چکیده: تخمین زمان مطالعه: 6 دقیقه
بسیاری از ما برای کم کردن وزن مان دچار عجله می شویم و به دنبال محصولی جادویی یا رژیمی هستیم که در یک هفته لاغرمان کند! اگرچه دستیابی به یک وزن متناسب و حفظ آن تصمیم خوبی است اما اگر این کار به سرعت انجام شود می تواند پیامدهای بسیار بدی برای سلامتی ما داشته باشد.
کارشناسان می گویند اگر به دنبال آن هستید تا وزن تان را متناسب نگه دارید و جلوی عوارض ناشی از کاهش وزن را بگیرید، نباید وزن تان را به سرعت کاهش دهید. اما عوارض کاهش سریع وزن چه هستند؟ در این شما را با عوارض کاهش وزن سریع آشنا خواهیم کرد.
عوارض کاهش وزن سریع
اگرچه ریزش ۵۰ تا ۱۰۰ تار مو در روز طبیعی است، اما کارشناسان می گویند کاهش سریع وزن باعث ریزش شدید موها می شود. با این حال توجه داشته باشید که کم مویی با ریزش موها متفاوت است. کم مویی در حقیقت زمانی رخ می دهد که چیزی باعث توقف رشد موها می شود.
بنابراین اگر غذاها و مواد مغذی خاصی مثل آهن، زینک و پروتئین را در رژیم غذایی خود محدود کنید، دچار ریزش مو می شوید. رژیم های غذایی ای که حاوی کالری بسیار کمی هستند در مجموع اغلب باعث ریزش موها می شوند چون در این حالت بدن با کمترین میزان مواد مورد نیاز در حال فعالیت است و مجبور است انرژی و مواد مغذی را به همه ی نقاط خود توزیع کند. به این ترتیب مواد لازم به موها نمی رسد.
همه ی این احساسات در حقیقت واکنش بدن به کاهش انرژی است. از دست رفتن چربی بدن به معنای از دست رفتن بخشی از لایه ی عایق و محافظ بدن در برابر سرما است که منجر به احساس سرما می شود.
علیرغم این پیامدهای منفی، بسیاری از مردم استفاده از رژیم های غذایی بسیار کم کالری را روشی منطقی برای کم کردن وزن خود می دانند. اما لازم است که با یک پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنیم تا بتوانیم پیامدهای منفی و خطرناک این مسأله را کنترل کنیم.
در خصوص مسأله ی زودرنج شدن هم برخی شواهد حاکی از وجود ارتباط میان محدود شدن میزان کربوهیدرات ها و زودرنجی افراد است. این مسأله می تواند با میزان انرژی موجود در ارتباط باشد یا تنها واکنشی روانی به دلیل عادت به خوردن غذا برای آرام شدن و مواجهه با مسائل باشد.
|
قطعا برایتان مفید خواهد بود: ترازوی دیجیتال سان سان مدل 2003A |
وقتی از رژیم های غذایی بسیار کم کالری استفاده می کنید سطح لپتین (هورمونی که گرسنگی و سیری را کنترل می کند) دچار نوسان می شود. وقتی سطح لپتین طبیعی باشد به مغز می گوید چه زمانی بدنتان به اندازه چربی دارد و این نشانه ای است برای مغز که اعلام سیری کند اما پژوهش ها نشان دادند که در رژیم های غذایی بسیار کم کالری سطح نامتوازن لپتین سبب ایجاد وسواس غذایی می شود. در این شرایط بیشتر احساس گرسنگی خواهید کرد و احتمال پرخوری بالا می رود.
یکی از بدترین عواقب کاهش سریع وزن، نامتعادل شدن الکترولیت های بدن است. کارشنا سان معتقدند این مسأله حتی می تواند باعث مرگ شود. در حقیقت، کاهش سریع وزن بدون نظارت پزشکی می تواند منجر به نامتعادل شدن الکترولیت بدن شود.
اختلالات الکترولیتی بدن زمانی رخ می دهد که میزان عناصر طبیعی بدن بیش از اندازه کم یا زیاد باشد. این مواد برای عملکرد مناسب بدن ضروری هستند. به همین دلیل است که پزشکان معمولا توصیه می کنند وزن خود را به آرامی کم کنیم. این عدم توازن می تواند باعث نامنظم شدن ضربان قلب، تشنج، ضعیف شدن ماهیچه ها و دیگر مشکلات شود.
در میان زنان شایع است که بعد از کاهش سریع وزن به دلیل فشار مضاعفی که کاهش وزن بر بدن وارد می کند، عادت ماهانه ی آن ها قطع می شود. هر چه با سرعت بیشتری وزن خود را کم کنید، احتمال قطع عادت ماهانه بیشتر می شود. علت این مسأله آن است که بدن تصور می کند دچار محرومیت هورمونی شده و به همین دلیل عادت ماهانه قطع می شود.
کالری ها انرژی بدن را فراهم می کنند، بنابراین اگر کالری بسیار کمی به بدن تان برسد دچار بی حالی خواهید شد. شیوه ی کم کردن وزن تأثیراتی فراتر از سطح انرژی بدن دارد. اغلب مردم برای کاهش وزن خود، انجام ورزش بیش از اندازه را با محدود کردن کالری مصرفی ترکیب می کنند که این مسأله می تواند باعث کاهش انرژی شود. علاوه بر این، فشار زیادی که در اثر این مسأله به بدن و ذهن وارد می شود می تواند باعث احساس بی حالی شود.
دریافت کربوهیدرات ها هم از اهمیت زیادی برخوردار است. ممکن است در جریان فرایند کاهش وزن و مصرف کمتر کالری، مصرف کربوهیدرات ها هم بسیار کم شود. کربوهیدرات ها از منابع انرژی بدن هستند.
کارشناسان توصیه می کنند کربوهیدرات های حاوی فیبر مثل میوه ها، سبزیجات و غلات سبوس دار را در رژیم غذایی خود بگنجانیم. بعضی از افراد هم بعد از یک کاهش وزن سریع، دچار احساس افزایش انرژی می شوند. این مسأله تنها به دلیل آن است که حالا نسبت به قبل وزن کمتری داشته و اغلب به سبب کاهش وزن خواب بهتری دارند.
|
|
محصول پیشنهادی دکتر مهندس: کاهش وزن لزوما به معنای کاهش چربی های بدن نیست و زمانی که خود را وزن می کنیم مشخص نیست عددی که ترازو به ما نشان می دهد مربوط به چربی ها است یا توده های عضلانی. بنابراین در هنگام کاهش سریع وزن احتمال دارد که بخش قابل توجهی از توده های عضلانی خود را از دست بدهیم. کاهش سریع وزن باعث می شود بدن از توده های عضلانی به جای سوخت مورد نیاز خود استفاده کند. طی تحقیقی که کاهش وزن سریع و آهسته را مورد مقایسه قرار داده بود معلوم شد برای حفظ توده های عضلانی، کاهش تدریجی وزن شیوه ی مؤثرتری است.
سردرد یکی از عوارض شایع دنبال کردن برنامه های غذایی بسیار کم کالری و کم کالری است. دلیل سردرد ها این است که چنین برنامه غذایی ممکن است کربوهیدرات کمی داشته باشد و منجر به کمبود گلیکوژن در بدن شود. وقتی چنین اتفاقی می افتد بدن بافت عضلانی را می شکند تا گلیکوژن ذخیره شده در آنها را برای مغز ارسال کند. مغز تنها می تواند از گلیکوژن به عنوان سوخت استفاده کند. اگر ذخایرش دچار کمبود شوند بدن چربی های ذخیره شده می گیرد و تبدیلشان می کند به چیزی شبیه گلوکز که مغز بتواند از آنها استفاده کند. وقتی چنین اتفاقی می افتد ممکن است عوارضش سردرد باشد.
متأسفانه، یکی از عوارض از دست دادن چربی اضافی بدن، شل شدگی و افتادگی پوست است. به هر حال پوست ما برای اینکه بدنی بزرگ رو در خودش جای بدهد، کش آمده و بزرگتر شده است و وقتی که کاهش وزن خیلی سریع و شدید باشد، فرصت و همین طور خاصیت ارتجاعی کافی رو ندارد که دوباره به حالت اول برگردد و جمع شود. میزان این افتادگی پوست بستگی به سن شما، سرعت کاهش وزن شما و اینکه چند بار تا به حال در زندگی خودتون رژیم کاهش وزن گرفته و رژیم رو رها کرده اید، دارد.
گاهی وسعت افتادگی پوست انقدر زیاد است که فقط با انجام عمل جراحی زیبایی می توان پوست اضافی رو از بین برد. اما اگر پوست شما فقط کمی دچار افتادگی شده است، باید عضلات خودتون رو پرورش بدهید تا پوست رو جمع کند. بدین منظور باید حداقل سه بار در هفته و هر بار به مدت نیم ساعت، وزنه و دمبل بزنید.
بر اساس تحقیقات حدود 15 تا 25 درصد افرادی که کاهش وزن شدید را تجربه کرده اند ممکن است دچار سنگ کیسه صفرا شوند. کیسه صفرا حاوی صفرایی است که کبد می سازد. کیسه صفرا می تواند صفرا را در روده کوچک آزاد کند تا مولکول های چربی در آنجا را بشکند. کاهش وزن سریع می تواند خطر شکل گیری سنگ های کوچک در کیسه صفرا را افزایش دهد. این سنگ ها می توانند نهایتا منجر به گرفتگی شوند که برای درمانش مجبور به برداشتن کیسه صفرا با جراحی می شوید. اگر مقدار زیادی وزن کم کرده اید و یا می خواهید سریع وزن کم کنید، باید حتما با پزشک خود صحبت کنید و زیر نظر او پیش بروید.
ممکن است سوخت و ساز بدن شما کند شود :متابولیسم شما تعیین می کند که چه مقدار کالری در روز نیاز دارید . متابولیسم آهسته تر به این معنی است که شما کالری کمتری باید دریافت کنید بسیاری از مطالعات نشان داده است که کم کردن وزن سریع با دریافت کالری پایین ممکن است باعث کاهش متابولیسم و کاهش نیاز 23 درصدی کالری در هر روز شود .
دو دلیل کم شدن متابولیسم بدن عبارت است از از بین رفتن عضلات و پایین آمدن برخی از هورمون هایی که متابولیسم را تنظیم می کند ( مانند هورمون تیروئید) و متاسفانه ممکن است این پایین آمدن متابولیسم بدن بعد از قطع رژیم غذایی باز هم ادامه دار باشد.
|
|
|
|
پیشنهاد مطالعه: دنبال کردن یک برنامه غذایی بسیار کم کالری و حتی کم کالری می تواند به شدت جریان گوارشتان را تغییر دهد. با کاهش وزن شدید، ممکن است یبوست یا اسهال را تجربه کنید چون سرعت گوارش تغییر می کند که تا حدودی به نوع غذایی که می خورید بستگی دارد. برای مثال اگر برنامه کم کالری را دنبال کنید و مصرف گوشت را افزایش دهید، ممکن است دچار یبوست شوید چون به شکل چشمگیری مصرف فیبر را کاهش داده اید. با این حال اگر به عنوان بخشی از برنامه غذایی مصرف میوه و سبزیجات را افزایش دهید، ممکن است سرعت فرآیند گوارش خود را افزایش دهید. بعد از چند هفته سیستم گوارش می تواند به صورت کلی یا تا قسمتی خود را با تغییر در برنامه غذایی سازگار کند. اگر برای تسریع کاهش وزن از خوردن مایعات پرهیز می کنید، ممکن است دچار کم آبی شوید و همین خطر یبوست را افزایش می دهد. برای کاهش وزن به هیچ وجه پرهیز از مصرف آب توصیه نمی شود. قطع استفاده از نوشیدنی های شیرین برای افزایش سلامت کلی بدن و کمک به کاهش وزن توصیه می شود. اما فراموش نکنید نوشیدن مایعات برای سلامت کلی بدن بسیار با اهمیت است.
عدم دریافت کالری و مواد مغذی کافی می تواند سیستم ایمنی بدن شما را تضعیف کند و خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد.
استخوان های ضعیف و شکننده می تواند ناشی از کمبود ویتامین D، کلسیم و فسفر در رژیم غذایی باشد.
