چکیده
سوالی که ممکنه ذهن ما رودرگیر کنه اینه که واقعا هر معده دردی میتونه نشونه ای از میکروب معده باشه!؟ یا راهی برای درمان میکروب معده وجود داره؟
هلیکوباکترپیلوری ( H.pylori ) شایع ترین باکتری یا میکروب معده است که حداقل دو سوم جمعیت جهان به آن مبتلا می شن.
این میکروب می تونه از راه های مختلفی وارد بدن بشه و باعث ایجاد علائم بشه و یا حتی بدون علامت و برای سال ها در دستگاه گوارش زندگی کنه.
ما در این مقاله از مجله سلامت دکترمهندس از علائم میکروب معده تا درمان میکروب معده رو بررسی کردیم پس تا آخر این مقاله همراه ما باشید.
میکروب معده چیست؟
میکروب معده (هلیکوباکتر پیلوری) به نوعی باکتری گفته می‌شود که می‌تواند وارد بدن شده و در دستگاه گوارش زندگی کند.
پس از گذشت چند سال این باکتری‌ها می‌توانند در لایه مخاطی معده یا قسمت بالایی روده باریک، باعث ایجاد زخم‌های گوارشی شوند.
در برخی افراد عفونت حاصل از این زخم‌ها ممکن است باعث بروز سرطان معده شوند. به همین علت نباید نسبت به علائم میکروب معده بی‌تفاوت بود.
این باکتری در بدن نزدیک به 70درصد جمعیت جهان وجود دارد که البته با تغییر در عادات تغذیه‌ای و رعایت بهداشت می‌توان از ورود این میکروب به معده و روده جلوگیری کرد.
معده دارای یک غشای داخلی است. این غشا در برابر اسیدی که برای هضم غذا ترشح می‌شود، از آن محافظت می‌کند.
وقتی هلیکوباکتر پیلوری وارد معده می‌شود، به مرور زمان غشای داخلی را تخریب کرده و اسید معده به دیواره آن آسیب می‌رساند و باعث ایجاد زخم می‌شود.
البته ممکن است زخم معده ناشی از عوامل دیگری مثل استفاده بیش از حد از الکل، عوامل عصبی و شیمیایی (مانند استفاده طولانی برخی داروها) باشد.
علائم میکروب معده
معمولا احساس معده درد و سوزش معده از علائم زخم معده است.
این درد برخی اوقات بروز می‌کند و در زمان‌هایی که معده خالی است (مانند نیمه‌شب یا بین وعده‌های غذایی) شدت می‌گیرد.
علائم میکروب معده و درد معده از چند دقیقه تا چند ساعت طول می‌کشد و معمولا پس از غذاخوردن، خوردن شیر یا داروهای ضد اسید بهبود می‌یابد.
سایر نشانه‌های زخم معده عبارت‌اند از:
- نفخ شکم
آروغ‌زدن
بی اشتهایی
حالت تهوع
استفراغ‌کردن
کاهش وزن بی‌دلیل
زخم‌ها می‌توانند باعث خونریزی در معده و روده‌تان شوند که این امر برای سلامتی خطرناک است.
با مشاهده هریک از نشانه‌های زیر به پزشک مراجعه کنید:
- مدفوع سیاه
خون در مدفوع
اختلال در تنفس
سرگیجه و غش‌کردن
رنگ‌پریدگی
استفراغی که قرمزرنگ یا به‌رنگ پودر قهوه باشد.
درد شدید و تیز در معده
علت بیماری
علت میکروب معده غذا، آب یا ظرف آلوده می باشد. این بیماری در کشورها یا جوامعی که فاقد سیستم فاضلاب مناسب هستند یا آب سالمی ندارد بیشتر شایع است.
همچنین باکتری معده از طریق تماس با بزاق یا مایعات دیگر بدن فرد مبتلا به آن قابل سرایت است.
میکروب معده در کودکان شیوع بیشتری دارد و بسیاری از افراد در دوران کودکی به این بیماری مبتلا می شوند، اما این باکتری به بزرگسالان نیز قابل سرایت است.
این باکتری‌ها برای سالیان زیادی در بدن زندگی می‌کنند و در اغلب موارد افرادی که مبتلا به آن‌ها می‌شوند دچار زخم معده و علائم دیگر نمی‌شوند.
پزشکان به طور قطع نمی‌دانند که چرا تنها تعدادی از افراد پس از ابتلا به میکروب معده، زخم معده و... می‌گیرند.
میکروب معده در کودکان
عفونت معده در کودکان یا هلیکوباکتر بر اثر وارد شدن ویروس به دستگاه گوارش در بدن کودک به وجود می آید. این ویروس از طریق تماس با افراد مبتلا به این ویروس و مصرف غذا و آب آلوده سرایت می کند.
عفونت معده در کودکان و افراد مسن و افرادی که سیستم ایمنی بدنشان پایین است، بسیار خطرناک است و امکان دارد باعث مرگ شود. توصیه می کنیم مراقب سلامت کودکتان باشید تا دچار عفونت معده یا هلیکوباکتر نشود.
اگر کودکتان دچار عفونت معده شد، بعد از استفراغ ۱۵ الی ۲۰ دقیقه به معده کودک استراحت دهید و سپس کمی مایعات به او دهید و اگر از شیر مادر استفاده می کند به کودک شیر دهید و اگر از شیر خشک استفاده می کند در شیشه شیر نوزاد مقداری محلول دی هیدراته در آن بریزید و لازم نیست که محلول را رقیق کنید.
روش های تشخیص میکروب معده
در زمان مراجعه به پزشک، سوابق بیماری و علائم شما بطور دقیق بررسی شده و در مرحله اول معاینات فیزیکی انجام می شود. دکتر در معاینه بالینی با فشار دادن شکم، میزان درد، حساسیت و ورم را بررسی می کند و اگر علائم این عارضه را مشاهده کند، برای بررسی دقیق تر آزمایشات زیر را تجویز می کند:
آزمایش خون برای بررسی کم خونی:
کم خونی در نتیجه کاهش گلبول های قرمز در بدن اتفاق می افتد و اگر بر اثر زخم معده دچار خونریزی شده باشید، ممکن است با این مشکل مواجه شوید.
آزمایش مدفوع (خون پنهان در مدفوع):
گاها خونریزی به قدری است که فقط با چشم غیر مسلح دیده می شود.
آندوسکوپی دستگاه گوارش:
در این روش یک لوله مجهز به دوربینی کوچک از داخل دهان به معده و روده کوچک فرستاده می شود تا وجود میکروب معده بررسی شود. همچنین به کمک این لوله می توان از بافت روده و معده نمونه برداری کرد.
سی تی اسکن:
از این روش برای گرفتن تصاویر واضح از داخل بدن استفاده می شود.
درمان میکروب معده
اگر مبتلا به هلیکوباکتر پیلوری شدید، قطعا برای بهبود و از بین بردن میکروب معده نیازمند درمان هستید.
درمان دارویی
براساس سایت mayoclinic برای درمان میکروب معده، پزشک شما می تواند داروهای زیر را تجویز کند:
داروهای کاهش دهنده اسید معده:
کاهش اسید معده می تواند شرایط را برای بهبود زخم فراهم کند. داروهایی مثل لانسوپرازول، دکسلانسوپرازول، اسومپرازول، امپرازول، پنتوپرازول و رابپرازول جزء این داروها هستند.
داروهای آنتی بیوتیک:
برای از بین بردن باکتری های معده از آنتی بیوتیک هایی مثل آموکسی سیلین، کلاریترومایسین، تتراساکلین، مترونیدازول و غیره استفاده می شود.
داروهای مهار کننده هیستامین:
هیستامین ماده ایست که معده را برای تولید اسید تحریک می کند. برای کاهش ترشح این ماده باید از داروهای مهار کننده هیستامین مثل رانیتیدین، سایمتیدین، نیزاتیدین و فاموتیدین استفاده کنید.
درمان میکروب معده در طب سنتی با روغن زیتون یا عسل
یکی دیگر از مواد غذایی موثر در این زمینه روغن زیتون است که می تواند باکتری‌های معده را درمان کند.
در کنار زیتون، عسل نیز توانایی ضدباکتری قوی در برابر میکروب معده دارد. تحقیقات تا به امروز نشان داده‌اند که عسل می‌تواند باکتری‌ها را ریشه کن کند.
محققان معتقدند که استفاده از عسل با درمان‌های استاندارد می‌تواند زمان درمان را کاهش دهد، عسل طبیعی ممکن است بیشترین اثر ضد باکتری را دارد.
درمان میکروب معده با سیر
مصرف پودر سیر می تواند باعث کاهش عفونت معده شود.
بنابراین مصرف پودر سیر می تواند در کنار تجویز آنتی بیوتیک به کاهش عفونت و فاکتورهای التهابی کمک کند.
دمنوش‌های طبیعی برای درمان میکروب معده
علاوه بر موارد ذکر شده در طب سنتی استفاده از ریشه یا چای زنجبیل برای درمان عفونت معده مفید است. خاصیت ضدالتهابی زنجبیل می‌تواند به هضم غذا کمک کرده و از تهوع جلوگیری کند.
همچنین استفاده از نعناع به صورت چای نعناع می‌تواند در درمان عفونت معده و برطرف کردن سوهاضمه مناسب باشد.
نعناع به قدری در درمان انواع بیماری‌های معده و ناآرامی‌های معده قوی عمل می‌کند که مصرف مقدار اندکی از هر عصاره آن درد را به اندازه قابل توجهی کاهش می‌دهد. البته قابل ذکر است که افراد دچار رفلاکس معده باید از خوردن عرق نعنا پرهیز کنند. البته استفاده از چای نعناع بلامانع است.
از نظر حکیمان طب سنتی، دارچین نیز به دلیل وجود آنتی‌اکسیدان‌های لینالول – سینامالدئید در کاهش درد معده و همچنین عفونت معده بسیار مؤثر است. دارچین از سایر خطرات مربوط به دستگاه گوارش نیز به شدت جلوگیری می‌کند.
رژیم غذایی برای میکروب معده
یکی از مواردی که در فهرست رژیم غذایی هلیکوباکتر پیلوری قرار دارد پروبیوتیک است. پروبیوتیک‌ها، تعادل بین باکتری‌های خوب و بد روده را حفظ می‌کنند.
استفاده از غذاهای فراوری شده و نیز کنسروها به هیچ وجه توصیه نمی‌شود که به جای آن شما می‌توانید از غذاهای مقوی که از مواد اولیه تازه تهیه شده باشد بهره ببرید که در حین تقویت بدن خود به تقویت سیستم ایمنی آن نیز کمک فراوانی خواهید کرد. این رژیم موثر غذایی شامل موارد زیر است:
- استفاده از پروتئین به مقدار لازم : که شامل گوشت مرغ، ماهی و قرمز تازه و آن هم نه زیاد که کم و یا مقدار متوسط می‌شود
- استفاده بیشتر از میوه ها و سبزیجات تازه
- استفاده از مواد غذایی که از غلات و آرد گندم تهیه شده باشند.
- استفاده از حبوبات
دقت کنید که پیش از صرف غذا و بعد از آن حتما دست‌هایتان را با آب گرم و صابون بشوئید. بشقاب و ظرف مخصوص غذای خود را داشته باشید و آن را با کسی به اشتراک نگذارید و اگر کسی غذا را تهیه می‌کند حتما دست‌های خود را شسته باشد.
بدیهی است که از خوردن غذا در رستوران‌ها باید پرهیز کنید.
برای کاهش اسید معده چه بخوریم؟
کلام پایانی
اغلب زخم‌های ناشی از میکروب هلیکوباکتر پیلوری پس از چند هفته درمان برطرف می‌شود.
در صورتی که دچار زخم معده (از عوارض ابتلا به میکروب هلیکوباکتر معده) هستید، از خوردن داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی برای تسکین درد خودداری کنید، زیرا این داروها به غشای معده آسیب وارد می‌کنند.
در صورتی که به داروی مسکن نیاز دارید، از پزشک خود بخواهید تا مسکن مناسب را برای شما تجویز کند. درمان میکروب معده معمولا آسان است و مشکلی را به وجود نمی آورد، اما در صورت بی توجهی به علائم آن ممکن است مبتلا به زخم معده و یا روده شوید.
بنابراین با بروز نشانه های ذکر شده در مقاله به پزشک مراجعه کنید تا در صورت تشخیص وجود باکتری معده، درمان لازم را برایتان تجویز کند.
