چکیده تخمین زمان مطالعه: 10 دقیقه
لوپوس یکی از انواع بیمارهای خود ایمنی محسوب می شود که بدلیل حمله سیستم ایمنی (دفاعی) بدن فرد به بافت ها و اندام های خودی ایجاد می شود. در نتیجه این حملات مشکلاتی همچون التهاب، ورم، درد و آسیب یا تخریب نقاط مختلف بدن از جمله مفاصل، پوست، کلیه ها، خون، قلب و ریه ایجاد می شود. زنان در مقابل این بیماری 10 برابر بیشتر از مردان آسیب پذیرتر هستند. در این مقاله از سری مقالات سلامت محور دکتر مهندس، به بررسی کامل بیماری لوپوس و روش های کنترل و درمان آن پرداخته می شود.
برای دسترسی سریع به محتوای متن از لینک های زیر استفاده کنید: چه کسانی بیشتر به لوپوس مبتلا میشوند؟ |
لوپوس چیست؟
لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE) یک بیماری خودایمنی مزمن است که می تواند موجب بروز آسیب یا اختلال در ارگان های متعددی بخصوص پوست، مفاصل، خون، کلیه ها و سیستم عصبی مرکزی شود. "مزمن بودن " این بیماری از این جهت است که می تواند برای مدت زمانی طولانی در بدن فرد باقی بماند. منظوراز "خودایمنی " نیز، بدلیل وجود اختلال در سیستم ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن فرد، بجای محافظت بدن در مقابل ویروس ومیکروب، به بافت های بدن خود بیمار حمله کرده و ایجاد اختلال می نماید.
نامگذاری" لوپوس اریتماتوس سیستمیک" به اوایل قرن بیستم بر می گردد. دلیل سیستمیک بودن این عارضه (سیستمیک) به دلیل این می باشد که تعداد زیادی از ارگان های بدن در گیر می شوند. کلمه "لوپوس" ازکلمه لاتین به معنی "گرگ" گرفته شده و به بثورات پوستی پروانه ای شکل خاص روی صورت این بیماران، که مشابه طرح سفید رنگ روی صورت گرگ هستند، اطلاق می گردد. واژه "اریتماتوز" نیز در زبان یونانی به معنی" قرمز" است و به قرمزی بثورات پوستی اطلاق می گردد.
بیماری لوپوس که در اکثر موارد با علائم پوستی بروز میکند در دو نوع منتشر و پوستی می باشد. در نوع منتشر، علاوه بر درگیرشدن پوست، بسیاری از ارگان های بدن نیز امکان دارد دچار گرفتاری شوند. این بیماری اغلب پوست و چندین اندام داخلی را درگیر میکند. در حالیکه در نوع پوستی، فقط خود پوست درگیر خواهد شد. البته در مواردی تقریبا 10% از بیماران مبتلا به لوپوس پوستی، ممکن است به نوع سیستمیک یا منتشر تبدیل شوند.
چه کسانی بیشتر به لوپوس مبتلا میشوند؟
• زنان بیش از مردان در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.
• معمولاً بزرگسالان (از نوجوانی به بعد) به این بیماری مبتلا میشوند (سنین بین 20 تا 40 سال).
• در نژادهای آفریقایی-آمریکایی، لاتین، آسیایی بیشتر مشاهده می شود.
• کسانی که در خویشاوندان نزدیک خود فرد مبتلا به لوپوس داشته باشند (ژنتیکی).
• این بیماری در دوقلوها نیز بیشتر دیده شده است.
کدام اندام ها درگیر می شوند؟
التهاب ایجاد شده در این بیماری می تواند بر روی ارگان ها و بافت های مختلفی از بدن تأثیر بگذارد:
• عضلات و مفاصل
• پوست و مو
• زبان و دهان
• قلب
• خون
• ریه
• مغز
• کلیه ها
علت بیماری
باید گفت که علت ثابت شده ای برای بروز این بیماری وجود ندارد. بطور کلی این عوامل را می توان به دو دسته محیطی و ارثی تقسیم کرد. بعضی از عوامل محیطی مانند قرار گرفتن در معرض تابش نور آفتاب، عوامل هورمونی، مصرف بعضی داروها، عفونت، استرس های دیگر مانند انجام عمل جراحی یا بارداری در شروع بیماری موثر هستند ولی علت بیماری نیستند. در عوامل ارثی، برخی کودکان ژن هایی را از والدین به ارث می برند که آن ها را مستعد ابتلا به لوپوس می کند.
انواع لوپوس
1) لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE): شایع ترین نوع لوپوس محسوب می شود. وقتی کسی می گوید به لوپوس مبتلاست، احتمالا به این نوع لوپوس اشاره دارد. از آنجاییکه این لوپوس بر چندین سیستم مختلف بدن فرد اثر می گذارد به این نام (سیستمیک) خوانده می شود. این نوع از لوپوس می تواند باعث ایجاد جوش ها و کهیرهای پروانه شکل برروی پوست بینی و گونه ها شده و در صورت درمان نشدن برروی تمام پوست بدن گسترش یابد. به جز آسیب دیدن پوست، بیماری لوپوس می تواند باعث ملتهب شدن و یا آسیب دیدن مفاصل، ماهیچه ها، غشاء درونی یا اطراف ریه، قلب کلیه و مغز شود.
این نوع لوپوس می تواند درجه بندی از خفیف تا شدید داشته باشد. این بیماری باعث ایجاد علائمی می شود که ممکن است با گذشت زمان بدتر شود و مجدد بهبود پیدا کند. دوره ای که علائم فرد بدتر می شود، شعله ور گفته می شوند، در حالی که دوره هایی که بهبود می یابند یا از بین می روند، به عنوان ترمیم یافته گفته می شوند.
2) لوپوس اریتماتوز دیسکوئید (DLE) یا لوپوس پوستی یا جلدی: این نوع از لوپوس معمولا پوستی که در برابر آفتاب قرار گرفته را تحت تاثیر قرار داده و تأثیری برروی اندام های حیاتی نمی گذارد. ضایعات قرص مانند این بیماری معمولا بعد از بهبود باعث باقی ماندن جای آنها بر روی پوست می شوند. اثرات لوپوس دیسکوئید، محدود به پوست است. هر چند علائم لوپوس سیستمیک مانند درگیری کلیه و قلب در 10% از افراد واجد لوپوس دیسکوئید نیز مشاهده شده است. شایع ترین نشانه این لوپوس، اثر دایره ای آن هست.
انواع مختلفی از این لوپوس وجود دارد:
• لوپوس حاد پوستی: این نوع باعث ایجاد “بثورات پروانه ای” می شود. این بثورات قرمز است که روی گونه ها و بینی ظاهر می شود.
• لوپوس تحت حاد: این نوع از لوپوس پوستی ایجاد بثوراتی می کند که قرمز، برافروخته و پوسته پوسته می شود. اغلب در افرادی مشاهده می شود که در مناطقی هستند که در معرض نور خورشید قرار دارند. این نوع از لوپوس به طور معمول منجر به زخم نمی شود.
• لوپوس جلدی مزمن: این نوع لوپوس باعث ایجاد بثورات بنفش یا قرمز می شود. همچنین می تواند باعث تغییر رنگ، زخم و ریزش مو شود.
در حالی که لوپوس حاد پوستی اغلب با بیماری لوپوس سیستمیک همراه است، لیپوس تحت حاد و مزمن معمولاً فقط روی پوست رخ می دهد.
3) لوپوس دارویی یا (Drug- Induced Lupus Erythematosus (DILE: که به واسطهی داروهای خاصی ایجاد میشود. در حال حاضر در حدود ۳۸ دارو وجود دارد که مشخصاً مصرفشان ممکن است سبب بروز لوپوس دارویی شود. لوپوس دارویی معمولاً خفیفتر از لوپوس سیستمیک است و اغلب ماه ها و حتی سال ها بعد از شروع مصرف داروهای مسبب آن، بروز مینماید. افراد بصورت موقت دچار لوپوس قرص مانند می شوند.
داروهای زیادی وجود دارد که می تواند ایجاد لوپوس ناشی از دارو نماید. برخی نمونه ها عبارتند از:
• ضد میکروب ها: از قبیل تربینافین (ضد قارچ) و پیرازینامید (داروی سل)
• داروهای ضد تشنج: مانند فنیتوئین (دیلانتین) و والپروات
• داروهای آریتمی: مانند کینیدین و پروكائین آمید
• داروهای فشار خون بالا: مانند تیمولول (تیموپتیک ، Istlol ) و هیدروکسیزین
• بیولوژیک
در حالی که لوپوس ناشی از دارو از علائم لوپوس سیستمیک تقلید می کند، اما در اکثر موارد این بیماری معمولاً بر ارگان های اصلی اثرگذار نیست. با این حال، می تواند باعث پریکاردیت و پلورزی شود. لوپوس ناشی از دارو معمولاً در طی چند هفته از قطع دارویی که باعث بروز آن شده است از بین می رود.
4) لوپوس نوزادان: بیشتر نوزادانی که از مادران مبتلا به لوپوس متولد شده اند کاملا سالم هستند. اما در مواردی بسیارکمیاب ممکن است کودک تازه متولد شده مبتلا به لوپوس نوزادی باشد. در این شرایط ممکن است برای کودک التهاب پوستی، کم خونی و مشکلات کبدی به وجود آید. معمولا این عوارض در عرض چند ماه از بین رفته و آثار ماندگاری ندارد. اما در مواردی نیز ممکن است کودک مبتلا به لوپوس نوزادی، با مشکلات قلبی شدید متولد شود.
لازم به ذکر است که هیچ تست ژنتیکی و یا آزمایشی برای تشخیص لوپوس، قبل از تولد وجود ندارد.
علائم عمومی و شایع
• خستگی
• سر درد و گیجی
• تب
• بثورات پروانه ای از جمله روی صورت
برایتان مفید خواهد بود: کمبود کدام ویتامین باعث درد مفاصل می شود؟ |
• درد مفاصل و عضلات
• کاهش یا افزایش وزن
• حساسیت به نور
• تنگی نفس
• از دست دادن حافظه
• پلورزی (درد قفسه سینه)
• خستگی مزمن چشم و خشکی دهان (سندرم شوگرن)
علائم اولیه لوپوس
بطور معمول علائم لوپوس از زمان ورود به مرحله بزرگسالی شروع می شود. این علائم می تواند از از نوجوانی تا 30 سالگی نشان داده شود.
• تب
• خستگی
• ریزش مو لکه ای
• راش ها یا بثورات پوستی
• تورم مفاصل و درد عضلانی
• ایجاد اختلال در عملکرد تیروئید، دستگاه گوارش و کلیه ها
علائم فوق مانند نشانه های سایر بیماری ها است، بنابراین تجربه این علائم لزوماً به معنای لوپوس نیست. با این حال، لازم است که با پزشک معالج خود ملاقات کرده و در مورد آنها صحبت کنید.
علائم اختصاصی
• درگیری مفاصل: درد و تورم مفاصل و عضلات به همراه راش های پوستی، اغلب زودرس ترین علامت این بیماری می باشد. نکته مهم اینکه درد در مفاصل اغلب قرینه نمی باشد و ممکن است تعدادی از مفاصل به طور همزمان درگیر باشند. درگیری مفاصل معمولا به سرعت به درمان پاسخ می دهند و برطرف می شود.
مفاصل در ناحیه مچ دست، پنجه و انگشتان در این بیماری بیشتر مستعد آسیب هستند. چیزی که ورم مفاصل و درد را در این بیماری از آرتریت روماتویید متمایز می کند اینکه در آرتروز معمولا درد در هر دو طرف است، در حالیکه در لوپوس درد بیشتر در یک سمت بدن دیده می شود. همچنین بیشتر مبتلایان به آرتروز، میانسال یا سالمند هستند، در حالیکه لوپوس بیشتر زنان در سنین باروری را تهدید می کند. لوپوس مانند آرتروز در گذر زمان سبب تغییر شکل مفاصل خواهند شد.
• تغییرات پوستی: درگیری پوستی در میان این بیماران بسیار متنوع بوده. امکان دارد این بیماری فقط محدود به درگیری پوستی شده و بدون درگیری اعضاء دیگر بدن باشد. درگیری های پوستی عبارتند از:
بثورات پوستی یا راش پروانه ای در صورت: این علامت به صورت قرمزی روی پوست گونه و بینی، بخصوص پس از در معرض تابش آفتاب قرارگرفتن ظاهر می شود و اغلب برای برطرف شدن چند روز طول می کشد ولی ممکن است دوباره ایجاد می گردد.
نقاط قرمز رنگ حلقوی (که می تواند ناشی از کاهش پلاکت های خون است)
پوست فلس مانند
ریزش موی سر
کبودی انتهای اندام های دست و پا به ویژه در اثر سرما و هیجانات روحی و استرس ها (که بدلیل اسپاسم و تنگ شدن عروق انگشتان دست و پا) است و موجب تغییرات رنگ انگشتان می شود.
مطالعه نمائید: بی حسی انگشت دست نشانه چیست؟ |
حساسیت به نور که در اثر تماس با نور آفتاب یا نور فرابنفش راش ایجاد می شود.
تغییر در ناخن ها: راش های لوپوسی می توانند ایجاد قرمزی در پشت دست و ناخن ها کنند. از طرفی باعث عدم خون رسانی صحیح به ناخن ها شده که این امر باعث بی نظمی در شکل ناخن ها می شود. همچنین با ایجاد التهاب در بستر ناخن ها باعث ایجاد تورم در این بافت می شود. ممکن است باعث شکستگی، بی رنگی یا حتی افتادگی ناخن و همچنین آثار آبی و قرمزی در پایه ناخن ها شود.
رینود: در این حالت انگشتان و نوک انگشتانشان فرد درد می گیرد، بی حس شده و نسبت به سرما و تحریک های دیگر دیر واکنش نشان می دهد. این مشکل بدلیل اینکه رگ های خونی دچار اسپاسم شده و جریان خون به این منطقه محدود شده، ایجاد می شود. در این حالت انگشتان یا نوک انگشتان به رنگ سفید یا آبی درمی آید. ممکن است افرادی که دچار این عارضه می شوند، اصلا مشکل لوپوس یا دیگر شرایط خطرناک سلامتی را نداشته باشند.
• کلیه ها: این بیماری باعث التهاب سیستم تصفیه کننده کلیه ها می گردد در نتیجه آن کاهش عملکرد کلیه ها را درپی دارد. این بیماری می تواند فقط از طریق دفع پروتئین در ادرار ظاهر شود که با احتباس آب و سدیم، کاهش حجم ادرار و تورم پاها را به دنبال دارد ولی گاهی نیز با دفع خون خود را نشان می دهد. در موارد درگیری شدید این بیماری، نارسائی کلیه ها نیز بروز کرده که می تواند دیالیز و پیوند کلیه را به همراه داشته باشد. لوپوس معمولا در هر سه نفر از چهار نفر مبتلایان خود ایجاد مشکلات کلیوی میکند. بسیاری از بیماران زمانی به مشکل کلیه خود پی می برند که تست ادرار خون و یا سطح غیر طبیعی پروتئین را در نتایج خود نشان می دهد.
• دستگاه گوارش: مصرف دارو برای درمان یا التهاب عروق دستگاه گوارش ناشی از این بیماری، باعث آسیب دستگاه گوارشی شده. بعلاوه این بیماری می تواند کبد و یا لوزالمعده را درگیر کند و با درد شدید شکمی، تهوع و استفراغ را به همراه داشته باشد.
• دستگاه تنفسی و ریه: تنفس دردناک به هنگام تنفس عمیق، کوتاه شدن تنفس به دلیل ورود مایع به فضای اطراف ریه که موجب جلوگیری از باز شدن ریه ها می شود، التهاب کیسه های هوایی و اختلال در عملکرد بافت همبند دیده می شود. استعداد به عفونت های فرصت طلب نیز در سیر بیماری ممکن است اتفاق بیفتند.
• قلب: یکی دیگر از ارگان هایی که ممکن است در این بیماری درگیر شود قلب است. درد قفسه سینه، مشکل در تنفس و تنفس کوتاه بعلت تجمع مایع دور قلب در اثر التهاب بافت قلب شایع است. همچنین افزایش خطر ابتلا به بیماری های عروق کرونر قلب نیز در این بیماری دیده می شود که علائم آن شامل درد به هنگام فعالیت یا هیجانات احساسی می باشد که تا حد زیادی با استراحت برطرف می شود. گرفتاری دریچه های قلب نیز می تواند در این بیماری دیده شود.
• سیستم عصبی: یکی از علائم شایع این بیماری سر درد و تشنج می باشد. در این بیماری به دلیل اختلالات عروقی، امکان دارد مواردی از خونریزی مغزی و سکته مغزی نیز دیده شود که در این صورت باعث کاهش سطح هوشیاری یا حتی فلج یک طرفه بدن فرد می گردد. اختلالات رفتاری، اضطراب و افسردگی، بی حوصلگی، عدم تمرکز و گیجی از علائم دیگر درگیری سیستم عصبی است.
• چشم: به ندرت چشم نیز ممکن است در این بیماری گرفتار شود که شایع ترین علامت آن خشکی چشم و کاهش اشک می باشد. مصرف داروها در دراز مدت نیز ممکن است باعث عوارض چشمی شود.
• درگیری مخاطی: درگیری مخاط ها نیز ممکن است در بیماری وجود داشته باشد و به صورت زخم های دهانی یا زخم بینی است که معمولا بدون درد هستند.
• کم خونی: لوپوس و داروهایی که برای درمان آن اسفاده می شود ممکن است در بعضی بیماران باعث کم خونی شود. یعنی بدن به اندازه کافی سلول قرمز ندارد زیرا نمی تواند به اندازه تولید سلول خونی کند و یا سلول های قرمز خیلی زودتر از آنچه که بتوانند جایگزین شوند از بین می روند. نشانه های کم خونی زود خسته شدن و نفس کشیدن کوتاه است.
تشخیص لوپوس
تشخیص سریع لوپوس به این دلیل که علائم آن در یک زمان مشخص بروز نمی کند و شباهت زیادی به بیماری های دیگر دارد، مشکل است. وقتی علائم لوپوس شروع می شود بسیاری آن را با آرتریت روماتوئید اشتباه می گیرند، زیرا باعث درد مفاصل و تورم می شود و یا شبیه به فیبرومیالژیا می باشد که درد و خستگی را در پی دارد. اما نشانه ای که لوپوس را از این دو بیماری متمایز می کند، این است که در بیماری لوپوس مشکلات پوستی، درد مفاصل و خستگی با هم مشاهده می شود.
ممکن است بسیاری از مردم سال ها این بیماری را داشته باشند و تا قبل از اینکه نشانه های آن گسترش پیدا نکرده، متوجه آن نشوند. ذکر این نکته مهم است که تست لوپوس وجود ندارد، یعنی آزمایش خون یا تصویربرداری خاصی برای تشخیص لوپوس وجود ندارد. پزشکان علائم و نشانه های فرد را مد نظر قرار می دهند. پزشکان انجمن روماتولوژی آمریکا، لیستی 11 معیاره برای تشخیص این بیماری تهیه نموده اند. در این روش اگر بیمار حداقل 4 مورد از این 11 معیار را داشته باشد به بیماری لوپوس مبتلا شده است. برخی از این معیارها، لکه های قرمز رنگ روی گونه ها و پل بینی، زخم های مخاطی و التهاب مفاصل می باشد.
در کنار شرح حال دقیق بیمار و معاینه فیزیکی وی، ممکن است آزمایشات زیر برای بررسی وضعیت بیمار و تشخیص لوپوس انجام شود:
تشخیص آزمایشگاهی: این آزمایشات معمولا شامل شمارش کامل خون (CBC) می باشد، که در آن تعیین تعداد و نوع گلبولهای قرمز ، گلبول های سفید و پلاكت ها در خون انجام می شود. آزمایشات دیگری که پزشک ممکن است تجویز نماید شامل: میزان رسوب گلبول های قرمز (ESR)، سطح پروتئین و آزمایش آنتی بادی ضد هسته ای است که نشانگر افزایش فعالیت سیستم ایمنی بدن فرد می باشد.
آزمایش ادرار: با استفاده از نمونه ادرار می توان میزان خون یا پروتئین بالا را در ادرار مشخص کرد زیرا این موارد می تواند نشان دهنده لوپوس باشد که احتمالا کلیه های فرد را تحت تاثیر قرار داده است.
آزمایشات تصویربردار: برای تشخیص وجود مایعات در قلب یا اطراف آن می توان از اشعه X قفسه سینه و اکوکاردیوگرام بهره جست. نتایج مثبت ممکن است علل لوپوس را منعکس کند.
بیوپسی بافت: جهت تشخیص اینکه آیا سلول های معمولی فرد، نشانه ای از لوپوس دارد یا خیر، پزشک بیوپسی یا نمونه ای از سلول ها را از ناحیه بثورات انجام می دهد.
پزشک همچنین ممکن است بیوپسی کلیه را انجام دهد تا ببیند کلیه به دلیل لوپوس آسیب دیده است یا خیر. آسیب کلیوی مربوط به لوپوس، نفریت لوپوس نامیده می شود.
درمان لوپوس
باید گفت که تاکنون هیچ درمان قطعی و ثابت شده ای برای بیماری لوپوس وجود ندارد. اما داروهایی نیز برای مدیریت این بیماری و جلوگیری از شعله ور شدن لوپوس وجود دارد.
نکته مهم اینکه فرد بیمار می بایست بطور منظم تحت نظر پزشک معالج خود باشد. از این جهت که وضعیت فرد تحت کنترل پزشک باشد، بعلاوه مشخص شود برنامه درمانی فرد برای مدیریت بیماری موفق بوده یا خیر؟؟؟ از سوی دیگر ممکن است علائم فردی در طول زمان تغییر کرده باشد که نیازمند تغییر داروهای مصرفی باشد یا نیازمند تغییر دوز آن توسط پزشک باشد.
داروهای تجویز شده از سوی پزشک به چند روش به فرد بیمار کمک می نماید:
آرام کردن سیستم ایمنی فرد بیمار
کاهش تورم یا التهاب
جلوگیری از آسیب دیدن مفاصل یا اندام های داخلی
برخی از داروهای استفاده شده در کنترل این بیماری که می تواند به صورت تزریقی و یا به صورت قرص مصرف شوند عبارت اند از:
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs): این داروها می توانند تورم و درد ناشی از بیماری را کاهش دهند. داروهای بدون نسخه آن مانند ایبوپروفن و ناپروکسن هستند.
داروهای ضد مالاریا: این داروها زمانی برای درمان بیماری های عفونی مالاریا استفاده می شدند. داروهای ضد مالاریا این توانایی را دارند که علائم لوپوس مانند بثورات، درد مفاصل و خستگی را برطرف کنند. بعلاوه می توانند در جلوگیری از شعله ور شدن لوپوس کمک کنند. این داروها در دوران بارداری توصیه می شود تا عوارض مربوط به بارداری را کاهش دهند و خطر ابتلا به این بیماری را در مادر کمتر کنند.
کورتیکو استروئیدها: این داروها در آرامش سیستم ایمنی بدن فرد کمک کرده و می توانند درد و تورم ناشی از لوپوس را کاهش دهند. اشکال مختلفی از جمله تزریقی، کرم های موضعی و قرص وجود دارد. نمونه ای از کورتیکواستروئید، پردنیزون است. نکته مهم اینکه کورتیکو استروئیدها می توانند عوارض جانبی مانند عفونت و پوکی استخوان را در فرد ایجاد کنند. سعی کنید در مصرف این دارو دوز و مدت زمان مصرف را به حداقل برسانید.
داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی: از آنجایی که این داروها برای سرکوب سیستم ایمنی بدن فرد استفاده می شوند، بسیار قوی هستند و می توانند دفاع بدن بیمار را در برابر عفونت کاهش دهند به همین دلیل معمولاً فقط در مواردی که لوپوس شدید باشد، یا بر بسیاری از اندام ها اثر بگذارد، از آنها استفاده می شود.
بیولوژیک: این داروها منشأ بیولوژیکی دارند. بلی موماب (Benlysta) یک نمونه بیولوژیک است که در درمان لوپوس استفاده می شود. این یک آنتی بادی است که می تواند پروتئین را در بدن شما مسدود کند که برای پاسخ ایمنی مهم است.
مراقبت از خود در برابر لوپوس
انجام قدری تغییرات در کارهای روتین می تواند نشانه های لوپوس را کاهش دهد که عبارتند از:
• خود را از نور خورشید بپوشانید.
• سیگار نکشید.
• مرتب ورزش کنید.
• مدیریت استرس را در خود بهبود ببخشید.
• استراحت کنید.
• شستشوی مکرر دست
• رژیم غذایی سالم (شامل غذاهای حاوی کلسیم، غلات، میوه و سبزیجات، اسیدهای چرب امگا3، ویتامین D)
• پرهیز از مصرف مواد غذایی الکلی، غذاهای نمکی و چرب
لوپوس و افسردگی
مقابله با لوپوس گاهی اوقات می تواند مشکل باشد. در این بیماری احساس ناامیدی یا غم و اندوه بسیار رایج است. با این وجود ، تفکیک بین احساسات منفی موقتی و شرایطی مانند افسردگی مهم است. افسردگی ممکن است بنا به دلایلی در فرد مبتلا به لوپوس بروز کند:
خستگی مفرط (یکی از نشانه های این بیماری است)
تغییرات ظاهری (ایجاد زخم و بثورات پوستی، افزایش وزن یا رشد موهای زائد در اثر مصرف برخی داروها مثل کورتیکو استروئیدها)
تغییر در توانایی فیزیکی (ضعف و خستگی بدن)
اثرات برخی از داروها (ایجاد خشم، افسردگی، کم حافظه شدن، تغییرات خلقی ناشی از کورتیکو استروئیدها)
نگرانی در مورد آینده
نگرانی های خانوادگی
افسردگی اغلب در افرادی که لوپوس دارند ممکن است رخ دهد. براساس یک مطالعه در سال ۲۰۱۸، حدود ۲۵ درصد از مبتلایان به لوپوس دچار افسردگی نیز هستند. به همین دلیل ، مهم است که بتوانید علائم افسردگی را بشناسید تا بتوانید به دنبال رفع آن باشید. این نشانه ها شامل:
• احساس غم، ناامیدی یا گناه
• عزت نفس کم
• گریه، که می تواند بدون دلیل خاصی اتفاق بیفتد
• مشکل در تمرکز
• مشکل در خوابیدن یا خوابیدن بیش از حد
• نوسانات اشتها که باعث افزایش وزن یا کاهش وزن شما می شود
اگر هرکدام از این علائم را در خود مشاهده کردید، از یک مشاور کمک بخواهید. افسردگی اغلب با درمان و دارو قابل کنترل است.
امید به زندگی در این بیماری چقدر است؟
نرخ امید به زندگی در مبتلایان به لوپوس بیش از 90 درصد است. در قرن 21، نوآوری های پزشکی و پیشرفت در تست های تشخیصی موجب شده که مبتلایان به لوپوس بیش از هر زمان دیگری امید به زندگی داشته باشند. براساس آمار بنیاد لوپوس آمریکا ، حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد از مبتلایان به لوپوس، طول عمر طبیعی خود را تجربه می کنند.
افراد مبتلا به لوپوس خفیف تا متوسط می توانند موارد زیر را برای سالم ماندن و جلوگیری از عوارض انجام دهند:
• به طور مرتب، ارائه دهنده خدمات درمانی خود را ملاقات کنید.
• برنامه درمانی خود را با دقت دنبال کنید و تمام داروها را طبق دستورالعمل مصرف کنید.
• اگر علائم جدید یا عوارض جانبی داروهای خود را تجربه کردید، راهنمایی بخواهید.
• عوامل خطر را مرور کنید و سعی کنید مراحل عملی را برای کاهش آنها به کار بگیرید.
• فواید ترک سیگار در رابطه با مدیریت علائم لوپوس را مرور کنید و منابعی را که در ترک سیگار کمک می کند، بررسی کنید.
کسانی که علائم شدید لوپوس را دارند در مقایسه با افراد دارای لوپوس خفیف تا متوسط، در معرض خطر عوارض بیشتری هستند. برخی از عوارض لوپوس می تواند تهدید کننده زندگی باشد.
لوپوس و بارداری
بیست سال پیش، علم پزشکی اعلام می کرد که زنان مبتلا به لوپوس بدلیل خطراتی که متوجه جنین و مادر می شود، نباید باردار شوند. در حالیکه امروزه اکثر بانوان مبتلا به لوپوس بدون هیچ خطری بادار می شوند. با مراقبت های پزشکی کامل می توان خطرات مرتبط با بارداری را کاهش داد و نوزادی سالم و طبیعی بدنیا آورد. اگر شما هم جزء آن دسته ای هستید که لوپوس دارید و قصد باردار شدن دارید، باید بارداریتان را با دقت برنامه ریزی کنید. لازم است تا بیماری شما قبل از لقاح (نزدیکی برای باردار شدن)، فروکش کرده باشد یا تحت کنترل باشد. بارداری زمانی که بیماری شما فعال باشد باعث سقط جنین، مرده زایی یا ایجاد مشکل برای خودتان یا جنین خواهد شد. به دلیل اینکه عوارض لوپوس می آیند و می روند بهترین زمان برای بارداری موقعی است که نشانه ها در حداقل خود هستند . همچنین توجه داشته باشید که احتمال بروز علائم لوپوس یا عود کردن لوپوس اریتماتوی سیستمیک پس از زایمان نیز وجود دارد. بنابراین، بهتر است پس از زایمان هم تا مدتی تحت نظر باشید. در تمام جلسات معاینه حاضر شوید، حتی اگر سختتان است با نوزاد جابهجا شوید. همچنین باید توجه بیشتری به علائم دوران بارداری خود داشته باشید تا در صورت بروز مجدد، سریعا درمان را آغاز کنید.
کلام آخر
اگر شما هم جزء افرادی هستید که با این بیماری درگیر هست، باید بدانید که خستگی مزمن و درد مفاصل همراهان همیشگی شما هستند که ممکن است انجام کارهای روزمره و یا نگهداری از کودکان را برای شما سخت کنند. در مواقعی که آثار این بیماری در بدن شما دوباره فعال شد باید فعالت خود را کم کنید و از دیگران برای انجام کارها کمک بگیرید، اما بیشتر افراد مبتلا به لوپوس می توانند فعالیت های معمول خود را بدون کاهش یا توقف ادامه دهند. ترس یا اضراب از عوامل تشدید کننده این بیماری است. پس سعی کنید تا آنجا که ممکن است از نگرانی، دلهره و تنش به دور باشید. نکته مهم دیگر اینکه، در طول زندگی خود، حتماً با پزشک خود در ارتباط باشید. چرا که ممکن است شرایط بیماری شما در طول دوره زندگی تغییر کند و نیاز به تغییر شیوه درمان شما باشد. با رعایت موارد فوق و رعایت یک سبک زندگی سالم مطمئن باشید به راحتی می توانید در کنار این بیماری زندگی نرمال خود را داشته باشید.