درمان سوختگی پای نوزاد

چکیده:    تخخمین زمان مطالعه: 6 دقیقه

اگر پوست کودک شما در ناحیۀ زیر پوشک ملتهب و قرمز به نظر می‌رسد، این احتمال هست که دچار راش پوشک یا همان ادرار سوختگی شده باشد. ادرار سوختگی به معنای این نیست که شما پدر یا مادر سهل‌انگاری هستید‌، زیرا راش پوشک یا ادرار سوختگی یکی از شایع‌ترین عوارض استفاده از پوشک است و مواجهه با آن، به ویژه در سال اول زندگی کودک، بخشی از مراقبت کودکان است. در این مطلب می‌توانید با دلایل ایجاد راش پوشک یا ادرار سوختگی،علائم ادرار سوختگی، موارد نیازمند مراجعه به پزشک، درمان راش پوشک یا ادرار سوختگی و جلوگیری از بروز آن آشنا شوید.

دلایل ایجاد راش پوشک یا ادرار سوختگی

راش ناحیۀ پوشک می‌تواند با هر چیزی، از خوردن یک غذای جدید گرفته تا ادرار کودک ایجاد شود. علل اصلی این مشکل عبارت است از:

• رطوبت

پوشک‌ مقداری از رطوبت ادرار را روی پوست فرزند شما باقی می‌گذارد و هنگامی که ادرار با باکتری‌های مدفوع ترکیب و تجزیه می‌شود و آمونیاک می‌سازد، می‌تواند برای پوست نوزاد آزاردهنده باشد. به همین دلیل، کودکانی که دفعات مدفوع زیاد یا اسهال دارند، بیشتر در معرض راش و التهاب در ناحیۀ پوشک هستند. اگرچه کودکی که مدت طولانی در یک پوشک کثیف مانده است، بیشتر احتمال ادرار سوختگی دارد، هر کودکی با پوست حساس می‌تواند دچار این التهاب شود، حتی اگر پدر و مادر در تعویض پوشک یا عوض کردن کهنهٔ کودک بسیار سخت‌کوش باشند.

• حساسیت شیمیایی

راش ناحیۀ پوشک ممکن است ناشی از سایش پوشک روی پوست کودک باشد، به‌ ویژه اگر او به مواد شیمیایی مانند عطرهای موجود در پوشک یک‌بارمصرف یا مواد شوینده‌ٔ مورد استفاده برای شستن کهنهٔ بچه حساسیت بیشتری دارد. همچنین ممکن است لوسیون یا پودری که هنگام تعویض پوشک استفاده می‌کنید با پوست کودکتان سازگاری نداشته باشد.

• غذاهای جدید

ابتلا به ادرار سوختگی در کودکانی که شروع به خوردن غذاهای جامد یا یک غذای جدید می‌کنند رایج است. هر نوع غذای جدید می‌تواند ترکیب مدفوع را تغییر دهد، به ویژه اسید موجود در غذاهای خاصی مانند توت‌فرنگی و آب‌میوه‌ها می‌تواند برای برخی از کودکان دردسرساز باشد. یک غذای جدید ممکن است دفعات مدفوع کودک را نیز افزایش دهد. اگر کودک را با شیر مادر تغذیه می‌کنید، حتی ممکن است پوست کودک به چیزی که مادر می‌خورد واکنش نشان دهد.

• آنتی‌بیوتیک‌ها

کودکانی که تحت درمان با آنتی‌بیوتیک هستند یا با شیر مادری تغذیه می‌شوند که آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کند نیز گاهی دچار ادرار سوختگی یا عفونت قارچی می‌شوند، زیرا این داروها علاوه بر باکتری‌های مضر، تعداد باکتری‌های سالم را که به کنترل قارچ‌ها در بدن کمک می‌کنند نیز کاهش می‌دهند. همچنین آنتی‌بیوتیک‌ می‌تواند باعث اسهال شود که خود اسهال هم در راش پوشک نقش دارد.

ناحیۀ زیر پوشک گرم و مرطوب است و دقیقاً همان شرایطی را دارد که مساعد رشد باکتری‌ها و قارچ‌هاست. پس غیر از بروز ادرار سوختگی، عفونتی به نام عفونت‌های باکتریایی یا قارچی وجود دارد که به سادگی می‌تواند ضایعات پوستی را به ‌ویژه در ترک‌ها و چین‌های پوست فرزند شما ایجاد کند. برفک دهان نیز نوعی عفونت قارچی دهان است که برخی از کودکان مبتلا به آن، در ناحیۀ زیر پوشکشان نیز دچار عفونت قارچی می‌شوند.

علائم سوختگی پای نوزاد

سوختگی پای نوزاد با علائمی مثل التهاب و قرمزی پوست خودش را نشان می دهد و باعث بی قراری و خواب ناآرام کودک می شود .
از دیگر نشانه های سوختگی پای نوزاد می توان به تورم پوست زیر ناحیۀ پوشک و گرم بودن پوست ناحیۀ زیر پوشک هنگام لمس کردن نوزاد اشاره کرد.
اگر سوختگی پای نوزاد درمان نشود ممکن است به یک عفونت قارچی یا یک عفونت باکتریال تبدیل شود. این عفونتها معمولا باعث لکه های زرد یا جوشهای چرکی می شوند. عفونت های قارچی به صورت نقطه های قرمز رنگی آغاز می شوند که تکثیر شده به شکل یک لکه قرمز رنگ یک پارچه در می آیند .عفونت قارچی در کودکانی که آنتی بیوتیک مصرف میکنند بیشتر از بقیه است.

چگونه می توانم به پیشگیری از سوختگی پای نوزاد کمک کرد

1.  پس از خیس شدن یا آلودگی ، پوشک کودک خود را سریعا تعویض کنید.
2. پس از هر اجابت مزاج ناحیه تناسلی کودک خود را به دقت خشک و تمیز کنید.
3. با لایه نازکی از پماد باسن کودک را بپوشانید ، اما از پودر بچه استفاده نکنید زیرا پودر بچه وارد ریه های کودک می شود .

راهکارهای درمان خانگی راش پوشک یا ادرار سوختگی

هر زمانی که التهاب پوستی در ناحیۀ زیر پوشک نوزاد مشاهده کردید، بهتر است نکات زیر را به یاد داشته باشید و آنها را برای درمان انجام دهید:

• تعویض مرتب پوشک

با تعویض مرتب پوشک، پوست کودک خود را تمیز و خشک نگه دارید. این ممکن است به معنای آن باشد که لازم است او را نیمه‌شب برای عوض کردن پوشک بیدار کنید. این کار ایرادی ندارد و حتی ضروری هم هست.

• آبکشی درست

در هر تعویض پوشک، ناحیۀ زیر پوشک را به خوبی با آب تمیز کنید و از دستمال مرطوب‌های حاوی الکل یا عطر استفاده نکنید. بهتر است هر بار پای نوزاد را به آرامی با آب گرم بشویید.

• خشک کردن صحیح

پوست کودک را با حرکات ضربه‌ای و ملایم کمی خشک کنید و آن را مالش ندهید. خیلی بهتر است اگر بگذارید پای نوزاد به مدت ۱۵ دقیقه در معرض هوا و خودبه‌خود خشک شود. همچنین برای خشک کردن هرگز از حولۀ زبر یا کثیف استفاده نکنید.

• استفاده از پماد مناسب

بعد از هر تعویض پوشک، برای کمک به محافظت از پوست کودک در برابر مدفوع و ادرار از پمادی استفاده کنید که یک لایۀ محافظ روی پوست ایجاد می‌کند. چند پماد محافظ خوب مثل جمله وازلین غیرنفتی، محصولات حاوی لانولین و اکسید روی سفید در بازار موجود است. بهتر است برای خرید این پمادها با پزشک کودک مشورت کنید.

• هوا خوردن پای نوزاد

وقتی هوا گرم است و کودک می‌تواند خارج از خانه یا در اتاقی بازی کند که تمیز کردن کف‌پوش آن آسان است، بگذارید هر روز تا جایی که ممکن است بدون پوشک و بدون پماد سوختگی باشد. همچنین می توانید او را برهنه روی یک زیرانداز ضدآب بگذارید تا بازی کند. قرار گرفتن در معرض هوا بهبود را سریع‌تر خواهد کرد و اقدامی بسیار مؤثر است.

• برهنه خوابیدن

هر زمان که کودک دچار ادرار سوختگی و التهاب پوست در ناحیۀ پوشک شد، در صورت امکان اجازه دهید بدون پوشک و شلوار بخوابد. یک زیرانداز پلاستیکی زیر ملافۀ تخت به محافظت از تشک کمک خواهد کرد.

• استفاده از پوشک راحت‌ تر

پوشک کودک را شل ببندید یا از پوشکی استفاده کنید که کمی برایش بزرگ باشد تا اجازۀ گردش بهتر هوا را بدهد. اگر از پوشک یک‌بارمصرف استفاده می‌کنید، مارک متفاوتی را امتحان کنید تا شاید با پوست کودک سازگاری بیشتری داشته باشد. انواع مختلفی از پوشک برای پوست‌های حساس وجود دارد که رطوبت بیشتری را از پوست کودک دور می‌کند.

موارد نیازمند مراجعه به پزشک کودک

برای درمان ادرار سوختگی معمولاً لازم نیست خیلی فوری به پزشک مراجعه کنید. با کمی تلاش، شما باید بدون مراجعه به پزشک قادر به رفع التهاب در سه یا چهار روز باشید. اما اگر به نظر می‌رسد ناحیۀ ملتهب ممکن است عفونی شده باشد یا اگر کودک شما تب کرد یا راش پس از چند روز درمان در خانه رفع نشد، لازم است با پزشک تماس بگیرید. برخی از علائم عفونت برای مراجعه به پزشک شامل موارد زیر است:

• تب
• تاول
• جوش‌های پر از چرک
• لکه‌های زرد رنگ و دارای ترشح
• زخم‌های باز

در صورت عفونت قارچی ناحیۀ زیر پوشک، پزشک ممکن است یک آنتی‌بیوتیک موضعی یا خوراکی برای کودک تجویز کند. برای راش پوشکی که ناشی از یک عفونت قارچی است نیز، پزشک ممکن است یک پماد ضد قارچ توصیه کند.