بهترین سن برای بارداری+ خطرات بارداری در سن بالا

چکیده               تخمین زمان مطالعه: 5 دقیقه

یکی از عوامل مهم در باروری، سن است. بهترین سنین برای بارداری خانم ها حوالی 23 سالگی و حداکثر تا 35سالگی است. امروزه برخی از زوج‌های جوان به دلایل گوناگون از فرزند دارشدن در سن مناسب باروری خودداری کرده در حالی که از عوارض احتمالی که آنها و فرزند آینده‌شان را تهدید می‌کند، خبری ندارند. هر چه سن مادر باردار بیشتر باشد احتمال ابتلای جنین او به انواع مشکلات کروموزومی و ژنتیکی بیشتر است، این در حالی است، که بالا بودن سن پدر معمولا تاثیر چندانی بر بروز اختلالات ژنتیکی ندارد.در همین راستا در این بخش از مجله سلامت دکتر مهندس به بارداری در سنین بالا می پردازد.

بهترین سن برای بارداری

بهترین سن برای بارداری معمولا 25 و 26 سالگی است. در این سن اکثریت عوارض بارداری کاهش پیدا می کند و معمولا بارداری به صورت طبیعی ادامه پیدا می کند. احتمال دیابت، فشارخون و کاهش رشد جنین بسیار کم است و بارداری ها در این سن معمولا بدون خطر است، در ضمن احتمال ناهنجاری های جنینی که بیشتر به علت سه تایی شدن کروموزوم های 13، 18 و 21 اتفاق می افتد، بسیار کم است.تمام تخمک های یک خانم در زمان تولد تولید و ذخیره می شوند و تا 50 سالگی هر ماه یکی از آنها آزاد شده و باعث تخمک گذاری و عادات ماهانه می شود. حال هرقدر سن باروری پایین تر باشد (البته نه زیر 18 سال) به خصوص در 25 تا 26 سالگی کیفیت تخمک هایی که بارور می شوند، بسیار بهتر است و معمولا بارداری ها راحت تر و بدون مشکل می گذرند. علاوه براین در این سن معمولا سلامت خانم ها بیشتر است و به اندازه کافی از شعور اجتماعی و دانش لازم برای مادر شدن هم برخوردار شده اند.

خطرات حاملگی در سنین بالا

• اختلالات کروموزومی 

به دلیل پیرتر بودن تخمک ها، خطر بروز مشکلات ژنتیکی افزایش می¬یابد. با اینکه بدن مردان به صورت مداوم اسپرم تولید میکند، زنان در هنگام تولد تمامی تخمکهای خود را به همراه دارند بنابراین سن تخمک نیز همراه با سن او بالا میرود. برای مثال خطر ابتلای نوزاد به سندرم دان در 20 سالگی مادر 1 در 1480 ، در 35 سالگی مادر 1 در 353 و در 45 سالگی 1 در 35 است. به دلیل سن مادر، خطر رشد کم جنین و زایمان پیش از موعد هم افزایش می¬یابد. مادران مسن ¬تر در خطر بیماری¬هایی قرار دارند که رشد نوزاد را تحت تأثیر قرار می¬دهند؛ برای مثال پره اکلامپسی و دیابت.
توجه:  بالا بودن سن پدر معمولا تاثیر چندانی بر بروز اختلالات ژنتیکی ندارد.

•  فشار خون بالا

احتمال ابتلا به فشار خون بالا به علت سن بالای مادر و نیز فشار خون ناشی از بارداری (مسمومیت حاملگی) در زنان باردار 35 ساله و بالاتر بیشتر است.

• دیابت

مانند مورد قبل، احتمال بروز دیابت و همین طور دیابت بارداری در سنین بالاتر بیشتر است.

• خونریزی

شیوع انواع خونریزی ها به خصوص در سه ماهه سوم بارداری که به دلیل کنده شدن جفت و یا جفت سر راهی است، در سنین بالای 35 سال بیشتر می باشد.

• بزرگی بیش از حد جنین

منظور وزن هنگام تولد بالای 4 کیلوگرم است که باعث می شود انواع مشکلات بر سر راه زایمان به وجود آید و مادر و نوزاد هر دو صدمه ببینند و یا حتی منجر به زایمان از طریق جراحی (سزارین) شود

• زایمان زودرس

اغلب در زنان باردار بالای 35 سال سه تا چهار برابر زنان 20 تا 25 ساله زایمان زودرس اتفاق می افتد. گاهی اوقات ممکن است به دلیل بروز مشکلات در جنین یا مادر، به زایمان پیش از موعد نیاز پیدا کنند و خطر تولد نوزاد ناقص نیز افزایش می یابد. همچنین خطر سقط جنین و زایمان نوزاد مرده هم در سن بالا افزایش می یابد.

مراقبت های بارداری در سنین بالا

برای داشتن بارداری موفق و تولد فرزندی سالم پس از سن 40 سالگی باید به نکاتی چند توجه نمود.

• انجام مشاوره و معاینات پیش از بارداری

پس از تصمیم‌گیری برای بارداری و قبل از اقدام، با مراجعه به یک پزشک زنان و زایمان، معاینات پیش از بارداری را انجام دهید. پزشک در مورد بارداری در این محدودۀ سنی با توجه به شرایط بالینی شما، مشاورهٔ لازم را خواهد داد و با انجام آزمایش‌های لازم، سلامت جسمی شما را بررسی می‌کند تا از این طریق شانس بارداری خود را بالا ببرید.

• انجام زودهنگام و منظم معاینات دوران بارداری

هشت هفتۀ اول بارداری برای رشد کودک آیندهٔ شما بسیار اهمیت دارد و انجام این معاینات به پزشک در مراقبت از سلامت او در هفته‌های اول کمک می‌کند. این مراقبت‌ها شامل غربالگری‌ها، آزمایش‌های منظم، آموزش‌ها و معاینات فیزیکی دوره‌ای است. سن بالا می‌تواند خطر ابتلا به دیابت بارداری و پره‌اکلامپسی را افزایش دهد. انجام منظم و زودهنگام معاینات به پزشک کمک می‌کند مشکلاتی را که مادران بالای ۳۵ سال در معرض آن هستند سریع‌تر تشخیص دهد و برای رفع آنها اقدام کند و باعث شود که بارداری آسان و سالمی داشته باشید.

• انجام آزمایش‌های تشخیصی برای اختلالات کروموزومی

پزشک شما ممکن است آزمایش‌های تهاجمی تشخیصی را برای شما تجویز کند. این آزمایش‌ها مخصوص مادران با سن بالاتر است و برای تشخیص اختلالات کروموزومی در جنین استفاده می‌شود. از پزشکتان در مورد این آزمایش‌ها بپرسید تا با اطلاع از خطرها و مزایای آنها بتوانید در مورد انجامشان تصمیم‌گیری کنید.

• مصرف ویتامین‌های دوران بارداری

مصرف مقادیر کافی فولیک اسید پیش از بارداری و طی سه ماهۀ اول بارداری از بروز نقص‌های مادرزادی در مغز و نخاع کودک جلوگیری می‌کند. مصرف فولیک اسید در بارداری با سن‌های بالاتر اهمیت بیشتری دارد، زیرا خطر بروز نقص‌های مادرزادی در این دسته از زنان بالاتر است.

کلام آخر

حال به نظر می‌رسد با توجه به عوارض بارداری در سنین بالا جوانان باید نسبت به آینده خود و فرزندانشان هوشیار بوده و مسئولان نیز بستر این موضوع را محقق سازند و با دستانی گره کرده در جهت رفع هرچه بیشتر مشکلات اقتصادی و اجتماعی جوانان گام بردارند. این موضوع نه تنها سبب کاهش مشکلات روحی و روانی زوج‌ها شده بلکه از هزینه‌های درمان ناشی از ناباروری نیز کاسته و آینده‌ای پویا را برای ایران اسلامی رقم خواهد زد.