زگیل تناسلی ، نشانه ها و درمان آن | آیا تنها راه انتقال زگیل تناسلی رابطه جنسی است؟

چکیده                           تخمین زمان مطالعه: 5 دقیقه

 زگیل تناسلی یکی از شایع ترین بیماری های عفونی مقاربتی است که عمدتا در اثر تماس مستقیم پوست با پوست فرد آلوده و از طریق روابط جنسی بین افراد منتقل می شود، ولی با این حال از راه های دیگر نظیر اپیلاسیون های غیر بهداشتی نیز احتمال انتقال آن وجود دارد. علت ایجاد زگیل تناسلی ویروس HPV یا همان پاپیلومای انسانی می باشد.درمان زگیل تناسلی به شکل زگیل، تعداد و محل آنها بستگی دارد. زگیل تناسلی برخی بیماران به سرعت محو می‌شود، اما بعضی زگیل‌ها مقاوم است و باید درمان چند بار تکرار شود تا بتوان زگیل را از بین برد. به علاوه تاثیرگذاری درمان گاهی زمان‌بر است و باید صبر داشت. مجموعه بزرگ دکتر مهندس در این بخش از مجله سلامت در صدد است، علاوه بر تعریف مختصر از زگیل تناسلی، به علائم و نشانه های آن، به همراه روش های تشخیص و درمان آن بپردازد.

 زگیل تناسلی

علت اصلی ایجاد زگیل های تناسلی نوعی ویروس DNA دار به نام HPV یا پاپیلومای انسانی می باشد. به طور کلی تمامی زگیل ها و زگیل های تناسلی که در بدن فرد به وجود می آیند در اثر ابتلا به ویروس HPV می باشد و عامل دیگری در بروز آن سهیم نیست.ویروس HPV انواع و تیپ های مختلفی دارد . برخی از تیپ های این ویروس خطر کمتری دارند و باعث به وجود آمدن زگیل هایی کوچک در اطراف ناحیه ی تناسلی و مقعد می شود . این نوع زگیل ها با عفونت کمی همراه هستند و پس از گذشت ۱۸ الی ۲۴ ماه خود به خود از بین می روند . ولی این ویروس تیپ های پرخطرتری هم دارد که می توانند علاوه بر زگیل، عفونت های گسترده تری به وجود بیایند و باعث به وجود آمدن بیماری های مهلکی مثل سرطان دهانه ی رحم و مهبل در زنان می شوند .

علائم و نشانه های زگیل تناسلی

همان طور که در بالا اشاره کردیم ویروسی به نام HPV عامل ایجاد بیماری زگیل تناسلی است . این ویروس تیپ های بسیار زیاد و متنوعی دارد . با انجام یک آزمایش ساده به راحتی می توان تیپ ویروس HPV را که باعث ایجاد زگیل های تناسلی شده است شناسایی کرد و آن را تشخیص داد .
زگیل های تناسلی ظاهر مشخصی دارند . این زگیل ها به شکل توده هایی سفت و برجسته در اندازه های متفاوتی در نقاط مختلف ناحیه ی تناسلی و مقعد به وجود می آیند . زگیل های تناسلی ممکن است به شکل تک زگیل هایی پراکنده در اندازه های مختلف به وجود بیایند یا در اثر رشد و تکثیر ، گسترش یابند و به شکل زگیل های خوشه ای در اندازه های بزرگ تری ایجاد گرند.زگیل های تناسلی معمولا هم رنگ پوست هستند ولی ممکن است در مواردی کم رنگ تر و پررنگ تر از آن شوند .

روش های تشخیص

برای تشخیص زگیل های تناسلی پزشک ابتدا یک معاینه ی روتین و ساده انجام می دهد و با معاینه ی ظاهری فرد زگیل های تناسلی او را بررسی می کند. زگیل های تناسلی ظاهر و علائم مشخصی دارند و به سادگی قابل تشخیص هستند.
یکی از روش های تشخیص وجود چنین ویروسی در زنان تست پاپ اسمیر می باشد. این تست فقط مختص خانم هاست و با نمونه برداری مختصری از سلول های دهانه ی رحم و واژن ی توان یک بررسی دقیق پیرامون این بیماری و تبعات آن انجام داد. همچنین تست پاپ اسمیر بسیاری از عفونت ها و سرطان هایی که دستگاه تناسلی زنان را درگیر خود می کند را به خوبی نشان می دهد.
در این روش دهانه ی رحم به وسیله ی دستگاهی به نام اسپکولوم به آرامی باز می شود و سپس با یک برس استریل از سلول های دیواره ی رحم و واژن نمونه برداری های لازم را انجام می دهند.

 درمان زگیل تناسلی

میزان تاثیرگذاری و موفقیت درمان متغیر است و به اندازه و نوع زگیل، روش درمان و واکنش سیستم ایمنی در مقابله با ویروس بستگی دارد.معمول ترین روش های درمان چنین زگیل هایی به شرح زیر است:

• انجماد با نیتروژن مایع (کریوتراپی)

انجماد با ایجاد یک برآمدگی در اطراف زگیل شما شروع می شود. همانطور که پوست شما بهبود می یابد، ضایعات از بین می روند و پوست جدید تشکیل می شود. بعضا ممکن است نیاز به تکرار این کار باشد تا بهبودی کامل حاصل شود. عوارض جانبی اصلی فریز کردن شامل درد و تورم است.

• استفاده از پماد ها و محلول های زگیل

استعمال پماد یا مایع روی زگیل به مدت چند روز در هفته. بیمار معمولاً خود این کار را در خانه انجام می‌دهد. طول دوره این درمان موضعی چند هفته است.

• سرکه سیب

یکی از موثرترین درمان ها برای از بین بردن زگیل های تناسلی استفاده از سرکه سیب است . سرکه سیب ماده ای طبیعی است که می تواند بسیاری از عفونت ها را بین ببرد و خواص ضدعفونی کننده ی بسیار قوی دارد . محل زگیل های خود را به وسیله ی سرکه سیب شستشو دهید و یا یک پنبه ی کوچک را به سرکه سیب آغشته کنید و آن را بر روی محل زگیل ها به آرامی بمالید . برای نتیجه ی بهتر میتواند سرکه ی سیب را با ترب له شده ، سیر یا پیاز رنده شده ترکیب کنید.

• لیزر درمانی

لیزر درمانی از پیشرفته ترین و موثرترین روش های درمانی است که امروزه کاربردهای بسیار وسیعی در دنیای پزشکی پیدا کرده است . از این روش درمانی برای درمان قطعی بسیاری از بیماری ها از جمله درمان قطعی زگیل های تناسلی می توان استفاده کرد . این روش درمانی کاملا بی خطر ، بدون درد وخونریزی و بدون نیاز به بستری است و در عرض مدت زمان بسیار کوتاهی و به شکل سرپایی انجام می پذیرد.در روش لیزر درمانی زگیل های تناسلی بیماران فقط تحت بی حسی موضعی قرار می گیرند و نیازی به انجام بیهوشی عمومی نیست . از این رو بیمار با عوارض بیهوشی های عمومی مواجه نمی شود .

از نظر طول مدت زمان درمان باید گفت که بسیاری از زگیل های تناسلی تنها در یک جلسه ی لیزر درمانی به طور کامل از بین می روند و امکان بازگشت مجدد این زگیل ها بسیار کم است .در روش لیزردرمانی با تاباندن اشعه ی مادون قرمز بر روی ضایعات و زگیل ها بافت ها تحت اشعه ی لیزر قرار می گیرند و از بین می روند . در این روش ممکن است اثر کمرنگی از جای زگیل ها بر روی پوست باقی بماند ولی خود زگیل ها به طور کامل از بین می روند .

• سیاه دانه

یکی از درمانهای رایج استفاده از مخلوط سیاه دانه کوبیده شده و سرکه است. این درمان گیاهی را روزانه روی زگیل ها بمالید.

• استفاده از چسب نواری

چسب نواری یکی از بهترین روشهاست که تا ۲۰ درصد در از بین بردن زگیل تناسلی موثر می باشد. چسب را بر روی ضایعات به مدت ۶ روز بچسبانید و این روش درمان را تا حذف کامل زگیل ها ادامه دهید.

راه های انتقال زگیل تناسلی

عامل ویروسی زگیل تناسلی در حین تماس جنسی فرد دیگر سرایت می‌کند.هر فردی که رابطه جنسی داشته باشد می‌تواند این ویروس را دریافت کرده و به دیگری انتقال دهد.
رابطه جنسی مقعدی یا واژنی می‌تواند به انتقال زگیل تناسلی بیانجامد.ویروس تناسلی در اثر تماس پوستی انتقال می‌یابد لذا ممکن است عمل دخول صورت نگیرد اما به واسطه تماس آلات تناسلی با یکدیگر این ویروس به طرف مقابل سرایت کند.کاندوم همچون سدی عمل می‌کند که اجازه نمی‌دهد ویروس HPV منتقل شود اما از آنجایی که کاندوم تمام سطح آلت تناسلی را نمی‌پوشاند، ممکن است قسمتی از پوست آلت تناسلی که با کاندوم پوشانده نشده به این ویروس آلوده شود.
در صورتی که زگیل تناسلی قابل رویت باشد، احتمال انتقال ویروس بیشتر خواهد بود اما این احتمال هم وجود دارد که پس از محو و ناپدید شدن ویروس HPV، زگیل تناسلی به طرف مقابل سرایت کند.زگیل در حین رابطه جنسی دهانی، به دهان، گلو یا لب انتقال یابد، البته احتمال آن به شدت کم است.
اگر فرد مبتلا به زگیل تناسلی باردار باشد، این احتمال وجود دارد که ویروس در هنگام زایمان به نوزاد سرایت کند، که احتمال چنین رخدادی بسیار اندک و ناچیز است.

احتمال ابتلا به زگیل های تناسلی بدون رابطه جنسی

در بیشتر مواقع زگیل تناسلی از طریق ارتباط جنسی با فرد آلوده چه مرد و یا زن به فرد سالم منتقل می شود
البته گاهی سیستم ایمنی بدن فرد به قدری ضعیف است که شخص بدون برقراری رابطه ی جنسی هم می تواند به زگیل های تناسلی مبتلا شود احتمال ابتلا به زگیل های تناسلی بدون برقراری رابطه ی جنسی در موارد زیر بسیار بالاست:

• مبتلایان به بیماری ایدز
•  افرادی که به انواع سرطان ها و عفونت ها مبتلا هستند.
•  افرادی که عمل های پیوندی داشته اند و عضو جدیدی دریافت کرده اند.
•  استفاده ی بیش از اندازه از قرص های ضدبارداری
•  تماس پوستی یا استفاده از تیغ آلوده
•  اپیلاسیون غیر بهداشتی
•  افرادی که در سنین پایین از نظر جنسی فعالیت دارند.

توجه داشته باشید که زگیل تناسلی در اثر بغل کردن، بوسیدن، استفاده از حوله مشترک، استخر، توالت فرنگی یا خوردن و نوشیدن از لیوان، بشقاب، قاشق و چنگال مشترک سرایت نخواهد کرد.