علت دیر راه افتادن کودک

چکیده:      تخمین زمان مطالعه: 5 دقیقه

از آنجا که کسب مهارت های تکاملی از جمله چهاردست و پا رفتن، ایستادن، راه رفتن و ... در روند تکاملی شیرخواران اهمیت بسیار زیادی دارد، همواره مورد توجه والدین بوده و در برخی موارد اسباب نگرانی آنها را فراهم می کند. گرچه معمولا شیرخواران در محدوده زمانی مشخصی این توانایی را کسب می کنند اما در این میان تعدادی از آن ها دیر تر این مهارت ها را می آموزند، در این میان راه نرفتن کودک از جمله مواردی است که تازه مادران را به شدت نگران می کند. آیا راه نرفتن کودک در محدوده زمانی مورد انتظار جای نگرانی دارد؟ آیا دیر راه افتادن کودک طبیعی است؟ محدوده سنی مورد انتظار برای راه رفتن نوزادان چه زمانی است؟ چه کاری می توان در جهت کمک به راه رفتن کودک انجام داد؟ برای کسب اطلاعات کامل در مورد راه رفتن کودک و دریافت پاسخ تمامی این پرسش ها تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

زمان و سن راه افتادن کودک

بیشتر کودکان اولین قدم‌های خود را بین ۹ تا ۱۲ ماهگی برمی‌ دارند و وقتی ۱۴ یا ۱۵ ماهه شوند دیگر به خوبی راه می‌روند. اما اگر کودک شما کمی دیرتر شروع به راه رفتن کرد نیز نگران نشوید، زیرا برخی از کودکانِ کاملاً نرمال و طبیعی تا ۱۶ یا ۱۷ ماهگی راه نمی‌روند.
کوک شما در طول اولین سال زندگی‌اش مشغول تقویت عضلات تمام بدن و کار روی هماهنگی آنها خواهد بود. به این ترتیب که او ابتدا نشستن، غلت زدن و چهار دست‌وپا رفتن را یاد می‌گیرد و بعد در حدود ۹ ماهگی به سمت بالا کشیدن خود و ایستادن حرکت می‌کند.

پس از آن،‌ تنها چیزی که باقی مانده است به دست آوردن اعتمادبه‌نفس و کسب تعادل است. کودک یک روز با تکیه به مبل می‌ایستد و شاید هم با گرفتن دست به آن راه می‌رود و روز بعد با تردید و با قدم‌های لرزان به سوی آغوش شما می‌آید.
بعد از آن پیشرفت او دیگر شروع شده است و خیلی زود دوره کودکی را پشت سر می‌گذارد. اولین قدم‌های کودکتان اولین حرکت عمدهٔ او به سمت استقلال خواهد بود. 

علل تاخیر در راه افتادن کودکان

تاخیر در تکامل سیستم عصبی حرکتی، اختلال در یادگیری به دلیل تاخیر در بقیه موارد تکامل (مثلا کودک در تمام مراحل زندگی تاخیر داشته است، دیر توانسته گردن خود را نگه دارد، دیر نشسته و دیر شروع به چهاردست وپا رفتن کرده است)؛ در این کودکان که تاخیر در بقیه موارد تکاملی داشته اند، دیر راه افتادن دور از انتظار نیست اما درصورتی که این مشکل زمینه ژنتیک نداشته باشد و بیماری خاصی باعث آن نباشد، معمولا با کاردرمانی و کمی کمک میتوان به بهبود این روند کمک کرد.

گاهی بعضی مشکلات موجود در عضلات و استخوان بندی و همچنین قدرت عضلات باعث دیر راه افتادن میشود.
بیماریهای نادری مثل فلج اطفال یا سندرمهایی مثل دان یا دیستروفی عضلانی که در آن عضلات به طور مادرزادی تحلیل میروند، زمینه این تاخیر را به وجود میآورند.
فاکتورهای محیطی هم میتوانند در این تاخیر سهیم باشند. بچه هایی که از نظر عاطفی مشکل داشته باشند و اصلا به آ نها در بلندشدن و راه رفتن کمک نشده باشد. مادران افسرده ای که کودک را فقط مانند عروسک در آغوش میگیرند یا فقط به غذا دادن او فکر میکنند میتوانند زمینه این دیر راه افتادن باشند.
کودکانی که به علتهای خاص مدام بستری باشند و اجازه فعالیت به آنها داده نشده باشد یا بیماری راشیتیسم به دلیل کمبود ویتامین D که در اثر سوء تغذیه یا در تماس نبودن با نور خورشید به وجود میآید، همه میتوانند باعث تاخیر در راه افتادن کودک باشند. اما 2 نکته ای که نباید از نظر پزشک و خانواده کودک دور بماند، توجه به مشکلات مفصل لگن و همچنین چاقی کودک است.

اگر چه همه نوزادان در بدو تولد از نظر اختلالات مفصل لگن معاینه میشوند اما ممکن است این اختلالات مادرزادی بعدا شکل بگیرد و همین باعث تاخیر در راه افتادن کودک یا بد راه رفتن او شود همچنین باید توجه داشت، قدرت عضلات کودک نسبت به سنش در حدی نیست که بتواند اضافه وزن او را تحمل کند و زمین خوردنهای مکرر باعث بی توجه شدن او به راه رفتن میشود.
در بررسی کودک باید به بیماریهای مادرزادی، بیماریهای خانوادگی، ژنتیک و حتی وزن و رشد زمان زایمان هم، توجه کرد. نارس بودن هنگام تولد یا زردی مادرزادی ممکن است در دیر راه افتادن کودک نقش داشته باشد.

چگونه می‌توانیم به کودک خود کمک کنیم تا زودتر به راه بیفتد؟

به خودتان و کودکتان فشار زیادی وارد نکنید. کودک شما هر وقت که آماده باشد راه می‌افتد، فقط نیاز به کمی تشویق و حمایت از جانب شما دارد.وقتی که می‌خواهد شروع به ایستادن کند، از پشت مراقب او باشید و به او کمک کنید تا خودش را در موقعیت ایستاده نگاه دارد. وقتی که شروع به قدم برداشتن می‌کند او را کمک و تشویق کنید مثلا عروسک مورد علاقه‌اش را در مسیرش قرار دهید تا هر وقت خودش را به آن نزدیک‌ تر کرد، شما عروسک را دورتر کنید. به کودکتان یک جعبه خالی یا یک صندلی سبک بدهید تا از آن به عنوان تکیه‌ گاه استفاده کند و با آن تعادلش را حفظ کند. از کودک نوپای خود انتظار زیادی نداشته باشید این که هر روز به دفعات تمرین ایستادن و راه رفتن کند، برای او زیاد و آزار دهنده است. از واکِر مخصوص کودکان استفاده نکنید.

راه رفتن را تبدیل به تجربه‌ای سرگرم کننده و مفرح کنید. برایش دست بزنید او را بسیار تشویق کنید.برای کودک خود کفش‌های مناسب تهیه کنید. کفش او باید نرم و راحت باشد به راحتی خم شود و انگشت‌ها را اذیت نکند و از موادی تهیه شده باشد که پاها به راحتی داخل آنها نفس بکشند. برخی از کودکان راه رفتن را بدون تجربه چهار دست و پا حرکت کردن شروع می‌کنند (حدود 7 درصد) برخی از کودکان عقب عقب می‌روند.تمام این موارد مشکلی در حرکت کودک ایجاد نخواهند کرد. معمولا کودکان در 18-15 ماهگی حرکت کردن را شروع می‌کنند و بالاتر از 18 ماهگی بهتر است تحت نظر پزشک متخصص باشند.