درمان درد مچ دست | ورزشهای مفید در پیشگیری و درمان درد مچ دست

چکیده:       تخمین زمان مطالعه: 6 دقیقه و 35 ثانیه

درد مچ دست باعث ایجاد مشکل در انجام بسیاری از فعالیتها میشود. برای درمان درد مچ دست اولین قدم پیداکردن علت درد است. علل درد مچ دست بسیار گسترده است. ساختار مچ دست پیچیده است و حرکات پیچیده‌ای را نیز انجام می‌دهد. نه تنها اعصاب، عضلات، استخوان‌ها و سایر بافت‌های خود مچ دست، بلکه انگشتان، دست، ساعد، آرنج، بازو و ستون فقرات نیز می‌تواند در درد مچ دست دخیل باشد. در ادامه در مورد علت درد مچ دست، علائم، راه های پیشگری و درمان درد مچ دست می پردازیم، پس با ما همراه باشید.

علت درد مچ دست

دلایل درد مچ دست بسیار متنوع است. ممکن است این نوع از درد به‌خاطر خستگی یا دلایل جدی‌تری رخ بدهد. به‌طور معمول، شایع‌ترین علت درد، ضربه است. تحت فشار قرار گرفتن اعصابی که از این ناحیه دست عبور می‌کنند نیز یکی از دلایل ایجاد درد است. رایج‌ترین دلایل به قرار زیر هستند:

• آرتروز

آرتروز نیز باعث التهاب مفاصل می‌شود و نتیجه‌ی ساییدگی غضروف‌ استخوان‌هاست. این موضوع می‌تواند مفاصل بخش‌های مختلفی ازجمله مفصل دست را تحت تأثیر قرار بدهد. این مشکل بیشتر در افراد میان‌سال و مسن دیده می‌شود و سابقه‌ی ارثی آن نیز در ابتلا بی‌اثر نیست.

• آرتریت روماتوئید

آرتریت روماتوئید (رماتیسم مفصلی) یکی از بیماری های خودایمنی است که طی آن سیستم ایمنی بدن، بافت‌های سالم را از بین می‌برد و اگر مفاصل دست تحت تأثیر قرار بگیرند، درد مچ دست ایجاد می‌شود.

• بیماری دِکوروان

این بیماری باعث می‌شود تا تاندون‌ها و مچ دست در ناحیه‌ی پوشش اطراف شست ملتهب و متورم بشود. علت دقیق دکوروان مشخص نیست، اما در بیشتر موارد به‌خاطر کار کردن زیاد با دست یا صدمه و ضربه دیدن ایجاد می‌شود. از علائم آن می‌توان به صدای مفاصل در قسمت داخل مچ اشاره کرد. تورم و ضعف در مچ، ساعد و شست نیز از سایر نشانه‌ها است.

• نشانگان مجرای مچ دستی یا سندروم تونل کارپ

این سندروم وضعیتی است که با ضخیم شدن رباط دست رخ می‌دهد و اعصاب را تحت فشار قرار می‌دهد. وقتی اعصاب تحت فشار قرار می‌گیرند، درد، بی‌حسی و ضعف در دست‌ها به‌وجود می‌آید. افرادی که دچار چاقی مفرط هستند یا به دیابت و آرتروز مبتلا هستند بیشتر در خطر این سندروم هستند. این مشکل به‌خاطر فعالیت‌های زیاد دست نظیر بلند کردن اشیا، تایپ کردن و استفاده از اشیایی که باعث حرکت دست می‌شوند نیز ایجاد می‌شود.

• سندروم آسیب فشار تکراری

همان‌طور که از نام این سندروم مشخص است، علت ابتلا به آن انجام مداوم کارهای دستی مانند تایپ کردن و بافتن و… است. کار کشیدن زیاد از مچ دست باعث تورم و فشار آمدن به اعصاب اطراف آن می‌شود. این سندروم مفاصل مختلفی ازجمله مچ دست را در بدن درگیر می‌کند.

• تاندونیت مچ دست

تاندونیت نیز ازجمله انواع درد مچ دست است که به‌خاطر پارگی‌های جزئی، آزردگی و التهاب مچ ایجاد می‌شود. این وضعیت هم معمولا به‌خاطر کار کشیدن زیاد از مچ دست رخ می‌دهد.

• آسیب شدید فیبروکارتیلاژ مثلثی

غضروف رشته‌ای (فیبروکارتیلاژ) در قسمت صورتی مچ دست قرار دارد و مانند لایه‌ یا پوششی حمایتی برای استخوان‌های کوچک عمل می‌کند. ممکن است غضروف در طول زمان ازبین برود یا بر اثر صدمه پاره بشود.

• کیست گانگلیون

این درد مچ دست به‌خاطر کیست‌های بافت نرمی است که با مایع پر شده‌اند و اغلب روی مچ دست در مقابل کف دست و ناحیه‌ی مفاصل کف دست ایجاد می‌شوند. کیست‌های کوچک‌تر معمولا بیشتر از کیست‌های بزرگ‌تر آسیب ایجاد می‌کنند.

• آماس مچ دست

بورس یا کیسه‌ی سینوویال، کیسه‌ای حاوی مایع سینوویال است که بین دو بافت قرار می‌گیرد و حرکت آنها را نسبت به هم ساده می‌کند. وقتی این کیسه‌ها ملتهب می‌شوند، تورم رخ می‌دهد. این مشکل در نقاط مختلف بدن مثل مچ دست رخ می‌دهد. از علائم آن می‌توان به ناراحتی در مچ دست، قرمز شدن این ناحیه و تورم اشاره کرد.

• رگ‌به‌رگ شدن مچ دست

رگ‌به‌رگ شدن یا پیچ خوردن مچ دست معمولا زمانی ایجاد می‌شود که مچ به‌شکل برعکس و به‌سمت عقب خم می‌شود و پیچ می خورد. این خمیدگی و پیچ‌خوردگی در برخورد با زمین و سطحی مشخص رخ می‌دهد و باعث کشیدگی رباط دست می‌شود.

علائم درد مچ دست

علائم درد در مچ دست به شدت به دلایل به وجود آورنده آن بستگی دارد. برخی مردم درد در مچ دست را دردی مبهم توصیف می‌کنند و برخی هم آن را به صورت دردی شدید یا تیر کشیدن مچ دست تجربه می‌کنند. محل احساس درد بسیار متنوع است. برای مثال درد ناشی از سندروم تونل کارپ در ناحیه کف دست احساس می‌شود.

درد در مچ دست متناسب با دلایل به وجود آورنده آن می‌تواند با علائم زیر همراه باشد:

• تورم
• سوزن سوزنی شدن
• چوب‌شدگی مچ دست
• مشکل داشتن در نگهداری اشیا در دست
• صدای تق تق در هنگام حرکت دادن مچ دست
• متناسب با علل به وجود آورنده درد در مچ دست، علائم می‌تواند به صورت خفیف شروع شود و به مرور زمان بدتر و وخیم‌تر شود.

در ابتدا ممکن است درد فقط در هنگام انجام برخی حرکات خاص احساس شود. به مرور زمان با وخیم‌تر شدن بیماری ممکن است در هنگام استراحت هم درد احساس شود. ممکن است بی‌حسی نیز در برخی نقاط دست به وجود آید به طورری که فرد سرما و گرما را در قسمت‌هایی از دست احساس نکند و یا نتواند اشیا را در دست خود نگه دارد.

تشخیص درد مچ دست

در صورت استمرار علائم یا تشدید شدن آنها حتماً باید برای درمان درد مچ دست به پزشک مراجعه کرد تا دلیل اصلی ناراحتی تشخیص داده شود. پزشک منشأ درد را پس از معاینه دقیق تشخیص می‌دهد، دامنه حرکتی مچ دست را بررسی می‌کند و دستور انجام آزمایش‌های زیر را می‌دهد:

• آزمایش‌های تصویربرداری مانند سی تی اسکن، ام آر آی یا رادیوگرافی
• آرتروسکوپی: در این عمل وسیله بسیار ظریف متصل به دوربین وارد مچ دست می‌شود و تصاویر روی صفحه نمایش منعکس می‌شود.
• آزمایش‌های عصبی: به منظور تشخیص سندرم تونل کارپ تکانه‌های الکتریکی به عصب‌ها ارسال می‌شود.

درمان درد مچ دست 

استراحت و تعدیل و اصلاح حرکتی

اولین اقدام درمانی برای بسیاری از بیماری‌ها که باعث ایجاد درد در مچ دست شده است، استراحت دادن به مچ تا فروکش کردن تورم شدید آن است.

استفاده از مچ‌ بند طبی

یکی از راههای درمان درد مچ دست استفاده از مچ بند طبی است.مچ‌بند می‌تواند به بیمارانی که مچ دست آنها رگ به رگ شده و درد می‌کند کمک کند و همچنین استفاده از آن برای کسانی که مچ دست آنها در معرض آسیب است نیز می‌تواند مفید باشد.

استفاده از حرارت و یخ

درمان درد مچ دست با یخ یا گرما برای کاهش درد و افزایش انعطاف‌پذیری مچ دست به کار می‌رود.

داروهای ضدالتهاب

بسیاری از داروهایی که برای درمان آرتروز به کار برده می‌شود می‌تواند به عنوان تسکین دهنده درد یا کاهنده تورم و التهاب مورد استفاده قرار گیرد. برخی از این داروها عبارتند از: مسکن تایلنول غیرمخدر، دراوهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID) و پمادهای موضعی.

درمان‌های جراحی

اگر درمان‌های غیرجراحی نتوانست درد مچ دست را کاهش دهد و کیفیت زندگی شما به دلیل وجود این درد به شدت تحت تأثیر قرار گرفته است ممکن است پزشک انجام عمل جراحی را توصیه کند.

هدف از انجام عمل جراحی کاهش درد همراه با حفظ و بهبود عملکرد دست است. معمولاً این عمل با حذف یا به حداقل رساندن تماس‌های استخوان روی استخوان انجام می‌شود.
شکستگی شدید استخوان‌ها: جراح ممکن است با استفاده از تجهیزات فلزی قسمت‌های شکسته شده استخوان را در کنار هم قرار داده و به یکدیگر متصل کند.

سندرم تونل کارپال: اگر علائم شما شدید است، ممکن است نیاز به انجام عمل جراحی برای شکافتن تونل کارپال و برداشتن فشار از روی عصب میانی باشد. در خلال این عمل جراحی سقف تونل کارپال که رباط کارپال نامیده می‌شود شکافته شده و عصب میانی مچ دست که تحت فشار قرار دارد آزاد می‌شود.

ترمیم تاندون یا رباط: در بعضی موارد برای ترمیم و اصلاح تاندون یا رباط پاره شده باید از عمل جراحی استفاده کرد.

درمان آرتروز با تعویض مفصل: در روش تعویض مفصل از ایمپلنت‌ها برای جایگزینی قسمت آسیب‌دیده استخوان و غضروف مفصل استفاده می‌شود. هدف از انجام این عمل جراحی بازگرداندن عملکرد و توانایی حرکتی و همچنین کاهش درد مفصل می‌باشد.

عمل جراحی آرتروسکوپی مچ دست: برخی بیماری‌های مچ دست برای شناسایی یا درمان نیاز به انجام عمل جراحی دارند. عمل جراحی آرتروسکوپی یک روش درمانی برای درمان درد در مچ دست است.

درمان درد مچ دست با روشهای طب فیزیکی

طب فیزیکی و فیزیوتراپی درمانی غیرجراحی است که به عنوان درمان مکمل در کنار دارودرمانی، جراحی و درمان‌های مداخله‌ای درد از آن بهره گرفته می‌شود. فیزیوتراپی پیش از جراحی به عنوان درمان محافظه کارانه و پس از جراحی به عنوان درمان پشتیبان تجویز می‌شود. بیماران دچار درد شدید مفصل مچ دست غالباً در برابر فیزیوتراپی مقاومت می‌کنند و در چنین مواردی غالباً داروی بی‌حسی پیش از فیزیوتراپی در مچ دست تزریق می‌شود.

اهداف اصلی طب فیزیکی در درمان درد مچ دست عبارت است از:

• بهبود حرکت مفصل
• قوی‌تر کردن عضله
• حفظ تون طبیعی عضله
• افزایش هماهنگی

متخصص طب فیزیکی از روش‌های زیر برای درمان درد مچ دست بهره می‌گیرد:

• ورزش درمانی یکی از بهترین راههای درمان درد مچ دست است.
• تمرین‌های کششی: با انجام این قبیل تمرین‌ها مچ دست در بهترین حالت کشش قرار می‌گیرد و عضله‌ها و تاندون‌ها فرصت التیام می‌یابد.

ورزشهای مفید در پیشگیری و درمان درد مچ دست

• خم نمودن مچ دست به سمت جلو: این حرکت باید به صورت آرام و ملایم بوده و حدود 5 ثانیه مچ دست را در این وضعیت قرار دهید. این حرکت باید روزی سه بار و هر بار 10 مرتبه تکرار شود.

• خم نمودن مچ دست به سمت عقب: این حرکت باید به صورت ملایم و آرام باشد و 5 ثانیه در این وضعیت قرار گیرد. این حرکت نیز باید سه بار در روز و هر بار 10 مرتبه تکرار شود.

• حرکت به پهلوی مچ دست: در این حرکت مچ دست آسیب دیده باید به آرامی به پهلو حرکت داده شده و به مدت 5 ثانیه در این وضعیت بماند و دوباره به حالت اول برگردد. این حرکت را باید فرد سه بار در روز و هر بار 10 مرتبه انجام دهد.

• حرکت کششی مچ دست: در این حرکت لازم است هر دو کف دست را روی یک میز قرار داده و به آرامی وزن خود را به روی مچ دست منتقل نمایید و به دستان خود تکیه دهید. هر با این حرکت را 15 تا 30 ثانیه انجام داده و سه بار در روز این حرکت را تکرار نمایید.

• کشش مچ دست: در این حرکت لازم است مچ آسیب دیده توسط مچ سالم به جلو و عقب کشیده شود و هر کدام 15 تا 30 ثانیه بطول انجامد و هر یک از این حرمتها را دوبار در روز انجام شود.

• باز کردن و بستن انگشتان: انگشتان در دست آسیب دیده را باز کرده و به نمایید آرامی بر روی مفصل میانی انگشتان خم به طوری که 5 ثانیه در این حالت قرار گیرد. لازم است این حرکت سه بار و هر بار 10 مرتبه انجام شود.

• خم کردن مچ دست آسیب دیده و جلو و به عقب: در این حرکت لازم است یک لیوان و یا قوطی را با کف دست گرفته و به سمت بالا و پایین نگه دارید. لازم است این حرکت 5 ثانیه طول بکشد و سه بار در روز و هر بار 10 مرتبه انجام شود.

• تقویت انگشتان دست آسیب دیده: در این حرکت یک توپ پلاستیکی نرم باید به مدت 5 ثانیه فشرده شود. بهتر است این حرکت 10 بار در روز انجام شود.

در تصویر زیر به بهترین شکل نحوه انجام ورزشهای مذکور نمایش داده شده است:

• اولتراسوند
• لیزر درمانی یا گرما درمانی
• سرمادرمانی
• ماساژ درمانی
• تزریق کورتیکواستروئید در صورت استمرار درد انجام می‌شود. اوزون تراپی و پی آر پی موثرترین روش های درمان‌ درد مچ دست به شمار می‌آیند.

پیشگیری از درد مچ دست

یکی از مهم‌ترین نکات در پیشگیری از مچ درد انجام فعالیت‌ها به روش صحیح است. اگر به تنیس علاقه دارید، حتماً روش صحیح ضربه زدن با راکت و حرکت دادن آن را یاد بگیرید. اگر تایپ می‌کنید، مچ‌ دست را روی میز نگذارید. به علاوه استفاده از مچ بند فشار روی مچ را کاهش می‌دهد و از درد گرفتن مچ دست جلوگیری می‌کند.

همچنین تمرین‌ها و حرکت‌های مختلفی برای پیشگیری از آسیب دیدگی و درد گرفتن مچ دست وجود دارد. آخرین نکته مهم این است که حتماً به شیوه تمرین کردن خود در باشگاه توجه کنید.

 با آرزوی سلامتی و کامیابی...