چکیده
رفلاکس اسید معده که به آن سوزش سر دل یا سوء هاضمه نیز گفته می شه، از بیماری های شایع در دوران بارداری هست.
خوشبختانه میشه با تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی و حتی دارو اون هم زیر نظر پزشک به کاهش رفلاکس اسید معده در دوران بارداری کمک کرد.
ما در این مقاله از مجله سلامت دکتر مهندس از علت رفلاکس معده تا درمان رفلاکس معده رو بررسی کردیم پس تا آخر این مقاله همراه ما باشید.
ویدیو آموزشی درمان رفلاکس اسید معده در دوران بارداری
اسید معده در بارداری
یکی از مشکلات نسبتا شایع در دوران بارداری سوزش سر دل بوده که به علت برگشت اسید معده به مری ایجاد می شود، حتی در افرادی که قبل از بارداری سابقه ریفلاکس معده را نداشته اند.
این حالت به دلیل شل شدن قسمت انتهایی مری و کاهش حرکات دستگاه گوارش که در بارداری رخ می دهد، ایجاد می شود.
سوزش و درد معده در اواخر بارداری نیز به دليل بزرگ شدن رحم و فشار آن بر روده ها و معده و نيز شل شدن اسفنكتر مرى و بازگشت محتويات معده به داخل مرى ايجادشده و باعث احساس سوزش سر دل مى شود.
ریفلاکس و درد معده با خوردن غذاى زياد و تشكيل گاز شدت مى يابد.
علائم ریفلاکس بارداری
- شایع ترین علائم ریفلاکس در بارداری عبارتند از:
احساس سوزش در قفسه سینه که سوزش معده یا ترش کردگی نیز نام دارد.
احساس طعم اسید در دهان
درد در معده و یا قفسه سینه
استفراغ و تهوع
مشکلات بلع
سرفه
دلایل اسید معده در دوران بارداری
براساس یک مطالعه قدیمی از سال 2010، ریفلاکس شدید اسید یا بیماری ریفلاکس معده (GERD) حدود 80٪ از بارداری ها را تحت تأثیر قرار می دهد. سوزش سر دل می تواند در هر مرحله از بارداری ایجاد شود، اما بیشتر در طی سه ماهه دوم و سوم دیده می شود.
در ادامه برخی از عوامل احتمالی ریفلاکس اسید معده آورده شده است:
-
تغییرات هورمونی
در دوران بارداری، مقدار هورمون پروژسترون در بدن افزایش پیدا می کند. این هورمون وظیفه آرامش بافت عضله صاف در بدن را بر عهده دارد.
از آن جایی که رحم نیز یک عضله صاف می باشد، این ماده در آرامش رحم نیز نقش مهمی ایفا می کند تا بتواند همراه با رشد جنین، کشش و رشد کند.
هورمون پروژسترون همچنین می تواند عضله اسفنکتری که مری را به معده وصل می کند نیز شل کند.
این اسفنكتر اجازه می دهد تا غذا وارد معده شده و از آن سو از نشت مواد غذایی و اسید معده به مری نیز جلوگیری می كند.
پروژسترون، اسفنکتر را شل کرده و به اسید اجازه می دهد تا به مری وارد شود.
-
افزایش فشار به معده
در مراحل بعدی بارداری، رشد رحم و جنین، فشار بیشتری به معده وارد می کند.
این فشار می تواند باعث بیرون آمدن اسید از معده و بالا آمدن آن در مری شود.
ایجاد این نشت بعد از غذا و هنگام پر شدن معده احتمال بیشتری دارد.
درمان اسید معده در بارداری
- رفلاکس معده می تواند هر شخصی را کلافه کند و او را به دنبال درمان ببرد. برای درمان رفلاکس اسید معده در بارداری ، درمان های مختلفی وجود دارد که در ادامه شما را با آنها آشنا خواهیم کرد.
-
درمان با داروهای شیمیایی
زنان باید قبل از مصرف داروی مخصوص رفع سوزش سر دل در دوران بارداری با پزشک خود صحبت کنند. پزشک می تواند در مورد اینکه کدام داروها برای زن و جنین در حال رشد بی خطر هستند، تصمیم گیری کند.
طبق اعلام مرکز پزشکی UT Southwwest، سه نوع اصلی دارو جهت رفع سوزش سر دل وجود دارد که برای مصرف زنان در دوران بارداری بی خطر محسوب می شوند. این داروها عبارتند از:
آنتی اسیدهای خوراکی
براساس سایت healthline آنتی اسیدهای خوراکی (OA) اسید معده را خنثی می کنند و باعث می شود فضای معده دارای حالت اسیدی کم تری باشد.
نمونه هایی از OA شامل آلومینیوم و هیدروکسید منیزیم (به عنوان مثال، مالوکس و میلانتا) و کربنات کلسیم (به عنوان مثال TUMS) هستند. آنتی اسیدهای خوراکی هم بدون نسخه و هم از طریق نسخه پزشک در دسترس هستند.
آنتاگونیست های گیرنده H2
آنتاگونیست های گیرنده H2 داروهایی هستند که سلول های معده را از تولید بیش از حد اسید متوقف می کنند.
نمونه هایی از آنتاگونیست های گیرنده H2 شامل سایمتیدین (Tagamet HB) و فاموتیدین (Pepcid) هستند. مارک های فوق این نوع داروها بدون نسخه پزشک نیز در دسترس هستند.
مهارکننده های پمپ پروتون
مهارکننده های پمپ پروتون (PPI) داروهایی هستند که معده را از تولید بیش از حد اسید متوقف می کنند. آنها با مسدود کردن یکی از آنزیم های لازم برای تولید اسید در معده این کار را می کنند. نمونه هایی از PPI شامل لانسوپرازول (Prevacid) و امپرازول (Prilosec) است.
مردم باید آگاه باشند که داروهای مهار کننده پمپ پروتون می توانند چندین روز طول بکشد تا به طور موثر کار کنند. به همین دلیل، افراد ممکن است مایل باشند که ابتدا یک داروی آنتاگونیست گیرنده آنتی اسید یا گیرنده H2 را استفاده کنند.
دارو های مهار کننده پمپ پروتون چه بدون نسخه و چه با نسخه پزشک در دسترس هستند.
درمان خانگی اسید معده در بارداری
علاوه بر دارو های شیمیایی، فرد می تواند با استفاده از داروهای خانگی نیز به درمان رفلاکس کمک کند.
موسسه ملی دیابت، مشکلات گوارشی و کلیوی نکات زیر را برای کاهش اسید معده به طور طبیعی ارائه می دهد:
- بالا بردن سر تختخواب 6 تا 8 اینچ برای خوابیدن در یک زاویه صاف.
- نشستن در یک حالت قائم به مدت 3 ساعت پس از صرف وعده غذایی
- پوشیدن لباس هایی که در اطراف شکم گشاد هستند.
- اجتناب از خوردن غذا در طی 2-3 ساعت قبل از رفتن به رختخواب
- استفاده از وعده های غذایی کوچکتر، جلوگیری از غذاهای پرادویه یا چرب که می توانند باعث سوزش سر دل شود.
زنان باردار قبل از مصرف هرگونه داروی طبیعی برای سوزش سر دل باید با پزشک خود صحبت کنند. پزشک می تواند در تعیین اینکه آیا این روش درمانی مؤثر بوده و آیا برای زن باردار و جنین او ایمن باشد، کمک کننده باشد.
آیا امکان پیشگیری از سوزش سر دل در هنگام حاملگی وجود دارد؟
خوشبختانه با به کارگیری روشهای زیر امکان پیشگیری و مقابله با سوزش سر دل در هنگام حاملگی وجود دارد:
- به آنچه که میخورید دقت کنید. جای تعجب نیست که غذاهای اسیدی و پرادویه، اسید معده بیشتری نسبت به غذاهای ملایم ایجاد میکنند؛ بنابراین از مصرف مرکبات، گوجهفرنگی، پیاز، سیر، کافئین، شکلات و سایر غذاهای اسیدی خودداری کنید. همچنین استفاده از غذاهای سرخ شده یا چرب که باعث کند شدن روند هضم میشوند را محدود کنید.
- تعداد وعدههای غذایی خود را زیاد کنید. بهتر است با کاهش حجم هر وعده غذایی، بهجای سه بار در روز، شش بار در روز غذا بخورید. این کار به معده شما کمک میکند تا غذاها را زودتر هضم کند و سریعتر تخلیه شود.
- سعی کنید تا سه ساعت قبل از خواب غذا نخورید. این کار کمک زیادی به پیشگیری از بروز علائم سوزش سر دل قبل از خواب میکند.
- هنگام خواب زیر سر خود را بلند کنید. حتماً زیر شانههای خود را زیر بالشت قرار دهید، تا حدیکه زیر سر شما ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر بلندتر از سطح زمین قرار بگیرد.
کلام آخر
زنان باردار در صورت تجربه سوزش قلب شدید یا مداوم که به درمان های بدون نسخه یا درمان های خانگی پاسخ نمی دهد، باید به پزشک مراجعه کنند.
دردهای ناشی از سوزش سر دل در زیر دنده ها گاهی می تواند نشانه ابتلا به پره اکلامپسی باشد. بدون نظارت منظم و درمان لازم، این وضعیت جدی بوده می تواند زندگی مادر و جنین را تهدید کند.