چکیده
بیماری ترسناکی به اسم زونا که با شنیدن اسم اون ممکنه ترس به دلمون بیوفته و سوالاتی برامون پیش بیاد که آیا واقعا خطرناکه؟ یا کسایی که آبله مرغان داشتن ممکن هست دوباره زونا بگیرن؟ یا اینکه چه عوارضی میتونه داشته باشه؟
ما در مجله سلامت دکتر مهندس بیماری زونا رو بررسی کردیم واز تشخیص تا راه های درمان خانگی زونا رو براتون توضیح دادیم پس تا آخر مقاله همراه ما باشید.
بیماری زونا چیست؟
زونا یا هرپس زوستر(ناشی از ویروس واریسلا زوستر) یک بیماری پوستی در بزرگسالان است.
بیماری زونا ویروسی است که نتیجه ماندن ویروس نهفته، در ریشه های عصبی بیمارانی است که در کودکی به آبله مرغان مبتلا بودند.
اولین باری که فرد در معرض ویروس قرار میگیرد، تاولهای خارشدار و گسترده در بدن به نام آبله مرغان ایجاد میکند که ممکن است این ویروس در بدن باقی بماند و در سلولهای عصبی جای بگیرد.
سالها بعد ممکن است ویروس دوباره فعال شود و زونا را ایجاد نماید. طبق آمار سازمان بهداشت جهانی، یک چهارم بزرگسالان در طول عمرشان بالاخره به زونا دچار میشوند و اغلب از جهات دیگر سالم هستند.
مهمترین علائم زونا، تاول یا راشهای پوستی در برخی نقاط بدن، همراه با خارش و درد است.
زونا تهدید کننده زندگی نیست، اما میتواند خیلی دردناک باشد.
علائم زونا
- قبل از شروع زونا، ممکن است سردردهای مکررداشته باشید.
- ممکن است چشمانتان به نور حساس بشوند. امکان دارد نور، چشمانتان را تحریک کند.
- ممکن است در قسمت مشخصی از پوست، حس مورمور و خارش خفیف داشته باشید. اساسا، این قسمتهای دچار خارش، بیشتر مستعد زونا هستند.
- در بیشتر موارد ممکن است نواری از دانههای دردناک همراه با قرمزی پوست داشته باشید که خارش، شدیدتر میشود. سعی کنید به آن دست نزنید.
- این نوارها، زود به تاولهای پر از مایع تبدیل میشوند.
- شکل دانهها، از فردی به فرد دیگر تغییر میکند. ممکن است دانهها بیرون بزنند یا نه.
زمان بهبود زونا نیز بسته به سیستم ایمنی تغییر میکند. گاهی وقتها بهبود در ۲ هفته انجام میشود و در برخی افراد به ۴-۵ هفته نیز میرسد.
دلایل زونا
زونا توسط ویروس واریسلا-زوستر ایجاد میشود؛ این ویروس عامل بیماری آبله مرغان نیز هست. اگر قبلا آبله مرغان داشتهاید، در صورت فعال شدن مجدد این ویروس در بدن شما ممکن است به هرپس زوستر مبتلا شوید.
دلیل ایجاد بیماری هرپس زوستر در برخی از افراد مشخص نیست. این بیماری در بزرگسالان به علت ایمنی کمتر در برابر عفونتها، شایعتر میباشد.
عوامل خطرساز احتمالی برای هرپس زوستر عبارتاند از:
- سیستم ایمنی ضعیف
- استرس هیجانی
- افزایش سن
- قرار گرفتن تحت درمانهای سرطان یا عملهای جراحی مهم
چه کسانی بیشتر در معرض خطر ابتلا به زونا هستند؟
زونا بیشتر در کسانی به وقوع میپیوندد که قبلا دچار آبلهمرغان شده بودند.
برخی از عوامل خطر ابتلا به زونا را بیشتر میکنند، این عوامل از این قرار هستند:
- ۶۰ سالگی و سالهای بعد از آن
- بیماریهایی که سیستم ایمنی را ضعیف میکنند، مانند HIV، ایدز یا سرطان
- تحت درمانهای شیمیدرمانی و پرتودرمانی بودن
- مصرف داروهایی که سیستم ایمنی را تضعیف میکنند مانند داروهای استروئیدی یا داروهای بعد از پیوند عضو
عوارض بیماری زونا چیست؟
برای برخی افراد، درد زونا تا مدت ها پس از پاک شدن تاول ها ادامه مییابد و زمانی رخ میدهد که رشته های عصبی آسیب دیده پیامهای گیج کننده و اغراق آمیزی از درد را از پوست به مغز ارسال میکنند.
زونا در داخل و یا اطراف چشم (زونای چشمی) میتواند باعث ایجاد عفونتهای دردناک چشمی شود که ممکن است سبب از دست دادن بینایی نیز شود.
بسته به اینکه کدام اعصاب تحت تأثیر قرار می گیرند، زونا می تواند باعث التهاب مغز (آنسفالیت)، فلج صورت، یا مشکلات شنوایی یا تعادل شود.
اگر تاولهای زونا به درستی درمان نشوند، عفونتهای باکتریایی پوست ممکن است ایجاد شوند.
درمان خانگی زونا
- برای درمان زونا در خانه، راهکارهایی به شما معرفی می کنیم که در ادامه با آنها آشنا خواهید شد.
-
انجام حجامت
حجامت عام با فاصله یک تا دو هفته انجام شود. و حجامت موضعی در محل زخمها انجام شود. بهتر است حجامت با خراشهای بیشتر اما ظریفتر صورت گیرد.
حجامتها در فواصل یک هفتهای یا کمتر (بسته به وضعیت جسمانی بیمار) یکی دو بار تکرار می شوند تا وقتی که تمام علایم و عوارض زونا از بین بروند، البته اکثر موارد زونا بعد از حجامت اوّل بهبود پیدا میکنند.
-
خوردن دوسین
خوردن دوسین (ترکیب یک واحد سیاهدانه نیمکوب + سه واحد عسل) از جمله روشهای درمان خانگی زونا است.
-
دود دادن عنبرنسارا
دود دادن عنبرنسارا از دیگر شیوههای توصیه شده درمان خانگی زونا است و برای کاهش خارش و درد زونا خیلی خوب است.
-
روغن اسطوخدوس برای درمان بیماری زونا
دلایل بسیار خوبی برای استفاده از روغن اسطوخودوس برای درمان زونا وجود دارد .این یک روغن ضد ویروسی و ضد درد است که می توانید برای تاول ها همراه با ویروس و با درد و التهاب استفاده کنید .
علاوه بر این، باعث می شود احساس خواب آلودگی و استراحت کنید.
-
کمپرس سرد برای درمان بیماری زونا
برای تسکین درد زونا از کمپرس سرد استفاده کنید و آن را روی پوستتان ضربه بزنید، این روش روی اعصاب تاثیر مثبتی می گذارد.
-
آرد ذرت یا جو دوسر
وان حمام را با مقداری ذرت یا بلغور جو دوسر پر کنید. این درمان خانگی برای تسکین زونا و درمان بثورات و علائمی که به زیر گردن گسترش می یابد بسیار موثر است.
در وان حمام قرار بگیرید و بدن خود را به حالت آرامش بخش ماساژ دهید. این راه حل یک روش درمان دراز مدت نیست و تنها باعث تسکین موقت می شود
-
آسپرین + وازلین
این فرمول آسپرین و وازلین، ویروس زونا را میکشد و درمان را تسریع میکند. نمیتوانیم به آن درمان طبیعی بگوییم اما مطمئنا میتوانیم آن را در گروه درمانهای خانگی قرار دهیم.
دو عدد قرص آسپرین را له کنید و آن را با ۱ قاشق غذاخوری وازلین ترکیب کنید. این ترکیب را بر پوست آسیبدیده و دانهها و تاولها بگذارید.
بگذارید ۲۰ دقیقه بماند و سپس با آب سرد بشویید. این کار، ویروس زونا را سرکوب کرده و احتمال بیرون زدگیهای بیشتر را کاهش میدهد.
-
عسل برای درمان و کاهش درد بیماری زونا
2 قاشق چای خوری عسل را آماده کنید . با پنبه به مناظق زونا بزنید و بگذارید 15 دقیقه بماند و با آب گرم بشویید. شما می توانید این درمان را 3 بار در روز اجرا کنید.
-
برگ درخت انجیر برای درمان بیماری زونا
3-4 عدد برگ انجیر را آماده کنید . برگ های انجیر را با چرخ آسیاب کنید . از مخلوط بالا برای استفاده در منطقه زونا استفاده کنید . اجازه دهید 20 دقیقه روی منطقه زونا بماند و با آب گرم با آب بشویید.
واکسن زونا
FDA دو واکسن زونا ، Shingrix و Zostavax را تأیید کرده است. Shingrix جدیدتر است و بر Zostavax ترجیح داده می شود زیرا بیش از 90 موثرتر و سنجیده تر است.
CDC توصیه می کند که افراد 50 سال به بالا آن را دریافت کنند ، حتی اگر قبلاً به زونا مبتلا بوده اید. شما حتی باید واکسن زوستاواکس را دریافت کنید.
این واکسن همچنین برای افراد بالای 18 سال که در معرض ابتلا به زونا هستند تأیید شده است زیرا به دلیل بیماری یا درمان دیگری دچار نقص ایمنی یا نقص ایمنی هستند یا خواهند شد.
دارو برای درمان زونا
براساس سایت mayoclinic هیچ درمانی برای زونا وجود ندارد درمان زودهنگام با داروهای ضد ویروسی تجویزی ممکن است بهبود را تسریع کند و خطر عوارض را کاهش دهد. این داروها عبارتند از:
- آسیکلوویر (زویراکس)
- فامسیکلوویر
- والاسیکلوویر (والترکس)
پیشگیری از ابتلا به بیماری زونا
یک واکسن به نام زوستاواکس برای افراد 60 ساله و بیشتر توصیه می شود تا از زونا جلوگیری کند و خطر درد عصب بعد از این بیماری را کاهش می دهد.
این واکسن برای افرادی که 50 سال یا بیشتر دارند نیز تایید شده است وتنها یک بار تزریق می شود.
مواد تشکیل دهنده این واکسن همانند واکسن آبله مرغان برای کودکان است اما دز آن 14 برابر قوی تر است.
در یک مطالعه بزرگ، در بیمارانی که واکسن زوستاواکس زدند، خطر ابتلا به زونا 50 درصد کاهش یافته و از بین کسانی که مبتلا به زونا بودند، کسانی که به جای درمان این بیماری، واکسن زدند، خطر درد عصب بعد از زونا 39 درصد کاهش داشته است.
واکسن زونا برای کسانی که مبتلا به زونا هستند یا کسانی که درد عصب بعد از زونا دارند، مفید نیست و نباید استعمال شود.
واکسن استاندارد آبله مرغان برای کودکان تازه به بازار آمده و نمیتوان میزان کارآمدی آن در جلوگیری از زونا در آینده را سنجید.
کلام آخر
اگر شما بیش از ۵۰ سال سن دارید، با پزشک خود در مورد واکسیناسیون مشاوره کنید. همچنین یک واکسن برای آبله مرغان، که از شما در مقابل ابتلا به ویروس واریسلا زوستر حفاظت کند، وجود دارد.
کسانی که بیش از ۱۴ سال داشته و در برابر آبله مرغان ایمن نیستند باید واکسینه شوند. این امر به ویژه برای گروههای خاصی از مردم از جمله کارکنان بهداشتی درمانی، پرستاران کودک، معلمان و افراد دیگری که در تماس با افراد دچار ضعف سیستم ایمنی هستند، توصیه میشود. این توصیه به دلیل محافظت از انتقال آبله مرغان از طریق ناقلین این بیماری است.