پایین آوردن تب کودک- درجه تب کودک چه موقع اورژانسی می شود

چکیده                                                              تخمین زمان مطالعه: 5 دقیقه

 همیشه تب کردن کودک جزو مسایلی است که والدین را دچار استرس می کند. حرارت بدن کودکان در حالت طبیعی بین 36/8 تا 37/2  درجه سانتی گراد در شبانه روز متغیر است. اگر حرارت کودک بیش از این حد باشد ، کودک تب دارد. تب یک پاسخ معمول سیستم ایمنی کودک به ویروس یا عفونت باکتریایی است. تب ناراحت‏ کننده و گاهی اوقات دردناک است. در این مقاله پس از تعریف تب در کودکان و علائم آن، به ارائه راهکارهایی برای پایین آوردن تب کودک پرداخته است.مهم ترین این راهکار ها شامل کمپرس سرد، سرکه سیب، اندازه گیری دمای بدن کودک به صورت منظم، کم کردن لباس کودک، ماساژ کف پا، وان با آب ولرم و در نهایت استفاده از دارو های تب بر می باشد.هم چنین اگر تب با علائمی مانند تهوع و استفراغ، خشکی دهان، بی‌قراری شدید، رنگ‌ پریدگی، سردرد شدید، تورم مفاصل، سفتی گردن،‌ درد شدید شکم، برجسته شدن قسمت‌های نرم سر، کاهش سطح هوشیاری و مشکلات تنفسی همراه باشد، اورژانسی است و باید هرچه زودتر به پزشک مراجعه کرد.

تب و علائم آن چیست

تب، بیماری نیست، اما می تواند نشان‌دهنده بیماری در بدن اشخاص باشد. تب نشانه مبارزه بدن در برابر عوامل بیماری‌زا است و گاهی نیز پاسخ دمایی دستگاه ایمنی بدن نسبت به عفونتهای داخلی بدن ایجاد می شود. در انسان که دمای متوسط طبیعی بدن ‎۳۷°C است، دمای برابر یا بیش‌تر از ‎۳۸°C (در حالت استراحت) تب محسوب می‌شود. تب بیش از ‎۴۰°C تهدید بزرگی برای جان انسان محسوب می‌شود، چرا که عملکرد آنزیم‌ها و سایر پروتئین‌های بدن را دچار اختلال می‌کند. به تب ‎۳۷٫۵°C تا ‎۳۷٫۹°C تب خفیف گفته می‌شود.
بیشتر پزشکان توافق دارند که دمای طبیعی بدن برای یک کودک سالم کمتر از ۳۷/۸ درجۀ سانتی‌گراد است و اگر دمای بدن نوزاد یا کودک شیرخوار شما ۳۸ درجه سانتی‌گراد یا بالاتر باشد، او تب دارد.

روش های پایین آوردن تب کودک

می‌توانید موارد زیر را برای بهبود سریع‌ تر کودک در نظر بگیرید:

• کمپرس سرد برای کاهش تب

به محض اینکه تب در کودکتان ایجاد شد، اولین کاری که باید انجام دهید، قرار دادن یک دستمال مرطوب خیس بر روی پیشانی نوزاد است
نکته:هیچ وقت از آب خیلی سرد یا یخ استفاده نکنید، زیرا ممکن است دمای داخلی بدن افزایش یابد.

• سرکه سیب

این نسخه برای کودکان ۱ سال و بزرگتر از آن است.سرکه سیب کمک می کند تا گرمای زیادی از بدن دفع شود.یک فنجان سرکه سیب طبیعی را درون یک کاسه بزرگ آب ولرم بریزید و سپس یک پارچه نخی را داخل آن گذاشته و آب اضافه پارچه را بگیرید و برای ۲ تا ۳ روز روی دست و پاهای کودک بگذارید.

• اندازه گیری دمای بدن کودک به صورت منظم و پی در پی

یکی دیگر از اقداماتی که در راستای پایین آوردن تب کودک باید انجام داد ،این است که، به طور منظم دمای بدن او را کنترل کنید. به دستان خود به عنوان وسیله ای برای ارزیابی درجه حرارت کودک، اعتماد نکنید در عوض، می توانید راه های مختلفی برای تعیین درجه حرارت نوزادان خود استفاده کنید:

 روش مقعدی (توسط مقعد):

با توجه به اینکه سنجش تب کودك از طریق مقعد دقیقترین نتیجه را نشان مىدهد لذا بهترین ابزار براى استفاده در این قسمت از بدن همان تبسنج معقدى است. این تبسنجىها داراى نوکى انعطافپذیر و دستهاى پهن هستند. در این نوع تبسنج واردکردن تنها 5/2 سانتىمتر از طول قسمت انعطاف پذیر کافى است.
روش دهانی (توسط دهان): در سن 4 سالگی بسیاری از کودکان می‌توانند دماسنج دیجیتالی را زیر زبان خود نگه دارند. بنابراین دماسنج را روشن کنید. آن را زیر زبان کودک بگذارید و از کودک بخواهید لب‌هایش را به هم نزدیک کند. سپس آن را بردارید و بخوانید.

روش زیر بغل (توسط زیر بغل):

دقت این روش به اندازه روش‌های مقعدی یا دهانی نیست اما برخی والدین ترجیح می‌دهند که از روش زیربغلی برای سنجش تب و به دنبال آن پایین آوردن تب کودک استفاده کنند به خصوص برای کودکانی که نمی‌توانند تب‌ سنج را در دهان خود نگه دارند.
1. پیراهن و لباس زیر کودک را درآورید و تب‌سنج را در زیر بغل او قرار دهید (تب‌سنج باید روی پوست قرار گیرد نه روی لباس‌ها).
2. دست کودک را روی قفسه سینه او قرار دهید تا تب‌سنج در زیربغل بایستد.
3. زمانی که دستگاه بوق زد یا علامت دیگری نشان داد می‌توانید عدد روی دستگاه را بخوانید. عدد روی صفحه نمایش دستگاه و زمانی که درجه حرارت بدن کودک را اندازه‌گیری کرده‌اید را یادداشت کنید.

روش پرده صماخ (توسط گوش ):

در این روش، دمای پرده صماخ با استفاده از حسگر مادون قرمز انجام می شود. نوک تب سنج به سادگی درون کانال گوش قرار گرفته و نتیجه اندازه گیری در مدت یک ثانیه به دست می آید. علاوه بر سهولت اندازه گیری، دقت این روش به لحاظ کلینیکی اثبات شده است. این تب سنج ها به گونه ای طراحی شده اند که نتایج بسیار دقیق و مشابهی در اختیار کاربر قرار می دهند.

شیوه اندازه‌ گیری درجه حرارت:

برای اطلاع از میزان تب و پایین آوردن تب کودک انتخاب شیوه اندازه گیری به سن کودک بستگی دارد.

نوزادان: براى نوزادان کوچک تر از سه ماه، با اندازه‌ گیری درجه حرارت زیر بغل شروع کنید. اگر دما بالاتر از 37.2 درجه سانتى گراد) بود، براى بار دوم درجه حرارت را از طریق مقعد کودک اندازه بگیرید.
از سه ماهگى تا چهار سالگى: براى این گروه سنی، پزشکان استفاده از یک دماسنج مقعدى یا دماسنج الکترونیک پستانکى را توصیه مى‌کنند. براى کودکان بزرگ تر از سه ماه مى توان از دماسنج گوشى استفاده کرد.
از پنج سالگى به بالا: پس از چهار سالگى، بیشتر کودکان قادر به نگاه داشتن تب سنج دیجیتال دهانى در زیر زبان خود براى کوتاه مدت هستند. زمانى که کودک به سن مدرسه رسید، پزشکان استفاده از درجه دهانى را ترجیح مى‌دهند.

• کم کردن لباس کودک

لباس زیادی به او نپوشانید یا وقتی خواب است، خیلی او را با لباس یا پتو گرم نکنید. اگر به دلیل پوشیدن لباس‌های اضافی و یا داغ بودن هوا، درجه حرارت بدن کودک بالاتر از حد طبیعی است، سعی کنید با کم کردن چند لایه از لباس‌های او و فراهم کردن فضای خنک برای استراحت یا بازی، به پایین آوردن دمای بدن او کمک کنید.

• ماساژ پا

ماساژ پا ،نیز به پایین آوردن تب کودک کمک می کند. ماساژ پا را از انگشت کوچک شروع کنید تا به پاشنه و انتهای پا برسید این کار را روی هر دو پای کودک پیاده کنید قوسی پای نوزادان رشد نایافته و استخوان پوست شان نرم و نازک است با ماساژ در ناحیه پا انرژی کل بدن را ذخیره کنید.

• وان با آب ولرم

اگر فرزندتان ۶ ماه و بیشتر دارد، وان حمام را با آب ولرم پر کنید و به همراه خودتان روزانه یک بار در این آب قرار گرفته و سریع بدنش را خشک کنید.این کار تب او را کمتر کرده و راحت تر و بیشتر می تواند بخوابد و همین خواب بیشتر به درمان سریعتر او کمک می کند.دقت کنید ، آب نباید خیلی سرد باشد زیرا این کار جواب معکوس داده ، کودکتان لرز کرده و تب او هم تشدید می شود.

• داروهای تب‌ بر

آخرین روش برای پایین آوردن تب کودک استفاده از دارو های تب بر می باشد. برای کاهش درجه حرارت بدن، به او قطرۀ استامینوفن کودکان بدهید. هنگام دارو دادن به کودک خیلی مراقب باشید، زیرا وزن کودک دُز مناسب دارو را تعیین می‌کند. لازم است همیشه از پیمانه‌ٔ همراه دارو یا قطره‌ چکان برای اندازه‌گیری میزان داروی مصرفی استفاده کنید. داروهای کاهش تب را بیشتر از دوز توصیه شده به کودکتان ندهید.

درجه تب کودک چه موقع اورژانسی می شود

در برخی موارد در صورت بروز تب باید هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. مهم‌ترین موارد عبارت است از:

• نوزادان تا 3 ماهگی دمایی بالاتر از 100.4 درجه (38 درجه سانتیگراد)یک مشکلی است که باعث نگرانی می شود.
• نوزادان بین 3 تا 6 ماهگی تب بالای 101 درجه (38.3 درجه سانتیگراد) باید توسط متخصص اطفال بررسی شود.
• نوزادان سن 6 ماه به بالاتر درجه حرارت بیش از 103 درجه (39.4 درجه سانتیگراد) نیاز به مشاوره فوری با یک پزشک دارد.
• اگر اگر پایین آوردن تب کودک موفقیت آمیز نباشد و با علائمی مانند تهوع و استفراغ، خشکی دهان، بی‌قراری شدید، رنگ‌پریدگی، سردرد شدید، تورم مفاصل، سفتی گردن،‌ درد شدید شکم، برجسته شدن قسمت‌های نرم سر، کاهش سطح هوشیاری و مشکلات تنفسی همراه باشد باید هرچه زودتر به پزشک مراجعه کرد.

تب گاهی اوقات باعث تشنج در نوزادان و کودکان می‌شود. این نوع تشنج بیشتر در کودکان بین سن‌های شش ماه تا هفت سال شایع است. کودکی که دچار این نوع تشنج شده، ممکن است چشم خود را به یک طرف بچرخاند، بزاق از دهانش جاری شود یا استفراغ کند. اندام کودک ممکن است سفت شود و بدن او دچار حرکت یا کشش ناگهانی یا حرکت تند و سریع شود. تشنج در اغلب موارد بی‌خطر است.
واقعیت این است که تب آسیبی به مغز وارد نمی‌کند. در فردی با عملکرد طبیعی مغز تب یک واکنش طبیعی به عفونت است. همان‌طور که گفته شد هر مغز طبیعی یک ترموستات داخلی برای پیشگیری از بالا رفتن دمای بدن و آسیب به مغز دارد.
آسیب مغز تنها زمانی اتفاق می‌افتد که تب بیش از حد و شوک گرمایی ایجاد شود. تب بیش از حد زمانی بروز می‌کند که مغز توان تنظیم حرارت بدن را نداشته باشد یا فرد نتواند خود را خنک کند. اما تب در اثر بیماری یک فرایند طبیعی است و به هیچ‌ کدام از ارگان‌های بدن آسیب نمی‌زند، اما با این حال پایین آوردن تب کودک از مسائل پر اهمیت می باشد.