علت خشکی واژن و درمان آن | خشکی واژینال چه علائمی دارد؟

چکیده: تخمین زمان مطالعه: 4 دقیقه

خشکی واژن مشکل بسیار شایعی برای بسیاری از زنانی است که در دوران یائسگی به سر می‌برند. خشکی واژن نشانه‌ی بارز آتروفی (تحلیل رفتن بافت) واژن. منظور از آتروفی واژن این است که بافت واژن نازک شده و تحلیل می‌رود و به راحتی تحریک شده و دچار التهاب می‌شود. آتروفی واژن ناشی از کاهش طبیعی سطح استروژن در بدن در دوران یائسگی است. روش‌های درمانی مختلفی برای افراد مبتلا به خشکی واژن وجود دارد مانند مرطوب کردن واژن با لوبریکانت یا روان‌ساز یا استفاده از استروژن واژینال. تمامی درمان‌های مربوط به خشکی واژن موقتی هستند و زمانی که درمان متوقف شود واژن مجددا دچار خشکی می‌شود مگر این که تخمدان‌ها مجددا شروع به تولید استروژن کنند. در این نوشتار به علت خشکی واژن و درمان آن اشاره می شود که به کمک آن ها می توانید به درمان خشکی واژن بدون عوارض بپردازید.

علت خشکی واژن چیست؟

• کاهش هورمون استروژن

کاهش میزان هورمون استروژن در بدن، اصلی ترین علت خشکی واژن است. استروژن که یک نوع هورمون زنانه است، با حفظ ترشحات طبیعی واژن، حالت کشسانی بافت واژن و اسیدیته آن باعث حفظ سلامت واژن می شود. این عوامل مانع از عفونت مجرای ادراری و عفونت واژن می شوند.

ولی کاهش هورمون استروژن، باعث نازک شدن، کاهش حالت کشسانی و شکنندگی دیواره واژن می شود و خطر ابتلا به عفونت ادراری را افزایش می دهد.

دلایل کاهش استروژن عبارتند از:

•  یائسگی و زمان قبل از آن
• زایمان
• شیردهی
• اثرات روش های درمانی سرطان روی تخمدان ها مثل پرتودرمانی، هورمون درمانی و شیمی درمانی
• برداشتن تخمدان ها با عمل جراحی
• اختلالات سیستم ایمنی بدن
• کشیدن سیگار

• داروها

یک علت خشکی واژن دارو ها هستند. برخی داروهای آلرژی و سرماخوردگی حاوی دکونژستانت هایی (ضد احتقان) هستند که باعث کاهش رطوبت در بسیاری از قسمت های بدن از جمله واژن می شوند.

•  سندرم شوگرن

سندرم شوگرن یک بیماری خود ایمنی است. در این بیماری سیستم ایمنی بدن به بافت های سالم حمله می کند و باعث خشکی دهان و چشم می شود. همچنین باعث خشکی واژن می گردد.

•  شستن واژن

یکی از علت های خشکی واژن، شستن واژن است. شستن واژن با مواد مایع شوینده باعث به هم خوردن تعادل شیمیایی طبیعی موجود در واژن و در نتیجه التهاب و عفونت آن می شود. همچنین باعث خشکی و آزردگی آن می شود.

علائم خشکی واژن

همان طور که گفته شد کاهش سطح استروژن در دوران یائسگی موجب کاهش ترشحات طبیعی واژن شده و خشکی واژن را به دنبال دارد. خشکی واژن موجب درد و ناراحتی در ناحیه ی لگن می شود.

همچنین خشکی واژن می تواند موجب بروز هر کدام از علایم زیر شود:

• احساس خارش و سوزش در واژن
• تنگ شدن واژن
• ایجاد زخم در واژن و احساس درد به همراه آن
• عدم لذت در رابطه جنسی
• کاهش میل جنسی
• درد در هنگام مقاربت(دیس پارونیا)
• خونریزی پس از مقاربت
• افزایش احتمال عفونت در واژن
• تکرر ادرار

زنان در دوران یائسگی علاوه بر خشکی واژن ممکن است هر کدام از علائم زیر را تجربه کنند:

• گرگرفتگی
• تعریق شبانه
• بی خوابی
• تغییرات خلق و خو
• خستگی
• جوش و دانه های پوستی
• عفونت ادراری
• اختلال در حافظه

درمان خشکی واژن

 اصلی‌ترین روش‌های درمان خشکی واژن عبارتند از:

• مرطوب‌کننده‌های واژن

مرطوب کننده‌های واژن، کرم‌ هایی هستند که زنان آن را داخل واژن خود می‌زنند تا واژن خود را مرطوب نگه دارند. اگر مشکل خشکی واژن تنها در زمان مقاربت جنسی نیست، استفاده از کرم مرطوب‌کننده واژن گزینه مناسب‌تری از ژل لوبریکانت است چرا که این کرم‌ها اثر طولانی مدت تری دارند. معمولا این کرم‌ها باید چند روز یکبار زده شوند. مانند لوبریکانتها، کرم‌های مرطوب کننده واژن نیز دارای انواع مختلفی با برندهای مختلف هستند. عموماً مرطوب‌کننده‌هایی که بر پایه آب ساخته می‌شوند گزینه بهتری هستند چرا که کرم‌های ساخته شده بر پایه روغن می‌توانند به کاندوم‌های لاتکسی آسیب بزنند و گاهی واژن را نیز تحریک می‌کنند.

• مصرف برخی ویتامین ها

مصرف برخی ویتامین ها از جمله ویتامین A و B و E در کاهش استرس موثر هستند در نتیجه باعث بهبود خشکی واژنی که بر اثر استرس به وجود آمده است می شوند.

• داشتن یک سبک زندگی سالم

توجه به برخی کارهای روزمره مانند نوشیدن آب به اندازه کافی، استراحت کافی در طول شبانه روز و ورزش منظم به بهبود وضعیت جسمانی و همچنین خشکی واژن کمک می کند.

•  توجه و ایجاد تغییر در رابطه جنسی

وجود یک رابطه جنسی سالم و منظم و صحبت با شریک جنسی در مورد مسائل جنسی به بهبود روابط جنسی و همچنین درمان خشکی واژن کمک می کند.

• حمام با آب گرم

یک حمام آب گرم در هنگام صبح می‌تواند در طول روز از گرگرفتگی جلوگیری کند. این، قطعا یک درمان طبیعی بسیار عالی برای مقابله با خشکی واژن است. سعی کنید نمک حمام را به آب داخل وان اضافه کنید، زیرا قطعا حس آرامش زیادی به شما می‌دهد.

 نکته: از صابون‌های عطری، دئودورانت‌ها و ژل دوش استفاده نکنید زیرا ممکن است باعث تحریک ناحیه‌ی مهبل شود.

•  استروژن درمانی

استفاده موضعی از استروژن در ناحیه واژن که به آن استروژن واژینال می گویند پرکاربردترین روش در درمان خشکی واژن در مواردی است که کمبود استروژن وجود دارد. اشکال مختلفی از استروژن واژینال وجود دارد که عبارتند از:

• کرم استروژن واژینال: کرم معمولا هر شب از طریق وسیله ای به نام اپلیکاتور وارد واژن می شود و میزان و مدت زمان مصرف آن را متخصص تجویز می کند.
•  حلقه استروژن واژینال: حلقه ای نرم و منعطف است که توسط متخصص یا خود فرد وارد قسمت بالایی واژن می شود که به صورت ثابت شروع به آزادسازی استروژن می کند و توسط بافت های واژن جذب می شود. حلقه هر سه ماه یک بار باید تعویض شود.
• قرص استروژن واژینال: این قرص نیز توسط دستگاه اپلیکاتور وارد واژن می شود. میزان و مدت زمان مصرف آن توسط متخصص مشخص می شود.

• اﺻﻮل اﺑﺘﺪاﯾﯽ را رﻋﺎﯾﺖ ﮐﻨﯿﺪ

رﻋﺎﯾﺖ ﺑﺮﺧﯽ از اﺻﻮل ﺳﺎده و اﺑﺘﺪاﯾﯽ در درﻣﺎن اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ. ﺑﺮای ﻣﺜﺎل ﺳﻌﯽ ﮐﻨﯿﺪ در ﻃﯽ روز ﺑﻪ اﻧﺪازه ﮐﺎﻓﯽ آب ﺑﻨﻮﺷﯿﺪ و از ﺗﺸﻨﮕﯽ زﯾﺎد ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﮐﻨﯿﺪ. ﺑﻪ اﻧﺪازه ﮐﺎﻓﯽ ﺑﻪ اﺳﺘﺮاﺣﺖ و ﺧﻮاب ﺷﺒﺎﻧﮕﺎھﯽ ﺗﺎن ﺗﻮﺟﻪ ﮐﺮده و ورزش ﻣﻨﻈﻢ را ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﮑﻨﯿﺪ.

• سویا

سویا حاوی ماده ای به نام ایزوفلاون است که در بدن تاثیری شبیه به استروژن دارد. اضافه کردن سویا به رژیم غذایی می تواند خشکی واژن را به طور طبیعی درمان کند.

• تخم کتان

تخم کتان دارای مزایای فراوانی برای سلامتی است از جمله این‌که خشکی واژن را درمان می‌کند. روغن کتان در درمان خشکی واژن بسیار موثر است زیرا به علت حضور فیتواستروژن باعث افزایش سطح استروژن می‌شود و به این ترتیب باعث افزایش رطوبت و نرمی واژن می‌شود. تخم کتان را خرد کنید و آن را روی اسموتی‌ها، غلات صبحانه، سالادها، ماست یا سایر مواد غذایی مورد علاقه‌تان بپاشید.

• سرکه سیب موثر در درمان خشکی واژن

این سرکه مخصوص می تواند یک محیط قلیایی عالی در واژن را ایجاد کند و به شما کمک می کند باکتری های بد را حذف کنید بنابراین، می تواند برای درمان خشکی واژن استفاده شود.

تمام کاری که باید انجام دهید:

1.  قاشق غذاخوری سرکه سیب را با 1 فنجان آب مخلوط کنید و بجوشانید.
2. سپس اجازه دهید خنک شود و به دمای محیط برسد.
3. واژن خود را با این مایع دو بار در روز شستشو دهید.

 نبایدهای درمان خشکی واژن

•  از ژل دوش یا صابون برای شستشوی واژن استفاده نکنید زیرا ممکن است باعث تحریک این ناحیه شوند. آنها همچنین می‌توانند pH طبیعی را تغییر داده و سبب افزایش خشکی شوند.
• نوشیدنی‌های الکلی را مصرف نکنید و سیگار نکشید چرا که سیگار و الکل می‌توانند بدن شما را از سموم پر کنند. آنها همچنین ممکن است سطح اکسیژن و گردش خون را دچار مشکل کنند.
• مصرف کافئین را نیز کاهش بدهید.
• از دوش‌های واژینال یا پاک‌کننده‌ها استفاده نکنید، زیرا ممکن است خشکی واژن را بدتر کنند.
• از محصولات شیمیایی استفاده نکنید.