تغییرات پوستی در بارداری

 چکیده:     تخمین زمان مطالعه: 5 دقیقه 

دوران بارداری یکی از دوران شگفت‌ انگیز و جذاب در طول زندگی یک زن است و تغییرات بسیاری را در بدن و زندگی او به وجود می‌آورد. یکی از این تغییرات مربوط به پوست است. در این مطلب با تغییرات پوستی در طول بارداری، راه‌های کنار آمدن با آن و همچنین برخی از تغییرات پوستی خطرساز آشنا خواهید شد.

 انواع تغییرات پوستی در بارداری

• ترک های پوستی در دوران بارداری

وقتی فرزندتان رشد می کند، خطوط قرمز رنگی روی شکم، سینه ها، دست ها، پشت و ران های تان نمایان می شوند. بروز آنها نشان دهنده تغییرات هورمونی و کشیده شدن پوست بدن تان است. خطوط قرمز رنگ در سه ماه سوم بارداری بر شکم، بازوها، ران ها، پشت و سینه های بیش از 90 درصد مادران نمایان می شود. کرم های حفاظت از پوست ممکن است به تسکین خارش کمک کنند، اما مانع بروزشان نمی شوند. خطوط قرمز رنگ در اکثر موارد به مرور زمان کم رنگ شده و از بین می روند.

• وریدهای واریسی

طی دوران بارداری میزان جریان خون مادر افزایش می‌یابد و به دلیل افزایش وزن شکم، میزان فشار روی وریدهای قسمت تحتانی بدن افزایش می‌یابد و این به معنای افزایش احتمال ابتلا به واریس پا است.

رگ‌های واریسی رنگ‌های آبی یا سبز تیره‌ای هستند که ضخیم شده و سفت به نظر می‌رسند و ظاهری زشت به پاها می‌دهند. بخشی از احتمال ابتلا به واریس ناشی از ژنتیک است، اما شما می‌توانید با برخی اقدامات ساده از احتمال ابتلا به این حالت بکاهید.

مهم‌ترین نکته این است که از ایستادن یا نشستن در یک حالت ثابت برای مدت طولانی پرهیز کنید. در صورتی که باید بایستید، هر چند دقیقه یک‌بار برای مدتی کوتاه بنشینید یا راه بروید.

پوشیدن جوراب‌های مخصوص واریس هم در این مورد کمک‌کننده است. در زمان نشستن هم پای خود را بالا بگذارید و ویتامین C کافی به بدن‌تان برسانید تا احتمال واریس در شما کمتر شود.

• ملاسما یا لکه های قهوهای رنگ پوست در دوران بارداری

ملاسما مشکلی است که با تغییر رنگ پوست شقیقه ها، گونه ها و لب بالایی توسط رنگدانه قهوه ای رنگ ملانین بروز می کند. در برخی از موارد رنگ پوست سایر نقاط بدن نیز تغییر می کند. این مشکل در پیشانی، بینی و گونه های بیش از 70 درصد زنان باردار بروز می کند. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید این مشکل را تشدید می کند.

• جوش‌های بارداری

افزایش برخی هورمون‌ها طی بارداری باعث افزایش ترشح چربی از سلول‌های پوست می‌شود و این حالت همان‌طور که می‌دانید باعث افزایش احتمال بروز آکنه می‌‌شود.

اگر می‌خواهید طی بارداری پوستی پر از جوش پیدا نکنید، روزی دو بار صورتتان را با یک شوینده بدون بوی مناسب پوستتان بشویید.

این را هم بدانید که بسیاری از داروهای رایج ضدجوش، حتی آنهایی که بدون نسخه در داروخانه به فروش می‌رسند، برای استفاده در دوران بارداری مناسب نیستند و برای مصرف آنها حتما باید بروشور و نکات احتیاط دارو را مطالعه کنید.
اگر نگران زیاد شدن جوش‌ها روی صورت یا بدن‌تان هستید حتما با یک متخصص پوست در این مورد مشورت کنید.

• خط عمودی بارداری روی شکم

خط عمودی قهوه‌ای و تیره رنگ از زیر ناف به سمت پایین تشکیل می‌شود و حدود ۷۵ درصد زنان باردار را درگیر می‌کند. هورمون‌هایی که باعث به وجود آمدن ملاسما می‌شوند، این خط شکمی را هم ایجاد می‌کنند. زمانی که تولید ملانین در دوره بارداری افزایش پیدا می‌کند، معمولاً در سه ماهه دوم پوست این ناحیه از بدن تیره‌تر می‌شود. اگر خط شکمی به طور کامل از بین نرفت، می‌توانید بعد از بارداری و شیردهی از کرم‌های سفید کننده پوست حاوی هیدروکینون استفاده کنید. این مشکل پوستی نیز قابل پیشگیری نیست، ولی استفاده از کرم ضد آفتاب می‌تواند از وخیم شدن اوضاع جلوگیری کند.

• خارش و قرمز شدن پوست (اگزما) در دوران بارداری

بارداری به خودی خود عامل بروز اگزما نیست، اما می تواند علائم و نشانه های آن (خارش، قرمز شدن پوست و ... ) را تشدید کند. ساده ترین راه پیشگیری از تشدید علائم و نشانه های اگزما استفاده نکردن از مواد شوینده قلیایی، قرار نگرفتن در معرض حیوانات خانگی، مصرف نکردن مواد غذایی حساسیت زا و استرس است. پیش از مصرف داروهای کنترل کننده (استروئیدها) اگزما با پزشک مشورت کنید.

• قرمزي كف دست

ممكن است در دوران بارداري كف دست قرمز شود كه طبيعي است.

روش‌های بهبود تغییرات پوستی

اگرچه بخش عمده‌ای ازتغییرات پوستی که در بارداری دچار آن می‌شوید بعد از دوران بارداری به مرور از بین می‌رود، اما ممکن است این تغییرها در دوران بارداری باعث نگرانی و ناراحتی شما شود. از آنجا که بیشتر این تغییرها ناشی از تغییرات هورمونی و کشیده شدن پوست است، برخی از راهکارهای زیر می‌تواند مشکل شما را کمتر کند:

• برای پیشگیری از جوش‌های صورت که ناشی از افزایش چربی پوست است، می‌توانید دو بار در روز صورت خود را با یک صابون بدون عطر و آب ولرم بشویید یا با یک پاک‌کنندۀ ملایم و مناسب با پوستتان تمیز کنید. اگر زیاد آرایش می‌کنید، بهتر است در دوران بارداری کمتر این کار را انجام دهید یا از مواد آرایشی‌ای استفاده کنید که بر پایۀ آب است. همچنین قبل از رفتن به رختخواب حتماً آرایشتان را کاملاً از روی پوست خود پاک کنید.

• اگر پوست شما خشک و حساس شده است، می‌توانید از نرم‌کننده‌‌ای که بر پایۀ آب و بدون عطر است یا مرطوب‌کنندۀ فاقد چربی استفاده کنید.

• شما همچنین می‌توانید با مناسب نگاه داشتن وزن خود پیش از بارداری یا در دوران بارداری از ترک‌های پوستی پیشگیری کنید.

• در دوران بارداری به خاطر تغییرات پوستی ایجادشده، احتمالاً پوست شما پس از قرار گرفتن در نور آفتاب، آسان‌تر از قبل آفتاب‌سوخته می‌شود. بهتر است هر روز از ضد‌آفتابی با spf ۲۵ یا بالاتر استفاده و تلاش کنید برای مدت طولانی در معرض نور خورشید قرار نگیرید. بهتر است ضدآفتاب خود را در طول روز تجدید کنید.

• توجه کنید تابش اشعۀ uv در فصل‌های پاییز و زمستان نیز وجود دارد. پس استفاده از ضدآفتاب را فقط به فصل گرم تابستان محدود نکنید.

• همچنین می‌توانید با پوشیدن لباس‌های نخی گشاد و همین‌طور مرطوب نگهه داشتن پوستتان در طول دوران بارداری احساس بهتری داشته باشید.

تغییرات پوستی خطرناک

تغییرات رایج پوست در دوران بارداری برای شما و فرزندتان مضر نیست. با این وجود اگر پوستتان دچار التهاب و تاول شد یا دچار راش‌ها یا ضایعات پوستی دردناک به همراه خارش و سوزش شده‌اید که بیشتر از چند روز طول کشیده است، با پزشک خود تماس بگیرید. شما ممکن است مبتلا به بیماری کلستاز بارداری شده باشید و ممکن است در طول دورۀ بارداری نیاز به استفاده از کرم‌های موضعی یا مصرف آنتی‌هیستامین داشته باشید.

همچنین ممکن است این بیماری باعث وقوع زایمان زودرس شود. بنابراین بارداری شما باید تحت مراقبت پزشک متخصص ادامه یابد و نیاز به معاینه و آزمایش‌های بیشتری خواهید داشت. این را نیز بدانید که برخی از تغییرات در رنگ پوست می‌تواند به واسطۀ شرایط دیگری ایجاد شود که مرتبط با بارداری شما نیست، بنابراین اگر متوجه هر گونه تغییر در رنگ یا اندازۀ خال‌ها شده‌اید یا پوست شما دچار تغییر رنگ به همراه درد، حساسیت و قرمزی شد، بهتر است این موضوع را با پزشکتان در میان بگذارید.