علت تنگی نفس در بارداری

چکیده:    تخمین زمان مطالعه: 5 دقیقه و 20 ثانیه

با پیشرفت دوران بارداری ، یک زن ممکن است بعد از انجام کارهای روزمره مانند بالا رفتن از پله ها ، دچار تنگی نفس بشود. طبق یک مطالعه در سال 2015 ، حدود 60 تا 70 درصد از خانمها در دوران بارداری دچار تنگی نفس می شوند.
در این مقاله به بررسی دلایل احتمالی تنگی نفس در دوران بارداری می پردازیم و همچنین راهکارهای مقابله با تنگی نفس و زمان مراجعه به پزشک را نیز برایتان میگوییم.

علل تنگی نفس در ماه های مختلف بارداری

در حالی که تنگی نفس یک علامت شایع در بارداری است ، اما همیشه پزشک نمی تواند یک علت واحد را مشخص کند.
به نظر می رسد تنگی نفس در دوران بارداری به دلایل مختلف ، از رشد رحم تا تغییرات عملکرد قلب میتواند باشد. در اینجا علت تنگی نفس را در ماه های مختلف بارداری بررسی میکنیم..

سه ماهه اول

قفسه ی سینه جهت افزایش ظرفیت ریه بازتر می شود، و به سمت بالا و بیرون حرکت می کند بنابراین پوشیدن لباس های تنگ دشوار می شود.
هورمون پروژسترون نیز در تنگی نفس نقش دارد. این هورمون باعث می شود بدن اکسیژن بیشتری را وارد جریان خون کند و در نتیجه باعث افزایش ظرفیت ریه می شود. بنابراین بدن باید تلاش بسیار زیادی جهت خروج میزان اضافی دی اکسید کربن کند.
با اینکه تعداد تنفس مانند دوره ی پیش از بارداری است، اما عمیق تر نفس می کشید و این امر موجب احساس نفس تنگی می شود.
همچنین، در اوایل بارداری، حجم خون تا حدود 50 درصد افزایش می یابد، به همین دلیل قلب بیشتر از قبل کار می کند. این وضعیت باعث تنفس بیشتر حتی در زمانی که در حال استراحت هستید، می شود.

سه ماهه دوم

زنان باردار ممکن است در سه ماهه دوم تنگی نفس قابل توجهی را تجربه کنند. رشد رحم معمولاً در سه ماهه دوم منجر به تنگی نفس میشود. با این حال ، برخی از تغییرات در عملکرد قلب نیز می تواند باعث نفس نفس شود.

میزان خون بدن زن در دوران بارداری به میزان قابل توجهی افزایش می یابد. به همین دلیل قلب بیشتر از قبل کار می کند. این وضعیت باعث تنفس بیشتر میشود.

سه ماهه سوم

جنین در حال رشد و رحم بزرگ شده به دیافراگم (ماهیچه ای که زیر قفسه سینه است) فشار می آورد و باعث کاهش فضای ریه می شود بنابراین تنگی نفس اتفاق می افتد. این مسئله کاملا طبیعی است و آسیبی به شما یا جنین وارد نمی کند. تنگی نفس در سه ماهه سوم بارداری مشکل شایعی است، به خصوص در زمانی که جنین بالا قرار می‌گیرد یا مقدار زیادی مایع آمنیوتیک وجود دارد.
به علاوه زنان باردار هنگام بالا و پایین رفتن از پله‌ها و حمل بارهای سنگین یا در صورتی که اضافه وزن شدید در دوران بارداری داشته باشند، دچار تنگی نفس می‌شوند.
تنگی نفس یکی از عوارض شایع بارداری‌های دوقلویی یا چند قلویی است. به این گروه از مادران توصیه می‌شود که حتی‌الامکان استراحت کنند.

دلایل دیگر

اگر یک زن باردار دچار تنگی نفس شدید است ، صحبت با پزشک ضروری است.
در حالی که تغییرات حاملگی می تواند باعث تنگی نفس شود، سایر شرایط پزشکی نیز می توانند در بروز این مشکل نقش داشته باشند. مانند:

• آسم: بارداری ممکن است علائم آسم را بدتر کند. هرکسی که مبتلا به آسم است باید در مورد درمان های بی خطر در دوران بارداری با پزشک صحبت کند.

• کاردیومیوپاتی: این نوعی نارسایی قلبی است که می تواند در دوران بارداری یا بلافاصله پس از زایمان رخ دهد. علائم آن شامل تورم مچ پا ، فشار خون پایین ، خستگی و تپش قلب است. بسیاری از خانمها ممکن است در ابتدا علائم خود را به بارداری نسبت دهند ، اما این بیماری می تواند به طور جدی بر سلامت زن تأثیر بگذارد و اغلب درمان نیاز دارد.

• آمبولی ریوی: آمبولی ریوی هنگامی رخ می دهد که یک لخته خون در شریان ریه ها گیر کند. آمبولی می تواند به طرز چشمگیری بر تنفس تأثیر بگذارد و باعث سرفه ، درد قفسه سینه و تنگی نفس شود.

راه‌های مقابله با تنگی نفس در بارداری

تمرین وضعیت قرارگیری مناسب بدن

• وضعیت صحیح قرارگیری بدن باعث تسکین تنگی نفس می‌شود. در حالت نشسته قفسه‌ی سینه‌ی خود را بالا گرفته و شانه‌هایتان را عقب ببرید. این حالت فضای کافی برای باز شدن ریه‌ها را فراهم می‌کند.
• در حالت خوابیده با استفاده از چند بالش بدن خود را بالا نگه دارید تا باز شدن فضای حفره شکمی باعث تسکین شما شود.
• همچنین اگر به پهلو خوابیده‌اید از یک بالش اضافه برای بالا بردن سرتان استفاده کنید.

آرام باشید

به علائم بدن خود توجه کنید و هر زمان نیاز به احساس آرامش دارد استراحت کنید. هنگامی که احساس می‌کنید نفستان بند آمده استراحت کنید. کاری که انجام می‌دهید را متوقف کنید و چند نفس عمیق بکشید تا زمانی که احساس بهتری کنید. حدود 20 دقیقه استراحت کنید و مجدداً فعالیت خود را از سر بگیرید.

وضعیت خود را تغییر دهید

اگر قرار گرفتن در یک حالت برای مدت طولانی باعث احساس نفس تنگی می‌شود جهت تنفس راحت وضعیت خود را تغییر دهید. ممکن است بهتر باشد بایستید تا فشار بر روی دیافراگم کم شود.

ورزش

عدم تناسب اندام و ورزش می‌تواند تنگی نفس را افزایش دهد، بنابراین برخی ورزش‌های سبک را تمرین کنید. هنگام ورزش کودک شما نیز باید اکسیژن کافی دریافت کند.

• تمرینات ایروبیک در اوایل بارداری می‌تواند تنفس را بهبود بخشد و نبض را کنترل کند. قبل از شروع هر برنامه ورزشی با پزشک مشورت کنید.اگر هیچگونه فعالیتی را شروع نکرده‌اید اکنون زمان مناسبی برای شروع یوگا است. حرکات کششی یوگا امکان تنفس مناسب را فراهم می‌کنند.
• پیاده‌روی سریع و شنا نیز باعث افزایش توانایی تنفس عمیق و حفظ تناسب اندام می‌شود.
• به نشانه‌های بدن خود توجه کنید و در هیچ ورزشی افراط نکنید. این ورزش‌ها استقامت کافی برای کنار آمدن با علائم تنگی نفس را بطور موثری فراهم می‌کنند.

تمرینات تنفسی انجام دهید

تمرینات تنفسی به افزایش ظرفیت ریه کمک کرده و امکان تنفس بیشتری را از سینه فراهم می‌کند (زیرا تنفس شکمی به دلیل گسترش رحم دشوار است). می‌توانید تمرینات تنفسی زیر را انجام دهید:

• نفس عمیق بکشید در حالی که دستان خود را به دو طرف و به سمت بالا می‌برید.
• سپس در حالی که دستانتان را دوباره به پایین می‌آورید نفستان را خارج کنید.در حالی که عمل دم را انجام می‌دهید سرتان را بالا برده و هنگام بازدم پایین بیاورید.
• با قرار دادن دستان خود روی قفسه سینه، نفس خود را به جای اینکه به شکم هدایت کنید به طرف سینه بکشید.
• هنگام نفس عمیق دنده‌ها را به طرف دستان خود فشار دهید. تنفس عمیق را تمرین کنید بطوری که هرگاه تنفس شکمی برایتان دشوار شد، بتوانید به راحتی تنفس از سینه را انجام دهید.

به اندازه کافی آب بنوشید

تنگی نفس یکی از علائم شایع کم شدن آب بدن است. آب کافی بنوشید و از نوشیدنی‌هایی همچون قهوه، چایی، نوشابه و الکل پرهیز کنید. این نوشیدنی‌ها باعث اضافه وزن شده و می‌توانند تنگی نفس را بدتر کنند.

غذای سالم بخورید

شما باید وزن خود را در دوران بارداری کنترل کنید. درست از زمانی که برای باردار شدن برنامه‌ریزی می‌کنید سعی کنید وزن و تناسب اندام ایده‌آل خود را حفظ نمایید. مصرف یک رژیم غذایی سالم و متعادل از تنگی نفس جلوگیری می‌کند. یک رژیم غذایی مناسب باعث متناسب ماندن وزن شده و تنفس را آسان می‌کند.

از انجام امور پرفشار اجتناب کنید

اجسام سنگین را بلند و جابه‌جا نکنید. سعی کنید برای مدتی از انجام کارهای پرفشار خودداری نمایید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنید

در حالی که بسیاری از خانم ها در دوران بارداری دچار تنگی نفس هستند، برخی از علائم نیاز به درمان دارند. زنان باردار برای علائم زیر باید به دنبال فوریت های پزشکی باشند:

• انگشتان دست، انگشتان پا یا لب‌هایتان در حال کبودشدن است.
• تپش قلب یا ضربان قلب بسیار بالا
• درد هنگام تنفس
• تنگی نفس شدید که به نظر می رسد رو به وخامت است.
• خس خس
• سرگیجه یا ضعف دارید.
• تب دارید
• همراه با تنگی نفس ورم دارید.