چکیده: تخمین زمان مطالعه: 5 دقیقه و 20 ثانیه
امروزه کبد چرب به یک بیماری فراگیر در کشور تبدیل شده است. دلیل اصلی ابتلا به بیماری کبد چرب تغذیه غلط و ناسالم و زیاده روی در مصرف غذاهای چرب و مضر است.
این بیماری اگر به موقع کنترل و درمان نشود مشکلات بسیاری بوجود می آورد. در این مقاله روشهای درمان کبد چرب را در اختیار شما قرار می دهیم هم چنین با مطالعه این مقاله می آموزید که برای پیشگیری از بیماری کبد چرب چه کنید پس تا پایان با ما همراه باشید.
برای دسترسی سریع به محتوای متن از لینک های زیر استفاده کنید: |
بیماری کبد چرب چیست؟
کبد دومین عضو بزرگ در بدن انسان است و مسئول به اصطلاح رد کردن تمام مواد غذایی و نوشیدنی مصرف شده از صافی است و این بدان معناست که کبد فاکتورهای مضر مواد غذایی را گرفته و آنها را به صورتی بدون ضرر وارد سیستم های دیگر بدن می کند.
زمانی که مولکول های چربی در سلول های کبدی رسوب کنند، حالتی ایجاد می شود که به آن کبد چرب گویند. وجود تا 5 درصد چربی در کبد طبیعی است اما بیشتر از آن، رسوب چربی می باشد. معمولا درصد چربی در کبد با آزمایش قابل اندازه گیری نیست و تنها در نمونه برداری کبد مشخص می شود. ساده ترین، راحت ترین و ارزان ترین راه برای تشخیص کبد چرب انجام سونوگرافی است که چربی جایگزین شده در سلول های کبدی را نشان می دهد.
معمولا کبد چرب همراه با چاقی، دیابت، بیماری های قلبی - عروقی و مسائل مربوط به این بیماری ها بروز می یابد.
علت کبد چرب چیست؟
شایعترین علت کبد چرب اعتیاد به الکل و افراط در مصرف نوشیدنیهای الکلی است. در بسیاری موارد، پزشکان علت به وجود آمدن کبد چرب را در افراد غیرالکلی متوجه نمیشوند.
کبد چرب هنگامی پیشرفت میکند که بدن مقدار زیادی چربی تولید میکند یا قادر به سوزاندن سریع چربیها نیست. بنابراین چربیهای اضافه در سلولهای کبد ذخیره و در آن انباشته میشوند و بیماری کبد چرب را شکل میدهند. داشتن رژیم غذایی پر از چربی ممکن است مستقیما منجر به بیماری کبد چرب نشود.
به جز اعتیاد به الکل، دیگر علل شایع کبد چرب شامل موارد زیر میشود:
- چاقی
- چربی خون (سطح بالای چربی در خون)
- دیابت
- وراثت ژنتیکی
- کاهش وزن سریع
- عوارض جانبی برخی داروهای خاص مانند «آسپرین»، «استروئید»، «تاموکسیفِن» و «تِتراسایکلین»
علائم تشخیص کبد چرب
- زرد بودن بار روی زبان
- زرد بودن سفیدی اسکلروز چشم
- کک ومک و لک صورت
- ترش کردن و ریفلاکس گوارشی
- طعم دهان تلخ و بدمزه صبحگاهی
- جوش صورت و پشت کمر و روی بازوها
- عصبانیت و پرخاشگری، زود از کوره دررفتن
- درد مچ پاها و پیچ خوردگیهای مکرر مچ پاها
- ریزش موی شدید
- احساس مورچه روی در نواحی مختلف بدن
- خونریزیهای شدید عادت ماهیانه در زنان
- پرش پلک راست در اکثر مواقع
- زرد شدن پیراهن در ناحیه زیر بغل و بدبو بودن عرق
- احساس سوزن سوزن شدن انتهای دست و پاها
- درد در سمت راست حفره شکمی که به سمت بین دو کتف انتشار داشته باشد.
چه کسانی در خطر ابتلا به کبد چرب هستند؟
کبد چرب همان تجمع چربی اضافی در کبد است و اگر فرد اضافه وزن داشته باشد یا چاق باشد، احتمال وقوع آن افزایش مییابد. ابتلا به دیابت نوع ۲ ممکن است خطر ابتلا به کبد چرب را افزایش دهد. تجمع چربی در کبد با مقاومت نسبت به انسولین که شایعترین علت دیابت نوع ۲ است، ارتباط دارد.
محصول پیشنهادی دکتر مهندس: دستگاه تست قند خون گالا |
عوامل دیگری که ممکن است خطر ابتلا به کبد چرب را افزایش دهند:
- مصرف بیرویهی الکل
- مصرف بیش از حد داروهای خاص بدون نسخه مانند «استامینوفن»
- بارداری
- کلسترول بالا
- تری گلیسیرید بالا
- سوء تغذیه
- سندروم متابولیک
درمان کبد چرب چگونه است؟
برای درمان کبد چرب هیچ دارو یا عمل جراحی خاصی وجود ندارد. ولی شما با کنترل بیماری های زمینه ای از قبیل کاهش وزن، چربی های خون، دیابت و یا قطع نمودن داروهای مسبب (قطعا با نظر پزشک معالج نه به طورخودسرانه) می توانید از پیشرفت این بیماری جلوگیری نمایید و در خیلی از موارد سیر معکوس را طی نمایید که منجر به درمان کبد چرب گردد.
حتما بخوانید: درمان چربی خون |
از مصرف الکل که عملکرد طبیعی کبد را دچار اختلال می نماید، جدا باید پرهیز نمایید.
شما می توانید زیر نظر متخصصین تغذیه و گوارش، سیر بیماری کبد چرب را محدود و کنترل نمایید. در ادامه روشهای درمان کبد چرب را بررسی می کنیم.
یکی از روشهای درمان کبد چرب تغییر رژیم غذایی است.
حتما شما نیز این پیام را بارها و بارها شنیدهاید که داشتن رژیم غذایی سالم کلید اصلی زندگی طولانی و سالم است. اما این نکته ممکن است برای افراد مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی بسیار مهم باشد. یک مطالعه که در سال ۲۰۰۷ بر روی موشها انجام شده است، نشان میدهد که رژیم غذایی حاوی مقدار فراوانی «کربوهیدارت با شاخص گلوکز بالا» (مانند برنج سفید، نان سفید، قند غلیظ و بسیاری از غلات صبحانههای از پیش آماده شده)، که به سرعت هضم میشوند، ممکن است منجر به بیماری کبد چرب شوند.
موشهایی که رژیم غذاییای با شاخص گلوکز بالا مصرف کردهاند، نوعی نشاستهی ذرتِ سریع هضم شونده خوردهاند، در حالی که موشهایی با رژیم غذایی با شاخص گلوکز پایین، از ذرت نشاسته با هضم کُند تغذیه کردهاند. پس از ۶ ماه، موشهایی که در گروه رژیمی با شاخص گلوکز بالا بودهاند، نسبت به موشهای گروه دیگر، دو برابر بیشتر چربی در کبد، خون و بدنشان داشتهاند.
کاهش وزن
کاهش وزن یکی از روشهای درمان کبد چرب است، از دست دادن بین 5 تا 10 درصد از وزن می تواند شگفتی هایی برای سلامت کبد شما بوجود آورد، کمک به بهبود چربی، آسیب سلول های کبدی و التهاب. اما رها کردن یا گرفتن رژیمهای سخت و سریع یا کاهش وزن خیلی سریع، در واقع می تواند NAFLD را بدتر کند.
انجام ورزش و فعالیت بدنی منظم از روشهای درمان کبد چرب است
چاقی به ویژه چاقی شکمی نقش مهمی در افزایش خطر ابتلا به کبد چرب دارد. بر همین اساس، داشتن پیاده روی منظم به میزان حداقل 30 تا 60 دقیقه در روز توصیه می شود. اگر شما وقت رفتن به باشگاه ورزشی را ندارید، پیاده روی در مسیر کار یا پارک را می توانید جایگزین نمایید.
سایر بیماریهایتان را درمان کنید
دربارهی افراد مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی، ابتلا به بیماریهای دیگر، مانند دیابت، فشار خون بالا یا کلسترول بالا، چندان نامتداول نیست. افراد مبتلا به کبد چرب باید توصیههای پزشکشان را دربارهی مصرف داروها و کنترل بیماریهای دیگرشان با جدیت دنبال کنند.
قطعا برایتان کارآمد خواهد بود: فشارسنج دیجیتال بازویی اکیومد مدل AW150F |
کنترل بیماری های زمینه ای متابولیک
کنترل دیابت و چربی های خون در بیماران مبتلا به کبد چرب ، نقش کمک کننده ای در بهبود این بیماری دارد. همانطور که می دانید از اصول مهم کنترل بیماری های متابولیک، رعایت رژیم غذایی و ورزش منظم می باشد.
درمان کبد چرب با خاکشیر از موثرترین روشهای درمان کبد چرب
خاکشیر یکی از بهترین گیاهان دارویی برای درمان و پاکسازی کبد چرب است، برای این منظور بایستی خاکشیر را با ترنجبین مخلوط کنید. ترکیب خاکشیر با ترنجبین به خصوص در درمان سودا و بلغم تأثیر به سزایی دارد. هم چنین این ترکیب، بهترین نرم کننده مزاج های خشک (صفرا و سودا) می باشد. یعنی رطوبت دهنده به بدن هستند.
همچنین خاکشیر با آب پنیر (ماء الجبن)، دارویی ضد سودا و ضد صفرا است و مفتح قوی کبد به خصوص بازکننده مسیرهای کبدی به خصوص سودا می باشد. استفاده از انواع بذرهای ملین مانند خاکشیر، اسفرزه، بارهنگ، تخم ریحان، تخم شربتی، بالنگو، شیر خشت و ترنجبین نیز برای پاکسازی سموم کبدی مفید است.
هر روز صبح 2 قاشق غذاخوری خاکشیر را در 2 لیوان آب بجوشانید، ناشتا میل کنید و تا نیم ساعت چیزی نخورید. با این روش با کبد چرب مبارزه کنید.
سرکه سیب
سرکه از بهترین روشهای درمان کبد چرب است. این مادهی غذایی به کاهش تجمع چربی در کبد کمک میکند و در کاهش وزن مؤثر است. علاوه بر اینها سرکهی سیب به عملکرد درست کبد و کاهش التهابات کبد نیز کمک میکند.
سیب سرشار از آنتی اکسیدان است و این آنتی اکسیدانها با رادیکالهای آزاد مقابله کرده در درمان کبد چرب بسیار موثر هستند. همچنین سیب حاوی اسید مالیک است که یک عنصر اساسی برای پیشگیری از آسیب به کبد میشود؛ در نتیجه کمک میکند که این ارگان در سلامت بهتری قرار داشته باشد.
در سرکه سیب به دلیل فرآیند تخمیر این خواص بیشتر میشود. به همین دلیل سرکه حاوی مواد احیاکننده است و مصرف آن برایبیماران مبتلا به کبد چرب مفید است و به درمان این بیماری کمک میکند.
لیمو ترش
لیمو ترش نه تنها به سم زدایی کبد، کمک میکند بلکه ازسایر اندامهای بدن هم مراقبت میکند تا آسیب نبیند. تحقیقات جدید توسط دانشمندان هندی نشان داد که هسپریدین (بیوفلاونوئید موجود در لیمو) برای محافظت از کبد خوبست یعنی از ورود مواد سمی به کبد جلوگیری میکند.
بعد از بررسی روشهای درمان کبد چرب اکنون مواردی که مصرف آنها برای مبتلایان به بیماری کبد چرب ممنوع است را برایتان شرح می دهیم.
پرهیزات افراد مبتلا به کبد چرب
- استرس
- آب بین غذا
- آب یخ
- هرگز ناشتا، آب سرد ننوشید
- خوب نجویدن یا سریع خوردن غذا
- کمتر غذاهای سرد و غلیظ و لزج بخورید.
- روغنهای مایع و جامد کارخانهای
- فست فودها (سوسیس، کالباس و...)
- گوشت گاو و گوساله
- مواد غذایی کارخانهای، خوراکیهایی مانند چیپس و پفک و...
- اسانسهای شیمیایی
- قند و شکر
- خوراکیهای کافئیندار
- چربیهای ترانس بالا مانند: جگر، تهدیگ، خامه، سرشیر، کله پاچه و ...
- تخم مرغ مگر با مصلحش که پیاز است مصرف شود. (با پیاز هم در هفته بیش از دو بار میل نشود)
چطور از بیماری کبد چرب پیشگیری کنیم؟
محافظت از کبدتان یکی از بهترین راههای پیشگیری از بیماریِ کبد چرب است. در مصرف نوشیدنیهای الکلی میانهروی و اعتدال را فراموش نکنید. به گفتهی «مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای آمریکا» (CDC)، «مصرف متعادل الکل به صورت حداکثر یک لیوان در روز برای زنان و دو لیوان در روز برای مردان تعریف میشود.»
دستورها و توصیههای پزشکتان را رعایت کنید و داروهای مربوط به دیابت یا کلسترول بالایتان را همانطور که گفته شده است، مصرف کنید. به علاوه، بیشتر روزهای هفته دستِ کم ۳۰ دقیقه ورزش کنید تا وزن متناسبی داشته باشید.
نگران نباشید!
اگر شما مبتلا به کبد چرب هستید و این مطلب را مطالعه کردید، برای تان مژده ای داریم و آن این است: «در صورت رعایت رژیم غذایی توصیه شده، انجام ورزش و تحرک بدنی مناسب و استفاده از روشهای درمان کبد چرب، این بیماری به صورت کامل و بدون بر جای گذاشتن هیچ نوع عارضه ای بهبود می یابد.»
پس تا فرصت باقیست شروع کنید! تندرستی ارزشمندترین هدیه خداوند به انسان است، برای یک شروع خوب، هنوز فرصت باقی است.