ایا سرطان خون در کودکان درمان دارد

چکیده                     تخمین زمان مطالعه: 5 دقیقه

سرطان خون شایعترین نوع سرطان در کودکان زیر ۱۵ سال است. آمار ها حاکی از آن است، که هر ساله حدود ۴۰۰۰ کودک به سرطان خون مبتلا می شوند. در بیماری سرطان خون، برخی از گلبول‌های سفید جدید به درستی به بلوغ نمی‌رسند. این سلول‌های نابالغ با سرعت زیاد شروع به تکثیر می‌کنند، سلول‌های سالم را تخریب و علائم زیادی را بوجود می‌آورند. کشف علائم اولیه سرطان خون در کودکان ممکن است دشوار باشد. علائم سرطان خون در هر کودکی متفاوت است. نشانه‌های سرطان خون مزمن معمولا به آهستگی رشد می‌کنند اما علائم سرطان خون حاد ممکن است به ناگهان بروز کنند. خوشبختانه بیشتر کودکان مبتلا به سرطان خون می‌توانند درمان شوند. درصد بهبودی کامل در بیشتر کودکان بالای ۹۰% است.

سرطان خون

سرطان خون نوعی اختلال در مغز استخوان است و مغز استخوان موادی در مرکز استخوان‌های ماست که سه نوع سلول‌ خونی را می‌سازد. گلبول‌های قرمز که اکسیژن را به بدن می‌رسانند، گلبول‌های سفید که با عفونت مبارزه می‌کنند و پلاکت‌ها که به انعقاد خون کمک می‌کنند.بخشی از انواع گلبول سفید لنفوئید نامیده می‌شود و برخی از انواع سرطان خون از این بخش شروع می‌شود. به همین دلیل است که شایع‌ترین نوع سرطان خون دوران کودکی، سرطان خون حاد لنفوئیدی یا ALL نامیده می‌شود و به نام سرطان خون حاد لنفوبلاستی نیز شناخته می‌شود.

چه چیزی باعث می‌شود کودکان به سرطان خون مبتلا شوند ؟

علت دقیق این بیماری تشخیص داده نشده است اما به‌نظر می‌رسد که برخی از انواع سرطان خون در کودکان به ژنتیک و عوامل محیطی مربوط باشد.در افراد دوقلو، اگر یکی از قل‌های همسان در سنین کم به بیماری سرطان خون مبتلا باشد احتمال ابتلای قل دیگر به سرطان خون حاد لنفوئیدی و میلوئیدی بسیار بالا است.
از طرفی، کودکانی که مشکلات ژنتیکی خاص نظیر سندروم دان، سندروم کلاین فلتر، نوروفیبروماتوز یا آتاکسی تلانژکتازی را به ارث برده‌اند بیشتر در معرض ابتلا به سرطان خون هستند.
کودکانی که برای درمان سرطان در گذشته درمعرض تشعشات پزشکی یا شیمی‌درمانی بودند یا حتی اطفالی که بعد از پیوند عضو مجبور به مصرف داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی بدن بودند بیشتر در خطر ابتلا به سرطان خون هستند.
در بیشتر موارد، کنترل عواملی که موجب سرطان خون می‌شود برای اولیاء و یا حتی کودکان غیرممکن است. بیشتر سرطان‌های خون ناشی از جهش‌های غیراختصاصی (تغییرات) در ژن‌های رشد دهنده سلولهای خونی می‌باشد.
از آن‌جایی که چنین خطاهایی به صورت تصادفی و غیرقابل پیش‌بینی رخ می‌دهند در حال حاضر هیچ راه موثری برای پیشگیری از انواع سرطان خون وجود ندارد.برای محدود کردن خطر تشعشات پیش از زایمان که از عوامل ایجاد کننده سرطان خون (به ویژه سرطان خون حاد لنوفوئیدی) شناخته شده‌اند، توصیه می‌شود زنان باردار و یا زنانی که مشکوک به حاملگی هستند باید قبل از انجام هرگونه آزمایش و یا روش‌های پزشکی که شامل تشعشعات (نظیر اشعه ایکس) هستند با پزشک مشاوره کنند.

 علائم سرطان خون در کودکان

• کم خونی

گلبول‌های قرمز خون به توزیع اکسیژن در بدن کمک می‌کنند. افزایش گلبول‌های سفید خون باعث کاهش گلبول‌های قرمز شده که این شرایط منجر به کم خونی می‌شود.
کبودی و خون ریزی: اگر بدن کودک به راحتی کبود می‌شود و خون ریزی‌های شدیدی را در بینی یا لثه‌هایش تجربه می‌کند احتمال ابتلا به سرطان خون وجود دارد. چرا که کودک مبتلا به سرطان خون فاقد پلاکت‌هایی است که به جلوگیری از خون ریزی کمک می‌کنند.

• مشکلات تنفسی

سلول‌های لوسمی می‌توانند در اطراف غده تیموس انباشته شوند. این امر منجر به تنگی نفس می‌شود. مشکلات تنفسی می‌توانند ناشی از تورم گره‌های لنفاوی در قفسه سینه باشند. کودک مبتلا به لوسمی ممکن است دچار سرفه یا خس خس سینه نیز شود.

• کبودی

کبودی غیرطبیعی، به ویژه در قسمت‌هایی از بدن بچه‌ها مثل تنه‌ٔ بدن که به طور معمول به جایی برخورد نمی‌کند.

• شکم درد و کم اشتهایی

کودکی که دچار سرطان خون شده ممکن است از شکم درد شکایت کند. علت این امر این است که سلول‌های سرطانی ممکن است در طحال، کبد و کلیه انباشته شده و موجب بزرگ‌تر شدن چنین اندام‌هایی شوند. در برخی موارد، پزشک ممکن است با معاینه متوجه بزرگ شدن اندام‌های شکمی کودک شود. کودک ممکن است دچار کم‌اشتهایی شده ونتواند غذای کافی بخورد. در چنین شرایطی کاهش وزن کاملا شایع می‌باشد.

• دردهای استخوانی یا مفصلی

در صورتی که کودک از دردهای شدید استخوان‌ها و مفاصل شکایت می‌کند می‌تواند نشانه ابتلا به سرطان خون باشد. چرا که پیشرفت این نوع سرطان می‌تواند باعث تجمع غیر طبیعی گلبول‌ها در داخل مفاصل یا نزدیک به سطح استخوان‌ها شود.

• سردرد، استفراغ و تشنج

اگر سرطان خون بر مغز یا نخاع اثر بگذارد می‌تواند منجر به سردرد، ضعف، تشنج، استفراغ، عدم تمرکز، مشکلات تعادلی و تاری دید شود.

• خستگی مفرط

در موارد نادر سرطان خون منجر به ضعف و خستگی شدید و در نهایت اشتباهات گفتاری می‌شود. این اتفاقات زمانی می‌افتد که سلول‌های سرطانی در خون جمع شده و باعث غلظت خون می‌شود. در نتیجه خون آنقدر غلیظ می‌شود که گردش خون در عروق مغزی به آهستگی صورت می‌گیرد.

تشخیص سرطان در کودکان

پزشک برای تشخیص و تایید بیماری سرطان خون در یک کودک به معاینه فیزیکی و بررسی علائم و نشانه‌های عفونت، کم‌خونی، خونریزی غیرطبیعی و تورم غددلنفاوی می‌پردازد. از آن‌جایی که اندام‌های داخلی شکم نظیر طحال و کبد به دلیل برخی از سرطان‌ها در کودکان ممکن است بزرگ شوند پزشک برای بررسی وضعیت کبد و طحال، شکم بیمار را با دست معاینه خواهد کرد.پزشک با طرح سوالاتی در خصوص علائم بیماری، وضعیت سلامتی کودک در گذشته، تاریخچه سلامت خانواده، داروهایی که کودک مصرف می‌کند، آلرژی‌ها و همچنین مسائل دیگر سوابق پزشکی بیمار را تکمیل می‌کند.بعد از این مرحله، پزشک جهت تعیین تعداد گلبول‌های قرمز، سفید و پلاکت‌های خون کودک، آزمایش شمارش کامل سلول‌های خونی (CBC) را تجویز خواهد کرد. برای بررسی انواع خاص سلول‌های خونی غیرطبیعی در بیماران مبتلا به سرطان خون، اسمیر خون زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار خواهد گرفت. لازم به ذکر است که شیمی‌های خون نیز باید بررسی شوند. سپس بسته به نتایج معاینه فیزیکی و همچنین آزمایش اولیه خون، کودک ممکن است به آزمایشات دیگر نیاز داشته باشد

ایا سرطان خون در کودکان درمان دارد

درحقیقت درصد بهبودی کامل در بیشتر کودکان بالای 90% است (منظور از رمیژن یا فروکشی حالتی است که بیمار بهبود یافته و هیچ نشانه‌های از سلول‌های سرطانی در بدن او یافت نمی‌شود).به‌طور کل میزان بهبودی به ویژگی‌های خاص بیماری بستگی دارد. خوشبختانه بیشتر کودکان مبتلا به سرطان خون می‌توانند درمان شوند. ( منظور از درمان، بهبودی کامل برای همیشه است)
برخی از ویژگی‌های خاص بیمار (ازقبیل سن و تعداد اولیه گلبول‌های سفید خون) در انتخاب بهترین درمانی که با شانس زیاد بهبودی بیمار همراه باشد کمک شایانی به پزشک خواهند کرد.با وجود این‌که میزان و ترکیب داروها در شیمی درمانی ممکن است متفاوت باشد اما این روش یکی از درمان‌های اصلی بیماری سرطان خون در اطفال است. داروها در شیمی درمانی ممکن است به صورت خوراکی و یا تزریق به ورید و یا داخل مایع نخاعی مصرف شوند.شیمی درمانی سرطان خون حاد با عوارض جانبی خاص از قبیل ریزش مو، حالت تهوع، استفراق، افزایش خطر ابتلا به عفونت و ریزش مو در کوتاه مدت و همچنین سایر مشکلات سلامتی دیگر در آینده همراه است.