چکیده
افرادی که به هر دلیل توانایی حرکتشون کم شده، ملزم به استفاده از وسایل کمک حرکتی هستند.
وقتی که برای راه رفتن به کمی کمک نیازمندیم، عصا میتونه یک انتخاب خوب باشد. عصا سبک هست، به آسانی حمل میشه و استفاده از اون آسونه. عصا میتونه فشار وزن را تا حدودی از روی اندام تحتانی آسیب دیده یا ضعیف شده بردارده.
اگر قصد خرید این گونه وسایل رو دارید، اول باید نوع ابزار توان بخشی مورد نیاز بر شما روشن بشه، سپس انواع مختلف عصا و نحوه استفاده از عصا، برای هر کدام شرح داده شود و در پایان نکات مهمی در رابطه با انتخاب و خرید انواع وسایل کمک حرکتی بیان گردد.
ما در این مقاله از مجله سلامت دکتر مهندس انواع عصا و نگه دارنده، خرید عصا رو بررسی کردیم پس تا آخر این مقاله همراه ما باشید.
انواع وسایل کمک حرکتی
وسایل کمک حرکتی وسایلی هستند که همانطورکه از نامشان پیداست برای کمک به حرکت طراحی و ساخته شده اند.
این ابزار شامل واکر، عصا، ویلچر، رولیتر و ... می باشد که برای افرادی که برای حرکت کردن دچار مشکل می شوند، بسیار مفید است.
وسایل کمک حرکتی نیروهای وارد شده به مفاصل را پخش کرده و بخشی از وزن را به دست منتقل می کنند.
انواع عصا
عصاها انواع مختلفی دارند که بر حسب شدت و نوع بیماری کاربرد دارند. بیشتر افرادی که از عصا استفاده می کنند، شیوه صحیح استفاده از آن را نمی دانند.
اگر از عصا به طور مناسب استفاده نشود، می تواند باعث بروز مشکلاتی مانند از بین رفتن هماهنگی اعضا و حتی افتادن و آسیب شود. در همین راستا به انواع عصا و نحوه استفاده از عصا را مفصل شرح داده ایم.
-
عصا چهار پایه
این عصا (عصا چهار پایه) با داشتن 4 پایه محکم و مقاوم، تماس بیشتری که با سطح زمین دارد و برای افرادی مناسب است که حمایت بیشتری نیاز دارند.
در عصای چهارپایه مهم ترین اصل، راحتی، استقامت و کارایی بالای آنهاست. یکی از امکانات فوق العاده جالب این عصا چهارپایه، تنظیم ارتفاع آن به استفاده از شاسی مخصوص است که این امکان را به شما می دهد در هر اندازه قد و قامتی از آن بهره مند شوید.
-
عصا زیر بغل
عصا زیر بغل که به آن کراچ Crutch هم میگویند وقتی بکار برده میشود که شما به هر دلیلی باید مدتی پایتان را به زمین نگذارید یا وزنتان را بطور کامل روی پایتان اعمال نکنید.
استفاده نادرست از این نوع عصا رایج است و حتی باعث اسیب عصبی می شود. نحوه استفاده از عصا زیربغل حتما نیاز به آموزش دارد.
نحوه استفاده از عصا زیر بغل
وقتی سر پا می ایستید برای گرفتن عصا باید دسته آن را گرفته و پد یا بالشتک بالای آن را بین بازو و سینه خود بفشارید. به عبارت دیگر همانطور که یک ویولونیست ویولن را بین شانه و گونه اش فشار میدهد و آن را نگه میدارد و دستهایش آزاد است تا ویولن را بنوازد، شما هم باید برای نگه داشتن عصای زیر بغل از قسمت بالای بازو و تنه تان استفاده کرده، از دست خود و دستگیره عصا برای کنترل حرکت آن استفاده کنید و به جای اینکه وزنتان را روی پایتان بیندازید، روی دست خود و دستگیره عصا قرار دهید.
شروع راه رفتن با دو عصا باید از وضعیت مثلث باشد، به این معنی که یک پای سالم بر روی زمین قرار گرفته و دو عصا در کمی جلوتر از پا و حدود ۱۰ سانتیمتر بیرون پاها بر روی زمین گذاشته شوند.
با هر دو دست دسته عصاها را به پایین فشار داده و هر دو آرنج را صاف میکنیم. وزن خود را بر روی هر دو دسته عصا بیندازید نه بر روی بالشتک بالایی آن، سپس به آرامی تنه خود را به سمت جلو میدهیم.
حالا شما یک قدم به جلو برداشته اید. قدم های بعدی را هم به همین طریق بردارید.
-
عصا معمولی
این مدل جز رایج ترین عصاها است که توسط اکثر سالمندان استفاده میشود. شامل یک میله و یک حلقه در انتهای عصا و دسته میباشد.
سالمندانی که در حفظ تعادل مشکل دارند میتوانند برای بهبود تعادل و بالانس بدن و افزایش سطح فعالیت خود از این عصا استفاده کنند.
نحوه استفاده از عصا معمولی
درجلوی پله قرار بگیرید.
عصا را به دستی که از کناره یا حفاظ پله دورتر است بدهید و یا یکی از آنها را به همراهتان بدهید.
با دستی که به حفاظ پله نزدیک تر است آن را بگیرید. اکنون یک دست شما بر روی حفاظ پله است و با دست دیگر عصا را گرفته و
نوک آن را بر روی زمین قرار داده اید.
با یک دست حفاظ پله و با دست دیگر عصا را به سمت پایین فشار داده و پای سالم خود را از روی زمین بلند کنید.
تنه خود را کمی به جلو متمایل کرده و پای سالم خود را بر روی پله بالایی قرار دهید.
اکنون زانوی پای سالم را که در حالت خم شده است صاف و مستقیم کنید و عصا را همراه با پای آسیب دیده به بالا بیاورید.
شما اکنون بر روی پله اول ایستاده اید. هر پله را به همین صورت بالا بروید.
-
عصا تاشو
شکل ظاهری آنها مانند عصاهای معمولی است با این تفاوت که به راحتی جمع میشوند.
در زمان نیاز عصا را باز و مورد استفاده قرار دهید و در صورت عدم نیاز آن را به سادگی جمع کنید (قابلیت تاشو) و در فضایی اندک نظیر داخل خودرو و یا ساک دستی قرار دهید و با توجه به وزن سبکی که محصول دارد، می توانید آن را به همراه خود حمل کنید.
-
عصا مچی
این نوع عصا با توجه به نوع خود برای موارد مختلفی به کار می رود.
برای مثال اگر دست شما توانایی چرخش ندارد با استفاده از عصا مچي می توانید بدون نیاز به دست گرفتن عصا تعادل خود را حفظ نمایید. این کار به سادگی هر چه تمام تر انجام می شود و در نتیجه با استفاده از عصا مچي می توانید به روند عادی زندگی خود باز گردید.
نحوه استفاده از عصا مچی
در بعضی مواقع ممکن است بیمار برای راه رفتن از دو عصا استفاده کند. راه رفتن با دو عصا به راه های مختلفی امکان پذیر است.
در روش راه رفتن دو نقطه ای Two Point Gait پای راست با عصای چپ جلو میرود و پای چپ با عصای راست. برای یاد گرفتن این روش و عادت کردن به آن نیاز به تمرین بیشتری هست.
روش دوم که روش چهار نقطه ای Four Point Gait است به راه رفتن معمولی شبیه تر بوده ولی راه رفتن با آن آهسته تر است. در این روش دو پا و دو عصا بصورت جداگانه حرکت میکنند. بطور مثال ابتدا عصای راست، سپس پای چپ، سپس عصای چپ، سپس پای راست. این روش هم برای انجام نیاز به تمرین دارد.
-
عصا نابینایان
امروزه عصای نابینایان به رنگ سفید است و رنگ سفید عصا، نمادی برای نابینایان است. استفاده از این رنگ عصا برای نابینایان برای اولین بار در سال ۱۹۲۱ در کشور انگلستان متداول شد.
استفاده از عصای سفید، از آزادی و امنیت بیشتری هنگام حرکت برخوردارند و میتوانند با اطلاع از محل قرارگیری کنارههای پیاده روها، پلهها، ناهمواری سطح خیابانها و دیگر موانع فیزیکی، مسیر حرکت خود را بیابند و با آزادی بیشتری در مسیر حرکت به مدرسه یا محل کار خود حرکت کنند و به این ترتیب، همانند دیگر هم نوعان خود در فعالیتهای اجتماعی مشارکت داشته باشند.
نکات مهم در انتخاب و خرید انواع وسایل کمک حرکتی
نوع نیاز
مهم ترین فاکتوری که پیش از خرید هرگونه وسیله کمک حرکتی باید در نظر گرفت، مشخص کردن نیاز فرد می باشد. به عنوان مثال اگر جز افرادی هستید که در هنگام راه رفتن نمیتوانید تعادلتان را حفظ کنید، در این صورت انواع عصاهای معمولی کارآمد خواهد بود.
اگر پایتان شکسته یا عمل جراحی روی اندام تحتانی انجام داده اید یا سکته مغزی کرده اید، عصای زیر بغل مفید خواهد بود. هر کدام از آن ها نیازمند آموزش و نحوه استفاده از عصا می باشند.
دسته عصا
عصاهای استاندارد، معمولا دسته ای چتری دارند که به دلیل فشار روی کف دست، ممکن است خطر ابتلا به نشانگان مچ (سندرم تونل کارپال) را افزایش دهند، اما عصاهایی که دسته تفنگی شکل دارند، فشار کمتری روی کف دست وارد می کنند. بنابراین خطر نشانگان مچ دست را کاهش می دهد.
ارتفاع عصا
ارتفاع عصا از مهم ترین فاکتورهای خرید عصا می باشد، چرا که اگر ارتفاع عصا کوتاه باشد، باعث خم شدنتان میشود و این برای ستون فقرات شما مناسب نخواهد بود.
عصای بلند نیز راه رفتن را سخت کرده و احتمال افتادن شما را افزایش می دهد. مدلهایی که قابلیت تنظیم ارتفاع را دارند در این مورد به شما کمک خواهند کرد، چون میتوانید به دلخواه میزان آن را تعیین کنید. به طور کلی طول عصا معمولا باید تا برجستگی استخوانی ران باشد.
لاستیک ته عصا
استفاده از عصا و واکر میتواند خطراتی نظیر زمین خوردن، لیز خوردن و آسیب بدنی را به همراه داشته باشد. لاستیک ته عصای مناسب و استاندارد مانند ترمزی عمل میکند که مانع از لیز خوردن میشود.
این لاستیک اگر بیش از حد نرم باشد مستحکم نخواهد بود و زود خراب میشود و اگر زیاد سفت باشد احتمال زمین خوردن و لیز خوردن را افزایش میدهد.
جنس عصا
عصاها عمدتا با جنس های چوبی، آلومینیومی، استیل و.. ساخته می شوند. عصاهای چوبی بیشتر از اینکه یک وسیله کمکی به حساب بیاید، از جنبه زیبایی و مد حائز اهمیت هستند.
عصا های آلومینیومی بر خلاف نوع چوبی، برای مصارف پزشکی کاربرد دارد. بادوام بودن، حفظ تعادل و فراهم کردن بالاترین درجه راحتی، از فواید استفاده عصاهای آلومینیومی است.
عصاهای استیل مزایای بیشتری نسبت به انواع چوبی و آلومینیومی دارند چون با دوام و مقاوم هستند، برخی از آنها تاشو بوده بنابراین به راحتی قابل حمل هستند و هم چنین قابلیت تنظیم ارتفاع را نیز دارند.
انواع دسته عصا
عصای سر کج : استانداردترین حالت عصا این مدل است.
عصایT شکل : کاملا شبیه حرف T است و مناسب افردی است که از ناحیه مچ دارای مشکلاتی هستند.
عصایی فریتز : تقریبا شبیه عصای T است با این تفاوت که دارای راحتی بیشتری نسبت به خود عصای T است.
عصای افست : این نوع عصا شبیه علامت سوال است و قادر است که افراد با وزن بالا را نیز ساپورت کند.
کلام پایانی
استفاده از عصا به معنای پیری یا از کار افتادن فرد نیست، بلکه نیروی کمکی است که انجام بعضی فعالیتها را برای این اشخاص آسان تر میکند.
عصاها به دلایل مختلفی تجویز می شوند، مثل استفاده از عصا برای کم کردن فشار وزن بر روی مفاصل در ارتروز یا افزایش تعادل در درگیری اعصاب در دیابت یا برای پیشگیری از خمیده شدن بدن در پارکینسون یا حتی در فردی که به دلایلی از ایستادن یا راه رفتن به علت ترس خود داری میکند، استفاده می شود. اطلاع از نحوه استفاده از عصا نیز یکی از کلیدی ترین نکات می باشد.