقدار مساوی استروژن تامین می کنند. در نیمه اول چرخه، نسبت پروژسترون / استروژن پایین تر است، به این ترتیب پوشش رحم (اندومتریوم) در طول چرخه قاعدگی ضخیم می شود. در طول نیمه دوم چرخه، نسبت پروژسترون / استروژن بالاتر است، به طوری که تخلیه نرمال پوشش رحم رخ می دهد.

قرصهای ضد بارداری سه فازی

دارای غلظت های ثابت یا تغییر دهنده استروژن و غلظت پروژسترون در طول دوره است. هیچ شواهدی وجود ندارد که قرص های ضد بارداری خوراکی دو فازی یا سه فازی، ایمن تر از داروهای ضد بارداری خوراکی تک فازی هستند، یا برعکس.

عوارض قرص ضد بارداری

• تهوع

اگرچه انتظار می رود تا حداکثر سه ماه طول بکشد، برخی از زنان هنگام شروع قرص، احساس آرامش می کنند ،مصرف قرص به همراه یک وعده غذایی، می تواند به کاهش میزان چاقی که شما در درازمدت نیاز به تنظیم هورمون به سطح جدیدی از استروژن و پروژسترون کمک کند.

• سردرد های مزمن

اگر شما جز خانم های هستید که برای بار اول تجربه استفاده از این قرص ها را دارید ممکن است دچار سردرد های شدید شوید ، اما این کاملا طبیعی است ، چرا که برای بار اول فقط اتفاق خواهد افتاد در صورتی که بعد گذشت ماه اول کاملا عادی خواهد بود و شما دیگر احساس سردرد نخواهید داشت.

• بروز اختلالات خلقی با قرص ضد بارداری

همانگونه که می توانید با تغییر ایجاد شده در هورمون ها ، خانم ها دچار اختلالات خلقی خواهید شد و در این زمان است که احساس افسردگی ، ناامیدی ، اضطراب و غیره خواهید

نمود که این نیز جز موارد طبیعی است که هر خانم آن را تجربه خواهد کرد. اما عده ای از خانم ها با استفاده از قرص های ضدبارداری ادعا می نمانید که این اختلالات خلقی کاهش یافته و می توانند استرس های خود را تحت کنترل داشته باشند.

• حساسیت سینه ها

قرص‌های ضد بارداری ممکن است باعث بزرگ‌شدن یا حساس‌شدن سینه‌ها شوند. این عارضه‌ی جانبی معمولا چند هفته پس از شروع قرص برطرف می‌شود، اما اگر متوجه شدید در سینه‌‌تان توده وجود دارد یا درد و حساسیت مداوم یا شدید داشتید، به پزشک مراجعه کنید. کاهش مصرف نمک و کافئین و همچنین پوشیدن سینه‌ بند حمایت‌کننده (ساپورتیو) می‌تواند میزان حساسیت سینه‌ها را کاهش دهد.

• لکه‌بینی بین دو قاعدگی

تقریبا ۵۰درصد افرادی که قرص ضد بارداری مصرف می‌کنند، بین دوره‌های قاعدگی‌شان دچار خون‌ریزی واژینال می‌شوند. این خون‌ریزیِ جزئی که به «لکه‌بینی» نیز معروف است، اغلب در طی ۳ ماه اول از شروع مصرف قرص ضد بارداری اتفاق می‌افتد. معمولا این مسئله در بیش از ۹۰درصد مواقع با مصرف سومین بسته‌ی قرص برطرف می‌شود. قرص ضد بارداری تا زمانی که به‌درستی مصرف شود و هیچ‌یک از دوزهای آن فراموش نشود، در طول لکه‌بینی نیز همچنان مؤثر است. افرادی که در حین مصرف قرص‌های فعال به‌مدت ۵ روز یا بیشتر خون‌ریزی دارند یا ۳ روز یا بیشتر دچار خون‌ریزی شدید می‌شوند، باید برای مشورت به پزشک زنان مراجعه کنند. لکه‌‌بینی بین قاعدگی‌ها ممکن است به‌علت سازگارشدن رحم با پوشش آندومتر نازک‌تر یا به‌خاطر عادت‌کردن بدن به داشتن سطوح متفاوتی از هورمون‌ها اتفاق بیفتد.

• ترشحات واژن

تغییرات در ترشحات واژن ممکن است در طول مصرف قرص های ضد بارداری رخ دهد. اگر دچار خشکی واژن شدید، بهترین کار استفاده از روان کننده های بهداشتی می باشد تا به رابطه جنسی راحت تر کمک کند. این تغییرات معمولا مضر نیستند، اما تغییرات در رنگ یا بوی ترشحات می تواند از وجود عفونت خبر دهد.

• تأخیر در عادت ماهیانه

 این عارضه نسبت به دیگر عوارض جانبی مصرف قرص‌های ضدبارداری، بیشتر خانم‌ها را مشوش می‌سازد، زیرا بسیار غیرقابل پیش‌بینی است و زمان سیکل قاعدگی را به هم می‌ریزد. برای حل این مشکل، خوردن قرص درست در یک ساعت معین از روز، ممکن است مفید باشد. روش‌های ضدبارداری که پیش از بارداری انجام می‌شود مانند تزریق، مینی پیل و کاشت زیر پوست، بیشتر با این حالت همراه هستند. روش‌های فوق، احتمال کمتر شدن عادت ماهانه زنان را بالا برده و گاهی سبب قطع کامل آن می‌شوند. درصورتی که لکه‌بینی دارید، حتما پزشک خود را از این موضوع مطلع‌سازید.

در این گونه موارد گاهی می‌توان با نظر پزشک از داروهای ضدالتهابی مانند ایبوبروفن یا گهگاه از کمی استروژن استفاده کرد.

•  تغییرات در بینایی

تغییرات هورمونی ناشی از مصرف قرص های ضد بارداری با ضخیم شدن قرنیه چشم ارتباط دارد. اگر این تغییرات زیاد باشند و شما را دچار ناراحتی کنند باید به چشم پزشک مراجعه کنید.

• گر گرفتگی

بعضی از زنان ،ممکن است نیاز به چند بسته مونوستات پس از مصرف قرص داشته باشند. "راس " می گوید این احتمالا به دلیل تغییرات در الگوهای جدید خونریزی ناشی از قرص است.

• کاهش میل جنسی

هورمون یا هورمونهای موجود در قرص های ضد بارداری ممکن است در بعضی از افراد باعث بروز اختلال جنسی یا کاهش میل جنسی شود. اگر کاهش میل جنسی شدید باشد، باید با یک متخصص صحبت کنید. جالب است بدانید که در بعضی موارد، قرصهای جلوگیری از بارداری می توانند میل جنسی را افزایش دهند.

• لکه های قهوه ای روی صورت

قرص های ضد بارداری، باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری پوستی به نام ملازما می شود، که می تواند چهره شما را در بعضی از نقاط تیره تر کند.تحقیقات نشان می دهد، با این حال، این احتمال بیشتر در زنانی که عارضه ارثی پوستی دارند، رخ می دهد. مطالعات موردی نشان می دهد، ممکن است سوئیچینگ از قرص به IUD این مسئله را حل کند.

• افزایش وزن با قرص ضد بارداری

یکی از مهم ترین مواردی که نمی توان آن را نادیده گرفت افزیش وزن است ، عده ای از خانم ها به این باور اند که افزایش وزن آن ها به دلیل مصرف قرص های ضدبارداری می باشد.
این قرص ها فقط می تواند ۳ تا ۴ کیلو افزایش وزن را برای شما ایجاد کند و آن هم به این دلیل است که اشتهای شما را افزایش می دهید و شما وعده های غذایی خود را زیاد نموده
و باعث افزایش وزن خود می شوید .

اگر در حین مصرف قرص ضد بارداری به هریک از علائم زیر را برخوردید، با پزشک‌تان تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه کنید، چون ممکن است نشان‌دهنده‌ی وضعیتی خطرناک باشند. عوارض جانبی زیر هنگام مصرف قرص ضد بارداری باید مورد بررسی قرار بگیرند:

• معده درد یا شکم‌درد
• درد قفسه‌ی سینه (همچنین تنگی نفس)
• سردردهای شدید
• مشکلات چشم، مانند تاری دید یا ازدست‌دادن بینایی
• تورم یا درد در پاها و ران‌ها و همچنین قرمزی، تورم یا درد در ساق پا
• قرص‌های ضد بارداری همچنین با علائمی همچون افزایش فشار خون، تومورهای خوش‌خیم کبدی و افزایش جزئی در خطر ابتلا به سرطان دهانه‌ی رحم نیز مرتبط‌ اند.

 مصرف قرص ضد بارداری در این خانم ها ممنوع است

• خانم های باردار و شیرده
• خانم های بالای سن 35 سال
• سیگاری ها و کسانی که از مواد مخدر(حتی به شکل تفریحی) استفاده می کنند.
• زنانی که بیش از 300 سی سی مشروب در هفته مصرف می کنند.
• اگر سابقه فشار خون، دیابت، سکته قلبی و سرطان دارید.
• اگر دچار غلظت خون می باشید و یا میزان پلاکت خونتان بالا است.
• اگر دچار مشکلات کبدی جدی می باشید.
• دچار حساسیت پوستی از قبیل اگزما می باشید.
• اگر سابقه ریزش مو دارید.

روش‌های جایگزین پیشگیری از بارداری

• انواع کاندوم
• دیافراگم
• نُوارینگ (حلقه‌ی واژنی)
• تزریق‌های ضد بارداری
• ایمپلنت‌های ضد بارداری
• دستگاه‌‌های داخل رحمی (IUD)

نتیجه گیری

شدت و نوع عوارض جانبی قرص های ضد بارداری با توجه به عواملی مانند سابقه بیماری، سن، سلامت عمومی، وضعیت و تاریخچه قاعدگی و سایر فاکتورها در هر خانمی می تواند متفاوت باشد از اینرو پزشک شما بهترین مشاور است که آیا مصرف قرص ضد بارداری برای شما ضروری بوده و آیا با توجه به شرایط جسمانی شما فواید آن بیش از عوارض آن است یا خیر، پس بدون مشورت با پزشک از مصرف این قرص ها جدا خودداری کنید و حتما مطابق دستور پزشک خود آنرا مصرف نمایید و طول دوره مصرف را کاهش و یا افزایش ندهید.