علائم دیفتری در بزرگسالان

چکیده                                     تخمین زمان مطالعه: 5 دقیقه

دیفتری بیماری واگیرداری است که معمولا بینی و گلو را تحت تاثیر قرار می‌دهد. ﻋﻼﺋﻤﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺧﺴﺘﮕﯽ و ﺗﺐ و ﮔﻠﻮدرد و ﻣﺸﮑﻞ ﺑﻠﻊ ﻏﺬا دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد در ﮐﻮدﮐﺎن ﻋﻼﺋﻤﯽ ﭼﻮن ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ و ﻟﺮز و ﺗﺐ ﺷﺪﯾﺪ ﻧﯿﺰ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﺷﻮد دیفتری یک بیماری مسری است که به وسیله تماس فیزیکی مستقیم یا تنفس ذرات معلق در هوا که شامل باکتری‌های دیفتری باشد انتقال می‌یابد.این قسمت از مجله سلامت دکتر مهندس علاوه بر توصیف کلی بیماری به شرح علائم دیفتری در بزرگسالان، راه های سرایت و راه های پیشگیری از بیماری دیفتری می پردازد.

دیفتری چیست؟

دیفتِری (به انگلیسی: Diphtheria) یا حُنّاق بیماری حاد باکتریایی دستگاه تنفسی است. دیفتری بیماری عفونی بسیار واگیرداری است که باعث ایجاد غشایی کاذب در حلق و حنجره می‌شود. از عوارض آن گلودرد،ورم خوضیه؛ تب، سرفه، و گرفتگی صدا است و در صورت وخامت، ناراحتی‌های قلبی، کلیوی، و فلج دست و پا را موجب می‌شود. عامل دیفتری یک باکتری به نام کورینه‌باکتریوم دیفتری است که عموماً گلو را مبتلا می‌کند.

چه عواملی باعث دیفتری می شوند؟

یک نوع باکتری به نام کورینه باکتریوم دیفتری باعث دیفتری می شود. این وضعیت معمولا از طریق تماس با اشیاء که دارای باکتری هستند مانند فنجان یا دستگیره در، از شخصی به شخص دیگر منتقل می شود. این باکتری می تواند با دست دادن به شخص آلوده و یا تماس با ذرات عطسه، سرفه و مخاط بینی او، به فرد دیگر منتقل شود. حتی اگر فرد آلوده ای خودش هیچ علامت و نشانه ای نداشته باشد، باز هم می تواند ناقل بیماری بوده و شخص دیگری را مریض کند. در واقع این عفونت تا ۶ هفته بعد از انتقال باکتری و ایجاد عفونت اولیه، قابل انتقال به شخص دیگری می باشد.این باکتری اغلب حلق و بینی را آلوده می کند. هنگامی که بدن آلوده می شود، باکتری ماده ای ترشح می کند که به آن سم گفته می شود. سم از طریق جریان خون گسترش پیدا کرده و اغلب باعث ایجاد یک پوشش ضخیم و خاکستری در اندام های زیر می شود:

• بینی
• گلو
• زبان
• راه های هوایی
• در برخی موارد، این سموم همچنین می توانند به ارگان های دیگر، از جمله قلب، مغز و کلیه ها آسیب برسانند. این نوع آلودگی می تواند به عوارض بالقوه کشنده ای مانند میوکاردیت، فلج، و یا نارسایی کلیه منجر شود.

راه های سرایت دیفتری

 این بیماری با تماس بدنی مستقیم و از راه‌های زیر به دیگران سرایت می‌کند:

1.  قطراتی که به همراه بازدم بیماری از دهان یا بینی‌اش خارج می‌شوند
2.  ترشحات بینی یا گلو از قبیل مخاط و بزاق
3.  ضایعات پوستی آلوده
4.  استفاده‌ی مشترک از وسایل شخصی نظیر ملحفه یا لباس فرد آلوده به بیماری (در موارد نادر)
5. این عفونت می‌تواند از فرد آلوده به غشاء مخاطی فرد دیگر منتقل شود، ولی عفونت سمی در بیش‌تر موارد به دیواره‌ی بینی و گلو حمله می‌کند.

علائم دیفتری در بزرگسالان

علائم بیماری اغلب در عرض دو تا پنج روز پس از عفونت رخ می دهد. برخی از افراد هیچ علامتی را تجربه نمی کنند، در حالی که برخی علائم خفیف که شبیه به سرماخوردگی است را دارند.قابل مشاهده ترین و رایج ترین علامت دیفتری، یک پوشش ضخیم و خاکستری بر روی گلو و لوزه است. دیگر علائم این بیماری عبارتند از:

• تب
• لرز
• تورم غدد لنفاوی در گردن
• سرفه های خشن و با صدای بلند
• گلو درد
• تغییر رنگ پوست و مایل به آبی شدن آن
• سرازیر شدن آب دهان
• احساس ضعیف عمومی و بی حالی

به علاوه در صورت شکل گیری عفونت علائم زیر نیز ممکن است ایجاد شود:

• سختی تنفس یا بلع
• تغییر در بینایی
• لکنت زبان
• نشانه هایی از شوک، مانند رنگ پریدگی، سرد شدن پوست، تعریق، تند شدن ضربان قلب
• علاوه بر این، زندگی در منطقه ای گرمسیری و عدم رعایت بهداشتی فردی باعث می شود دیفتری پوستی، یا دیفتری رشد کرده در پوست ایجاد شود. دیفتری پوستی معمولا باعث زخم و قرمزی در ناحیه متاثر می شود.

تشخیص دیفتری

پزشکان معمولاً با جستجوی علائم و علائم شایع ، تصمیم می گیرند که آیا فرد مبتلا به دیفتری است.آنها می توانند از پشت گلو از سواب استفاده کنند و آن را برای باکتری های ایجاد دیفتری آزمایش کنند.پزشک همچنین می تواند از یک ضایعه پوستی (مانند یک درد) نمونه بگیرد و باکتری ها را امتحان کرده و رشد دهد.اگر باکتری ها رشد کنند ، پزشک می تواند اطمینان داشته باشد که بیمار دیفتری دارد.در صورتی که پزشک مشکوک به دیفتری باشد و منتظر تأیید آزمایشگاهی نباشید ، شروع به درمان سریع است.

عوارض بیماری

• مشکلات تنفسی :به علت سم تولید شده توسط باکتری صدمات بافتی در ناحیه عفونت، بینی و گلو ایجاد می شود که یک غشاء کثیف خاکستری رنگ برروی غشاء مخاطی بینی و گلو ایجاد می نماید. این غشاء باعث انسداد تنفسی شده و عواقب خطرناکی را در پی دارد.
• صدمات قلبی :با ورود سم باکتری به جریان خون به دیگر بافت های بدن از جمله عضلات قلبی آسیب می رسد. التهاب عضلات قلب یکی از صدمات وارد شده می باشد. صدمات قلبی همراه با علایمی همچون تب، درد قفسه سینه، درد مفاصل و افزایش غیر طبیعی ضربان قلب می باشد. موارد شدید صدمات قلبی منجر به نارسایی قلب و مرگ ناگهانی می گردد.
• صدمات کلیوی :با ورود سم دیفتری به کلیه ها توانایی تصفیه خون را در کلیه ها کاهش می یابد.
• صدمات عصبی : سم دیفتیری به اعصاب مخصوصا اعصاب گلو آسیب می رساند و باعث مشکل شدن بلع می شود. اعصاب بازوها و پاها ممکن است ملتهب شوند. و منجر به ضعف گردند.در موارد شدید بیماری اعصاب عضلات تنفسی آسیب می بینید و تنفس دچار مشکل می شود.

پیشگیری از بیماری دیفتری

امروزه دیفتری از طریق تزریق واکسن علاوه بر درمان پذیری قابل پیشگیری نیز می باشد. واکسن دیفتری را اغلب به همراه واکسن کزاز و سیاه سرفه استفاده می کنند و با نام واکسنDPT شناخته می شود. نوع Dtap آخرین نوع این واکسن می باشد. تجویز این واکسن در آغاز دوران شیرخوارگی توصیه می شود.مراحل تزریق این واکسن شامل 5 مرحله تزریقی در بازو و ران می باشد. که در سن 2 ماهگی، 4 ماهگی، 6 ماهگی، 18-15 ماهگی و 6-4 سال تزریق می گردد.

 واکسن دیفتری از روشهای موثر پیشگیری مؤثر است. اما دارای یک سری عوارض جانبی می باشد.مانند: یک تب خفیف ، گیجی، درد در محل تزریق.واکسن DPT به ندرت باعث ایجاد عوارض جدی مانند واکنش آلرژیک، سرع یا شوک در کودکان می گردد.کودکان مبتلا به اختلالات مغزی پیشرفته گزینه مناسبی برای دریافت واکسن DPT نیستند.