مراقبت از نوزاد نارس در منزل

چکیده                                 تخمین زمان مطالعه: 5 دقیقه

جنین باید به‌ طور طبیعی 38 تا 42 هفته در رحم مادر باشد. نوزادانی كه قبل از هفته 37 حاملگی به دنیا می آیند، نارس تلقی می‌شوند. حدود 8 تا 10 درصد نوزادان متولدشده، نارس هستند . این نوزادان در معرض عوارض زیادی از جمله سندرم زجر تنفسی، بیماری‌های مزمن ریوی، خونریزی داخل بطنی مغزي، عوارض ذهنی و عصبی درازمدت، آنتروکولیت نکروزان (يك بيماري گوارشي) و اختلال تکامل حسی- عصبی قرار دارند. برای محافظت از نوزاد نارس بهترین روش های مراقبت از نوزاد نارس در منزل را پیش رویتان آورده ایم که دانستن آن ها امری ضروری برای سالم نگه داشتن این اطفال است!

تعریف نوزاد نارس

بارداری به طور طبیعی حدود 40 هفته طول می‌کشد. نوزادی که 3 هفته یا بیشتر زودتر از این زمان متولد شود، نارس به حساب می‌آید. نوزادانی که نزدیک به زمان 40 هفته به دنیا بیایند، مشکلات کمتری خواهد داشت.نوزادانی که زودتر و نزدیک به 32هفتگی (اندکی بیش از 7 ماهگی) متولد می‌شوند،‌ نمی‌توانند به خودی خود بخورند، تنفس کنند، گرمای بدن‌شان را حفظ کنند. اما پس از اینکه به این نوزادان زمان داده شد تا رشد کنند، اغلب آنها می‌توانند بیمارستان را ترک کنند.نوزادانی که در کمتر از 26 هفتگی (اندکی زیر شش ماه)‌ متولد می‌شوند با احتمال بیشتری ممکن است دچار مشکلات جدی شوند. اگر نوزاد شما با وزن بسیار کم متولد شد و یا بیمار باشد،‌ ممکن است با مشکلات بسیار جدی و مرگباری مواجه شود.

علل تولد نوزاد نارس 

علل تولد نوزادان نارس اغلب معلوم نیست، ولی موارد که در به دنیا آوردن نوزادان نارس موثر هستند عبارتند از :

•  مادران کم سن و زنان میانسال
• مادران با وضعیت اقتصادی پایین (کم درآمد)
•  مادران که مراقبت کافی در طول بارداری نداشته اند
•  بارداری چندقلویی
•  مادران که تغذیه مناسبی دردوران بارداری نداشته اند
•  مادران که در دوران بارداری به عفونت واژن، عفونت دستگاه ادراری و بیماری¬های مقاربتی مبتلا میشوند.

رشد نوزاد نارس

نوزادان نارس پس از گذست زمان و رسیدن به زمانی که می بایست متولد گردند به نظر هوشیارتر از نوزادانی هستند که به موقع متولد شده اند.رشد و نمو نوزادان نارس در سن یک سالگی کمتر از نوزادانی است که به موقع متولد شده اند، ولی در انتهای دوسالگی این تاخیر رشد را جبران خواهند کرد.پدر و مادر نوزادان نارس نباید انتظار داشته باشند آنچه را که کودکان دیگر که به موقع متولد شده اند انجام میدهند نوزادان آنها هم انجام دهند.مثلا شیرخواران معمولا در شش هفتگی لبخند میزنند اگر کودکی چهار هفته زودتر متولد شده باشد از او باید انتظار داشت که در سن ده هفتگی تبسم کند.میزان هوش کودکان نارس کم تر و اختلالات حرکتی آنها بیشتر از کودکانی است که به موقع متولد شده اند.باید توجه داشت که نوزاد نارس به پرستاری و عطوفت بیشتری نیاز دارد.

مشکلات نوزاد نارس

• مشکلات تنفسی نوزادان نارس: نوزاد نارس ممکن است به دلیل عدم بلوغ سیستم تنفسی دچار مشکل تنفسی گردد. اگر ریه ها فاقد سورفاکتانت باشد (ماده ای که به ریه ها امکان اتساع می دهد). در نتیجه نوزاد دچار سندرم دیسترس تنفسی می شود، زیرا ریه نارس در نوزادان نمی توانند متسع شده و به درستی منقبض نمی شوند.زایمان زودرس ممکن است منجر به ایجاد بیماری مزمن ریوی به نام دیس پلازی برونکوپولمونری در نوزاد نارس شود. علاوه بر این برخی نوزدان نارس دچار وقفه های طولانی در تنفس می شوند، که به آن آپنه می گویند.

•  آسيب هاي مغزي: از آنجا كه در صورت تولد زودهنگام، مغز هنوز به حد كافي تكامل نيافته است، در زمان تولد دچار آسيب هايي مي شود. آسيب هاي مغزي تا حد زيادي خطر ديگران عوارض را نيز افزايش مي دهد.
  
  
• مشکلات قلبی در نوزادان نارس و کم وزن: یکی از مشکلات نوزادان کم وزن و نارس بیماری‌های قلبی نظیر PDA و کاهش فشار خون است.PDA یک بیماری است که در آن یک حفره بین دو رگ ورودی به قلب وجود دارد. این حفره در حالت طبیعی اندکی بعد از تولد نوزادان کامل بسته می‌شود. در نوزادان نارس و کم وزن گاهی این عارضه ایجاد مشکل می‌کند و گاهی نیازی به درمان خاصی ندارد و خودبه‌خود بهبود می‌یابد. برای مشکل کاهش فشار خون نیز گاهی با تزریق مایعات درون‌رگی، یکسری داروها و گاهی انتقال خون، مشکل نوزادان نارس یا کم وزن حل می‌شود.

مراقبت از نوزاد نارس در منزل

کارهایی که برای مراقبت کافی از نوزاد نارس باید انجام داد شامل موارد زیر است:

• تغذیه  نوزاد نارس 

نوزادان نارس معمولا می توانند هم از شیر مادر و هم از شیر خشک تغذیه کنند، اما شیرمادر بیشتر توصیه می شود، زیرا این نوزادان به دلیل نارس بودن، بیشتر در معرض ابتلا به انواع عفونت ها می باشند و شیر مادر به دلیل پروتئین های ویژه ای که دارد این امکان را به نوزاد می دهد تا از این عفونت ها محفوظ بماند و سریع تر رشد کند.

• گرم کردن

بسیاری از نوزادان نارس، فاقد چربی زیر پوست به مقدار کافی می باشند، در نتیجه نمی توانند گرما را در بدن خود نگه دارند. به همین دلیل در بخش مراقبت های ویژه در داخل اتاقک پلاستیکی قرار می گیرند و گرما برایشان فراهم می شود و یا توسط نور لامپ گرم کننده ای که به سمت تخت نوزاد می تابد، گرمای بدنشان تامین می شود.

• تنظیم خواب کودک

حالا که کودک شما در خانه است، احتمالا تعجب می کنید که چرا شب ها این قدر کم می خوابد! برای اینکه خواب کودک را تنظیم کنید باید محیط خانه را نیمه تاریک و آرام نگه دارید. یادتان باشد نوزادان کوچک در ماه های اول و در طول شب خیلی گرسنه می شوند و بنابراین باید بیدار شوید و به او شیر دهید و گرنه ممکن است در طول خواب قند خونش افت کند و این وضعیت به خصوص برای نوزادان نارس خطرناک است.

• حمام کردن نوزاد نارس

این که شما نوزاد نارس خود را چند بار در طول هفته حمام می کنید کاملا به وضعیت او، زمان تولد و وضعیتش در هنگام تولد و موقع نگهداری در منزل و همچنین شرایط پوستش دارد. اگر نوزادتان پیش از موعد به دنیا آمده احتمالا پوستش حساس تر و خشک تر از حد معمول است بنابراین بهتر است در هنگام شست و شو تا چند ماه اول فقط از آب معمولی استفاده کنید.

کلام آخر

زایمان زودرس و نارسی نوزاد براحتی توسط مادر قابل کنترل و پیشگیری است. به طور مثال سبک زندگی مادر که شامل تغذیه، فعالیت های فیزیکی، مصرف سیگار، الکل، مواد مخدر، کنترل استرس و مراقبت از خود حتما باید اصلاح شود.