علائم کیست تخمدان

چکیده                                تخمین زمان مطالعه: 5 دقیقه

کیست تخمدان یکی از شایع ترین مشکلات در میان دختران و زنان است. بسیاری از خانم ها دچار کیست تخمدان هستند بدون اینکه اطلاعی در این باره داشته باشند. کیست‌های تخمدان هرچند که مشکلی جدی نیستند؛ اما تشخیص به موقع آن‌ها اهمیت دارد تا جلوی رشدشان گرفته شود. تعدادی از علائم فیزیکی برای تشخیص، کلیدی‌اند؛ اما علائم دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند حاکی از وجود کیست در تخمدان‌ها باشند.در این بخش از مجله سلامت دکتر مهندس به علل و علائم کیست تخمدان و هم چنین روش های پیشگیری از به وجود آمدن آن پرداخته می شود.

کیست تخمدان چیست؟

کیست تخمدان بیماری است که از تشکیل یک یا چندین کیست غیرطبیعی در تخمدان سرچشمه می‌گیرد.کیست‌های تخمدان ساکهایی حاوی مایع هستند که درون تخمدان یا روی آن رشد میکنند. انواع مختلفی از کیستهای تخمدان وجود دارد که شایعترین آن کیست‌های فولیکولی است که در یکی از فولیکولهای تولیدکننده تخمک ایجاد می‌شود.

انواع کیست تخمدان

کیست ها انواع مختلف دارند. آنها در تقسیم بندی اصلی به 3 نوع اصلی تقسیم می شوند

• فولیکول : به طور معمول، هنگامی که یک تخمک "رسیده" است و مایل به خارج شدن از فولیکول میباشد، فولیکول باز خواهد شد و تخمک را آزاد می کند با این حال، اگر فولیکول باز نشود، کیست فولیکول ظاهر می شود این نوع کیست تخمدان، معمولا ظرف 3 ماه از بین می رود.
• کیست لوپوس :این کیست تخمدان زمانی شکل می گیرد که فولیکول بسته شود و در آن مایعات وجود داشته باشد این نوع نیز ،می تواند در حدود 3 ماه ناپدید شود با این حال، اگر از این نوع کیست تخمدان رنج می برید، می توانید برخی از علائم ،مانند؛ خونریزی یا درد را تجربه کنید.
• کیست غیرفعال:داشتن تعدادی کیست کوچک، وضعیتی است که در برخی از زنان اتفاق می افتد این واژه در اصطلاح پزشکی به نام "سندرم تخمدان پلی کیستیک" نامگذاری شده است.

علل بروز کیست تخمدان

علل و عوامل خطر بروز کیست تخمدان شامل موارد زیر است: کیست ها می توانند به علت بروز مشکلاتی در هورمون های شما ایجاد شوند. آنها همچنین می توانند توسط داروهای مبتنی بر هورمون که به شما کمک می کند تا تخمک گذاری کنید، بوجود بیایند. برای کیست تخمدان در دوران بارداری اولیه طبیعی است. این کمک می کند تا حاملگی را تا جایی که شکل می گیرد پشتیبانی کند. زنان مبتلا به اندومتریوز می توانند یک نوع کیست تخمدان به نام آندومتریوم را ایجاد کنند. این زمانی رخ می دهد که اندومتریوز بافت را به تخمدان متصل می کند و رشد می کند. عفونت لگن و عفونت های شدید واژن می توانند به تخمدان ها گسترش پیدا کنند و باعث ایجاد کیست شوند. سندرم تخمدان پلی کیستیک نیز آخرین علت بروز کیست می باشد که یک بیماری است که در تخمدانها ، تعداد زیادی کیست های کوچک تشکیل می شود. این بیماری می تواند مشکلاتی در عملکرد تخمدان ها و حاملگی ایجاد کند. علل متفاوتی می تواند باعث بروز این کیست ها شود که اکثراً علت آن عدم تخمک گذاری است، چون فولیکولی که قرار است «تخمک» را ایجاد کند و معمولاً در روز چهاردهم بعد از شروع عادت ماهیانه، پارگی طبیعی پیدا کرده و تخمک را آزاد می کند، این اتفاق در این فرد رخ نمی دهد و با تجمع آب در داخل خود، تبدیل به کیست می شود.

علائم کیست تخمدان

علائم کیست تخمدان شامل موارد زیر است:

• استفراغ و تهوع: استفراغ و تهوع فقط مخصوص خانم‌های باردار نیست. عدم تعادل هورمونی که منجر به کیست تخمدان می‌شود نیز می‌تواند برانگیزاننده‌ی این علائم در خانم‌هایی که باردار نیستند باشد.
• دردهای شدید شکمی و لگنی: ممکن است این درد را به صورت دردی تند و تیز یا دردی در قسمت پایین شکم احساس کنید. گرما یکی از اولین نکات در مورد چگونگی خلاص شدن از درد کیست تخمدان است.

• دردهای ناگهانی در اثر پارگی کیست یا پیج خوردن توده
• اتساعات شکمی
• اختلالات قاعدگی: قاعدگی بی‌نظم مثلاً ایجاد فاصله بسیار زیاد بین دو پریود یا کوتاه شدن بیش از اندازه این زمان
• تغییرات نبض
• درد به هنگام رابطه جنسی: التهاب‌ها و عفونت‌های واژینال، دلایل اولیه‌ی درد هنگام نزدیکی هستند.
• احساس ضعف که ممکن است به علت خون‌ریزی داخلی باشد
• تکرر ادرار بر اثر فشار کیست‌ها بر مثانه یا درد پهلو به دلیل وارد شدن فشار بر کلیه

تشخیص کیست تخمدان

بعد از مشاهده علائم کیست تخمدان و مراجعه به پزشک متخصص زنان، او می‌تواند یک کیست تخمدان را در معاینه فیزیکی تشخیص دهد. پزشک ممکن است تورم در یکی از تخمدان‌ها را مشاهده کرده و یک آزمایش اولتراسوند برای تائید وحود یک کیست را تجویز کند. ابزارهای تصویربرداری که برای تشخیص کیست تخمدان استفاده می‌شود عبارت‌اند از:

• آزمایش اولتراسوند (سونوگرافی) یک آزمایش تصویربرداری است که از امواج صوتی با فرکانس بالا برای تولید یک تصویر از اندام‌های داخلی بدن استفاده می‌کند. آزمایشات سونوگرافی به تعیین اندازه، محل، شکل و ترکیب (جامد یا مایع پر شده) از کیست کمک می‌کند.
• سی تی اسکن: یک دستگاه تصویربرداری از بدن است که برای ایجاد تصاویر مقطعی از اندام‌های داخلی استفاده می‌شود.
• MRI: یک آزمایش که از زمینه‌های مغناطیسی برای تولید تصاویر عمیق از اندام‌های داخلی استفاده می‌کند.

پیشگیری از کیست تخمدان

• وزن خود را کاهش دهید: اضافه وزن و چاقی می تواند خطر ابتلا به بیماری هایی مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک را افزایش دهداگر وزن اضافه دارید، تلاش کنید تا به وزن ایده آل برسید.

• سیگار نکشید: سیگار کشیدن خطر ابتلا به کیست تخمدان را افزایش می دهد
• غذاهايي كه مواد نگهدارنده دارند، نخوريد. غذاهايي كه در كارخانه‌ها تهيه مي‌شوند مثل انواع كنسروها براي ماندگاري بيشتر، حاوي مواد نگه‌دارنده هستند. آب معدني‌ها هم جزء همين دسته خوراكي‌هاي ممنوعه هستند.
• از ادویه‌جات رقیق‌کننده خون در طبخ غذا استفاده کنید. زعفران، دارچین، پونه و زنجبیل خاصیت رقیق‌کنندگی دارند.
• استرستان را کم کنید: هر روز روتین مشخصی برای آرام‌سازی جسم و روحتان داشته باشید. استرس می‌تواند منجر به نوسانات هورمونی جدی شود.
• از ظروف پلاستیکی استفاده نکنید: غذا را در ظروف پلاستیکی گرم نکنید یا نپزید و همیشه از ظروف شیشه‌ای استفاده نمایید. پروسه‌ی گرم کردن غذا در ماکروویو با ظروف پلاستیکی، مواد شیمیایی سمی از پلاستیک آزاد می‌کند که وارد غذایتان شده و تأثیرات منفی بر سلامتی‌تان می‌گذارد.
•  ورزش کنید: فعالیت بدنی منظم یکی از بهترین راه‌های جلوگیری و کنترل کیست تخمدان است، مخصوصاً اگر اضافه وزن دارید.

کلام آخر

تمام خانمها باید سالی یكبار به متخصص زنان مراجعه كنند و تحت معاینه قرار گیرند. بخصوص پس از سن 50 سالگی كه مشكلات خطرناك تخمدانی (سرطانها) شایعتر است و از این سن باید هر شش ماه یكبار حتماً مورد معاینه دقیق قرار گیرند.