چکیده :
داشتن دندان هایی سالم، زیبا و سفید برای هر انسانی اهمیت دارد. زیرا داشتن دندان های سالم و مرواریدی نقش بسزایی در زیبایی هر فرد دارد. از طرفی دندان ها از مهم ترین بخش دستگاه گوارش می باشند. بیماری پیوره یک بیماری التهابی بافت دهان و دندان است که در آن بافت های اطراف دندان نه خود دندان دچار التهاب و عفونت می شوند، و سبب خونریزی بافت های لثه اطراف دندان ها می شود. در نتیجه آن دندان ها لق و دهان بدبو می شود. این بیماری در صورت عدم درمان عواقب جدی و جبران ناپذیری مانند افتادن کامل دندان ها را به همراه خواهد داشت. در همین راستا در این بخش از مجله سلامت دکتر مهندس به معرفی کامل بیماری پیوره می پردازیم، پس با ما همراه باشید.
|
برای دسترسی سریع تر به محتوای متن روی لینک های زیر کلیک کنید: |
پیوره چیست؟
خوب است بدانیم دندان ها مستقیماً به استخوان ها متصل نیستند بلکه بافت‌های الیافی مانند بنام لیگامنت، دندان‌ها را به استخوان وصل می‌کنند. وظیفه این بافت‌ها تغذیه، حفظ و نگهداری دندان‌ها است، بنابراین با عفونت این بافت حتی اگر دندان هم سالم باشد، می تواند منجر به از دست رفتن دندان در موارد پیشرفته شود.
پیوره یک بیماری عفونی است که به بافت اطراف دندان ها و لثه ها حمله کرده و آنها را عفونی و ملتهب می کند. پس از التهاب، لثه به تدریج از دندان ها عقب نشینی کرده (جدا شدن لثه از دندان) و به این ترتیب حفره هایی در پایه دندان ها ایجاد می شوند که محل تجمع چرک در آن می باشد.
در صورت عدم درمان و پیشرفت بیماری با پخش شدن عفونت، دندان ها لق شده و بدنبال آن ریزش دندان ها انجام می شود. از پای دندان ها خونابه می آید و دهان بد بو و عفونی می شود.
در مراحل ابتدایی پیوره، این بیماری خود را با علائمی مانند تورم و التهاب خفیف لثه، خونریزی در هنگام مسواک زدن و استفاده از نخ دندان، بد بو شدن دهان، نرم و حساس شدن لثه نشان می‌دهد. در صورتی که در همین مرحله ابتدایی بیماری تشخیص داده شود می‌توان از پیشرفت آن جلوگیری نمود.
شیوع پیوره که یک نوع بسیار جدی از بیماری های مربوط به لثه است با افزایش سن بیشتر می‌شود، نزدیک به ۵۰ درصد بالغین بالای ۴۵ سال به نوعی با این بیماری دست و پنجه نرم می کنند.
علائم و نشانه های پیوره
• قرمزی و تورم لثه ها (مهم ترین علامت)
• خونریزی لثه
• چرک کردن لثه
• بوی بد دهان
• نرم و حساس شدن لثه ها
• تغییر رنگ لثه ها
• درد یا خارش در لثه ها و بین دندان ها
• مشکل در خوردن غذا بخصوص گاز زدن
• خونریزی هنگام مسواک زدن، نخ دندان زدن، خوردن و جویدن
• ایجاد فاصله بین دندان ها
• تغییر در نحوه قرارگیری دندان ها
• لق شدن دندان ها
معمولاً بیماری‌های لثه در مراحل اولیه بدون درد بوده و به همین دلیل ممکن است بیمار متوجه پیشرفت تدریجی آن نشود و یا توجهی به خونریزی گهگاه آن به هنگام مسواک زدن و یا غذا خوردن نداشته باشد، لذا برای حفظ و سلامت لثه و دندان‌ها لازم است معاینات منظم دندانپزشکی صورت گیرد.
علت ایجاد پیوره چیست؟
• بهداشت نادرست یا ضعیف دهان و دندان: نشستن دندان ها یا نخ دندان نزدن، ایجاد پلاک های میکروبی بر روی دندان ها و لثه ها می کند که به مرور زمان سفت تر شده و ماده ای غیر قابل برداشت بنام جرم (رسوب دندانی) ایجاد می کند. زمانی که پلاک در خط لثه تجمع پیدا می‌کند باعث تحریک لثه و حساس شدن آن می‌شود که گاهی خونریزی هم پیدا می‌کند. به این حالت ژنژیویت یا التهاب لثه می‌گویند. در ادامه نسج لثه به تدریج از دندان‌ها جدا می‌شود و حفره‌هایی ایجاد می‌شود که در آنجا چرک و عفونت تجمع پیدا می‌کند. اگر التهاب لثه با عدم رعایت بهداشت دهان ودندان ماندگار شود عفونت به بافت‌های عمقی تر، چون استخوان لانه دندانی و الیاف نگهدارنده دندان سرایت نموده و باعث تحلیل استخوان و اضمحلال الیاف نگهدارنده شده و نهایتاً منجر به لقی و از دست دادن دندان می‌گردد که به این حالت پیوره یا پریودونتیت گفته می شود.
• استعمال دخانیات: سیگار کشیدن و مصرف الکل بر سیستم دفاعی بدن اثرگذار است.
• دیابت: بیماری دیابت باعث کاهش گردش خون شده و این امر باعث کاهش توانایی خود ایمنی و بهبود لثه می شود.
• بیماری: بیماری هایی نظیر سرطان و HIV منجر به کاهش سیستم ایمنی بدن می گردد و می توانند وضعیت لثه ها را تغییر دهند.
• تغییرات هورمونی: دوران قاعدگی، بارداری، یائسگی و یا استفاده از قرص های جلوگیری از بارداری می توانند باعث تغییر در هورمون ها و موجب حساس تر شدن لثه ها و افزایش احتمال التهاب آنها شوند. در واقع افزایش یا کاهش هورمون ها باعث می شود که رگ های خونی موجود در لثه بیشتر در معرض باکتری و عفونت قرار بگیرند.
• پیشینه یا سابقه خانوادگی در بیماری های دهان و دندان (ژنتیک): در صورتی که بیمار در خانواده سابقه چنین بیماری هایی را داشته باشد، خود نیز ممکن است به آنها دچار شود.
• داروها: مصرف برخی داروها با کاهش ترشح بزاق دهان که نقش محافظتی از دندان ها و لثه ها دارند، می توانند بر سلامت دهان و دندان اثر گذار باشند. دارو های ضد انعقادی مانند دیلانتین و داروهای مخصوص گلو درد مانند پروکاردیا و یا دارو های آدالت (سرماخوردگی) می توانند موجب رشد غیر طبیعی بافت لثه شوند.
• تغذیه نامناسب: استفاده از کربوهیدارت ها و مواد قندی و همچنین کمبود ویتامین C
• کمبودن بزاق و خشکی دهان
• استرس: داشتن اضطراب بطور مداوم می تواند باعث تضعیف سیستم دفاعی بدن در مقابل حمله ی باکتری ها شود.
• دندان های کج: دندان های کج و روی هم که محل مناسبی برای جمع شدن پلاک ها هستند و تمیز کردن آنها دشوار است می توانند احتمال ابتلا به پیوره را افزایش دهند.
پیشگیری و درمان التهاب لثه یا پیوره
• رعایت بهداشت دهان و دندان: مسواک زدن دو بار در روز و زدن نخ دندان، یا استفاده از دهان شویه
• چکاپ دوره ای: حداقل هر 6 ماه یکبار به دندانپزشک
• اجتناب از مصرف دخانیات
• کاهش مصرف شیرینی ها و داشتن برنامه غذایی سالم
• دوری از استرس
• داروهای خانگی: می توان از داروهای خانگی برای مقابله یا پیشگیری از بیماری پیوره استفاده کرد. برای عنوان مثال، به منظور از بین بردن میکروب های ایجاد کننده پیوره، می توان پیاز را جوید. مصرف مرکبات و ویتامین C تا حد بسیاری در ترمیم لثه ها مؤثر است.
درمان خانگی التهاب لثه
• آب نمک: غرغره آب نمک می تواند در بهبود لثه های ملتهب مفید باشد. نمک به دلیل خاصیت ضد عفونی کنندگی می تواند در کاهش درد، نابود کردن باکتری ها و تسکین التهاب لثه مؤثر واقع شود.
• لیمو ترش: آبلیموی خام باعث قطع خونریزی لثه ها و کاهش پلاک های میکروبی دندان ها می شود.
• دهان شویه آلوئه ورا: مصرف آب آلوئه ورا به کاهش التهاب و پلاک های دهانی کمک می کند.
• دهان شویه روغن درخت چای یا روغن خردل: مقداری از روغن را روی خمیر دندان اضافه کرده و شستشوی دندان را انجام دهید.
• روغن کشی: روغن کشی روشی است که شامل چرخاندن روغن در اطراف دهان به مدت ۲۰ الی ۳۰ ثانیه و چند بار در روز برای کاهش باکتری های مضر، دفع سموم و بهبود کلی سلامت دهان و دندان است. برای این کار از روغن نارگیل، روغن کنجد یا روغن لیمو ترش می توان استفاده نمود.
• هویج و اسفناج: هویج و اسفناج برای بهداشت دهان و دندان بسیار مناسب هستند. از این دو ماده‌ی خوراکی می‌توانید یک سوپ هویج و اسفناج تهیه کنید و آن را به عنوان بخشی از رژیم غذایی‌تان به طور مرتب مصرف کنید.
• ویتامین C: مصرف مرکبات و مواد غذایی حاوی ویتامین C و یا مکمل های این ویتامین در سلامت نه فقط لثه ها بلکه سلامت و شادابی پوست بسیار مؤثراند.
درمان پزشکی
درمان بیماری به درجه پیشرفت بیماری لثه بستگی دارد. در مراحل ابتدایی معمولاً با یک جرم گیری کامل و تمیز نمودن سطح دندان (بروساژ)، بیماری از بین می رود.
در مراحل پیشرفته‌تر، درمان شامل کورتاژ و یا جراحی لثه است. در جراحی لثه، دندانپزشک بعد از بی حس نمودن لثه به آرامی اقدام به برش لثه نموده و آن را کنار می زند و سپس اقدام به برداشتن بافت‌های آسب دیده لثه بیمار و تمیز و صاف نمودن سطح ریشه دندان کرده، همچنین فرم لثه و استخوان را تصحیح می‌کند.
در خاتمه عمل، لثه به جای خود برگردانده شده و بخیه زده می‌شود و نهایتاً خمیری که پک جراحی نامیده می‌شود به منظور محافظت، به مدت حداکثر یک هفته بر روی ناحیه عمل گذاشته شده می‌شود.
آیا بیماری پریودونتیت مسری است؟
باید بدانید که، ابتلا به این بیماری از طریق سرایت صورت نمی‌گیرد. علاوه بر استعداد شخصی، وجود عامل بوجود آورنده آن که پلاک میکروبی است، لازم است. توصیه می‌گردد علیرغم غیر مسری بودن بیماری، همیشه از وسایل بهداشتی شخصی استفاده گردد.
کلام آخر:
نکته ای که در پایان می توان یادآور شویم اینکه این بیماری تا حد بسیار زیادی قابل پیشگیری می باشد و جز در مواردی که زمینه ارثی یا بیماری خاصی عامل آن باشد می توان با رعایت نکاتی بخصوص رعایت بهداشت دهان و دندان از آن جلوگیری نمود. توصیه تیم دکتر مهندس به شما این است که حتما حداقل روزی دوبار دندان های خود را با خمیر دندان بشوئید. روزانه نخ دندان بکشید. هر 3 تا 4 ماه یک بار مسواک خود را تعویض کنید و از مسواک های با کیفیت استفاده کنید. چکاپ های دوره ای نزد دندان پزشک داشته باشید. از مصرف شیرینی های مصنوعی اجتناب نمایید. این در حالیست که اگر شما سابقه ابتلا به این بیماری را در خانواده خود دارید باید اقدام های مراقبتی ویژه ای را در دستور کار خود قرار دهید.
