چکیده
تا به حال دچار دررفتگی کتف و شانه شدید؟
شانه متحرک ترین مفصل بدنه و میتونه در خیلی از جهات بچرخه که این یه خصوصیت مثبت محسوب میشه ولی همین عامل اون رو مستعد دررفتگی میکنه.
زمانی که ضربه به کتف وارد میشه عناصر نگهدارنده مفصل دچار آسیب می شن و دررفتگی کتف اتفاق می افته که جز شایعترین در رفتگی مفصلی در انسان به حساب میاد.
ما در این مقاله از مجله سلامت دکتر مهندس در رفتگی کتف از علائم دررفتگی شانه تا درمان در رفتگی کتف رو بررسی کردیم، پس تاآخر این مقاله با ما همراه باشید.
در رفتگی شانه
پایداری مفصل شانه عمدتاً توسط بافت هایی که در اطراف این مفصل وجود دارد تامین میشود .
کپسول مفصلی و لیگامان ها و عضلات اطراف مفصل سر استخوان بازو را در سر جایش در داخل حفره گلنوئید پایدار نگه میدارند .
در حین دررفتگی مفصلی، این بافت ها پاره میشوند و استخوان بازو از این حفره خارج میشود.
دررفتگی مفصل شانه شایعترین دررفتگی مفصلی در انسان است، با این حال در کودکان بندرت اتفاق میفتد .
علائم در رفتگی کتف
- تغییر شکل یا در رفتگی واضح شانه
- تورم یا کبودی
- درد شدید
- عدم توانایی در حرکت مفصل
- دررفتگی شانه همچنین ممکن است باعث بیحسی، ضعف یا سوزن سوزن شدن در نزدیکی جراحت مانند گردن یا پایین بازو شود. عضلات موجود در شانه ممکن است بر اثر در رفتگی دچار اسپاسم شوند که اغلب درد را افزایش میدهد.
علت در رفتگی کتف
دررفتگی شانه میتواند بعد از یک آسیبدیدگی قابل توجه مانند زمین خوردن روی دست کشیده شده یا به دلیل ضربه مستقیم به شانه (دررفتگی تروماتیک) رخ دهد؛ و یا در بیمارانی که دچار سستی ارثی مفاصل هستند (بیمارانی با مفاصل شل) بدون آسیبدیدگی مهمی بروز کند (دررفتگی غیرتروماتیک).
رایج ترین دلایل دررفتگی شانه شامل موارد زیر است:
-
دررفتگی شانه در اثر وارد شدن ضربه مستقیم (تروماتیک):
دررفتگی با سرعت بالا یا تروماتیک شانه زمانی رخ میدهد که شانه در موقعیتی آسیبپذیر قرار بگیرد و ناگهان از جای خود خارج شود. - در چنین حالتی معمولاً دست و بازو نیز رو به سمت بیرون و دور از بدن کشیده میشود.
- این مکانیسم در دررفتگی شانهای که هنگام تکل زدن در بازی فوتبال یا در اثر سقوط و زمین خوردن اتفاق میافتد، متداول است.
-
کشیدگی بیش از حد و مکرر رباط شانه:
شانه افراد مستعد شلی رباط شانه (هایپرموبیلیتی یا حرکت بیش از اندازه) به سادگی درمیرود.
این افزایش ناپایداری غیرفعال شانه گاهی اوقات صرفاً ویژگی طبیعی شانه است و گاهی نیز نتیجه کشش بیش از اندازه و مکرر مفصل شانه هنگام انجام ورزشهایی مانند شنا، تنیس، والیبال و ورزشهای پرتابی، برای مثال کریکت و بیسبال است که حرکت بالای سر و کشش بیش از اندازه رباطهای شانه و کپسول مفصلی را ایجاب میکنند.
تشخیص در رفتگی شانه
ممکن است تشخیص شکستگی یا دررفتگی استخوان سخت باشد، در این حوادث باید سریعا به پزشک مراجعه کرد.
پزشک ناحیه آسیب دیده را معاینه می کند، گردش خون در ناحیه آسیب دیده، تغییر شکل ایجاد شده و پارگی پوست را بررسی میکند و در صورت تشخیص شکستگی یا دررفتگی استخوان بیمار باید عکس رادیوگرافی گرفته شود.
بعضی وقتها تصویربرداری ویژه مثل ام آر آی نیاز است، ام آر آی به پزشک کمک می کند که تشخیص دهد واقعا چه اتفاقی در مفصل یا استخوان مورد نظر افتاده است.
درمان در رفتگی کتف
اگر شانه شما دچار دررفتگی شده باشد، باید به صورت اورژانسی به بیمارستان مراجعه کنید. زمانی که به بیمارستان رسیدید، پزشک باید سریعا شما را معاینه کند. عکسبرداری با اشعه ایکس برای تشخیص اینکه آیا علاوه بر دررفتگی کتف، شکستگی هم رخ داده یا نه، انجام خواهد شد.
اگر شکستگی هم دارید، ممکن است اسکنهای بیشتری برای بررسی دقیق ناحیه انجام شود. شکستگیهای همراه با دررفتگی شانه نیاز به مراقبتهای ارتوپدی تخصصی دارد و ممکن است، برای درمان آنها نیاز به جراحی هم باشد.
اکنون انواع روشهای درمان دررفتگی و شکستگی شانه و کتف را میگوییم.
-
کمپرس یخ برای در رفتگی کتف
کمپرس سرد یا هر چیز سرد دیگری را روی مفصل شانه ای که دچار دررفتگی شده قرار دهید نقش مهمی دررفع التهاب دارد همچنین باعث کاهش درد می شود.
یخ باعث می شود که رگ های خونی منقبض شوند و میزان خون و التهاب درگردش ناحیه آسیب دیده را محدود می کند.
کمپرس یخ را به مدت 15 الی 20 دقیقه در یک ساعت روی شانه قرار دهید.
همیشه قبل ازاینکه کمپرس یخ را روی پوست خود قرار دهید یخ را دریک پارچه نازک یا حوله یا کیسه پلاستیکی بگذارید تا از پوست دربرابر سرما زدگی وسوزش محافظت کنید.
اگر یخ دردسترس ندارید از سبزیجات یخ زده فریزر یا کیسه ژل یخی استفاده کنید.
-
جا انداختن شانه و کتف
مسلما اولین اقدام درمانی جااندازی مفصل دررفته است.
پزشک معالج معمولا برای کاهش درد بیمار، جااندازی را در اطاق عمل و با بیهوشی عمومی انجام میدهد و یا ممکن است با استفاده از مسکن های قوی بتوان درد بیمار را به حد کافی کم کرد بطوری که تحمل جااندازی را داشته باشد.
برای جااندازی مفصل شانه میتوان از مانورهای مختلفی استفاده کرد.مانوری که امروزه بیشتر از آن استفاده میشود به این صورت است که ابتدا بیمار بصورت طاق باز خوابانده شده و کمک پزشک، در بالای سر بیمار قرار گرفته و دو سر یک ملحفه را در حالیکه آنرا لوله کرده و از زیر بغل بیمار عبور داده در دست میگیرد.
پزشک معالج هم در کنار پای بیمار ایستاده و مچ دست بیمار را با دو دست خود میگیرد.
پزشک ابتدا دست بیمار را کمی از بدن دور کرده و سپس آنرا به سمت خود میکشد.
در همین حال کمک پزشک هم ملحفه را به سمت خودش میکشد.
ممکن است نیاز باشد که با کف دست از سمت جلو هم به سر استخوان بازو فشار آورد تا سر به عقب برود.
-
بی حرکت نگه داشتن دست
بی حرکت نگه داشتن شانه تا زمان رسیدن به پزشک بسیار مهم است، زیرا با حرکت دادن آسیب را بیش تر می کنید.
شکستگی ممکن است همراه با آسیب عصب یا پارگی رگ های خونی باشد، بنابراین حرکت دادن دست نتیجه بدی به همراه دارد.
به جای حرکت دادن دست، آرنج راخم کنید و دست را قنداق کرده مقابل شکم خود قرار داده و آن را بی حرکت دراین پوزیشن نگه دارید.
اگر به دستبند های آماده دسترسی ندارید، یک حوله یا لباس را زیر دست قرار دهید و انتهای پارچه را به دورگردن گره بزنید. بی حرکت نگه داشتن دست از آسیب های بیش تر جلوگیری می کند و اغلب باعث کاهش درد می شود .
درحدود 95 درصد مواقع دررفتگی شانه درقسمت فوقانی می باشد .
-
دارو
استفاده از یک مسکن یا شل کننده عضلانی باعث آرامش و کاهش درد شما میشود. اگر خطر عفونت وجود داشته باشد، ممکن است پزشک برایتان آنتی بیوتیک هم تجویز کند.
-
فیزیوتراپی
هنگامی که دیگر نیازی به آتل بستن نیست، یک برنامه توانبخشی یا فیزیوتراپی میتواند به بازگرداندن دامنه حرکتی، قدرت و ثبات مفصل شانه کمک زیادی کند.
-
ورزش هایی برای در رفتگی شانه
تمرین ها و حرکات اصلاحی زیر بطور معمول براي بیمارانی تجويز ميشود که دچار دررفتگی کتف شده اند. قبل از آغاز استفاده از این حرکت ها لازم هست در مورد مناسب بودن آن ها براي خویش با متخصص فیزیوتراپی صحبت نمایید.
ورزش 1
در مقابل چارچوب در بایستید و دست خود را به حال قائم نگه دارید. با پشت مچ دست خود به چارچوب در فشار وارد كنید و بكوشید دست خود را به سمت چارچوب فشار دهید.
5 ثانیه فشار را حفظ و سپس رها كنید. این ورزش دررفتگی شانه را 10 مرتبه و 3 بار در روز تكرار كنید.
ورزش2
همانند ورزش قبل در مقابل چارچوب بایستید. با این تفاوت كه این بار جلوی مچ دست خود را به چارچوب چسبانده و سعی كنید با كف دست خود به آن فشار وارد كنید.
5 ثانیه در همین وضعیت بمانید. این ورزش دررفتگی شانه را 10 مرتبه و 3 بار در روز انجام دهید.
ورزش 3
یك بالش را بین سینه و بازوهایتان بگیرید و سعی كنید با بازوهایتان آن را به سمت سینه بفشارید.
این فشار را برای 5 ثانیه حفظ كنید. این ورزش دررفتگی شانه را نیز 10 مرتبه و 3 بار در روز انجام دهید.
ورزش 4
رو به دیوار بایستید و آرنج خود را به حالت 90 درجه درآورید و در کنار بدن خود نگه دارید.
دست خود را مشت کنید و برای مدت 5 ثانیه به دیوار بفشارید. این ورزش دررفتگی شانه را 10 بار و 3 نوبت در روز انجام دهید.
ورزش 5
در جای خود بایستید، طوری که دست های تان در دو طرف بدن آویزان باشند. بدون آن که آرنج خود را خم کنید، بازوهای خود را تا جایی که می توانید به بالای سر حرکت دهید.
در انتها 5 ثانیه توقف کنید و دوباره به وضعیت عادی برگردید. این ورزش دررفتگی شانه را 10 بار تکرار کنید.
ورزش 6
مانند حرکت ورزشی قبل در جای خود بایستید. بازوی خود را به سمت عقب حرکت دهید. بدون آن که آرنج خود را خم کنید.
برای 5 ثانیه در این وضعیت بمانید. این ورزش دررفتگی شانه را نیز 10 بار تکرار کنید.
ورزش 7
در جای خود بایستید. این بار بازوهای خود را از دو طرف به سمت بالا بیاورید و دقت کنید که آرنج شما نباید خم شود.
5 ثانیه دست های خود را بالا نگه دارید و بعد به وضعیت اول برگردید. این ورزش دررفتگی شانه را 3 مرتبه و هر مرتبه 10 بار تکرار کنید.
پیشگیری از در رفتگی شانه
برای جلوگیری از دررفتگی کتف:
- مراقب باشید که به زمین نخورید.
- هنگام انجام ورزشهای تماسی، از وسایل محافظ استفاده کنید.
- بهطور مرتب ورزش کنید تا قدرت و انعطاف پذیری در مفاصل و ماهیچهها حفظ شود.
پس از در رفتگی مفصل کتف، ممکن است فرد مستعد در رفتگی در آینده نیز باشد. برای جلوگیری از بروز مجدد، تمرینات قدرتی و پایداری خاصی را که پزشکتان بعد از آسیب دیدگی تجویز کرده است را انجام دهید.
کلام آخر
در رفتگی را سریعا درمان کنید تا به یک آسیب دائمی تبدیل نشود.
توجه کنید که ناحیه آسیبدیده، ضعیف شده است و احتمال دارد در آینده باز هم دچار دررفتگی شود.
اگر اعصاب و رگهای خونی هم آسیب دیده باشند، دوره درمان طولانیتر میشود.
اگر در رفتگی شدید باشد و یا به موقع درمان نشود، ممکن است به مشکلات دائمی مثل درد همیشگی یا مرگ سلولها (نکروز) در قسمت هایی از استخوان اطراف مفصل تبدیل شود.