چکیده
با شروع ماه رمضان، همه افراد حتی افراد دیابتی، مشتاق به روزه داری هستن اما ممکنه خطراتی اونها را تهدید کنه.
افراد دیابتی از اینکه روزه در میزان قند خون اونها چه تاثیری میگذاره نگران هستن و دوست دارن بدونن میتونن روزه بگیرن؟
ما در این مقاله از مجله سلامت دکتر مهندس پرسش‌های رایج درباره دیابت و روزه داری و همه مطالب در مورد دیابت رو بررسی کردیم پس تا آخر این مقاله همراه ما باشید.
روزه گرفتن و دیابت! ویدیو زیر را تماشا کنید.
تاثیر روزه بر قند خون
برای بررسی اثر روزه بر دیابت باید اطلاعات کافی درمورد شرایط روزه داری و وضعیت بدنی افراد مبتلا به دیابت داشته باشیم.
ماه مبارک رمضان به دلیل اینکه جزو ماه‌های قمری محسوب می‌شود، در طول سال در فصل‌های مختلف قرار می‌گیرد.
به همین دلیل مدت‌زمان روزهداری فرق می‌کند و گاهی از سحر تا افطار ممکن است ۲۰ ساعت طول بکشد.
بیماران دیابتی باید در طول روز دارو مصرف کنند و تامین آب موردنیاز بدن برای آنها حیاتی است.
بنابراین داشتن اطلاعات کافی از شرایط بیماری فرد و مشورت با پزشک قبل از اقدام به روزه داری در این ماه برای این بیماران ضروری است.
اجتناب از روزه داری به‌ویژه برای افرادی که به دیابت نوع ۱ مبتلا هستند اهمیت بیشتری دارد.
آیا دیابتی ها می توانند روزه بگیرند؟
-
روزه و دیابت نوع 1
افراد دیابتی برای مدیریت دیابت در ماه رمضان به خصوص آن دسته که دیابت نوع ۱ دارند باید بدانند که اگر روزه بگیرند در معرض افزایش خطر کتواسیدوز دیابتی (عوارض حاد دیابت) هستند به خصوص آنهایی که قبل از ماه رمضان قندشان به شدت بالا بوده است.
حتی ممکن است خطر کتواسیدوز دیابتی بیشتر شود چون میزان دوز انسولین با کم شدن مقدار غذا در طول ماه رمضان پایین می آید.
بنابراین روزه گرفتن در ماه رمضان برای افراد دیابتی ممکن است همراه با مجموعه ای از عوارض باشد.
-
روزه و دیابت نوع 2
مشکلات روزه گرفتن برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ کمتر از دیابت نوع ۱ است. مبتلایان به دیابت نوع ۲ در مورد اینکه آیا میتوانند روزه بگیرند یا نه بهتر است با پزشک مشورت کنند.
تحقیقات نشان داده است که اشخاص مبتلا به دیابت نوع دو اگر رژیم غذایی مناسبی داشته، فعالیت بدنی هم داشته باشند و مرتب قند خون خود را کنترل کنند، به راحتی میتوانند در ماه رمضان روزه بگیرند.
در این حالت حتی در پایان ماه ممکن است قند خون نیز در سطح بهتری قرار گیرد.
با این حال در مورد اینکه با وجود ابتلا به دیابت نوع ۲ روزه بگیرید یا خیر، باز هم برای تصمیم‌گیری نظر پزشک را باید در اولویت قرار دهید.
معمولا ميزان قند فرد ديابتي كه تمايل به گرفتن روزه دارد، بايد چقدر باشد؟
قند خون افراد معمولي در حالت ناشتايي 60 تا 110 ميلي‌گرم است و معمولا دو ساعت پس از صرف غذا هم به بيش از 140 ميلي‌گرم نمي‌رسد. ميزان قند افراد ديابتي هم براي كنترل مطلوب ديابت و جلوگيري از عوارض زودرس و ديررس ديابت بايد به حد طبيعي نزديك باشد.
ميزان قند فرد ديابتي كه مايل به روزه‌داري است بايد دو ساعت پس از غذا حداكثر 180 ميلي گرم باشد. افزايش ميزان قند بيش از اين اندازه خطرناك است.
در شرایط زیر به افراد مبتلا به دیایت توصیه می‌شود روزه نگیرند:
بیماران دیابتی که انسولین مصرف می‌کنند، بهتراست روزه نگیرند، مگر کسانی که میزان انسولین مصرفی آنها زیاد نبوده و طی روز دچار افت قند خون نمی‌شوند.
بیماران دیابتی که سحری نخورده‌اند بهتراست درآن روز، روزه نگیرند.
بیمارانی که به هر دلیل قند خون آنها پیش از سحر بیشتر از ۳۵۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد، بهتر است که اصلا روزه نگیرند.
بیماران دیابتی که به نحوی دچار عوارض مزمن دیابت بر کلیه ها، مغز، قلب، چشم‌ها، دست‌ها وپاها و سایر اندام‌های بدن شده‌اند، هر چند ممکن است دچار مشکل حادی نشوند، ولی جهت پیشگیری از پیشرفت عوارض مزمن بهتر است بدون مشورت پزشک متخصص روزه نگیرند.
آمادگی قبل از روزه داری
افراد مبتلا به دیابت قبل از روزه داری نیاز به معاینات پزشکی و بررسی مجدد شرایط بهداشتی دارند و رعایت موارد زیر ضروری است :
- تنظیم برنامه غذایی برای روزه داری
- تنظیم برنامه دارویی برای روزه داری
- تشویق به ادامه فعالیت فیزیکی مناسب
- شناسایی و آموزش علائم خطر در موارد « هیپوگلیسمی » افت قندخون و کمبود آب بدن و سایر عوارض احتمالی
دیابتی ها در زمان سحر و افطار باید چه نکته هایی را رعایت کنند؟
افراد دیابتی مجاز به روزه داری باید به جای مصرف 2 وعده افطار و سحر، کل سهم خوراکی روزانه شان را در چند وعده و میان وعده تقسیم و در فواصل معین مصرف کنند. همچنین از هر گروه مواد غذایی فقط مجاز به مصرف انواع خاصی از آنها هستند؛ برای مثال از گروه کربوهیدارت ها باید مصرف قندهای ساده یا ترکیبات خوراکی حاوی گلوکز و فروکتوز را به حداقل برسانند.
برخلاف افراد عادی که در ماه رمضان مصرف شیرینی و چربی را افزایش می دهند، بیماران دیابتی این اجازه را ندارند. پروتئین ها و گوشت های مصرفی آنها نیز باید با حداقل مقدار چربی باشد.
همچنین چربی مورد نیاز روزانه باید معمولا از روغن های مایع گیاهی باشد و میزان مصرف چربی های اشباع باید به حداقل و ترجیحا صفر برسد. مصرف مواد غذایی فرآوری شده یا خوراکی هایی که چند نوبت گرم و سرد شده اند هم برای بیماران دیابتی توصیه نمی شود.
با مشاهده کدام علائم باید به روزه داری خاتمه داد؟
فرد دیابتی که روزه گرفته است اگر در هر ساعتی از روز علائمی مانند لرزش دست و پا، عرق سرد زیاد، گرسنگی شدید، تپش قلب، ضعف و بی حالی شدید، سرگیجه، تاری دید و خواب آلودگی مشاهده کند باید بلافاصله قند خون را کنترل کند و اگر قند خون کمتر از 70 تا 65 میلی گرم در دسی لیتر باشد باید روزه خود را افطار کرده و به آن ادامه ندهد.
در غیر این صورت دچار افت شدید قند خون، کاهش سطح هشیاری، کما و عوارض خطرناک دیابت خواهد شد.
کلام آخر
روزه داری برای افرادی که در کنترل قند خون شان مشکل دارند، می تواند بسیار خطرناک باشد.
بنابراین افراد دیابتی تنها با تایید فوق تخصص غدد یا متخصص داخلی مجاز به روزه داری هستند که در این صورت نیز باید تحت نظر متخصص تغذیه روزه بگیرند تا دچار حمله هیپوگلیسمی و کمای دیابتی نشوند.
10 داروی گیاهی پایین آورنده سریع قند خون
