چه غذاهایی باعث یبوست میشود؟

چکیده

داشتن رژیم غذایی مناسب کمک شایانی در سلامت دستگاه گوارش ما داره اما گاهی ممکنه با مصرف نادرست مواد غذایی باعث ایجاد عارضه ای مثل یبوست در ما بشه.

غذاهایی که باعث یبوست میشن میتونن این عارضه رو در ما ایجاد  و یا تشدید کنن که خودش میتونه زمینه ساز عارضه های دیگه مثل هموروئید هم بشه.

پس تا آخر مقاله با ما همراه باشید تا باهم ببینیم چه غذاهایی باعث یبوست میشه و چه غذایی برای یبوست خوبه؟

آیا یبوست طبیعی است؟

یبوست شایع است و بیشتر افراد گاهی اوقات آن را تجربه می کنند، به خصوص اگر رژیم غذایی معمول آنها اخیراً تغییر کرده باشد.

یبوست مزمن به این معنی است که سیستم گوارش آنطور که باید کار نمی کند یعنی اگر فرد در طول روز یک تا سه بار اجابت مزاج نداشته باشد، گفته می شود که فرد دچار یبوست شده است.

افراد مبتلا به یبوست مکرر، ممکن است به بیماری مبتلا باشند.

چه کسانی بیشتر یبوست می گیرند؟

در افراد با شرایط زیر بروز یبوست بیشتر احتمال دارد:
1- افراد باردار
2- افرادی که مرتبا از ملین استفاده می کنند.
3- کسانی که رژیم غذایی کم فیبر دارند.
4- کسانی که مایعات کافی نمی نوشند.
5- کسانی که استرس، اضطراب یا افسردگی را تجربه می کنند.

چه بیماری هایی باعث یبوست میشود؟

1- سندروم روده تحریک پذیر (IBS)
2- رشد بیش از حد باکتری روده کوچک
3- بیماری التهابی روده (IBD)
4- دیورتیکولوز

همچنین برخی از داروها و مکمل ها از جمله مکمل های آهن، آنتی اسیدها و مواد مخدر می توانند به عنوان یک عارضه جانبی باعث یبوست شوند.

علت یبوست چیست؟

براساس سایت medicalnewstoday در زیر برخی از علل شایع یبوست ذکر شده است:

کمبود فیبر در رژیم غذایی

افرادی که فیبر غذایی زیادی دریافت می کنند، کمتر دچار یبوست می شوند. این به این دلیل است که فیبر حرکات منظم روده را افزایش می دهد، به خصوص زمانی که فرد آن را با هیدراتاسیون مناسب ترکیب می کند.

غذاهای دارای فیبر بالا عبارتند از: میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، آجیل، عدس، نخود و سایر حبوبات.

عدم فعالیت بدنی

انجام فعالیت بدنی کم نیز ممکن است منجر به یبوست شود. برخی از مطالعات گذشته نشان داده‌اند که افراد دارای آمادگی جسمانی، از جمله دوندگان ماراتن، کمتر از سایر افراد دچار یبوست می‌شوند، اگرچه دلایل دقیق آن هنوز مشخص نیست.

سندروم روده تحریک پذیر

افرادی که مشکلات عملکردی روده دارند، مانند سندرم روده تحریک پذیر (IBS)، نسبت به افراد بدون این بیماری، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به یبوست هستند.

فرد مبتلا به IBS ممکن است موارد زیر را تجربه کند:

درد شکم، نفخ، تغییر در دفعات یا قوام مدفوع. 

با IBS، یبوست می تواند در طول زمان تغییر کند.

هنگامی که یبوست وجود ندارد، در عوض ممکن است مدفوع شل همراه با اسهال وجود داشته باشد.

چه غذاهایی باعث یبوست می شود؟

همانطور که خوراکی های زیادی وجود دارد که می توانید برای جلوگیری یا تسکین یبوست خود مصرف کنید ، خوراکی هایی نیز وجود دارند که می توانند اثر اتصال دهنده ای داشته باشند که می توانند یبوست شما را بدتر کنند.

پس برای خلاص شدن از یبوست، میزان مواد غذایی زیر را در رژیم‌تان کاهش دهید.

• هویج

هویج نیز حاوی فیبرهای محلول در آب است. این نوع فیبرها یک ژل چسبناک در روده ایجاد می کنند که روند هضم غذا را کند می کنند.

اگر یبوست دارید بهتر است هویج خام میل کنید چرا که فیبرهای موجود در هویج خام برای مقابله با یبوست مفید است و حجم مدفوع را افزایش داده و دفع آن را ساده تر می کند.

یادتان باشد که روند پخت و پز باعث ایجاد تغییر در فیبرها می شود.

• گوشت قرمز

اگرچه گوشت قرمز به خودی خود دلیل خاصی برای یبوست نیست، اما مشکل این است که گوشت قرمز وقتی به طور منظم مصرف شود، جای گزینه های غنی از فیبر را در رژیم غذایی ما می گیرد.

گوشت نیز سرشار از پروتئین و چربی است اما فیبر ندارد.

غذاهای فیبردار برای یبوست مناسب است پس خیلی خوب میشود اگر گوشت را همراه با کمی بروکلی بخورید زیرا خوردن بروکلی با گوشت به حرکت غذا در سیستم گوارش کمک می کند.

• برنج سفید

تفاوت زیادی بین برنج سفید و برنج قهوه ای وجود دارد. برنج سفید می تواند منجر به یبوست شود، زیرا پوست سبوس و جوانه آن که منبع فیبر و مواد مغذی است برداشته می شود.

برنج قهوه ای می تواند به رفع یبوست کمک کند زیرا پوست سبوس و جوانه آن برداشته نشده است. برنج قهوه ای منبع خوبی از غلات کامل است و حاوی حدود 3.5 گرم فیبر و 5 گرم پروتئین در 1 پیمانه می باشد.

• غذاهای سرخ شده یا فست فودها

مصرف مکرر فست فودها ممکن است خطر ابتلا به یبوست را افزایش دهد و این به این دلیل است که این غذاها دارای چربی زیاد و فیبر کمی هستند. این دو عامل ترکیبی می تواند هضم مواد غذایی را آهسته کند.

علاوه بر این، غذاهای سرخ شده و فست فود، خود حاوی مقدار زیادی نمک هستند که می تواند میزان آب مدفوع را کاهش داده، آن را خشک نگه داشته و باعث دفع دشوار آن شود.

• لبنیات

اگر به عدم تحمل لاکتوز مبتلا هستید، برای مقابله با یبوست از مصرف لبنیات پرهیز کنید. افرادی که بدن آنها نمی تواند قند موجود در محصولات لبنی را پردازش کند، ممکن است پس از مصرف آنها با یبوست یا اسهال مواجه شوند.

مصرف لبنیات می تواند موجب نفخ شود و از این رو به افراد مبتلا به یبوست توصیه می شود که لبنیات مصرف نکنند.

• غذاهای یخ ‌زده

خوراکی‌های آماده یا یخ ‌زده، غذا خوردن را برای ما تا حد زیادی آسان می‌کنند، اما ارزش غذایی ندارند و در عین حال دفع غذا را هم برایمان سخت می‌کنند. همچنین بدن برای اینکه بتواند راحت غذا را دفع کند به فیبر احتیاج دارد که این ماده در غذاهای یخ‌ زده پیدا نمی‌شود.

توجه داشته باشید که هر فرد بزرگسال در روز به ۲۵ تا ۳۸ گرم فیبر احتیاج دارد. علاوه بر این، غذاهای یخ‌ زده معمولا از شیرین‌ کننده‌های مصنوعی، چربی بد و مواد نگهدارنده ساخته شده‌اند و این مسئله روند هضمشان را سخت ‌تر می‌کند.

• تخم مرغ

تخم مرغ سرشار از پروتئین است اما فیبر کمی دارد. در عین حال لازم نیست تخم مرغ را از لیست غذاهای خود حذف کنید، فقط کافیست غذاهای حاوی فیبر را همراه با تخم مرغ مصرف کنید.

می توانید یک املت همراه با اسفناج و گوجه فرنگی درست کنید و هم از پروتئین تخم مرغ و هم فیبر اسفناج و گوجه فرنگی بهره ببرید.

• شکلات

به‌ احتمال ‌زیاد شکلات یکی از محبوب‌ ترین خوراکی‌های جهان است اما متأسفانه می‌تواند شما را دچار مشکل کند.

دلیلش این است که اغلب شکلات‌های صنعتی از مقدار زیادی شیر تهیه شده‌اند که برای افرادی که به لاکتوز و لبنیات حساس هستند مشکل ایجاد می‌کند.

اما اگر نمی‌توانید در مقابل مصرف آن خودداری کنید، شکلات تلخ بخورید. این شکلات به شکلات شیری یا شیر ترجیح داده می‌شود.

• قهوه

قهوه و سایر نوشیدنی‌های کافئین دار و انرژی ‌زا حاوی مقادیر بالای کافئین هستند. کافئین نه ‌تنها موجب یبوست شده بلکه آب بدن را کاهش می‌دهند.

مقادیر بالای کافئین، خون‌رسانی به کلیه را افزایش داده و جذب سدیم را کاهش می‌دهند. شاید این خبر برای افرادی که زیاد قهوه می‌نوشند ناخوشایند باشد، زیرا امروزه مصرف قهوه افزایش یافته است.

بهترین راه این است که مصرف آب را افزایش دهیم. زیرا عاری از کافئین بوده، ارزان و در دسترس است.

• میوه های مضر برای یبوست

بعضی از میوه ها هستند که مقدار فیبر آن ها بسیار پایین است، پس نمیتوانند به رفع یبوست کمک کنند، عبارت اند از:

موز

براساس سایت medicinenet موز نارس می تواند باعث یبوست شود و موز رسیده می تواند به رفع یبوست کمک کند.

موز سبز نارس باعث یبوست می شود زیرا هنوز مقدار زیادی نشاسته دارد که هضم آن برای بدن سخت است.

موز همچنین حاوی فیبر غذایی (پکتین) است که آب را از روده به سمت مدفوع می‌کشد. موز بخشی از رژیم غذایی است که پزشکان قبلاً برای درمان اسهال توصیه می کردند.

اگر بدن فردی از قبل کم آب شده باشد، این می تواند یبوست را بدتر کند. موز باعث کندتر شدن حرکات روده می شود، این میوه برای کسانی که یبوست دارند مناسب نیست.

خرمالو

خرمالو های شیرین معمولاً خوب هستند اما خرمالوهای گس حاوی مقادیر زیادی تانین هستند که می تواند حرکت غذا را از طریق روده کندتر کند و باعث تشدید یبوست شود.

اگر خرمالو می خورید، انواع شیرین آن را انتخاب کنید.

چه غذاهایی برای یبوست خوبه؟

غذا برای یبوست و همچنین خوراکی هایی که میتواند به درمان یبوست کمک کند، یکی از سریع ترین درمان هایی است که میشود پیشنهاد داد، همچنین در ادامه به این سوال پاسخ خواهیم داد که دشمن یبوست چیست؟

• اسفناج برای یبوست

 اسفناج برای سلامت و عملکرد روده ها بسیار مناسب است و از آن جایی که اسفناج خام، سرشار از مواد غذایی مفیدی است که می تواند سراسر مجاری گوارشی شما را پاکسازی، ترمیم و بازیابی کند.

• روغن کرچک

از این روغن معمولا برای درمان یبوست شدید استفاده می شود.

به این صورت که فرد مبتلا باید یک یا دو قاشق چای خوری از روغن کرچک را با معده خالی بنوشد. چند ساعت پس از استفاده متوجه تاثیر آن خواهد شد.

اما باید بدانید که روغن کرچک خاصیت دارویی قوی دارد و نباید طولانی مدت استفاده شود زیرا می تواند عوارض جانبی داشته باشد.

• برگ سنا برای یبوست

یکی از اصلی‌ترین فایده‌هایی که برگ سنا دارد این است که برای درمان یبوست و هموروئید مورد استفاده قرار می‌گیرد.

یکی از دلایل ایجاد هموروئيد یا همان بواسیر، یبوست است، زمانی که یبوست برطرف شود، به مرور زمان، هموروئید هم بهبود پیدا می‌کند.

برگ سنا با بهبود حرکات روده و دفع مدفوع می‌تواند به بهتر شدن یبوست کمک کند، فراموش نکنید در مصرف این داروی گیاهی احتیاط کنید و از مصرف بی‌رویه بپرهیزید.

• روغن زیتون برای یبوست

روغن زیتون به‌عنوان روان‌کننده سریع شکم در دستگاه گوارش عمل می‌کند.

صبح با معده خالی یک قاشق غذاخوری روغن زیتون بخورید تا روده را تحریک کند.

روغن باعث نرم شدن مدفوع شده و اجابت مزاج راحت‌تر می‌شود.

• میوه های روان کننده شکم

در این قسمت به چند میوه که ضد یبوست قوی هستند اشاره کردیم که به درمان یبوست کمک میکند:

انجیر

یکی از میوه های معجزه آسا در درمان یبوست، انجیر است.

شما می توانید سه یا چهار عدد بادام را به همراه انجیر خشک در آب به مدت چند ساعت خیس کنید و پس از کمی نرم شدن با هم میکس کرده یا بکوبید.

یک قاشق چای خوری عسل هم به این ترکیب اضافه کرده و میل کنید.

 خرما

در بسیاری از موارد، بسیاری از آدم‌ها از خرما به عنوان میوه برای درمان یبوست استفاده می‌کنند و این به خاطر وجود فیبر در خرما است همچنین، خرما مسهل نیز هست.

چون خرما می‌تواند به بهبود اجابت مزاج کمک کند، در نتیجه با مصرف خرما به صورت منظم، قادر خواهید بود از خطر ابتلا به یبوست خلاص شوید.

لیمو

لیمو حاوی مقادیر زیادی ویتامین C و همچنین فیبر محلول در آب است.

شما باید مقداری آبلیمو تازه را در آب گرم بفشارید و هر روز صبح آن را به آرامی میل کنید.

 آلو

آلو فیبر زیادی دارد. این میوه همچنین حاوی سوربیتول است، نوعی قند شل‌کننده‌ی مدفوع که به طور طبیعی به رفع یبوست کمک می‌کند. سوربیتول یک محرک کولون ملایم است که به کاهش زمان عبور مدفوع کمک می‌کند و ریسک رخ دادن یبوست را کاهش می‌دهد. اگر بافت چروک‌خورده یا طعم خاص آلو را دوست ندارید، می‌توانید آب این میوه را امتحان کنید.

درمان قطعی یبوست

ضد یبوست فوری برای درمان قطعی یبوست با پیروی کردن از یک رژیم غذایی مشخص و سالم ممکن خواهد بود اما چنانچه رژیم غذایی را رعایت نکردید و دچار یبوست شدید، میتوانید از موارد زیر برای درمان یبوست و پاکسازی روده خود استفاده کنید:

۱. قرص روان کننده شکم

داروهای مختلفی وجود دارند که می‌توانند به درمان این بیماری کمک کنند، اگر به دنبال مصرف داروهای بدون نسخه هستید، می‌توانید از داروی کورکتول، اکس لاکس و کلسیم دوکوزات استفاده کنید.

اما زمانی که این نوع داروها مشکل را برطرف نکنند، ممکن است پزشک باتوجه‌ به علت ایجاد این عارضه داروهایی مانند پلکاناتید، لیناکلوتید یا متیل نالترکسون تجویز کند.

۲. ملین قوی برای یبوست شدید

شما می‌توانید از یک ملین نیز استفاده کنید. مسهل‌ها انواع مختلفی دارند و بسیاری از آنها داروهای بدون نسخه هستند.

هر یک از ملین‌ها به شیوه‌ای متفاوت جهت برطرف کردن یبوست عمل می‌کنند.

عوارض یبوست چیست؟

اگر گاهی دچار خشکی مزاج می‌شوید، عوارضی نداشته و نباید برای آن نگران بود. اما اگر این مشکل را به طور مداوم تجربه می‌کنید و تبدیل به یک بیماری مزمن شده است، باید قبل از ایجاد عوارض زیر آن را درمان کنید.

اگر یبوست مزمن شود و یا طولانی باشد، عوارض زیر را به همراه خواهد داشت:

• ایجاد بواسیر

بواسیر وریدهای متورم در مقعد است که علت اصلی ظاهرشدن این زائده زور زدن زیاد هنگام اجابت مزاج است.

• پرولاپس رکتوم یا بیرون‌زدگی راست روده

زور زدن زیاد برای دفع مدفوع ممکن است باعث بیرون زدن قسمت کمی از راست‌روده شود.

در این اتفاق ممکن است نشستن فرد، همراه با درد باشد پس بهتر است از زیر نشیمن های طبی استفاده کند.

• شقاق مقعد یا فیشر

به‌سختی خارج‌شدن مدفوع می‌تواند باعث پارگی‌های ریز در مقعد شود شیارهای کوچک در پوست اطراف مقعد که اغلب همراه با خارش، درد و خون‌ریزی هستند.

• نهفتگی مدفوع یا گیر افتادن مدفوع

زمانی که این عارضه چندین هفته ادامه داشته باشد، باعث می‌شود، مدفوع در روده تجمع کرده و گیر کند.

آیا مشکل یبوست می‌تواند جدی باشد؟

گاهی یبوست می‌تواند منجر به بروز عوارضی شود، این عوارض شامل هموروئید، ناشی از وارد آوردن فشار در موقع اجابت مزاج، و یا شقاق مقعد، پارگی پوست اطراف مقعد به دلیل کشیدگی عضلات اسفنکتر در موقع دفع مدفوع، می‌شود. این عوارض ممکن است باعث خونریزی مقعد شوند که بصورت رگه‌هایی از خون برروی مدفوع ظاهر می‌شوند.

آیا یبوست نیاز به مراجعه به پزشک متخصص گوارش دارد؟

اگر دچار یبوست ناگهانی با درد شکم یا گرفتگی ماهیچه شده‌اید و به هیچ وجه قادر به مدفوع کردن یا دفع گاز نیستید، لازم است که فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.

همچنین در صورت مواجهه با هر یک از موارد زیر بهتر است با پزشک خود مشورت کنید:

• یبوست مشکلی جدید برای شما است و ایجاد تغییر در شیوه زندگی به شما کمکی نکرده است.
• هنگام دفع مدفوع دچار خونریزی می‌شوید.
• با اینکه سعی در کاهش وزن ندارید، در حال کم کردن وزن هستید.
• هنگام حرکات روده و اجابت مزاج درد شدید دارید.
• یبوست شما بیش از 2 هفته به طول انجامیده است.
• اندازه، شکل و قوام مدفوعتان به طرز چشمگیری تغییر کرده است.

کلام پایانی

آنچه باعث یبوست می شود در افراد مختلف متفاوت است. برای بعضی ها، رژیم غذایی کم فیبر می تواند یبوست ایجاد کند یا باعث بدتر شدن آن شود. در این حالت، خوردن میوه و سبزیجات بیشتر و هیدراته ممکن است کمک کند.

برای دیگران، آلرژی غذایی و عدم تحمل می تواند باعث یبوست شود یا آن را بدتر کند. یافتن علت یبوست می تواند به این افراد کمک کند تا مشخص کنند کدام غذاها را باید مصرف کنند.