چکیده
خار پاشنه زمانی رخ می ده که رسوبات کلسیم در قسمت پایین استخوان پاشنه تشکیل میشه، فرایندی که معمولا طی چند ماه اتفاق می افته. علت به وجود آمدن خار پاشنه کشش مکرر و بیش از اندازه رباط واقع در زیر پا، التهاب و ضخیم شدن احتمالی اون میشه.
خارهای پاشنه مخصوصا در بین ورزشکارانی رایج هست که فعالیت اونها شامل مقدار زیادی دویدن و پریدن هست.
ما در این مقاله از مجله سلامت دکتر مهندس، عوامل ایجاد خار پاشنه و درمان خار پاشنه رو بررسی کردیم پس تا آخر این مقاله همراه ما باشید.
خارپاشنه چیست و چگونه به وجود می آید؟
خار پاشنه، زائده ای استخوانی است که در استخوان پاشنه پا پدید می آید. مچ پای انسان مرکب از هفت استخوان است که بزرگ ترین آنها، استخوان پاشنه است.
گاهی در این استخوان، یک زائده خار مانند تشکیل می شود که دردناک شده و می تواند در راه رفتن اختلال ایجاد کند.
مهمترین علت دردهای پاشنه، خار پاشنه است؛ اما جالب اینجاست که این درد به علت خار به وجود نمی آید؛ در واقع درد را همان چیزی به وجود می آورد که باعث به وجود آمدن خار پاشنه هم هست.
خار پاشنه در اثر التهاب فاسیای کف پا ایجاد می شود. فاسیای کف پا، یک باند پهن است که در کف پا از پاشنه تا انگشتان پا کشیده می شود.
اگر به هر علّت فاسیا ملتهب شود و این التهاب طول بکشد، می تواند باعث رسوب کلسیم در محل اتصال فاسیا به پاشنه پا شود.
این رسوب غیر طبیعی کلسیم، به شکل یک زائده کوچک خارمانند است که به آن خار پاشنه گفته می شود. خار پاشنه به خودی خود دردناک نیست بلکه درد، ناشی از کشیدگی فاسیا است.
نشانه های خار پاشنه
از نشانه ها و علائم خار پاشنه پا می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شروع تدریجی درد از زیر پاشنه و انتشار آن در کف پا از علایم خار پاشنه می باشد.
- درد و التهاب معمولاً در زیر پاشنه یا درون آن حس میشود.
- درد پاشنه پا معمولاً صبحها شدیدتر است، اما صرفاً در نتیجه حرکت دادن پا فروکش میکند و مجدداً در ساعات میانی روز یا پس از ورزش کردن شدید میشود.
- کشش رباط کف پا میتواند به بروز درد دامن بزند.
عوارض خار پاشنه چیست؟
عدم درمان ورم کف پا ممکن است منجر به درد مزمن پاشنه شود که مانع فعالیت های منظم شما شود. تغییر درالگوی راه رفتن به عنوان راهی برای تسکین درد فاسییت کف پا ممکن است منجر به مشکلات پا، زانو، مفصل ران یا کمر شود.
عوامل ایجاد خار پاشنه
خار پاشنه معمولا ناشی از آسیب دیدگی خاصی نیست، اگرچه که آسیب دیدگی میتواند آن را تشدید کند. در ابتدا، معمولا خفیف است، اما میتواند شدید شود و گاهی اوقات زندگی شما را مختل کند.
در اغلب موارد این درد معمولا بدون نیاز به درمان رفع میشود، اما گاهی اوقات میتواند ادامه یابد و مزمن شود. علت خار پاشنه میتواند آرتروز، عفونت، خود ایمنی، تروما، یا یک بیماری عصبی باشد.
-
فاسیتیست (Fasciitis) و یا التهاب فاسیا پاستور
فاسیا پاستوره یک تاندون قوی است که از استخوان پاشنه پا تا نوک پا را پوشش میدهد.
هنگامی که فاسیتیست پاشنه پا بیش از حد کشیده میشود، بافت نرم آن دچار التهاب میشوند. درد در ناحیه زیر پا به ویژه پس از مدت طولانی استراحت، احساس میشود.
-
بورسیت پاشنه پا
التهاب در پشت پاشنه پا میتواند به دلیل بوریسیت (یک کیسه فیبری پر از مایع) باشد.
این عامل میتواند ناشی از سقوط و افتادن بر روی پاشنه پا یا ناشی از فشار کفش باشد.
درد ممکن است در داخل پاشنه یا در پشت پاشنه احساس شود. در طول روز، درد معمولا بدتر میشود.
بدون درد و سختی قدت رو بلند کن!
-
پوشیدن کفش پاشنه دار
این عامل بیشتر در میان نوجوانان رایج است. استخوان پاشنه پا هنوز به طور کامل بالغ نشده است و به علت داشتن کف پای صاف و پوشیدن کفش پاشنه بلند قبل از اینکه استخوان به طور کامل بالغ شود، خار پاشنه ایجاد میشود.
-
پابرهنه راه رفتن
بدون کفش راه رفتن فشار و کشش غیرضروری و بیش از حدی را به لیگامان کف پا وارد میکند و می تواند علت درد پاشنه پا باشد.
-
تغذیه
تغذیه موثرترین گزینه برای سلامت بدن، خصوصا استخوانهای بدن را دارد. نبود کلسیم و وجود کلسیم بیش از حد میتواند نقش اصلی را در پوکی استخوان و وجود آمدن پدیده خارپاشنه گردد .
-
ناهنجاریهای مربوط به راه رفتن
راه رفتن به شکلی نادرست موجب وارد شدن فشار زیادی روی استخوان پاشنه، رباطها و اعصاب نزدیک پاشنه پا میشود.
-
فعالیتهای ورزشی
دویدن و پریدن میتواند موجب فرسودگی پاشنه و قوس کف پا شود.
-
فعالیت روی سطوح سخت
راه رفتن، دویدن یا پریدن مکرر روی سطوح سخت میتواند موجب فرسودگی پاشنه پا شود.
-
ضربه به پاشنه پا
آسیب و ضربه به پاشنه پا و پارگی غشایی که آن را میپوشاند، میتواند موجب خار پاشنه شود.
-
افزایش سن
مطالعهای در سال ۲۰۰۸ نشان داد که خار پاشنه در زنان و مردان مسن شایعتر است.
-
جنسیت
مطالعهای در سال ۲۰۱۴ نشان داد که خار پاشنه در زنان بیشتر از مردان شایع است.
-
اضافه وزن
پژوهشگران دریافتهاند که خار پاشنه با چاقی نیز مرتبط است.
-
تاندونیزه شدن آشیل
این عامل همچنین به عنوان تاندون پاتی دژنراتیو، تاندونیت، تاندونزی و تاندون پاتی شناخته میشود. این یک بیماری مزمن است که همراه با تخریب تدریجی تاندون آشیل است.
درمان خار پاشنه
هدف از برنامه درمانی، کاهش التهاب بافت نرمی است که به پاشنه پا متصل است، تا بدین ترتیب بتوان عملکرد و همچنین وضعیت پا را به حالت عادی بازگرداند.
برنامه درمانی هر بیمار با توجه به وضعیت و شرایط او متفاوت است و شامل ترکیبی از تعدادی از روشهای درمانی است که در ادامه ذکر شده اند:
-
درمان خار پاشنه با پوشیدن کفش مناسب
پوشیدن کفش مناسب اولین گام برای کمک به کاهش درد روزانه است. اگر شما خار پاشنه دارید، قطعاً باید از کفشی استفاده کنید که بهطور ویژه از این بافت ملتهب پشتیبانی به عمل آورد؛ زیرا پوشیدن کفش نامناسب میتواند درد شما را بدتر کند (که اغلب پاشنهها در صبح دردناک میشوند).
اگرچه استفاده از کفش مناسب درمان قطعی خار پاشنه محسوب نمیشود، اما قطعاً در تسکین و بهبودی وضعیت شما مؤثر است. اگر کفشی که استفاده می کنید، کفی طبی داشته باشد، بهتر است. خرید کفی کفش طبی کمک بسیاری می کند تا از درد خار پاشنه رها شوید.
-
درمان قطعی خار پاشنه با استراحت
پرهیز از کارهایی که باعث ایجاد علائم این بیماری میشود اولین قدم برای درمان آن است. برای مثال، دوی استقامت، ایستادن یا راه رفتنهای طولانی را برای چند روز کنار بگذارید.
معمولاً تنها استراحت میتواند به تسکین شدیدترین دردها و فروکش کردن التهابها کمک کند.
-
کفی طبی خار پاشنه
فیزیوتراپ شما ممکن است برای اصلاح راه رفتن در کفشتان نوعی ارتوز (وسایل کمکی) قرار دهد وهمچنین پیشنهاد می کند که کفش های ورزشی و طبی خاصی برای کاهش درد بپوشید.
بیشتر بیماران مبتلا به خار پاشنه از درد و ناراحتی توسط درمان های غیر جراحی بهبود می یابند. با این حال، اگر ناراحتی پس از ۹ تا ۱۲ ماه ادامه یابد، ممکن است لازم به انجام عمل جراحی ضرورت پیدا کند.
خرید کاپ پاشنه سیلیکونی دکترفوت
-
حجامت یا زالو اندازی
انجام این دو کار با کاهش سریع التهاب در پاشنه پا، اثر بسیار عالی در از بین رفتن بیماری دارد. اکثر مواقع یک بار حجامت یا زالواندازی کافیست؛ امّا در صورت ضرورت تکرار می شود. محل انجام حجامت یا زالواندازی می تواند دو طرف تاندون آشیل (به ویژه سمت داخل پا) باشد.
-
درمان خار پاشنه با طب سوزنی
طب سوزنی میتواند یکی از راههای درمانی خار پاشنه باشد. طب سوزنی میتواند با مکانیسمهای مختلفی سبب بهبود سریع کف پا شود از جمله میتوان به تأثیر ضدالتهابی موضعی، کاهش انقباض ساق پا و بهبود خونرسانی موضعی اشاره کرد.
درمان فوری خار پاشنه با فیزیوتراپی
معمولا فیزیوتراپیست می تواند یک سری تمرینات را برای کشش فاشیای کف پا و تاندون آشیل و تقویت عضلات پایین پا به شما بدهد.
-
درمان خار پاشنه با ماساژ
یکی از بهترین راه ها برای درمان خارپاشنه، ماساژ پاشنه پا و اطراف تاندون آشیل با یک روغن گرم(روغن زیتون، سیاهدانه، کنجد، هسته قیسی، نارگیل، شترمرغ، کوهان شتر و …) است.
این کار بهتر است شب ها قبل از خواب انجام شود و ماساژ تا جذب کامل روغن به پوست ادامه پیدا کند. اضافه کردن کمی فلفل، دارچین یا زنجبیل به روغن و کشیدن یک پلاستیک فریزر روی محلّ ماساژ، اثر درمانی را بسیار بیشتر می کند. معمولاً کاهش درد از همان روز اوّل ملموس است و کم کم کامل می شود. اغلب، تداوم روغن مالی، به تنهایی بیماری را درمان می کند.
-
ورزش برای خار پاشنه
به جای پیاده روی برای خارپاشنه یا آهسته دویدن، ورزشی کم تأثیر مانند شنا یا دوچرخه سواری برای درمان خار پاشنه موثر است.
راه های پیشگیری از خار پاشنه
پیشگیری بهترین درمان خار پاشنه پا محسوب میشود و جهت پیشگیری از بروز خار پاشنه پا و کاهش احتمال بروز مجدد آن میتوان از تمرینات تقویتی عضلات پایین پا، گرم کردن قبل از ورزش، نگهداری وزن در محدوده مناسب، پوشیدن کفش مناسب، استفاده از کفی کفش طبی و کشش فاشیای کف پا استفاده نمود.
اگر خار پاشنه درمان نشود چه میشود؟
در صورت عدم درمان خار پاشنه ممکن است رفته رفته دچار عفونت شدید شده و یا به دلیل درد شدید پاشنه به طور کامل توانایی راه رفتن را از دهید.
کلام آخر
روشهای متعددی برای درمان خار پاشنه پا وجود دارند که تمامی آنها بسیار مفید و موثر هستند.
اما آن چه بیش از همه مواردی که نام برده شد اهمیت دارد این است که باید همواره مراقب سلامت پاهای خود باشیم و با ایجاد یک سبک زندگی سالم، استفاده از میوهها و سبزیجات مفید، انجام تمرینات ورزشی سبک و مناسب و همچنین پوشیدن کفشهای استاندارد، از بروز مشکلاتی مانند خار پاشنه برای پاهای خود جلوگیری کنیم.
درمان خار پاشنه با روش های گیاهی