آموزش توالت رفتن کودک- از چه سنی به کودک خود دستشویی رفتن را آموزش دهیم

چکیده                          تخمین زمان مطالعه: 4 دقیقه

آموزش توالت رفتن کودک اگر چه ساده به نظر می رسد ولی اگر اصول وقواعد آن رعایت نشود کار بسیار مشکلی خواهد بود .ابن آموزش به چندین ماه تلاش پیاپی نیاز دارد و هیچ عجله ای نباید در این کار صورت گیرد. آموزش رفتن به دستشویی به کودک وقتی باید انجام گیرد که بدن کودک از لحاظ فیزیکی آمادگی پذیرش آن را داشته باشد. این وضعیت معمولا هنگامی رخ می‌دهد که کودک شما ۱۸ تا ۲۴ ماهه باشد. گاه این مسئله منجر به عصبانیت و پرخاش والدین به کودکان می شود و از سوی دیگر ترس از اینکه مبادا کودک نتواند در سن خاصی بر این موضوع کنترل یابد، باعث نگرانی والدین می‌گردد.در این مقاله علاوه بر نحوه ی آموزش توالت رفتن برای کودک، زمان مناسب برای این آموزش را هم بیان خواهیم کرد.

از چه سنی به کودک خود دستشویی رفتن را آموزش دهیم

دختربچه ها خیلی زودتر از پسربچه ها از پوشک جدا می شوند. در حالی که دختربچه ها تمرین توالت رفتن را بین 22 تا 30 ماهگی شروع می کنند، اما در مورد پسربچه ها 3 ماه تا یکسال بیشتر طول می کشد تا مهارت های لازم توالت رفتن را به دست بیاورند و پوشک را کنار بگذارند. به طور میانگین، دخترها در 33 ماهگی می توانند تنها به توالت بروند اما پسربچه ها این توانایی را تا 37 ماهگی به دست نمی آورند. بزرگترین تفاوت دختربچه ها و پسربچه ها، بی حرکت نشستن روی توالت به مدت 5 دقیقه است. به طور متوسط، دختران قادر در حدود 3 سال و 3 ماهگی می توانند این کار را انجام بدهند در حالی که پسربچه ها 5 ماه دیرتر قادر به انجام آن خواهند بود.عمدتا بهترین زمان برای یادگرفتن اینکه بچه به دستشویی برود از سن ۱/۵ سالگی تا ۳ است ولی عمدتا در سن ۱/۵ تا ۲ سالگی این آموزش انجام می شود . بخش اصلی و عمده ی این آموزش تا ۶ هفته طول می کشد .کودک باید چنین آمادگی هایی را داشته باشد، تا آموزش توالت رفتن کودک شروع شود.
• به خوبی راه برود تا تا لگن را پیدا کند
• به شما بگوید نیاز به توالت دارد
• از خیس بودن لباس احساس ناراحتی کند
• می خواهد توالت برود تا تا والدین او را تشویق کنند
• شما را هنگام توالت رفتن دنبال نماید و کنجکاو است که چگونه از توالت استفاده میشود.

روش های آموزش توالت رفتن کودک

• یک بسته پوشک به کودکتان نشان دهید و برایش توضیح دهید که از ۴ شنبه (یا هر زمانی که برای شروع آموزش ۳ روزه‌تان تعیین کرده‌اید)، دیگر نیازی به پوشک نخواهد بود و اینکه می‌تواند برهنه و بدون پوشک باشد. این را به عنوان یک پیشرفت جالب و هیجان انگیز ارائه کنید.
• حال باید ترس کودک را درباره دستشویی رفتن از بین ببرید. برخی کودکان از مدفوع یا ادرارکردن می‌ترسند، چون هنوز نمی‌دانند بدن آنها مواد مضر را دفع می‌کند و فکر می‌کنند قسمتی از بدنشان را از دست می‌دهند، ماجرا را برای آنها توضیح دهید تا ترسشان از بین برود.یکی دیگر از ترس ها، ترس از توالت می باشد. چون کودکان عمدتا با شکل توالت فرنگی آشنایی لازم را ندارند و اندازه ی توالت فرنگی ها متناسب با بزرگ سالان طراحی شده است، استفاده از آن برای کودکان علاوه بر این که سخت و دشوار است، با ترس و استرس نیز همراه است. .بدین ترتیب به وسیله ای نیاز دارید تا به راحتی آن را بر روی توالت فرنگی در منزل خود گذاشته و امنیت و آسودگی را به کودک خود هدیه کنید.

• فرزندتان را تشویق کنید تا بیشتر از حد معمول آبمیوه بنوشد. این مسئله به وضوح باعث می‌شود که او بخواهد ادرار کند و این همان چیزی است که شما به دنبالش هستید؛ احساس ادرار داشتن و رساندن خود به دستشویی.
• کودک را مجبور کنید چندین بار در روز و هر بار 5 دقیقه بدون شورت و پوشک به توالت برود. ساعاتی را که به زمان دفع او نزدیک است ثبت کنید (به طور مثال پس از صرف غذا، پس از خواب بعدازظهر، پس از خوردن تنقلات). اگر کودک در این زمان نتوانست ادرار یا مدفوع کند، به او اجازه دهید به مدت 10 دقیقه بازی کند و دوباره برگردد و 5 دقیقه روی لگن بچه بنشیند
• برای بردن کودک به دستشویی از روش پاداش و تشویق استفاده کنید. برای ایجاد رفتار سالم روش پاداش و تشویق اثرگذار است. به او بگویید هر وقت خودت به دستشویی بروی و این کار را انجام بدهی فلان جایزه را به تو می‌دهیم.( البته دقت کنید جایزه‌ ها باید روزانه باشند. یعنی نگذارید آخر هفته یک جایزه بزرگ‌تر تهیه کنید. جایزه‌ های کوچک ولی روزانه به او بدهید تا مجبور نباشد برای جایزه خیلی صبر کند)
• زبان کودک داستان است؛ شما می توانید با مطالعه کتب داستانی که درباره آموزش توالت به کودکان می باشد و تعریف آن برای کودک تان به صورت غیرمستقیم به او توالت رفتن را آموزش دهید. کتاب‌ هایی تهیه کنید که با داستان و تصویر، روند دستشویی رفتن را به تصویر می‌ کشند. این کتاب‌ها را در دسترس کودک‌ تان قرار دهید و برایش بخوانید تا او هم مانند شخصیت داستان به استفاده از لگن مشتاق شود.البته لازم نیست به صورت صد در صد از کتاب داستان استفاده کنید؛ بلکه با کمی خلاقیت می توانید خودتان داستان هایی را در این زمینه بسازید و برای او تعریف کنید.

• از کودک بخواهید به شما کمک کند تا آموزش دستشویی رفتن را در مورد عروسکش نشان دهید. عروسک را روی لگن بچه بنشانید و با استفاده از مدادرنگی یا مداد شمعی حرکت ادرار یا مدفوع را روی بدن عروسک نشان دهید.
• محیط دستشویی را برای کودک خود جذاب کنید. میباید از توالت یا لگن کودک استفاده نمایید. مزیت لگن کودک نسبت به توالت آنست که متحرک بوده، کودک با آن آشناتر است. سعی کنید درک نمایید کودک با کدام یک راحت تر است.بهتر است هنگام خريد كودك را با خود ببريد تا نظر بدهد؛ در اين صورت به لگن علاقه‌مند مي‌شود و از آن بيشتر استفاده مي‌كند. لگن بهتر است زیبا و خوش آب و رنگ باشد. باید به کودک اجازه دهید با لگن مخصوص بازی کند، در ابتدا با لباس سپس بدون پوشک روی آن بنشیند، به این ترتیب کودک به لگن عادت میکند.

• از خشونت و دعوا و پرخاشگری بپرهیزید. مخصوصا زمانی که کودک لباسش را کثیف می‌کند. چون خشونت نه تنها کارساز نیست بلکه اوضاع را بدتر می‌کند. کودک را سرزنش نکنید و به او احساس گناه ندهید. زیرا بچه با این کارها شروع به مقاومت منفی و لجبازی می‌کند.
• دیدن کنید از: انواع توالت فرنگی

آموزش توالت رفتن کودک در شب:

تصور نکنید چون کودک در طول روز قادر به کنترل ادرار خود است، شب ها نیز نباید جای خود را خیس کند. معمولأ کودک در ابتدا توالت رفتن روزانه را قبل از خیس نکردن شبانه فرا میگیرد. اکثر کودکان تا سن 5 سالگی هنگام خواب جای خود را خیس می کنند. ده درصد کودکان هنوز در سنین مدرسه ابتدایی چنین خصوصیتی دارند. کودکان یا آنقدر هوشیار نیستند که خود را کنترل کنند یا توانایی برخاستن از خواب را ندارند.
گاهی به کودک خود یادآوری نمایید در صورتی که شب نیاز به توالت دارد برخیزد.

 اگر کودک شما به هر دلیلی شب بیدار شد، از او بپرسید آیا قبل برگشتن به رختخواب نیاز به توالت رفتن دارد یا خیر.

ممانعت کودک از دستشویی رفتن

ممکن است روش‌های ناصحیح در آموزش توالت رفتن، مثل ترساندن، تهدید کردن، انجام آموزش با دعوا و مشاجره و حتی تنبیه بدنی یا استفاده از توالت به عنوان محل تنبیه، باعث شود که کودک نسبت به عمل دفع مقامت و لجبازی و ترس از خود نشان دهد. همچنین برخی از کودکان که زمینه وسواس دارند یا دچار اضطراب هستند یا از والدین خود به دلایلی دچار خشم شده‌اند، برای جبران این احساسات، در هنگام دفع رفتارهای غیر طبیعی از خود نشان می‌دهند

• برخورد والدین در مواجهه با رفتار کودک، باید همراه با آرامش و به دور از ایجاد تشنج باشد.
•  والدین نباید با هیچ روشی که به اعمال زور منتهی شود، کودک را وادار به عمل دفع کنند.
• هرگاه کودک خواست به وسیله این رفتار، قدرت نمایی کند یا باج عاطفی بگیرد، والدین با استفاده از تکنیک کم توجهی به رفتار نامطلوب، از این خواست کودک جلوگیری کنند.

کلام آخر

در مدت زمانی که دارید به فرزند خود توالت رفتن را آموزش می دهید سعی کنید صبور باشید.* برخی از کودکان در مدت کوتاهی آموزش می بینند، اما بعضی دیگر ماهها یا حتی یک سال طول می کشد تا همه چیز را یاد بگیرند. شکست در هر یک از مراحل آموزش، امری عادی است بخصوص هنگامی که کودک بیمار، خسته یا عصبانی است. تا 4 سالگی تنها 2% از کودکان ممکن است نتوانند آموزش بگیرند.