15 نشانه دوران یائسگی در زنان|چگونه می توان عوارض یائسگی را کاهش داد؟

چکیده:  تخمین زمان مطالعه: 6 دقیقه و 20 ثانیه

 یائسگی به معنای قطع دوره‌ی قاعدگی است. یک زن پس از یائسگی، توانایی باردارشدن را از دست می‌دهد و به‌دلیل نوسانات شدید هورمونی، علائم متوسط تا شدیدی را تجربه می‌کند. همه‌ی اینها ممکن است باعث افسردگی و تغییر روند عادی زندگی او شوند. اما همه‌ی خانم‌ها باید بدانند که یائسگی، یک بیماری محسوب نمی‌شود و به این معنا نیست که به پایان زندگی‌شان نزدیک شده‌اند. نکته‌ی جالب توجه اینجاست که یائسگی لزوما در میانسالی اتفاق نمی‌افتد و بعضی از خانم‌های جوان هم ممکن است یائسه شوند. پس لازم است خانم‌ها در هر سنی که هستند، اطلاعات‌شان را در این زمینه افزایش دهند. شما با خواندن مطالب زیر با عوارض یائسگی در زنان و روش های کاستن از عوارض دوران یائسگی آشنا می‌شوید.

 یائسگی چیست؟

یائسگی یکی از مراحل طبیعی زندگی زنان است که معمولاً در حدود سن ۴۵ تا ۵۵ سالگی آغاز می‌شود. در این زمان تخمدانها به میزان کمتری هورمونهای زنانه، به خصوص استروژن را ترشح کرده و سبب بروز علائم یائسگی می‌شوند. در شروع دوران یائسگی در ابتدا عادت ماهیانه نامرتب شده و سپس به طور کامل قطع می‌شود. زنانی که به مدت یک سال عادت ماهیانه نداشته باشند یائسه محسوب می‌شوند.

 سن یائسگی به چه عواملی بستگی دارد؟

اغلب زنان در سنین ۴۵ تا ۵۵ سالگی مبتلا به یائسگی می‌شوند البته سن دقیق یائسگی ارتباط دقیقی با مسئله وراثت داشته و با مواردی همچون مصرف سیگار، نوع روشی که برای جلوگیری از بارداری استفاده می‌کرده‌اند، شاخص توده بدنی و … ارتباط خاصی مشاهده نشده است بنابراین تنها وراثت در تعیین سن یائسگی در افراد ایفای نقش می‌کند.

 علایم پیش یائسگی چیست و از چه زمانی آغاز می‌گردد؟

علایم پیش یائسگی تقریبا از سن ۴۲ آغاز می‌شود و طی آن تغییرات هورمونی به تدریج در فرد شروع شده و فرد دچار مشکلاتی می‌گردد. این مشکلات شامل خشک شدن چشم‌ها، فراموشی و حواس پرتی، تغییرات خلق و خو که خود فرد دلیل آن‌ها را نمی‌داند، افزایش وزن، خشکی پوست، آکنه‌های پوستی، بی‌خوابی و… می‌شوند.

عوارض یائسگی در زنان

• گرگرفتگی و سرگیجه در یائسگی

یکی از رایج ترین عوارض یائسگی در زنان که از اولین دوران کاهش هورمون استروژن در بین خانم های 45 تا 55 سال بروز می کند گرگرفتگی است. تخمدان ها به تدریج هورمون کمتری تولید می کنند و این کمبود باعث گرگرفتگی می شود که با افزایش استرس نیز همراه است.

این حالت ها طی دو تا سه سال بعد از آخرین پریود از بین می روند، اما گاهی سال ها به طول می انجامند. در حالت کلی خانم ها بعد از یائسگی احساس گرمای درونی بویژه در ناحیه صورت و سینه می کنند که با تعریق، تپش قلب و حتی قرمزی آشکار صورت همراه است. این موارد عادی است. توجه داشته باشید که احساس گرگرفتگی نباید همراه با علائم دیگری مانند حالت تهوع و سرگیجه باشد. این وضعیت غیرعادی است و باید حتما با پزشک در خصوص آن صحبت کنید.

• خستگي مفرط

پس از درد قاعدگي دومين وشايع ترين عوارض یائسگی در زنان ، خستگي مفرط گزارش شده است. خستگي مفرط در زناني که در سنين يائسگي قرار دارند شايع است و گاه روي زندگي روزمره، روابط فردي و اجتماعي آن ها تاثير مي گذارد. در خستگي مفرط، فرد به طور بي وقفه احساس ضعف، خستگي و کمبود انرژي مي کند.

• بیماری قلبی و رگ های خونی (قلبی عروقی)

هنگامی که میزان استروژن شما کاهش می یابد خطر ابتلا به بیماری قلبی عروقی افزایش می یابد. بیماری قلبی عامل اصلی مرگ و میر در زنان و مردان است. بنابراین ورزش منظم، داشتن رژیم غذایی سالم و حفظ وزن طبیعی حائز اهمیت هستند. با پزشک خود در مورد چگونگی محافظت از قلب، از جمله چگونگی کاهش کلسترول خون یا فشار خون، در صورت بالا بودن آنها، مشورت کنید.

•  کاهش تمایل جنسی

کاهش تمایل جنسی یکی از عوارض یائسگی در زنان است. هم مردان و هم زنان با افزایش سن، میلشان کاهش می یابد اما زنان دو تا سه برابر بیشتر تمایلات جنسی شان کاهش می یابد. به این دلیل است که سطح هورمون استروژن در حال تغییر است.

مهم است به یاد داشته باشید که میل جنسی نیز به شدت به جنبه های ذهنی و عاطفی سلامت شما مرتبط است. در هر صورت، اگر احساس می کنید میل کمتری به رابطه جنسی دارید، بدانید که در این مورد تنها نیستید.

•  پوکی استخوان

 در زنان سرعت پوکی استخوان، بعد از یائسگی شدت می یابد و علت آن هم کاهش شدید هورمون استروژن تخمدان است. تقریباً نیمی از زنان ۴۵ تا ۷۵ ساله دچار این بیماری هستند و یک سوم این عده پوکی شدید استخوان دارند. از جمله مهمترین علائم پوکی استخوان می توان موارد زیر را نام برد؛

•  درد مزمن در قسمت پایین کمر
• گرفتگی عضلات پا در هنگام شب
• درد مفاصل
• بیماری های لثه و دندان
• کم خوابی
• لرزش اندام ها
• خمیدگی قوز پشت

• بی اختیاری ادرار

همانطور که خاصیت ارتجاعی بافت واژن و مجرای ادراری خود را از دست میدهید، ممکن است به طور مکرر، ناگهانی و شدید نیاز به تخلیه ادرار داشته باشید، و به دنبال آن، بی اختیاری ادرار، یا از دست دادن کنترل ادرار با سرفه، خنده یا بلند شدن (بی اختیاری تحت فشار) را تجربه خواهید کرد. ممکن است اغلب دچار عفونت ادراری شوید. تقویت عضلات لگن با تمرینات کگل و استفاده از استروژن موضعی واژینال میتوانند به کاهش علائم بی اختیاری کمک کنند. هورمون درمانی نیز میتواند یک روش درمانی موثر برای مجاری ادراری یا تغییرات واژن در زنان پس از یائسگی باشد که می تواند منجر به بی اختیاری ادرار شود.

•  بیخوابی

بیخوابی یکی از عوارض جانبی اصلی عدم تخمک گذاری است. پروژسترون به آرامش بدن کمک می کند و کاهش آن می تواند شما را در معرض اضطراب قرار دهد. اگر دچار چنین مشکلاتی شده اید، بهتر است با پزشک مشورت کنید.

•  رویش موهای زائد

در این دوران به دلیل کاهش هورمون‌های زنانه به تدریج علایم مردانه در فرد پدیدار می‌شوند مثلا فرد متوجه ضخیم‌تر شدن موهای صورت و بدن خود می‌شود ولی متاسفانه ریزش موهای سر نسبت به قبل افزایش می یابد و اندکی دچار کم‌پشت شدن موها می‌شود البته اگر این ریزش مو بسیار شدید باشد باید حتما به پزشک مراجعه کرد زیرا ممکن است این موضوع به علت مشکل غددی باشد.

•  ریزش زیاد مو در یائسگی

 بخشی از علائم عادی یائسگی ریزش تدریجی مو و البته به میزان متوسط است. در همین راستا در دوره یائسگی موهای زاید ناحیه ی تناسلی نیز به مرور کاهش پیدا می کنند. دلیل آن نیز به تغییرات هورمونی دوره ی یائسگی و به هم خوردن طبیعی تعادل هورمون آندروژن مربوط می شود.

•  افزایش وزن

بسیاری از زنان در طی دوره یائسگی و بعد از یائسگی اضافه وزن را تجربه می کنند زیرا متابولیسم بدن کُند میشود. ممکن است برای حفظ وزن فعلی خود به خوردن کمتر و ورزش بیشتر نیاز داشته باشید.

• خشکی واژینال:

تغییر در سطوح استروژن هم می تواند باعث کاهش روان کنندگی طبیعی واژینال شما باشد. خشکی واژینال گاهی اوقات باعث درد و رنج رابطه جنسی می شود. بسیاری از زنان با استفاده از مواد روانکار (OTC) یا مرطوب کننده های واژینال احساس بهتری پیدا می کنند.

• افسردگی

یکی از نشانه‌های شایع یائسگی و نیز پیش یائسگی همین افسردگی است که علت آن دقیقا کاهش سطح استروژن است. همچنین افراد در این دوران احساس ضعف بسیار زیادی دارند.

• درد مفاصل،عضلات و تاندون ها

درد مفاصل از عوارض یائسگی در زنان که نيمي از زنان  یائسه آن را تجربه می کنند که گاه به علت تغيير ميزان ترشح هورمون هاست.براي پيشگيري از اين دردها، استراحت کافي،مصرف داروهاي گياهي، مصرف مواد غذايي مغذي و ميوه و صيفي جات موثر است.

•  تغییرات پستان ها

  بعد از یائسگي و با افزایش سن، به طور طبیعي پستان ها کوچک و شل مي شوند. از آنجاکه با افزایش سن خطر ابتلا به سرطان پستان زیاد مي شود، لازم است براي اطمینان از سلامت پستان ها توسط پزشک معاینه شوید. در صورت وجود توده در پستان یا زیر بغل، فرورفتگي نوک پستان، تورفتگي سایر قسمت هاي پستان، خروج خون یا هر نوع ترشح از نوک پستان، زخم پستان، تغییر شکل، اندازه یا رنگ پستان و درد پستان ها باید هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کنید.

• کم خونی

براساس مطالعه منتشر شده در مجله امریکایی انجمن رژیم غذایی، برخلاف کاهش نیاز به آهن بعد از یائسگی، برخی از بانوان علائم کمبود آهن را تجربه می کنند.
این مطالعه که توسط انستیتوی ملی سلامت در امریکا صورت گرفت متشکل از ۹۳۰۰۰ نفر از بانوان ۵۰ تا ۷۹ سال بعد از یائسگی بود. نتایج حاکی است ۵٫۵ درصد از شرکت کنندگان در این مطالعه به کمبود موادمغذی مرتبط با کم خونی شامل اسیدفولیک، ویتامین B12، ویتامین C و آهن مبتلا بودند.

پس از آشنایی با عوارض یائسگی در زنان روش هایی که به کاستن این عوارض کمک میکند را برایتان بازگو میکنیم.

 روش های کاستن از عوارض یائسگی در زنان

به منظور کاستن از ناراحتی ها، مشکلات و عوارض یائسگی در زنان توجه به چند نکته زیر مفید است.

• ورزش؛ ورزش منظم و نه چندان سنگین موجب افزایش فعالیت های غدد داخلی بدن و از جمله هیپوفیز برای تحریک تخمدان ها و ترشح هورمون می شود.
• مطالعات اخیر نشان می دهد زمانی که زنان طی دوران یائسه شدن هستند، اگر به طور منظم ورزش و تحرک بدنی داشته باشند، کمتر دچار تعریق و گرگرفتگی می شوند.
• زنان باید ورزش را در دوران یائسگی جزء اولویت های زندگی خود قرار دهند. شما می توانید در ابتدا ۲ تا ۳ بار در هفته و به مدت ۱۵ الی ۳۰ دقیقه ورزش را آغاز کنید.
• با این میزان ورزش، از ۴۰ درصد سرعت ضربان قلب خود استفاده خواهید کرد. پس از یک ماه می توانید این میزان را به ۴ بار و مدت ۱۵ الی ۳۰ دقیقه در هفته افزایش دهید.
• با این میزان ورزش از ۹۰ درصد سرعت ضربان قلب خود استفاده خواهید کرد. چنانچه قصد دارید از طریق انجام حرکات ورزشی وزن خود را کاهش دهید، تعداد آن را به ۵ بار در هفته و مدت آن را به ۴۵ دقیقه افزایش دهید.
• ورزش های هوازی (اروبیک) نیز سوخت و ساز بدن را تقویت می کنند و موجب استحکام استخوان ها می شوند. همچنین می توانید از ورزش های قدرتی که موجب قوی شدن عضلات می شوند، استفاده کنید.

سخن پایانی

زندگی پس از یائسگی، تفاوت زیادی با زندگی درطول سال‌های باروریتان ندارد. یادتان باشد که درست غذا بخورید، ورزش کنید و چکاپ‌های منظم انجام دهید، ازجمله معاینات چشم و دندان. یک رژیم غذایی مغذی و ورزش منظم به حفظ استخوان‌های قوی کمک خواهد کرد و مراجعه‌ی منظم به پزشک باعث می‌شود که زودتر از مشکلات‌تان مطلع شوید.