کمبود ویتامین d چه مشکلاتی بوجود می آورد؟

چکیده: تخمین زمان مطالعه: 5 دقیقه

ویتامین D یکی از ویتامین های ضروری برای بدن است و منابع غذایی آن بسیار کم هستند. ویتامین D برای سلامت استخوان و تعدادی دیگر از اندام‌های بدن مانند ماهیچه‌ها، دندان‌ها و حتی تقویت سیستم ایمنی بدن، اهمیت بسیار زیادی دارد. کمبود ویتامین d شمارا با طیف وسیعی از مشکلات مواجه می کند که برخی از آنها در این مقاله آورده شده است. در پایان نیز مواردی که به جبران کمبود ویتامین دی کمک می کند را برایتان آورده ایم پس با ما همراه باشید.

 ویتامین D چیست؟

این ویتامین در واقع هورمونی موسوم به هورمون استروئید است، و چنانچه پوست در معرض نور خورشید قرار گیرد به واسطه‌ی کلسترول در بدن تولید می‌شود. به همین دلیل، اغلب ویتامین D منسوب به ویتامین نور خورشید است. اما از آنجایی که این روزها امکان قرار گرفتن در معرض نور خورشید به حد کفایت وجود ندارد، ضرورت ایجاب می‌کند که افراد این ویتامین را از برنامه‌ی غذایی (یا مکمل‌ها) تامین نمایند. متاسفانه، تعداد انگشت‌شماری از غذاها حاوی مقادیر عمده‌ای ویتامین D هستند، به همین دلیل کمبود این ویتامین بسیار شایع است.

 فواید و نقش ویتامین D در بدن

ویتامین D برای تولید و استحکام استخوان، حفظ توانایی های شناختی، سلامت مفاصل، عملکرد مناسب سیستم ایمنی، کنترل قند خون و برخورداری از یک روحیه ی خوب ضروری است.

همچنین ویتامین دی می تواند از بسیاری از بیماری ها از جمله پوکی استخوان، دیابت، چاقی و افسردگی جلوگیری کند و ریسک بروز بیماری هایی مثل بیماری های خود ایمنی، سرطان، آسم، بیماری های قلبی، ام اس، اوتیسم و آلزایمر را کاهش دهد. از طرفی، ویتامین دی باعث می شود مادران در دوران بارداری از سلامتی بیشتری برخوردار باشند، احتمال زایمان زودرس و نیاز به سزارین در آن ها کمتر شود و فرزندان سالم تری داشته باشند. طبق تحقیقات، هر چه سطح ویتامین دی کمتر باشد خطر مرگ بر اثر هر عاملی بیشتر می شود. در مجموع این ویتامین طول عمر را بیشتر می کند.

افراد در معرض کمبود ویتامین D

• نوزادان شیرخوار
• افراد مسن
• افرادیکه بالای ۵۰ سال هستند.
• افرادی که خیلی کم در معرض نور خورشید قرار دارند.
• افراد دارای پوست تیره
• افراد مبتلا به بیماری التهابی روده (IBD) و سایر بیماری هایی که منجر به اختلال در جذب چربی می شود مانند: برخی از بیماری های کبدی، سیستیک فایبروزیس، سلیاک، کرون، کولیت زخمی شونده.
• افراد چاق یا افرادی که تحت جراحی بایپس معده قرار گرفته اند.

کمبود ویتامین d چه مشکلاتی بوجود می آورد؟

• احساس خستگی مفرط می‌کنید

آیا همیشه خسته‌اید و دلیل‌ اش را نمی‌دانید؟ در برخی پژوهش‌ها کمبود ویتامین‌D در بعضی بیماران عامل اصلی خستگی مفرط شناخته شد، و اصلاح سطح ویتامین‌D به شکل قابل‌ملاحظه‌ای باعثِ بالا رفتن انرژی در آنها شد. پژوهش‌گران پزشکی در قالب یک حقیقت علمی گمان می‌کنند میان کمبود ویتامین‌D و سندرم خستگی مزمن ارتباط زیادی وجود داشته باشد. با یک آزمایش خون ساده می‌توان میزان ویتامین D مورد نیاز روزانه‌تان را تشخیص داد.

•  استخوان درد و دردهای عضلانی

بزرگسالانی که ویتامین D کافی ندارند، اغلب درد استخوان و عضلات را تجربه می کنند. به خصوص در فصل زمستان، مفاصل و استخوان های آن ها نیز سخت و خشک و دردناک است.

سخنگوی آکادمی تغذیه و رژیم غذایی می گوید: بسیاری از دردها از علائم و نشانه های کمبود ویتامین D می باشد. همچنین استخوان های نرم که بیشتر در معرض شکنندگی می باشند.

در یک مطالعه کنترل شده مشخص شد که احتمال بروز درد استخوان در پاها، دنده‌ها و مفاصل افراد مبتلا به کمبود ویتامین D تقریبا دو برابر کسانی است که سطح این ویتامین در خون‌شان در محدوده‌ی طبیعی قرار دارد.

• ریزش مو

ریزش مو اغلب به استرس وابسته است، که قطعا یک علت شایع بروز این مشکل است. با این حال، هنگامی که ریزش مو شدید باشد، ممکن است در اثر یک بیماری یا کمبود مواد مغذی باشد. ریزش مو در زنانی که سطح ویتامین D در آن‌ها کم است، رخ می‌دهد، هرچند تا به امروز تحقیقات بسیار کمی در این رابطه وجود دارد.

• افسردگی

گیرنده های ویتامین D در بسیاری از نقاط مغز، از جمله مناطق مربوط به افسردگی وجود داشته و دیده می شود. تحقیقات غدد درون ریز نشان می دهد زنانی که افسردگی مزمن داشتند با مصرف ویتامین D، درمان شده و علائم افسردگی در آن ها از بین رفته است. بنابراین ارتباط تنگاتنگی میان میزان ویتامین D در خون و علائم افسردگی وجود دارد. اما هنوز مشخص نیست چه ارتباطی بین این دو وجود دارد.

• بیمار شدن یا دچار عفونت شدن به طور مکرر

تحقیقات ثابت کرده است که سطح پایین ویتامین D با ضعف سیستم ایمنی بدن در ارتباط است. اگر سیستم ایمنی بدن شما ضعیف است و زود مریض می شوید، می تواند دلیلی بر کمبود این ویتامین ضروری باشد.

مطالعات نشان داده است که افرادی که کمبود سطح ویتامین D دارند، بیشتر در معرض انواع ویروس ها مثل سرماخوردگی، آنفولانزا و… قرار دارند. همچنین مصرف مکمل های ویتامین D می تواند در زمان و سرعت بهبودی این بیماری ها نقش داشته باشد.

•  شکستگی استخوان

اکثر مردم فکر می کنند که کمبود کلسیم با سلامت استخوان ها در ارتباط است. حال اینکه اگر ویتامین D بدن کافی نباشد، کلسیم به درستی جذب نمی شود. گفته ها حاکی از آن است که ویتامین D، به خصوص ویتامین D 3 ، جذب کلسیم را افزایش می دهد و از نرم و شکننده شدن استخوان ها جلوگیری می کند.

مطالعات نشان داده است که افرادی که در معرض فعالیت های بالقوه و مرتبط با استحکام استخوان ها هستند، به مقدار بیشتری ویتامین D نیاز دارند تا دچار شکستگی استخوان نشوند. البته لازم است علاوه بر نشانه های کمبود این ویتامین، به علائم و نشانه های کمبود کلسیم نیز توجه شود.

• سردرد و سرگیجه

سردرد و سرگیجه به‌عنوان یکی از علائم فشار خون بالا رایج است و معمولا کسانی که کمبود ویتامین D دارند، از فشار خون بالا شکایت می‌کنند. فشار خون بالا، یکی از «قاتلان خاموش» نامیده می‌شود، زیرا با وجود اینکه عامل خطری برای سکته قلبی و مغزی است، ولی در برخی افراد هیچ علائم هشداردهنده‌ای وجود ندارد و آنها متوجه بالا بودن فشار خون خود نمی‌شوند. اگر سردرد و سرگیجه دارید و گمان می‌کنید که شاید فشار خون‌تان بالا باشد، حتما باید به پزشک مراجعه کنید.

• عرق بیش از حد

عرق کردن پیشانی یکی از اولین علائم قابل توجه کمبود ویتامین D می باشد. در صورتی که دمای بدن و میزان فعالیت شما طبیعی است اما پیشانی شما خیس عرق می شود، ممکن است به ویتامین D بیشتری نیاز داشته باشید. سعی کنید مواد غذایی غنی از ویتامین D را بیشتر مصرف کنید.

برای جبران کمبود ویتامین دی چه بخوریم؟

اگر تردید دارید که شاید دچار کمبود ویتامین دی باشید، این مسئله را با پزشک خود در میان بگذارید. با یک آزمایش خون ساده متوجه خواهید شد که آیا کمبود ویتامین D موجب مشکلات شما شده است یا خیر. خبر خوب این است که با تغییراتی ساده‌ در سبک زندگی، می‌توانید سطح این ویتامین خود را بالا ببرید، از جمله:

• خوردن مواد غذایی‌ای که منابع ویتامین D هستند، چه مواد غذایی‌ ای که به طور طبیعی دارای این ویتامین هستند و چه مواد غذایی غنی شده با این ویتامین. این مواد غذایی شامل زرده‌ی تخم مرغ، ماهی های چرب مانند سالمون و تن، جگر گوساله یا برخی از انواع پنیر و همچنین لبنیات، غلات، آبمیوه یا سایر نوشیدنی‌های گیاهی غنی شده (مانند شیر بادام) است.

• استفاده از مکمل های غذایی ویتامین D. به طور کلی توصیه می‌شود که بزرگسالان زیر ۷۰ سال، در روز ۶۰۰ واحد ویتامین D مصرف کنند و افراد بالای ۷۰ سال نیز روزانه ۸۰۰ واحد دریافت کنند. اما وقتی پزشک، بیماری را به دلیل کمبود ویتامین D درمان می‌کند (به ویژه اگر این کمبود شدید باشد)، ممکن است تا زمانی که مشکل بیمار برطرف شود، تا ۴۰۰۰ واحد در روز را تجویز کند.

• قرار گرفتن در معرض نور خورشید نیز راه مناسب دیگری برای رساندن ویتامین D به بدن است. اگر از آن دسته افرادی هستید که همیشه از کرم ضد آفتاب استفاده می‌کنند، در ابتدا ممکن است این کار برای‌تان کمی دشوار باشد، ولی خوب است اگر بتوانید سه بار در هفته و هر بار ۱۵ دقیقه در معرض آفتاب قرار بگیرید، این کار می‌تواند به شما کمک کند تا کمبود ویتامین خود را جبران کنید.

لطفا نقطه نظرات و تجارب خود را در مورد مشکلات ناشی از کمبود ویتامین d و راههای جبران آن را با کارشناسان دکتر مهندس در میان بگذارید تا با به اشتراک گذاشتن آنها کمکی به سایر هموطنانی که با اینگونه مشکلات روبرو هستند شود.