پیش دیابت: علل، علائم و تشخیص

چکیده

تشخیص پیش دیابت می تواند یک زنگ هشدار باشد. این وضعیت با افزایش غیر طبیعی قند خون (گلوکز) به علت مقاومت به انسولین، تشخیص داده می شود. در این شرایط، بدن به درستی قادر به مصرف انسولین نیست و اغلب به دیابت نوع 2 منجر می شود. افرادی که پیش دیابتی هستند، معمولا طی 10 سال، به دیابت نوع 2 ، مبتلا می شوند. با داشتن این عارضه، امکان دارد بیشتر در معرض خطر بیماری های قلبی- عروقی قرار بگیرید. در این مقاله شما را با علائم، علت و چگونگی تشخیص پیش دیابت آشنا میکنیم.

پیش دیابت چیست؟

پیش دیابت شرایطی است که قند خون فرد بالاتر از حد طبیعی باشد، اما این مقدار به اندازه ای نیست که به عنوان دیابت نوع ٢ تشخیص داده شود.پیش دیابت می تواند خطر ابتلا به دیابت نوع ٢، بیماری های قلبی و سکته مغزی را افزایش دهد.

خوشبختانه، ایجاد تغییرات در شیوه زندگی و کنترل پیش دیابت، می توان از ابتلا به دیابت نوع ٢ و عوارض آن جلوگیری کرد و یا آن را به تاخیر انداخت.

علائم پیش دیابت

دیابت بسیار به تدریج رشد می کند، به طوری که ممکن است زمانی که فردی در مرحله پیش دیابت قرار دارد، با وجود بالا بودن سطح قند خون هیچ نشانه و علامتی نداشته باشد. با این حالت می توان برخی از علائم نامحسوس زیر را برای ابتلا به پیش دیابت نام برد:

• فرد مبتلا به پیش دیابت همواره گرسنه است به طوری که بیش از حد طبیعی و به تعداد دفعات بیشتر غذا می خورد.
• با وجود مصرف بیشتر غذا، وزن او در حال کاهش است.
• فرد مبتلا همواره احساس تشنگی می کند.
• تعریق بیشتری دارد به طوری که دفعات مورد نیاز برای استحمام او بیشتر می شود.
• احساس خستگی زیادی دارد.

علل و عوامل خطر ایجاد پیش دیابت

زمانی که بدن با هورمون انسولین به مشکل بر می خورد، پیش دیابت ایجاد می شود. انسولین هورمونی است که در لوزالمعده ترشح شده و وظیفه حمل قند به داخل سلول ها، برای فراهم کردن انرژی سلولی را به عهده دارد. این هورمون با ترشح در خون این وظیفه را انجام می دهد. در پیش دیابت، بدن شما یا انسولین کافی را ندارد و یا از آن به خوبی استفاده نمی کند، که به این حالت مقاومت به انسولین می گویند. اگر بدن به اندازه کافی انسولین نداشته و یا اگر به مقاوم به انسولین مبتلا باشد، میزان گلوکزی که در خون در حال جریان است بیش از حد بالا می شود. این مسئله باعث می شود سطح قند خون نیز بیشتر شود.

محققان مطمئن نیستند که دقیقا چه چیزی باعث انحراف روند انسولین در برخی از افراد می شود. اما می دانند که چند عامل خطر وجود دارد که باعث می شود فرد برای ابتلا به پیش دیابت بیشتر مستعد شود. این عوامل خطر همان عوامل خطری هستند که می توانند فرد را به دیابت نوع ۲ مبتلا کنند:

• وزن: در صورت داشتن اضافه وزن (بالاتر از 25 بودن شاخص توده بدن (BMI)) و به ویژه انباشته شدن چربی بیش‌ازحد در ناحیه شکم، مستعد ابتلا به پیش دیابت هستید. سلول‌های چربی اضافی باعث افزایش مقاومت انسولینی بدن می‌شود.

• کم تحرکی: فعالیت بدنی کم و اضافه وزن غالباً در نسبت مستقیم با یکدیگر قرار دارند. مراقب باشید که نداشتن فعالیت بدنی احتمال ابتلا به پیش دیابت را چند برابر خواهد کرد.
• سن: هرچه سن بالاتر باشد، خطر ابتلا به پیش دیابت نیز بیشتر خواهد بود. احتمال بروز این عارضه از سن 45 سالگی رو به فزونی می‌گذارد و پس از 65 سالگی به صورت تصاعدی بالا می‌رود.
• سابقه خانوادگی: پیش دیابت عامل ارثی نیز دارد. اگر یکی از خویشاوندان نزدیک‌تان در حال حاضر یا در گذشته مبتلا به این عارضه بوده است، شما نیز مستعد ابتلا به آن هستید.
• نژاد/ قومیت: بعضی گروه‌های قومی، مانند آفریقایی ـ امریکایی‌ها، اسپانیایی‌ یا پرتغالی زبان‌های امریکای لاتین، سرخ‌پوستان و امریکایی‌های آسیایی تبار، بیش از دیگران در معرض ابتلا به پیش دیابت هستند.
• دیابت بارداری: در صورت ابتلا به دیابت در دوران بارداری، احتمال بروز پیش دیابت پس از زایمان و در آینده بالا خواهد بود.

• سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS): بانوان مبتلا به این عارضه به دلیل مقاومت انسولینی بیش از دیگران در معرض پیش دیابت هستند.
• دیگر بیماری‌ها و عارضه‌ها: بالا بودن کلسترول (کلسترول LDL بد) و فشار خون احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش می‌دهد.

تشخیص پیش دیابت

اگر دچار اضافه‌وزن باشید یا یک یا دو مورد از عوامل خطرزای دیگر را داشته باشید، دکترتان احتمالاً سطح گلوکز خون شما را آزمایش خواهد کرد.

حتی اگر اضافه‌وزن و عوامل خطرزای دیگر را هم نداشته باشید، اگر بالاتر از ۴۵ سال باشید، دکتر هر سه سال یکبار قند خون شما را چک خواهد کرد. این کار کاملاً منطقی و هوشمندانه است زیرا احتمال بروز پیش‌دیابت (و درنتیجه آن دیابت نوع ۲)، با بالا رفتن سن بیشتر می‌شود. ازآنجا که دیابت مشکلات سلامتی متفاوتی را با خود می‌آورد (مشکلات قلبی و عصبی)، فکر خوبی است که مراقب اختلالات و ناهنجاری‌های سطح گلوکز خونتان باشید.

برای تشخیص پیش‌دیابت، دکتر یک یا دو آزمایش برایتان انجام خواهد داد. این آزمایشات عبارتند از:

• تست قند خون ناشتا:

قبل از این آزمایش تا هشت ساعت نباید چیزی بخورید. به همین دلیل این آزمایش معمولاً صبح زود انجام می‌شود. دکتر بعد از گرفتن یک نمونه خون، سطح قند خونتان را چک می‌کند. اگر سطح قند خونتان بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ mg/dL باشد، مبتلا به پیش‌دیابت هستید. ممکن است بشنوید که دکتر از عبارت، «اختلال تحمل گلوکز» استفاده می‌کند که همان پیش‌دیابت است. اگر سطح گلوکز خونتان بالاتر از ۱۲۶ باشد، احتمالاً مبتلا به دیابت هستید.

  دستگاه تست قندخون با کیفیت، ارزان و در دسترس

• تست تحمل گلوکز خوراکی:

این هم یک آزمایش دیگر است که برای تشخیص پیش‌دیابت است. دکتر دستورالعمل آماده شدن برای این آزمایش را به شما می‌دهد اما تا هشت ساعت قبل از آزمایش نمی‌توانید چیزی بخورید. از این نظر شبیه به تست قندخون ناشتا است. در روز آزمایش، دکتر سطح قند خونتان را در ابتدا آزمایش می‌کند که به آن تست قندخون ناشتا می‌گویند. بعد باید ۷۵ گرم از یک مخلوط قنددار بنوشید. دو ساعت بعد، سطح قندخونتان دوباره اندازه‌گیری می‌شود.

اگر دو ساعت بعد از نوشیدن محلول قنددار، سطح قندخونتان بین ۱۴۰ و ۱۹۹ باشد، مبتلا به پیش‌دیابت هستید. ممکن است از دکترتان بشنوید که از عبارت «اختلال تحمل گلوکز» استفاده کند که همان پیش‌دیابت است. اگر سطح قندخونتان بالاتر از ۲۰۰ باشد، احتمالاً مبتلا به دیابت هستید.

آموزش صحیح استفاده از دستگاه تست قند خون