چکیده
زمانی که اکسیژن کافی به بدن نمیرسد، برای جبران این کمبود، گلبول قرمز بیشتری در بدن ساخته می شود و این امر باعث افزایش غلظت خون در رگ ها میشود.
درصورتی که غلظت خون درمان نشود، خطرات بسیار زیادی بیماران را تهدید میکند.
ما در این مقاله از مجله سلامت دکتر مهندس غلظت خون، از علت تا درمان غلظت خون را بررسی کردیم، پس تا آخر این مقاله همراه ما باشید.
غلظت خون چیست؟
غلظت خون زمانی اتفاق میافتد که تعداد گلبولهای قرمز خون بیشتر از حد طبیعی باشد. گلبولهای قرمز خون، اکسیژن را در سراسر بدن حمل میکنند و دی اکسید کربن را از بدن خارج مینمایند.
مغز استخوان (بافت داخل استخوانها) گلبولهای قرمز خون را میسازد و آنها را در جریان خون آزاد میکند. گلبولهای قرمز حدود 120 روز زنده میمانند و سپس میمیرند؛ بنابراین غلظت خون زمانی اتفاق میافتد که تعادل در میزان تولید و مرگ گلبولهای قرمز از بین برود.
با این حال در علم پزشکی، بیماری غلظت خون تنها به افزایش تعداد گلبولهای قرمز اطلاق نمیشود، بلکه افزایش غلظتِ دیگر سلولهای خونی هم گاها در دسته غلظت خون قرار میگیرند که هر کدام اصطلاح خاص خود را دارند.
علائم غلظت خون
ممکن است غلظت خون برای چندین سال علائمی ایجاد نکند.
وقتی علائم اولیه شروع می شود، به اندازه کافی خفیف به نظر می رسد و شما ممکن است تا زمان انجام که یک آزمایش خون ساده متوجه نشوید که غلظت خون دارید.
با این حال علائم شایعی نیز دارد. این علائم عبارتند از:
- سرگیجه
- کبودی
- خونریزی بیش از حد قاعدگی
- نقرس
- سردرد
- فشارخون بالا
- خارش پوست
- کمبود انرژی
- تنگی نفس
- تاری دید
دلیل غلظت خون در کودکان و نوجوانان چیست؟
غلظت خون در کودکان و نوجوانان میتواند به دلایل مختلفی رخ دهد، این دلایل عبارتند از:
نارسایی قلبی
بیماریای است که با کاهش توانایی قلب در پمپاژ خون و تأخیر در جریان خون همراه است و میتواند باعث غلظت خون شود.
افزایش تولید هموگلوبین
میتواند به علت افزایش تولید اریتروپوئیتین در بیمارانی با نارسایی کلیوی، سرطان و یا کم خونی شدید باشد.
کم آبی
نوجوانان در دوره رشد خود باید بیشتر از حجم معمول آب مصرف کنند و اگر آنها این کار را نکنند، ممکن است به کمآبی مبتلا شوند که باعث غلظت خون میشود.
افزایش اندرکنش (اثر متقابل دو چیز به یکدیگر) مواد
در بعضی موارد، بیماریهایی مانند دیابت، کمبود سدیم، عفونتها و یا داروهای خاص میتوانند باعث افزایش غلظت خون شوند.
نقص ارثی هموفیلی
بیماری جدی است که به دلیل نقص ژنتیکی در ساختار هموگلوبین ایجاد میشود و باعث افزایش غلظت خون میشود.
غلظت خون نرمال چقدر است؟
افراد مبتلا به غلظت خون، افزایش هماتوکریت، هموگلوبین و تعداد گلبولهای قرمز خون بالاتر از حد طبیعی را تجربه میکنند. غلظت خون معمولاً بر حسب افزایش هماتوکریت (نسبت حجم گلبولهای قرمز خون به حجم کل خون) یا غلظت هموگلوبین (پروتئینی است که وظیفه انتقال اکسیژن در خون را بر عهده دارد)، گزارش میشود.
هماتوکریت (HCT)
غلظت خون زمانی در نظر گرفته میشود که هماتوکریت بیشتر از 48 درصد در زنان و 52 درصد در مردان باشد.
هموگلوبین (HGB)
غلظت خون زمانی در نظر گرفته میشود که سطح هموگلوبین بیش از 16.5 گرم در دسی لیتر در زنان یا بیشتر از 18.5 گرم در دسی لیتر در مردان باشد. بنابراین مقادیر کمتر از اعداد ذکر شده معمولا طبیعی در نظر گرفته میشوند.
غلظت خون با چه آزمایش هایی تشخیص داده می شود؟
آزمایش خون CBC
در آزمایش CBC تعداد گلبول های قرمز، گلبول های سفید، پلاکت ها، میزان هموگلوبین و هماتوکریت مشخص می شود.
آزمایش خون اریتروپویتین (EPO)
افراد مبتلا به اریتروسیتوز اولیه، سطح EPO پایینی دارند. کسانی که مبتلا به اریتروسیتوز ثانویه هستند ممکن است سطح EPO بالایی داشته باشند.
آزمایش مغز استخوان
به منظور بررسی جهش ژنتیکی به نام JAK-2 و یا سایر جهش ها.
درمان غلظت خون
-
درمان غلظت خون با استفاده از زنجبیل
زنجبیل یکی دیگر از داروهای ضدالتهابی است که از انعقاد خون جلوگیری میکند. زنجبیل حاوی یک اسید طبیعی به نام سالیسیلات است.
آسپرین (استیل سالیسیلیک اسید) یکی از مشتقات شیمیایی سالیسیلات و رقیقکننده خون است. زنجبیل همچنین میتواند باعث کاهش کلسترول خون شود.
برای استفاده hc اثر ضد انعقادی سالیسیلات، میتوان آن را بهصورت تازه یا خشکشده در غذاهای روزانه و آبمیوهها مصرف کرد. یکی از بهترین حالتهای استفاده از زنجبیل، جوشانده آن است.
-
آویشن و عناب
3 قاشق آویشن را با 19 عدد عناب در یک قوری چینی مخلوط کرده و یک یا دو لیوان آب جوش به آن اضافه مینماییم. سپس اجازه میدهیم روی شعله ملایم دم بکشد و سپس این دمنوش خوش طعم را مصرف مینماییم. این دمنوش به کاهش علائم غلظت خون کمک فراوانی میکند.
این دمنوش علاوه بر این که خون شما را رقیق و لطیف می کند، بالا برنده حرارت غریزی بدن و بهبود دهنده پمپاژ قلب است، همچنین کاهنده چربی خون و تاحدی هم لاغرکننده است که باعث افزایش ظرفیت حیاتی ریهها نیز میشود.
-
درمان غلظت خون با استفاده از گوجه فرنگی
گوجه فرنگی و دیگر محصولات جانبی گوجهفرنگی مثل کچاپ و آب گوجه فرنگی در از بین بردن لختههای خونی نقش دارند. گنجاندن حداقل یک عدد گوجهفرنگی تازه در برنامه غذایی روزانه توصیه میشود.
-
بروملین رقیق کننده خون
بروملین آنزیمی است که از آناناس بدست می آید ممکن است درمانی موثر برای بیماری های قلبی و عروقی و فشار خون بالا باشد.
تحقیقات نشان می دهند که بروملین می تواند خون را رقیق، لخته های خونی را تجزیه کند و تشکیل لخته را کاهش دهند.
این آنزیم همچنین خواص ضد التهابی دارد. بروملین به شکل مکمل از فروشگاه های دارویی وداروخانه ها در دسترس است.
سیر
علاوه بر این که سیر به غذا طعم می دهد، می تواند به رقیق شدن خون نیز کمک کند.
سیر حاوی آنتی اکسیدان ها است که بدن را از رادیکال های آزاد و آسیب به سلول ها پاک می کند.
سیر فشار خون را کاهش می دهد، از تجمع پلاکت ها جلوگیری می کند و بنابراین جریان خون را بهبود می بخشد.
-
زردچوبه رقیق کننده خون
مدت زیادی است که مردم از ادویه طلایی مشهور به زرد چوبه برای اهداف دارویی و غذایی استفاده می کنند.
جزء فعال در زردچوبه، کورکومین است که خاصیت ضد التهابی و یا رقیق کنندگی و ضد انعقادی دارد.
مطالعه ای که در سال 2012 منتشر شد نشان می دهد که مصرف یک دوز روزانه از زردچوبه می تواند به افراد کمک کند تا وضعیت ضد انعقادی خون خود را حفظ کنند.
افراد می توانند زرد چوبه را به غذاهای دیگر اضافه کنند و یا آن را با آب داغ مخلوط کنند تا چای آرامش بخش درست کنند.
-
رقیق کردن خون با دارچین
دارچین حاوی کومارین، یک عامل قوی در رقیق شدن خون است. وارفارین رایج ترین مواد مورد استفاده در رقیق شدن خون است، که از کومارین مشتق شده است.
دارچین چینی حاوی مقدار بسیار بالاتری کومارین نسبت به دارچین سیلان است.
با این حال مصرف دارچین در دراز مدت می تواند باعث آسیب کبد شود. ممکن است بهتر باشد مقدار کمی دارچین به رژیم غذایی اضافه شود و علاوه بر آن از داروهای طبیعی دیگر نیز استفاده کنید.
-
فلفل قرمز
فلفل قرمز یک مکمل دیگر برای مدیریت رقیق کردن خون است کپسایسین های موجود در فلفل قرمز باعث تحریک جریان خون می شود، همچنین این ترکیب، خون را رقیق و گردش خون را منظم میکند.
-
حجامت
حجامت اصطلاحا به روشی ازخونگیری اطلاق می شود كه جهت درمان بعضی از بیماری ها بكار می رود و دارای سابقه تاریخی هفت هزارساله می باشد.
انجام "حجامت" بهویژه در فصل بهار نیز برای درمان غلظت خون و بیماریهای خونی بسیار مفید و مجرب است.
-
انار و غلظت خون
توصیه می شود که بعد از غذا انار یا آب انار مصرف کنید چون این میوه میتواند در حد قابل قبولی باعث کاهش غلظت خون شود.
اما این را هم بدانید که سایر میوهها به علت اینکه ویتامین C دارند، میتوانند جذب آهن را افزایش دهند و به همین دلیل ما فقط مصرف انار و آب آن را بلافاصله پس از صرف غذا به کسانی که غلظت خون دارند، پیشنهاد میکنیم و مصرف سایر میوهها را برای این افراد تا 2 یا 3 ساعت بعد از غذا محدود میکنیم.
قرص کاهش غلظت خون
پزشک برای کاهش غلظت خون، داروهای رقیقکننده خون را به شما پیشنهاد میکند که این داروها را باید درست طبق دستورالعمل و تجویز پزشک متخصص مصرف کنید. مصرف بیاندازه این داروها، باعث خونریزی شدید میشود.
این داروها معمولاً عبارتاند از:
- آسپرین
- کلوپیدوگول (پلاویکس)
- دیپیریدامول (پرزانتین)
- تیکلوپدین (تیکلید)
عوارض غلظت خون
اگر خون شما غلیظ باشد، در معرض خطر لخته شدن خون در رگ ها و شریان ها قرار دارید.
لخته شدن خون در رگ ها، جریان خون به قسمت های اصلی بدن را تحت تاثیر قرار می دهد.
بدون جریان خون کافی، بافت ها نمی توانند زنده بمانند. اگر فکر می کنید لختگی خون در بدن شما رخ داده است، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
یکی از تاثیرات بالقوه مرگبار غلظت خون، آمبولی ریوی است که باعث می شود لخته های خون یک یا چند عروق ریوی در ریه ها را مسدود کنند و در نتیجه ریه نمی تواند خون حاوی اکسیژن دریافت کند.
علائم بیماری آمبولی ریه عبارتند از: تنگی نفس، درد قفسه سینه و سرفه که ممکن است به همراه خون باشد، اگر فکر می کنید دچار آمبول ریوی شده اید باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
کلام اخر
با وجودی که غلظت خون به نظر کاملا رایج و معمولی میآید، اما به هیچ وجه نباید آن را نادیده بگیرید و یا با پشت گوش انداختن در درمان این بیماری کوتاهی کنید.
این بیماری در اثر افزایش تعداد گلبولهای قرمز خون ایجاد میشود. این افزایش تعداد RBCها میتواند در اثر سبک زندگی نادرست، ورزشنکردن، سیگارکشیدن، زندگی در ارتفاعات و مسائل ژنتیکی ایجاد شود.
نکته مهم در مورد این بیماری این است که روشهای درمان خانگی زیادی برای آن وجود دارد. شما با تصحیح سبک زندگی، تغذیه سالم، ورزش، نوشیدن مایعات فراوان در کنار خوندادن و به کمک روشهای طب سنتی میتوانید با این بیماری مبارزه کنید.