روش های کاهش افسردگی دوران بارداری

 چکیده:  تخمین زمان مطالعه: 4 دقیقه

دوران بارداری استرس‌های خاص خودش را دارد. یک زن باردار در اکثر مواقع تنها به سلامت نوزاد خود فکر می‌کند و شاید آن‌ قدرها که لازم است به حالات روحی و خلقی خود اهمیت ندهد و آن را به نوسانات هورمونی معمول در دوره‌ی بارداری نسبت دهد، اما خانم‌های باردار باید بدانند که احتمال ابتلا به افسردگی در دوره‌ی بارداری نیز وجود دارد. در واقع علی‌ رغم هشدارها و آگاهی‌هایی که امروزه درمورد افسردگی پس از زایمان داده می‌شود، افسردگی دوران بارداری از آن هم شایع‌ تر است. از هر ۱۰ زن حداقل ۱ نفر در دوران بارداری دچار افسردگی می‌شود. توجه داشته باشید که درمان‌ نشدن افسردگی در این دوران می‌ تواند به‌ شدت بر توانایی مادر در رابطه با مراقبت از خود و نوزاد درحالِ رشدش تأثیر منفی بگذارد. همراه ما باشید، می‌خواهیم شما را با روش های کاهش افسردگی دوران بارداری آشنا کنیم.

افسردگی دوران بارداری چیست؟

افسردگی دوران بارداری یا افسردگی قبل از زایمان، درست مانند افسردگی بالینی اختلالی خلقی است. اختلالات خلقی، بیماری‌های بیولوژیکی هستند که به‌ خاطر تغییرات ایجادشده در مغز اتفاق می‌افتند.

تغییرات هورمونی در طول بارداری می‌تواند بر مواد شیمیایی مغز که مستقیما با افسردگی و اضطراب مرتبط هستند، تأثیر بگذارد. این‌ها می‌توانند با شرایط دشوار زندگی تشدید شوند و به افسردگی دوران بارداری منجر گردند.

عوامل مؤثر بر بروز افسردگی دوران بارداری

دلایل متعددی برای بروز افسردگی در زنان باردار در دوران بارداری وجود دارد كه از این عوامل می توان به تغییرات هورمونی، حوادث استرس زا و آزار دهنده در طول دوران بارداری چون مشكلات زندگی، مرگ عزیزان و... اشاره كرد. اما ازعلل مهم ابتلا به افسردگی و یا به عبارتی علل محرك بروز افسردگی دوران بارداری می توان به این نكات اشاره كرد:

•  سابقه افسردگی یا سوءاستفاده جنسی.
• سابقه بیماری عصبی یا افسردگی در میان بستگان، به ویژه بستگان درجه یك.
• بی توجهی همسر و اطرافیان به زن باردار.
• وحشت از تولد نوزاد؛ این احساس در اغلب دختران پیش از ازدواج و بارداری دیده می شود كه اگر به تدریج با ازدواج و بارداری از بین نرود، به عاملی جهت بروز افسردگی دوران بارداری تبدیل می شود.
• مشكلات ازدواج، به ویژه مشكلات عاطفی و اقتصادی.
• سن پایین مادر؛ دخترانی كه در سن پایین ازدواج می کنند و باردار می شوند، به ویژه اگر تحصیلات مناسبی نیز نداشته باشند، به سرعت به افسردگی دچار می شوند.
• ازدواج، به اجبار والدین، و بی علاقگی به همسر.

علائم افسردگی بارداری

زنان مبتلا به افسردگی معمولا برخی از علائم زیر را به‌مدت ۲ هفته یا بیشتر تجربه می‌کنند:

• غم و اندوه مداوم
• دشواری یا عدم تمرکز
• خوابیدن به مقدار بسیار کم یا بسیار زیاد
• ازدست دادن علاقه به فعالیت‌هایی که معمولا از آن‌ها لذت می‌بردند
• افکار تکرارشونده (نشخوار ذهنی) در مورد مرگ، خودکشی یا ناامیدی
• اضطراب
• احساس گناه یا بی‌ارزشی
• تغییر در عادات غذا خوردن

افسردگی در دوران بارداری چه تاثیری روی جنین دارد؟!

قرار گرفتن مادر در معرض استرس های طولانی و مزمن علاوه بر ایجاد تفاوت هایی جزئی در روند تکامل مغز جنین می تواند بعد از تولد کودک نیز منجر به بروز مشکلات رفتاری در کودک شود. استرس ها و اضطراب بارداری طولانی مدت می تواند موجب زایمان زودرس، مرده زایی، وزن بسیار پایین هنگام تولد و سقط شود. همچنین زمینه را برای ابتلای کودک به بیماری های روانی چون افسردگی، ناآرامی و بیش فعالی فراهم می کند.

روش های کاهش افسردگی دوران بارداری

• صحبت با پزشک و مشاور

افسردگی یکی از عوارض شایع بارداری است. در چکاپ‌های دوران بارداری، به احتمال زیاد پزشک از شما در مورد خلق‌ و خو و احساساتتان سؤال خواهد کرد، اما اگر او این کار را نکرد، خودتان در مطرح کردن این موضوع پیش‌قدم شوید و به خودتان یادآوری کنید که کار پزشکان کمک به شماست، نه قضاوت کردنتان و بهبود شما می‌تواند از همان لحظه‌ای که شروع به صحبت دربارۀ این موضوع می‌کنید، آغاز شود. پزشکتان می‌تواند پس از تشخیص افسردگی، شما را به یک مشاور ارجاع دهد. مشاورها می‌توانند درمان افسردگی را با گفتاردرمانی برای شما آغاز کنند.

• مصرف دارو

این طبیعی است که در مورد مصرف دارو در دوران بارداری احساس نگرانی کنید. پزشک، منافع و خطرات ناشی از دارو برای شما و کودکتان را می‌شناسد و آنها را به شما توضیح می‌دهد تا بتوانید در مورد درمانتان آگاهانه تصمیم بگیرید. اگر قبل از این که باردار شوید برای افسردگی یا هر مشکل سلامت روان دیگری دارو مصرف می‌کردید، بدون صحبت با پزشک داروهایتان را قطع نکنید. توقف ناگهانی دارو می‌تواند برای شما و کودکتان مخاطره‌آمیز باشد.

نگرانی اصلی در مورد توقف درمان این است که افسردگی شما بدتر شود. به همین دلیل است که درخواست کمک و اقدام برای درمان، هرچه هم که کار دشوار باشد، بسیار مهم است.

با بحث‌هایی که پیرامون استفاده از برخی داروهای ضدافسردگی در طول بارداری وجود دارد، بسیاری از زنان ترجیح می‌دهند راه‌های دیگری را برای کمک به درمان افسردگی امتحان کنند، بعضی از روش های دیگر برای کاهش افسردگی دوران باداری عبارتند از:

• ماساژ درمانی

درمان های مکملی از جمله ماساژ می توانند به درمان افسردگی بارداری کمک کنند. تحقیقات اخیر نشان می دهند ماساژ درمانی به کاهش علائم افسردگی، تسکین اضطراب و کاهش کمر درد و پا درد در زنان باردار کمک می کند.

• طب سوزنی

مطالعات جدید نشان می‌دهند که طب سوزنی، گزینه‌ی مناسب برای درمان افسردگی در زنان باردار است.

• به تغذیه تان اهمیت بدهید.

خوب غذاخوردن برای ذهن و بدنتان هر دو خوب است. برنامه غذایی سالمی شامل اسیدهای چرب امگا سه، ویتامین ها و مواد معدنی کافی می تواند اخلاق شما را از این کار آماده کند. اسیدهای چرب امگا سه که در ماهی های روغنی و غذاهای دریایی یافت می شوند، می توانند به کاهش افسردگی کمک کنند. سعی کنید هفته ای دو وعده غذایی شامل ماهی های روغنی از جمله سلمون، تن، ماهی قزل آلا مصرف کنید.

• استراحت کنید و بر کودک تمرکز کنید.

استراحت برای شما و بچه خوب است، پس به خاطر استراحت کردن احساس گناه نکنید. برای بچه زمان بگذارید، با فرزندی که در شکم دارید صحبت کنید و برای خواندن آن آواز بخوانید. حدود بیست و سه هفته بعد از تشکیل شدن جنین، او می تواند صدای شما را بشنود. این کار باعث می شود بعد از تولد هم بتوانید ارتباط برقرار کنید. گوش دادن به بدنتان مهم است. اگر احساس بی حوصلگی داشته باشید، شب زودتر به رختخواب بروید. بدن شما برای رشد و سلامت نوزادی که در درونتان رشد می کند، تمام تلاش خود را به کار گرفته است. پس به هر مقدار خواب که نیاز دارید، بخوابید.

• از همسر خود بخواهید در این درمان به شما کمک کند.

شما ممکن است از همسر خود دوری کرده و احساس خود را با او در میان نگذارید. اما باید بدانید تنها صحبت کردن در مورد احساسات خود و آنچه تجربه می کنید می تواند گام مثبتی در درمان افسردگی بارداری به شمار رود. با همسر خود صحبت کنید و از او بخواهید شما را در طول روند درمان حمایت کند. مثلا ممکن است از او بخواهید به حرف هایتان گوش دهد و احساسات خود را برایش توضیح دهید یا بخواهید شما را شاد کند.

• ورزش

احتمالا درباره‌ی تاثیر ورزش بر افسردگی چیزهایی شنیده‌اید. یکی از فواید ورزش این است که به‌ طور طبیعی، سطوح سروتونین (هورمون شادی) را افزایش و سطوح هورمون استرس (کورتیزول) را کاهش می‌دهد.

• داروهای گیاهی

ثابت شده که تعدادی از مکمل‌های گیاهی و ویتامین‌ها بر خلق‌وخو و هورمون سروتونین تأثیر می‌گذارند. با پزشک، متخصص تغذیه یا یک متخصص طب سنتی درمورد مصرف گیاه سنت جونز ورت (گل راعی)، مکمل SAM-e ،۵-HTP، منیزیم، ویتامین b6 و داروهای گیاهی برای درمان افسردگی مشورت کنید. بسیاری از این‌ها نمی‌توانند به‌همراه داروهای ضدافسردگی مصرف شوند و دوز مصرفی آن‌ها برای زنان باردار باید بررسی شود.

توصیه آخر

کودک شما بهترین اتفاق زندگی‌ تان است و شما را غرق در عشق و شادی می‌کند. فراموش نکنید که در دوران بارداری شما و فرزندتان به هم متصلید، پس مراقبت از خودتان هم برای شما و هم برای جنین مفید است. اجازه ندهید هیچ کس و هیچ چیزی جلوی این شادی را بگیرد.