چکیده تخمین زمان مطالعه: 5 دقیقه
بر اساس آمار از هر ۳ زوج نابارور به طور میانگین یک مورد آن به دلیل ناباروری در مردان، یک مورد آن به دلیل ناباروری زن و یک مورد آن نیز به دلیل های ناشناخته است که ممکن است هر دو نفر درگیر آن باشند. در مردان، بسیاری از بیماریها میتواند باعث ناباروری شود. اولین آنها اختلال توانایی جنسی است. شرط لازم برای باروری طبیعی، رابطه جنسی منظم است علامت اصلی ناباروری عدم توانایی باردار کردن همسر بعد از تلاشهای پی در پی است؛ مشکلات اساسی همچون اختلالات ارثی، عدم تعادل هورمونی و یا مشکلی که باعث بسته شدن مسیر اسپرمها میشود، میتوانند از نشانههای ناباروری باشند.
برای دسترسی سریع به محتوای متن از لینک های زیر استفاده کنید: |
شایع ترین علت در ناباروری مردان
- واریکوسل : واریسی و متورم شدن سیاهرگهای کیسۀ بیضه یا اسکروتوم را واریکوسل میگویند. واریکوسل باعث افزایش دمای بیضهها میشود که ممکن است بر تولید اسپرم تأثیر منفی داشته باشد.
- نقص در لوله های کوچک تناسلی: لوله های کوچک بسیاری در دستگاه تناسلی مردان وجود دارد که اسپرم را حمل می کنند. انسداد این لوله ها به یکی از دلایل جراحی، آسیب دیدگی، مادرزادی، و یا رشد غیر طبیعی موجب ناباروری در مردان می شود
- الیگو اسپرمی: به حالتی که غلظت اسپرم (تعداد اسپرم) در منی اندک باشد الیگواسپرمی (Oligospermia) اطلاق می شود. بعنوان نمونه فردی با تعداد زیر 20 میلیون اسپرم در میلی لیتر منی الیگواسپرمی تلقی می شود.
- عدم تعادل هورمونی: ناهماهنگی در هورمون های هیپوتالاموس، هیپوفیز، تیروئید و غدد آدرنال سبب ناباروری در مردان می شود.
- عفونت: بعضی عفونت ها در ساختن نطفه در بیضه دخالت کرده و یا باعث انسداد در مسیر خروج اسپرم از بیضه می شود. عفونت ها شامل عفونت اپی دیدیم می باشد، که یک بافت مستطیلی در بالا و پشت بیضه قرار دارد و یا عفونت بیضه (اورکیت)، بعضی عفونت های مقاربتی مثل سوزاک یا HIV
- مشکلات انزال مردان: درصد کمی از مردان به انسداد مجرای انزال دچار هستند که مانع از رسیدن اسپرم به مایع انزال میشود. انسداد یا آسیب دیدن اندامی که اسپرم را از بیضهها خارج یا اسپرم را به مجاری انزال هدایت میکند باعث میشود اسپرم در مایع منی وجود نداشته باشد.
محصول پیشنهادی دکتر مهندس: بادکش آقایان |
- بیماری های مزمن: بیماری مزمن مثل دیابت، سرطان یا بیماری تیروئی
- بیماری های آمیزشی:سابقۀ ابتلا به بیماری آمیزشی نظیر کلامیدیا یا سوزاک
- عوارض جانبی داروها: داروهایی که فرایند ایجاد اسپرم (اسپرماتونژ) را تحت تأثیر قرار میدهند، مثل شیمیدرمانی، استروئیدهای آنابولیک، سایمتیدین و اسپیرونولاکتون؛ آنهایی که سطح FSH (هورمون محرکه فولیکولی) را کاهش میدهند مثل فنیتوئین؛ و داروهایی که تحرک اسپرمها را کاهش میدهند مثل سولفاسالازین و نیتروفورانتوئین
- جراحی های پیشین: هرنیورافی، اورکیکتومی، جراحی لگن و رتروپریتون، عمل پروستات و گردن مثانه
- عوامل محیطی تاثیر گذار در ناباروری: مواد شیمیایی صنعتی، آلوده شدن به فلزات سنگین همچون سرب، اشعه ایکس، گرم شدن بیضهها، گذاشتن لپ تاپ روی پا، نشستن طولانی مدت، لباسهای تنگ در مدتهای طولانی میتوانند خطر ابتلا به ناباروری را افزایش دهند.
- چاقی: چاقی باعث کم کاری دو غده هیپوتالاموس و هیپوفیز که در مغز وجود دارند و نقش مهمی در نطفه سازی دارند می شود.
علائم ناباروری در مردان
برخی نشانه هایی که به شناسایی مشکل ناباروری در مردان کمک می کنند عبارتند از:
- مشکل در عملکرد طبیعی جنسی
- اجاکولیشن ( حجم کم منی )
- کاهش میل جنسی
- اختلال در نعوظ
- وجود توده، درد یا ورم در بیضه ها
- عفونت های تنفسی برگشت پذیر
- مشکلات وابسته به حس بویایی
- رشد غیر طبیعی سینه (ژنیکوماستی )
- کاهش موهای بدن یا صورت
- ناهنجاری های کروموزومی یا هورمونی
- تعداد کم اسپرم ها ( کمتر از 15 میلیون اسپرم در هر میلیمتر از منی و یا تعداد کمتر از 39 میلیون در هر بار انزال )
هم چنین بخوانید: شایع ترین علت ناباروری در زنان |
تشخیص ناباروری مردان
ناباروری در مردان به عنوان بخشی از یک معاینه فیزیکی کامل ارزیابی می شود. این معاینه یک تاریخچه پزشکی در ارتباط با عوامل بالقوه کمک کننده را شامل می شود.
پزشک شما می تواند از یک یا چند آزمایش زیر برای ارزیابی باروری استفاده کند:
- تجزیه و تحلیل اسپرم برای تعیین تعداد و کیفیت اسپرم
- آزمایش خون برای بررسی عفونت ها یا مشکلات هورمونی. سطح هورمون همان قدر که در باروری زنان اهمیت دارد، در باروری مردان نیز بسیار مهم است
- کشت مایع منی مرد برای بررسی عفونت ها
- معاینه فیزیکی آلت تناسلی، اسکروتوم (کیسه بیضه) و پروستات
- تجزیه و تحلیل اسپرم مهم ترین بخش تست باروری مردان است.
آیا می توان از ناباروری مردان جلوگیری کرد؟
تقریبا هیچ راهی برای جلوگیری از ناباروری مردان ناشی از مشکلات ژنتیکی یا بیماری وجود ندارد. با این حال، اقداماتی وجود دارد که مردان می توانند برای کاهش احتمال ناباروری انجام دهند، که شامل:
- اجتناب از مقاربت های خطرناک جنسی
- اجتناب از مصرف مواد مخدر
- اجتناب از اشعه ها، در صورت امکان
- اجتناب از قرار گرفتن در معرض مواد سمی
- اجتناب از مصرف مکرر الکل
- رعایت بهداشت شخصی
- اجتناب از حمام های طولانی و گرم، و یا سونا
- لباس زیر شلواری مناسب
درمان قطعی ناباروری مردان
روشهای درمانی بسته به بیماری زمینهای و شدت نقص باروری مرد متفاوت است. به علاوه، در هر مورد ناباروری، باروری زن نیز باید لحاظ شود.
ناباروری ناشی از بیضهها معمولاً در برابر دارو مقاوم است. رویکردهای معمول شامل استفاده از اسپرم برای تلقیح داخلرحمی اسپرم، لقاح آزمایشگاهی یا لقاح آزمایشگاهی با استفاده از تزریق درون سیتوپلاسمی اسپرم است. در مورد لقاح آزمایشگاهی با تزریق درون سیتوپلاسمی اسپرم، حتی با تعداد کمی اسپرم هم میتوان بارداری را ایجاد کرد.
علل انسدادی ناباروری پسبیضهای را میتوان با جراحی یا لقاح آزمایشگاهی با تزریق درون سیتوپلاسمی اسپرم حل کرد. عوامل مربوط به انزال ممکن است با دارو یا تلقیح داخلرحمی اسپرم یا لقاح آزمایشگاهی قابل درمان باشند.
کلام پایانی
یکی از دلایل عمدهی ناباروری این است که مشکلات اجتماعی باعث تغییر بافت جمعیتی و سن ازدواج در کشور ما شده است به گونهای که سن ازدواج در کشور ما بالا رفته است که این خود عامل اصلی ناباروری در کشور ماست. بنابراین افرادی که در سن بالا ازدواج یا اقدام به بارداری میکنند، ممکن است زمان کافی برای تشخیص و دنبال کردن راههای درمان نداشته باشند، بنابراین توصیه میشود، ازدواج و اقدام به بارداری در سنین پایین صورت گیرد تا امکان ابتلا به ناباروری کاهش یابد.