چکیده تخمین زمان مطالعه: 5 دقیقه
تا حالا برایتان پیش آمده است که هنگام خیره شدن به یک زمینه صاف (مثلاً یک کاغذ سفید یا آسمان آبی) متوجه ذرات کوچک غبار مانندی شوید که جلوی چشمتان بالا و پایین می‌روند و هرچه پلک می‌زنید باز هم مثل یک سایه کوچک در جلوی چشمتان قرار دارند؟ این سایه‌های مزاحم را اصطلاحاً مگس‌پران می‌گویند. در حقیقت مگس پران به معنای مشاهده رشته ها، قطعات و ذرات نامشخص می باشند که در میدان بینایی افراد معلق هستند. این بیماری زیاد آزاردهنده نمی باشد و به گونه ای است که فرد با گذشت زمان ممکن است به آن ها عادت کند.این بخش از مجله سلامت دکتر مهندس به پاسخ به پرسش مگس پران چشم چیست و آیا برای چشم خطرناک است، می پردازد.
|
برای دسترسی سریع به محتوای متن از لینک های زیر استفاده کنید: |
عارضه مگس پران چیست؟
قسمتی از چشم که زجاجیه نامیده می‌شود، از ماده‌ی ژله مانندی تشکیل شده است. این ماده ژله‌ای در حالت طبیعی تصاویر را به صورت شفاف بر روی شبکیه می‌اندازد، اما زمانی که دچار مشکل شود سایه‌هایی در آن به وجود می‌آید که باعث کدر شدن و دیدن لکه‌های مزاحم در چشم می‌شود. این عارضه با بالا رفتن سن شیوع بیشتری دارد.
| هم چنین بخوانید: آیا خشکی چشم خطرناک است؟ | درمان قطعی خشکی چشم |
علائم و نشانه های مگس پران چشم
علت نامگذاری «مگس‌پران چشم» مشخص است. چرا که نقاط براق و شفاف روی چشم پدیدار می‌شود و به نظر می‌رسد این نقاط شفاف مثل حشره‌ای روی چشم در حال حرکت هستند. همزمان با تمرکزمان روی محل خاصی، این نقاط شفاف نیز تا حدودی ناپدید می‌شوند. با این حال جالب است بدانید فرمت و شکلِ مگس‌پران‌ها در هر فردی با فرد دیگر احتمالا تفاوت دارد. مگس‌پران‌ها می‌توانند اشکال متفاوتی داشته باشند:
- نقاط سیاه یا خاکستری
- خطوط پیچ و تاب خورده
- خطوط نخی شکل
- تارهای عنکبوتی
- حلقه‌ها
مگس‌پران عارضه بسیار شایعی است و با گذشت سن شیوع آن افزایش می‌یابد به طوریکه بیش از %70_60 افراد بالای 60 سال مگس‌پران را تجربه کرده‌اند.رشته‌های موجود در زجاجیه در بچه‌ها و افراد جوان معمولاً بسیار ظریف است و دیده نمی‌شود اما با بالا رفتن سن این رشته‌ها ضخیم‌تر می‌شوند و در بعضی جاها به هم می‌چسبند و باعث ایجاد کدورت می‌شوند که سایه این کدورت بر روی شبکیه به صورت مگس‌پران احساس می‌شود. به علاوه در بسیاری از افراد مسن بخشی از رشته‌های محیطی زجاجیه که به شبکیه متصل بوده و از جای خود کنده می‌شود و به داخل بخش‌های مرکزی زجاجیه می‌افتد. این حالت که آن را (جداشدگی خلفی زجاجیه) می‌نامند شایع ترین علت ایجاد مگس‌پران است. گاهی اوقات هم وجود التهاب داخل چشمی (یووئیت) سبب تجمع سلول‌های التهابی در زجاجیه می‌شود که باعث ایجاد مگس‌پران می‌شود. یک علت دیگر مگس‌پران وجود خونریزی داخل زجاجیه است؛ مثلاً در افراد مبتلا به دیابت ممکن است خونریزی خفیف چشمی ابتدا به صورت یک مگس‌پران دیده شود.
آیا مگس‌پران و جرقه خطرناک است؟
بسیاری از افراد مدت ها مگس‌پران داشته اند و هیچ مشکل خاصی پیدا نکرده اند. مگس پرانی که سال های سال وجود داشته و تغییر خاصی پیدا نکرده است معمولاً خطری ندارد اما بروز مگس پران جدید می تواند ناشی از مشکلات جدی چشمی باشد. البته همانطور که گفته شد شایع ترین علت بروز مگس پران جدید (جداشدگی زجاجیه خلفی) است که به خودی خود خطری ندارد اما گاهی اوقات در حین جدا شدن زجاجیه بخشی از شبکیه نیز همراه با آن کنده می‌شود و باعث ایجاد سوراخ یا پارگی در پرده شبکیه می‌شود که می تواند سبب جدا شدن پرده شبکیه و مشکلات شدید بینایی شود.
به‌طوریکه قبلاً ذکر شد وجود جرقه معمولاً ناشی از کشش و تحریک شبکیه است، بنابراین در افرادی که اخیراً دچار جرقه شده‌اند احتمال ایجاد پارگی در پرده شبکیه وجود دارد.
تشخیص علت ایجاد جرقه و مگس‌پران بدون معاینه دقیق چشم پزشکی امکان‌پذیر نیست بنابراین لازم است تمام افرادی که دچار جرقه هستند و یا مگس‌پران جدید پیدا کرده‌اند حتماً توسط چشم‌پزشک معاینه شوند. برای انجام معاینه ابتدا مردمک با استفاده از قطره‌های مخصوص باز می‌شود و سپس با استفاده از لنزها و وسایل مخصوص زجاجیه و شبکیه معاینه می‌شود. در صورتی که در معاینه هیچ مشکلی به جزء (جداشدگی زجاجیه خلفی) وجود نداشته باشد و شبکیه سالم باشد معمولاً خطری وجود ندارد و اقدام خاصی لازم نیست اما در مواردی که آسیبی به پرده شبکیه وارد شده باشد یا خونریزی یا التهاب داخل چشمی وجود داشته باشد باید درمان انجام شود.
گاهی با یک نوبت معاینه نمی‌توان علت دقیق مگس‌پران را تشخیص داد. در این حالت معمولاً لازم است معاینه در فواصل 3_2 هفته یک بار تکرار شود تا زمانی که مطمئن شویم علت خطرناکی وجود ندارد.
یک نکته مهم آن است که جرقه حتی اگر با پارگی شبکیه همراه باشد معمولاً پس از چند روز تا چند هفته خود به خود از بین می رود؛ مگس پران هم حتی در صورت همراهی با پارگی شبکیه پس از چند هفته کوچک می شود. بنابراین در افرادی که جرقه یا مگس پران جدید ایجاد شده حتی اگر خود به خود خوب شده باشد لازم است معاینه کامل چشم انجام شود.
عوارض مگس پران چشم
معمولا این عارضه برای فرد مبتلا خسته کننده یا آزاردهنده است ولی معمولا تاثیر خاصی بر روی بیماری ندارد ولی در صورت افزایش ناگهانی تعداد مگس پران چشم، از بین رفتن دید جانبی، تلالو نور، تغییراتی که به سرعت رخ می دهد و در طول زمان بدتر می شود، ایجاد این وضعیت پس از جراحی چشم یا استفاده از داروهای چشمی و درد چشمی به یک چشم پزشک مراجعه نمایید.
کلام آخر
نور و اشعه مضر که از مانیتور گوشی موبایل، تلویزیون و کامپیوتر می‌تابد، شانس ابتلا به این بیماری و یا احتمال تشدید آن را افزایش خواهد داد؛ بنابراین با کم کردن استفاده از این وسایل می‌توانید در پیشگیری و درمان این بیماری به خود کمک کنید.
